افزودن پیوند

    سودان: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۴۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات کشور
    | عنوان = سودان
    | تصویر = پرچم سودان 1.png
    | تصویر نقشه =
    | نام رایج =
    | نام کامل =
    | پایتخت = خارطوم
    | تعداد جمعیت =
    | دین = [[اسلام]]
    | زبان = عربی و انگلیسی
    }}
    '''سودان '''کشوری است در شرق [[آفریقا|قاره آفریقا]] و نزدیک به [[اروپا|قاره اروپا]] که دین رسمی آن [[اسلام]] است. سودان به لحاظ جغرافیایی دارای موقعیتی استراتژیک و خیلی مهم است و برای جهان اسلام دروازه آفریقا است.


    {{Mbox
    == پیشینه ==
    | type  = notice
    سودان بخشی از فرمانروایی‌های کوش و نوبیه بوده که صدها سال قبل از میلاد مسیح بر گستره عظیمی از جنوب کردوفان تا صحرای سینا حکمرانی می‌کرده‌اند. مردمان شمال آفریقا در آغاز سده هشتم میلادی به اسلام گرویده‌اند و کم‌کم اسلام به بازارهای سودان غربی راه یافت، اما تأثیر اولیه آن اندک بود، تا اینکه گسترش اسلام در سودان از حدود سده ۱۱ تا ۱۴ میلادی سرعت گرفت و از طریق حکومت‌های دینی از سده هفدهم تقویت یافته و استوار شد.
    | class = ambox-In_use
    محمدعلی پاشای مصری در (۱۸۲۰-۱۸۲۱ میلادی) به سودان لشکرکشی و آن را فتح کرد. حکومت مشترک عثمانی و مصر بر سودان تا سال ۱۸۸۱ ادامه یافت. با تسلط امپراتوری بریتانیا بر مصر، ابتدا اداره بخش اعظمی از سودان به بریتانیایی‌ها موکول شد و سپس ارتشبد چارلز جرج گوردون از طرف خدیو مصر، فرماندار کل سودان شد. بدین ترتیب سودان اگرچه رسماً تحت کنترل مصریان بود، اما در واقع مستعمره بریتانیا بود.
    | image = [[File:Ambox clock.svg|48px|alt=|link=]]
    محمد احمد سودانی (مهدی سودانی) با ادعای مهدویت، جنبشی را شکل داد و در سال ۱۸۸۰ میلادی توانست اشغالگران را از سودان بیرون کند.
    | css = margin: 1px
    اما تا سال ۱۸۸۴ میلادی، حکومت فراگیر مهدی سودانی احمد تشکیل نشد. در فوریه ۱۸۸۴ میلادی بریتانیا به‌قصد سازش با مهدی سودانی، سودان را مستقل از مصر اعلام کرد و ارتشبد گوردون را به مقام فرمانداری کل سودان منصوب کرد. محمد احمد هم ام‌درمان را پایتخت خویش قرار داد ولی در طی یک بیماری مرموز در ژوئن ۱۸۸۵ میلادی درگذشت.<br>بعد از او اختلافات داخلی شدت گرفت و سرانجام یکی از پیروان او به نام «عبدالله» به همراه نیروهایش که به «انصار» معروف بودند در سال ۱۸۹۱ بر دیگران پیروز شدند. <br>سودان در سال‌های ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰ میلادی، در گیر خشکسالی و گرسنگی و بیماری‌های واگیردار شد و در سال ۱۸۹۶ بریتانیا و فرانسه به ترتیب از شمال و از غرب وارد عملیات نظامی علیه دولت عبدالله شدند. نیروهای مشترک بریتانیایی - مصری به فرماندهی لرد هربرت کیچنر در سپتامبر ۱۸۹۸ میلادی، ام‌درمان، مرکز دولت عبدالله را اشغال کردند و سودان عملاً  به صورت کامل مستعمره بریتانیا شد و «سر ریچنالد وینگیت» در سمت فرماندار کل سودان سازمان اداری سودان را با اقتباس از تشکیلات بریتانیایی پی‌ریزی کرد.<br>پس از استقلال مصر در سال ۱۹۲۲، سوداهای استقلال‌طلبانه در سودان شکل گرفت و در سال ۱۹۴۳ دو حزب «العشقاد» و «امت» با هدف استقلال‌طلبی تأسیس شدند. در نوامبر ۱۹۵۳ برای نخستین‌بار انتخابات مجلس در سودان برگزار شد و حزب «العشقاد» به رهبری «اسماعیل ازهری» با ۵۱ کرسی به پیروزی رسید. در سال ۱۹۵۵ مجلس مؤسسان ملی خواستار خروج کلیه نیروهای مصری و بریتانیایی از این کشور شد و جشن استقلال در ژانویه ۱۹۵۶ برگزار شد.
    | text  = این {{#ifeq:{{{1|}}}|بخش|[[راهنما:بخش|بخش]]|{{#switch:{{NAMESPACE}}
    | {{ns:0}}      = مقاله
    | بحث          = [[راهنما:صفحه بحث|صفحه بحث]]
    | رده‌بندی      = [[ویکی‌پدیا:رده‌بندی|رده]]
    | راهنما          = [[راهنما:فهرست|فهرست]]
    | درگاه        = [[ویکی‌پدیا:درگاه|درگاه]]
    | الگو      = [[ویکی‌پدیا:فضای نام الگو|الگو]]
    | کاربر          = [[ویکی‌پدیا:صفحه‌های کاربری|صفحه کاربری]]
    | بحث کاربر      = [[ویکی‌پدیا:صفحه‌های کاربری|صفحه بحث کاربری]]
    | ویکی‌پدیا      = [[ویکی‌پدیا:فضای نام ویکی‌پدیا|صفحه ویکی‌پدیا]]
    | بحث ویکی‌پدیا = [[ویکی‌پدیا:فضای نام ویکی‌پدیا|صفحه بحث ویکی‌پدیا]]
    }}}} هم‌اکنون برای {{#ifeq:{{{1|}}}|بخش|{{{2|مدتی کوتاه}}}|{{{1|مدتی کوتاه}}}}} '''تحت ویرایش عمده''' است. این برچسب برای جلوگیری از [[راهنما:تعارض ویرایشی|تعارض ویرایشی]] اینجا گذاشته شده‌است، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده می‌شود ویرایشی در این {{#ifeq:{{{1|}}}|بخش|بخش|صفحه}} انجام ندهید.<br>
    <small>{{#if:{{{زمان|}}}|این پیام در {{{زمان|}}} اضافه شده است.|}} این صفحه آخرین‌بار در {{#time:H:i، j F Y|{{REVISIONTIMESTAMP}}}} ({{کوچک}}ساعت هماهنگ جهانی{{پایان کوچک}}) ({{Time ago|{{REVISIONTIMESTAMP}}}}) تغییر یافته‌است؛ لطفا اگر در چند ساعت اخیر [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=history}} ویرایش نشده است]، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با در دست ساخت جایگزین می‌کنید.</small>
    <includeonly>{{#ifeq:{{{category}}}|no||{{#switch:{{NAMESPACE}}
    | کاربر
    | بحث کاربر = <!-- no category -->
    | [[رده:صفحه‌های سخت در دست ویرایش]]}}}}</includeonly>
    }}<noinclude>
    </noinclude>
    <div class="wikiInfo">


    === نام کشور ===
    کشور سودان که در زبان عربی به آن «جمهوریة السودان» گفته می‌شود در سازمان‌های بین‌المللی از جمله [[سازمان ملل متحد]] با زبان انگلیسی Republic of the Sudan نامیده می‌شود.


    === پرچم کشور ===
    پرچم کشور سودان از هنگام استقلال تا ۱۹۶۹م مشتمل بر سه نوار رنگی آبی، زرد و سبز بود که رنگ آبی در آن نشانهٔ رود نیل، رنگ زرد نشانهٔ صحرا و رنگ سبز نشانهٔ زمین‌های کشاورزی بود. در سال ۱۹۶۹م پرچم سودان تغییر یافت به شکل امروزی درآمد. رنگ‌های این پرچم شباهت زیادی به پرچم کشورهای اسلامی‌ دارد و مشتمل بر سه نوار قرمز، سفید و سیاه است که مثلث سبزرنگی در سمت چپ پرچم این سه نوار را قطع می‌کند<ref>خیراندیش، رسول و سیاوش شایان. ریشه یابی نام و پرچم کشورها. انتشارات کویر، تابستان ۱۳۷۰. ص۱۳۴.</ref>.


    [[پرونده:sudan.jpg |جایگزین=پرچم سودان|بندانگشتی|پرچم سودان]]
    == نژاد ==
    جمعیت سودان به طور فوق‌العاده‌ای پیچیده می‌نماید، اختلاط‌های شدید نژادی و جابه‌جایی‌های گاه مهم و گسترده قبایل، موجب این اختلاط بوده است، از این رو قوم عرب دارای مفهومی بیشتر زبانی یا فرهنگی است تا نژادی؛ تردیدی نیست که قبایل عرب عمیقاً در این سرزمین نفوذ کرده‌اند، ولی آنها غالباً با بومیان آمیزش کرده و به طور تدریجی هویت نژادی خود را ازدست‌داده‌اند، با وجود این بر فرهنگ، ادبیات و زبان سودان اثر نهاده‌اند، از لحاظ جغرافیایی منطقه شمال سودان به دنیای عرب و ناحیه جنوب به آفریقای سیاه مربوط می‌شود.<br>«نوبی‌ها» از مهم‌تر اقوام سودان هستند که تا قبل از سال ۱۹۴۶ میلادی در امتداد نیل و در جنوب دنقله پراکنده بودند، در حال حاضر نوبی‌ها در فاصله بین آبشار دوم تا چهارم نیل سکونت دارند.


    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    گروه‌های قومی دیگری نیز وجود دارند که به زبان نوبی تکلم می‌کنند و با آنان خویشاوندی دارند<ref>ژوزف‌ام کوک، مسلمانان آفریقا، ترجمه دکتر سید اسدالله علوی، ص۴۱۳.</ref>. «بجه‌ها» اقوامی هستند که اکنون در تپه‌های دریای سرخ و بخش‌های غربی آن سکونت دارند، آنان اکثراً چادرنشینانی شتردارند به میزان متفاوتی تحت تأثیر اعراب و اسلام هستند.


    |نام کشور
    «عبابده» شمالی‌ترین قبیله از اقوام جدید بجه که اکنون بین مصر علیا و سودان تقسیم شده‌اند، عرب‌زبان هستند.
    | data-type="authorfatherName" |فارسی: پادشاهی مراکش، عربی: المملکة المغربیة، انگلیسی: Morocco
    |-
    |مکان
    | data-type="authorbirthDate" |شرق آفریقا
    |-
    |منطقه زمانی
    | data-type="authorfatherName" | یوتی‌سی+۲ (CAT)
    |-
    |زبان
    | data-type="authorfatherName" |عربی  و انگلیسی
    |-
    |پایتخت
    | data-type="authorfatherName" |خارطوم
    |-
    |نوع حکومت و ساختار سیاسی
    | data-type="authorfatherName" |فدرالیسم دولت موقت
    |-
    |واحد پول
    | data-type="authorfatherName" |پوند سودان
    |-
    |}
    </div>


    از سایر اقوام غیرعرب سودان «فورها» هستند قلمرو آنان بیشتر در تپه‌های کوهستانی شمال شرقی است.


    '''سودان ''' کشوری است در شرق [[قاره آفریقا]] و نزدیک به [[قاره اروپا]]  که دین رسمی آن [[اسلام]] است. سودان  به لحاظ جغرافیایی دارای موقعیتی استراتژیک و خیلی مهم است و برای جهان اسلام دروازه آفریقا است.  
    == زبان رسمی ==
    پیش از سال ۲۰۰۵ زبان عربی تنها زبان رسمی سودان بود، اما در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به‌عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند.  


    ==پیشینه==
    == واحد پول ==
    سودان بخشی از فرمانروایی‌های کوش و نوبیه بوده که صدها سال قبل از میلاد مسیح بر گستره عظیمی از جنوب کردوفان تا صحرای سینا حکمرانی می‌کرده‌اند. شمال آفریقا در آغاز سده هشتم میلادی به اسلام گروید. کم‌کم اسلام به بازارهای سودان غربی راه یافت اما تأثیر اولیه آن اندک بود اما گسترش اسلام در سودان از حدود سده ۱۱ تا ۱۴ میلادی سرعت گرفت و از طریق حکومت‌های دینی از سده هفدهم تقویت یافته و استوار شد.
    واحد پول سودان، دینار سودانی است.
    محمدعلی پاشای مصری در (۱۸۲۰-۱۸۲۱ میلادی) به سودان لشکرکشی و آن را فتح کرد. حکومت مشترک عثمانی و مصر بر سودان تا سال ۱۸۸۱ ادامه یافت. با تسلط امپراتوری بریتانیا بر مصر، ابتدا اداره بخش اعظمی از سودان به بریتانیایی‌ها موکول شد و سپس ارتشبد چارلز جرج گوردون از طرف خدیو مصر، فرماندار کل سودان شد. بدین ترتیب سودان اگرچه رسماً تحت کنترل مصریان بود اما در واقع مستعمره بریتانیا بود.
    محمد احمد سودانی(مهدی سودانی) با ادعای مهدویت، جنبشی را شکل داد و در سال ۱۸۸۰ میلادی توانست اشغالگران از سودان بیرون کند.
    اما تا سال ۱۸۸۴ میلادی، هنوز حکومت فراگیر مهدی سودانی احمد تشکیل نشد. در فوریه ۱۸۸۴ میلادی بریتانیا به‌قصد سازش با مهدی سودانی، سودان را مستقل از مصر اعلام کرد و ارتشبد گوردون را به مقام فرمانداری کل سودان منصوب کرد. محمد احمد هم  ام درمان را پایتخت خویش قرار داد ولی در طی یک بیماری مرموز در ژوئن ۱۸۸۵ میلادی درگذشت.
    بعد از او اختلافات داخلی شدت گرفت و سرانجام یکی از پیروان او به نام «عبدالله» به همراه نیروهایش که به «انصار» معروف بودند در سال ۱۸۹۱ بر دیگران پیروز شدند.
    سودان در سال‌های ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰ میلادی، در گیر خشکسالی و گرسنگی و بیماری‌های واگیردار شد و در سال ۱۸۹۶ بریتانیا و فرانسه به ترتیب از شمال و از غرب وارد عملیات نظامی علیه دولت عبدالله شدند. نیروهای مشترک بریتانیایی - مصری به فرماندهی لرد هربرت کیچنر در سپتامبر ۱۸۹۸ میلادی، ام درمان، مرکز دولت عبدالله را اشغال کردند و سودان عملاً مستعمره کامل بریتانیا شد و «سر ریچنالد وینگیت» در سمت فرماندار کل سودان سازمان اداری سودان را با اقتباس از تشکیلات بریتانیایی پی‌ریزی کرد.
    پس از استقلال مصر در سال ۱۹۲۲ ، سوداهای استقلال‌طلبانه در سودان شکل گرفت در سال ۱۹۴۳ دو حزب «العشقاد» و «امت» با هدف استقلال‌طلبی تأسیس شدند. در نوامبر ۱۹۵۳ برای نخستین‌بار انتخابات مجلس در سودان برگزار شد و حزب «العشقاد» به رهبری «اسماعیل ازهری» با ۵۱ کرسی به پیروزی رسید. در سال ۱۹۵۵ مجلس مؤسسان ملی خواستار خروج کلیه نیروهای مصری و بریتانیایی از این کشور شد و جشن استقلال در ژانویه ۱۹۵۶ برگزار شد.
    ===نام کشور===
    کشور سودان که در زبان عربی به آن « جمهوریة السودان» گفته می‌شود در سازمان‌های بین‌المللی از جمله [[سازمان ملل متحد]] با زبان انگلیسی Republic of the Sudan نامیده می شود.
    ===پرچم کشور===
    پرچم کشور سودان از هنگام استقلال تا ۱۹۶۹م مشتمل بر سه نوار رنگی آبی، زرد و سبز بود که رنگ آبی در آن نشانهٔ رود نیل، زرد نشانهٔ صحرا و سبز نشانهٔ زمین‌های کشاورزی بود. در سال ۱۹۶۹م پرچم سودان تغییر یافت به شکل امروزی درآمد. رنگ‌های این پرچم شباهت زیادی به پرچم کشورهای اسلامی دارد و مشتمل بر سه نوار قرمز، سفید و سیاه است که مثلث سبزرنگی در سمت چپ پرچم این سه نوار را قطع می‌کند. خیراندیش، رسول و سیاوش شایان. <ref>ریشه‌یابی نام و پرچم کشورها. انتشارات کویر، تابستان ۱۳۷۰. ص۱۳۴.</ref>
    ==نژاد==
    جمعیت سودان به طور فوق‌العاده‌ای پیچیده می‌نماید، اختلاط‌های شدید نژادی و جابه جایی‌های گاه مهم و گسترده قبایل موجب این اختلاط بوده است، از این رو قوم عرب دارای مفهومی بیشتر زبانی یا فرهنگی است تا نژادی؛ تردیدی نیست که قبایل عرب عمیقا در این سرزمین نفوذ کرده‌اند ولی آنها غالبا با بومیان آمیزش کرده و به طور تدریجی هویت نژادی خود را از دست داده‌اند ولی بر فرهنگ، ادبیات و زبان سودان اثر نهاده‌اند، از لحاظ جغرافیایی منطقه شمال سودان به دنیای عرب و ناحیه جنوب به افریقای سیاه مربوط می‌شود.
    «نوبی‌ها» از مهمتر اقوام سودان هستند که تا قبل از سال ۱۹۴۶ میلادی در امتداد نیل و در جنوب دنقله پراکنده بودند، در حال حاضر نوبی‌ها در فاصله بین آبشار دوم تا چهارم نیل سکونت دارند. گروه‌های قومی دیگری نیز وجود دارند که به زبان نوبی تکلم می‌کنند و با آنان خویشاوندی دارند. <ref>ژوزف‌ام کوک، مسلمانان افریقا، ترجمه دکتر سید اسدالله علوی، ص۴۱۳.</ref> «بجه‌ها» اقوامی هستند که اکنون در تپه‌های دریای سرخ و بخش‌های غربی آن سکونت دارند، آنان اکثرا چادرنشینانی شتردارند به میزان متفاوتی تحت تاثیر اعراب و اسلام  هستند. عبابده شمالی‌ترین قبیله از اقوام جدید بجه که اکنون بین مصر علیا و سودان تقسیم شده‌اند، عرب زبانند. از سایر اقوام غیر عرب سودان فورها هستند قلمرو آنان بیشتر در تپه‌های کوهستانی شمال شرقی است.
    ==زبان رسمی==
    پیش از سال ۲۰۰۵ زبان عربی تنها زبان رسمی سودان بود اما در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند.  


    ==واحد پول==
    == دین رسمی ==
    واحد پول سودان ، دینار سودانی است.
    ۹۷% مردم سودان مسلمان هستند و تنها سه درصد را پیروان ادیان محلی آنیمیست و مسیحیان و قبطی‌ها تشکیل می‌دهند بیشتر مسلمانان سودان، مالکی مذهب و بخش زیادی از آنان تابع مذهب‌های تصوف و مقید به آداب‌ورسوم آنان هستند و همچنین اقلیتی از پیروان مذهب شیعه دوازده‌امامی در شهرهای خارطوم، ام درمان، شندی، ابوزبد، پورت سودان و دیگر استان‌های این کشور زندگی می‌کنند.


    ==دین رسمی==
    == جغرافیا ==
    ۹۷%مردم سودان مسلمان هستند و تنها سه درصد را پیروان ادیان محلی آنیمیست و مسیحیان و قبطی‌ها تشکیل می‌دهند بیشتر مسلمانان سودان، مالکی مذهب و بخش زیادی از آنان تابع مذهب‌های تصوف و مقید به آداب و رسوم آنان هستند و همچنین اقلیتی از پیروان مذهب شیعه دوازده‌امامی در شهرهای خارطوم، ام درمان، شندی، ابوزبد، پورت سودان و دیگر استان‌های این کشور زندگی می‌کنند.
    === پایتخت و شهرهای مهم ===
    ==جغرافیا==
    کشور سودان به ۱۵ ولایت (استان) تقسیم شده است:
    ===پایتخت و شهرهای مهم===
    • استان خارطوم - خارطوم (پایتخت)<br>• دریای سرخ - بورتسودان<br>• جزیره - ود مدنی<br>• دارفور جنوبی - نیالا<br>• کردوفان جنوبی - کادوقلی<br>• سِنار - سنجه<br>• دارفور شمالی - فاشر<br>• کردوفان شمالی - ابیض<br>• شمالیه - دنقلا<br>• دارفور غربی - جنینه<br>• قضارف - قضارف<br>• کسلا - کسلا<br>• رود نیل - دامر<br>• نیل سفید - ربک<br>• نیل آبی - دمازین
    کشور سودان به ۱۵ ولایت ( استان) تقسیم شده‌است:
    • استان خارطوم - خارطوم ( پایتخت)
    • دریای سرخ - بورتسودان
    • جزیره - ود مدنی
    • دارفور جنوبی - نیالا
    • کردفان جنوبی - کادوقلی
    • سِنار - سنجه
    • دارفور شمالی - فاشر
    • کردفان شمالی - ابیض
    • شمالیه - دنقلا
    • دارفور غربی - جنینه
    • قضارف - قضارف
    • کسلا - کسلا
    • رود نیل - دامر
    • نیل سفید - ربک
    • نیل آبی - دمازین


    ===مساحت===
    === مساحت ===
    مساحت کشور سودان ۱٬۸۸۶٬۰۶۸ کیلومتر مربع می باشد .  
    مساحت کشور سودان ۱٬۸۸۶٬۰۶۸ کیلومترمربع می‌باشد.  


    ===مرزها===
    === مرزها ===
    سودان از شمال با مصر و در شرق از طریق مرز آبی با یمن و عربستان، از جنوب شرقی با اتیوپی و اریتره؛ از جنوب با سودان جنوبی و از غرب با لیبی، چاد و افریقای مرکزی همسایه است.
    سودان از شمال با مصر و در شرق از طریق مرز آبی با یمن و عربستان، از جنوب شرقی با اتیوپی و اریتره؛ از جنوب با سودان جنوبی و از غرب با لیبی، چاد و آفریقای مرکزی همسایه است.
    ==== موقعیت جغرافیایی و ویژگی های آب و هوایی ====
    سودان از شمال تا جنوب ۱۹۳۱ کیلومتر و از مشرق به مغرب ۱۶۰۹ کیلومتر می‌باشد، ناحیه شمالی پر آب و در برخی نقاط دارای پوشش گیاهی جنگل است اما قسمت شمال غربی آن صحرای خشک، سوزان و لم یزرعی است که دنباله صحرای لیبی است و در استان شمالی سودان قرار می‌گیرد و بخش‌هایی از سرزمین نسبتا مرتفع «دارفور» را نیز شامل می‌شود. در مجموع آب و هوای این سامان گرم و خشک است، نزدیکترین نقطه افریقا به مکه معظمه در سودان واقع شده که «راس البا» نام دارد و در ساحل دریای سرخ است. <ref>غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام، ص۴۳۰؛ جغرافیای کامل جهان، حبیب الله شاملویی، ص۳۵۸؛ عبدالحسین سعیدیان، کشورهای جهان، ص۵۰۶.</ref> از نظر جغرافیایی بخش اعظم  سودان  را دشت وسیعی تشکیل می‌دهد که توسط رود نیل و شاخه‌های آن آبیاری می‌شود، نیل سفید که از دریاچه ویکتوریا منشا می‌گیرد، در ناحیه نمول وارد کشور سودان شده و پس از طی مسافتی برابر ۱۶۰ کیلومتر وارد دشت رسی می‌شود، در این‌جا به مانع بر می‌خورد و در ناحیه باتلاقی وسیعی به نام سد گسترده می‌شود و پس از طی مسیر پر پیچ‌و‌خم به شاخه غربی خود پیوسته و شعبه نیل- کنگو را بوجود می‌آورد. دو شاخه نیل سفید و نیل آبی که در خارطوم بهم می‌پیوندند و رودخانه نیل اصلی عموما از خارطوم به سوی شمال پیش می‌رود و  پس از  مسیری طولانی از دنقله وارد مصر می شود.  <ref>پی‌ام‌هالت-ام دبلیو دالی، تاریخ سودان بعد از اسلام، ترجمه محمد تقی اکبری، ص۹-۱۰.</ref>


    ==حکومت==
    ==== موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های آب‌وهوایی ====
    سودان از شمال تا جنوب ۱۹۳۱ کیلومتر و از مشرق به مغرب ۱۶۰۹ کیلومتر می‌باشد، ناحیه شمالی پر آب و در برخی نقاط دارای پوشش گیاهی جنگل است اما قسمت شمال غربی آن صحرای خشک، سوزان و لم‌یزرعی است که دنباله صحرای لیبی است و در استان شمالی سودان قرار می‌گیرد و بخش‌هایی از سرزمین نسبتاً مرتفع «دارفور» را نیز شامل می‌شود. در مجموع آب‌وهوای این سامان گرم و خشک است، نزدیک‌ترین نقطه آفریقا به مکه معظمه در سودان واقع شده که «رأس البا» نام دارد و در ساحل دریای سرخ است. <ref>غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام، ص۴۳۰؛ جغرافیای کامل جهان، حبیب‌الله شاملویی، ص۳۵۸؛ عبدالحسین سعیدیان، کشورهای جهان، ص۵۰۶.</ref><br>
    از نظر جغرافیایی بخش اعظم سودان را دشت وسیعی تشکیل می‌دهد که توسط رود نیل و شاخه‌های آن آبیاری می‌شود، نیل سفید که از دریاچه ویکتوریا منشأ می‌گیرد، در ناحیه نمول وارد کشور سودان شده و پس از طی مسافتی برابر ۱۶۰ کیلومتر وارد دشت رسی می‌شود، در اینجا به مانع برمی‌خورد و در ناحیه باتلاقی وسیعی به نام سد گسترده می‌شود و پس از طی مسیر پر پیچ‌و‌خم به شاخه غربی خود پیوسته و شعبه نیل- کنگو را به وجود می‌آورد. دوشاخه نیل سفید و نیل آبی که در خارطوم به هم می‌پیوندند و رودخانه نیل اصلی عموماً از خارطوم به‌سوی شمال پیش می‌رود و پس از مسیری طولانی از دنقله وارد مصر می‌شود<ref>پی‌ام‌هالت - ام دبلیو دالی، تاریخ سودان بعد از اسلام، ترجمه محمدتقی اکبری، ص۹-۱۰. </ref>.


    ==احزاب==
    == حکومت ==
    حزب های زیادی در سودان تشکیل شده اند گرچه حوزه و میزان فعالیت آنها و نیز قلمرو و افراد تفاوت بسیار زیادی دارد ولی شناخت آنان برای ترسیم فضای اجتماعی سودان می توانند نقش مؤثری داشته باشد، این احزاب عبارتند از:
    1. الإخوان المسلمون في السودان
    2. التجمع الاتحادي المعارض
    3. التحالف الفيدرالي الديمقراطي السوداني
    4. تنظيم القوى المستقلة الحرة
    5. جبهة استقلال شرق السودان
    6. جبهة الشرق
    7. الجبهة الشعبية المتحدة للتحرير والعدالة
    8. الحركة الشعبية لتحرير السودان
    9. حركة العدل والمساواة
    10. حركة تحرير السودان
    11. حركة تحرير شرق السودان
    12. حركة حق-السودان
    13. حركة كوش
    14. الحزب الإتحادي الديمقراطي -الاصل
    15. حزب الأسود الحرة السودانية
    16. الحزب الاشتراكي الديمقراطي الوحدوي (حشد الوحدوي SDUP)
    17. حزب الأمة السوداني القيادة الجماعية.
    18. حزب الأمة القومي
    19. حزب الأمة الوطني
    20. حزب الأمة للإصلاح والتجديد
    21. حزب الأمة للإصلاح والتنمية
    22. حزب البعث السوداني
    23. حزب التمكين السوداني
    24. حزب الحقيقه الفدرالى
    25. الحزب الديمقراطي الليبرالي الموحد
    26. الحزب السودانى الوحدوى القومى ( SUN PARTY )
    27. حزب الشعب الحر
    28. الحزب الشيوعى السودانى
    29. حزب العدالة " الاصل "
    30. حزب العموم السوداني
    31. الحزب القومي السوداني
    32. حزب المستقلين القومي التلقائي - بقيادة مالك حسين وجلال الدين محمد
    33. حزب المؤتمر السوداني
    34. حزب المؤتمر الشعبي
    35. حزب المؤتمر الوطني
    36. حزب الوطن (السودان)
    37. الحزب الوطني الاتحادي الموحد
    38. حزب بناء السودان
    39. حزب وحدة وادي النيل
    40. المنبر الديمقراطي لجبال النوبة
    41. المنظمة السودانية للحقوق والتنمية المعاصرة (منظمة سوادنة)
    42. مؤتمر البجا


    ===همکاری‌های بین‌المللی===
    == احزاب ==
    سودان در سازمان‌های بین‌المللی نظیر [[اتحادیه عرب]] ، [[سازمان ملل متحد]] ، [[سازمان وحدت آفریقا]] ، [[سازمان کنفرانس اسلامی]] ، [[جنبش غیرمتعهدها]] ، [[سازمان تجارت جهانی]] و [[کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آفریقا]] و ... عضو است.
    حزب‌های زیادی در سودان تشکیل شده‌اند گرچه حوزه و میزان فعالیت آنها و نیز قلمرو و افراد تفاوت بسیار زیادی دارد ولی شناخت آنان برای ترسیم فضای اجتماعی سودان می‌توانند نقش مؤثری داشته باشد، این احزاب عبارت‌اند از:
    ==ساختارهای اقتصادی==
    سودان از جمله کشورهای فقیر جهان محسوب می‌شود و حدود ۸۰ درصد جمعیت سودان در بخش کشاورزی و دامداری فعالیت دارند که عمدتا به صورت سنتی اداره می‌شود. ۷/۱۸ درصد از جمعیت در سن کار این کشور بیکار هستند. ۴۰ درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند. نرخ تورم در آن ۳/۵ درصد است.
    محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی، پنبه، کنجد، احشام، بادام زمینی، صمغ عربی و شکر است که بیشتر به کشورهای ژاپن ، چین ، و کره‌جنوبی صادر می‌شود.
    واردات سودان بیشتر از کشورهای چین ، عربستان سعودی ، امارات متحده عربی ، مصر ، آلمان ، و هند صورت می‌گیرد.
    ==ساختارهای فرهنگی==
    ===نظام آموزشی===


    ==== نظام‌ آموزشي‌ رسمی در ‌ كشور سودان====
    1. الإخوان المسلمون فی السودان<br>2. التجمع الاتحادی المعارض<br>3. التحالف الفیدرالی الدیمقراطی السودانی<br>4. تنظیم القوی المستقلة الحرة<br>5. جبهة استقلال شرق السودان<br>6. جبهة الشرق<br>7. الجبهة الشعبیة المتحدة للتحریر والعدالة<br>8. الحرکة الشعبیة لتحریر السودان<br>9. حرکة العدل والمساواة<br>10. حرکة تحریر السودان<br>11. حرکة تحریر شرق السودان<br>12. حرکة حق-السودان<br>13. حرکة کوش<br>14. الحزب الإتحادی الدیمقراطی -الاصل<br>15. حزب الأسود الحرة السودانیة<br>16. الحزب الاشتراکی الدیمقراطی الوحدوی (حشد الوحدوی SDUP)<br>17. حزب الأمة السودانی القیادة الجماعیة.<br>18. حزب الأمة القومی<br>19. حزب الأمة الوطنی<br>20. حزب الأمة للإصلاح والتجدید<br>21. حزب الأمة للإصلاح والتنمیة<br>22. حزب البعث السودانی<br>23. حزب التمکین السودانی<br>24. حزب الحقیقه الفدرالی<br>25. الحزب الدیمقراطی اللیبرالی الموحد<br>26. الحزب السودانی الوحدوی القومی (SUN PARTY)<br>27. حزب الشعب الحر<br>28. الحزب الشیوعی السودانی<br>29. حزب العدالة " الاصل "<br>30. حزب العموم السودانی<br>31. الحزب القومی السودانی<br>32. حزب المستقلین القومی التلقائی - بقیادة مالک حسین وجلال‌الدین محمد<br>33. حزب المؤتمر السودانی<br>34. حزب المؤتمر الشعبی<br>35. حزب المؤتمر الوطنی<br>36. حزب الوطن (السودان)<br>37. الحزب الوطنی الاتحادی الموحد<br>38. حزب بناء السودان<br>39. حزب وحدة وادی النیل<br>40. المنبر الدیمقراطی لجبال النوبة<br>41. المنظمة السودانیة للحقوق والتنمیة المعاصرة (منظمة سوادنة)<br>42. مؤتمر البجا
    تحصيلات پيش از دانشگاه در كشور سودان شامل دو دوره ابتدايي و متوسطه يـا دبـيـرسـتـان مي باشد. طول دوره ابتدايي 8 سال بوده و شامل سه مقطع است. مقاطع اول و دوم بين سال هاي اول تا ششم مي باشد و مقطع سوم شامل سال هاي هفتم و هشتم مي باشد كه در پايان سال هشتم امتحان ورود به دوره متوسطه برگزار مي شود. كساني كه موفق به ورود به دبيرستان نمي شوند از سوي دولت به يكي از مراكز كارآموزي، فني حرفه اي يا آموزش صنايع دستي معرفي مي شوند.
     
    دوره متوسطه يا دبيرستان 3 سال به طول مي انجامد كه دانش آموزان در پايان سال سوم ملزم به گذراندن امتحانات پايان دوره متوسطه مي باشند كه موفقيت در آن امكان راه يافتن به دانشگاه‌ها و مدارس عالي سودان را فراهم مي نمايد. اين مدرك معادل گواهينامه هاي پايان دوره متوسطه در ساير كشورهاي عربي است.
    === همکاری‌های بین‌المللی ===
    تحصيلات دانشگاهي
    سودان در سازمان‌های بین‌المللی نظیر [[اتحادیه عرب]]، [[سازمان ملل متحد]]، [[سازمان وحدت آفریقا]]، [[سازمان همکاری‌ اسلامی|سازمان کنفرانس اسلامی]]، [[جنبش غیرمتعهدها]]، سازمان تجارت جهانی و کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آفریقا و ... عضو است.
    هر دانشگاه، دانشكده و يا مدرسه عالي شرايط خاص خود را دارد ليكن مدرك معتبر و مشترك براي ورود به همه آنها، گواهينامه موفقيت در امتحانات پايان دوره متوسطه است. تحصيل در دانشگاه هاي دولتي و نيز خصوصي امكان پذير است. زبان تحصيل در دانشگاه هاي سودان، عربي و انگليسي مي باشد.
     
    دوره هاي تحصيلي
    == ساختارهای اقتصادی ==
    Diploma .1 : طول اين دوره بين 2 تا 3 سال بوده و شامل دوره‌هاي كوتاه و ميان مدت در سطح كارداني است.
    سودان از جمله کشورهای فقیر جهان محسوب می‌شود و حدود ۸۰ درصد جمعیت سودان در بخش کشاورزی و دامداری فعالیت دارند که عمدتاً به‌صورت سنتی اداره می‌شود. ۷/۱۸ درصد از جمعیت در سن کار این کشور بیکار هستند. ۴۰ درصد از مردم آن زیرخط فقر زندگی می‌کنند. نرخ تورم در آن ۳/۵ درصد است.
    .2 Bachelor: اين دوره كه اولين دوره دانشگاهي مي باشد 3 تا 4 سال طول مي كشد. مدرك Bachelor عمومي پس از 4 سال اعطا مي شود. چنانچه دانشجويان پس از گذراندن 4 سال 1 سال اضافه بگذرانند به آنان مدرك Bachelor (honours) داده مي شود. مدرك كارشناسي در رشته دامپزشكي و داروسازي نياز به گذراندن 5 سال تحصيل دارد. در رشته هاي پزشكي نياز به گذراندن 6 سال تحصيل است.
    محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی، پنبه، کنجد، احشام، بادام‌زمینی، صمغ عربی و شکر است که بیشتر به کشورهای ژاپن، چین، و کره جنوبی صادر می‌شود.
    Postgraduate diploma .3 : اين دوره بدون رساله و فقط در برخي رشته ها شامل 2 سال تحصيل با شرط دارا بودن  Bachelor از دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي است. اين دوره منحصراً در دانشگاه ها گذرانده مي شود.
    واردات سودان بیشتر از کشورهای چین، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، آلمان، و هند صورت می‌گیرد.
    Master .4 : اين دوره عالي يا پيشرفته همراه با پايان نامه است كه شامل 2 تا 3 سال تحصيل بعد از دوره (Bachelor) كارشناسي است و ارزيابي يا امتحان در اين دوره معمولاً نياز به مقاله و پايان نامه دارد.
     
    Doctor of philosophy (Ph.D.) .5: اين دوره معمولاً شامل 3 سال تحصيل بعد از مقطع كارشناسي ارشد است. دانشجوي دوره ياد شده بايد رساله معتبري در زمينه تخصصي خود ارائه نمايد.
    == ساختارهای فرهنگی ==
    نحوه ارزشيابي مدارك تحصيلي
    === نظام آموزشی ===
    1. مدارك Diploma با شرط داشتن ديپلم دبيرستان، "كارداني عمومي" ارزشيابي مي شود.
     
    2. مدارك Bachelor با شرط داشتن ديپلم دبيرستان، "كارشناسي" ارزشيابي مي شود.
    ==== نظام آموزشی رسمی در کشور سودان ====
    3.  مدارك Postgraduate diploma در صورت دارا بودن كارشناسي، فقط صحت صــدور آن تأييــد مي گردد.
    تحصیلات پیش از دانشگاه در کشور سودان شامل دو دوره ابتدایی و متوسطه یـا دبـیـرسـتـان می‌باشد. طول دوره ابتدایی 8 سال بوده و شامل سه مقطع است. مقاطع اول و دوم بین سال‌های اول تا ششم می‌باشد و مقطع سوم شامل سال‌های هفتم و هشتم می‌باشد که در پایان سال هشتم امتحان ورود به دوره متوسطه برگزار می‌شود. کسانی که موفق به ورود به دبیرستان نمی‌شوند از سوی دولت به یکی از مراکز کارآموزی، فنی حرفه‌ای یا آموزش صنایع‌دستی معرفی می‌شوند. <br>دوره متوسطه یا دبیرستان 3 سال به طول می‌انجامد که دانش‌آموزان در پایان سال سوم ملزم به گذراندن امتحانات پایان دوره متوسطه می‌باشند که موفقیت در آن امکان راه یافتن به دانشگاه‌ها و مدارس عالی سودان را فراهم می‌نماید. این مدرک معادل گواهینامه‌های پایان دوره متوسطه در سایر کشورهای عربی است.  
    4. مدارك Master با شرط داشتن كارشناسي، "كارشناسي ارشد" ارزشيابي مي شود.
     
    5.  مدارك Doctor of philosophy با شرط داشتن كارشناسي ارشد، "دكتري" ارزشيابي مي‌شود.
    ===== تحصیلات دانشگاهی =====
    معرفي دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان
    هر دانشگاه، دانشکده و یا مدرسه عالی شرایط خاص خود را دارد لیکن مدرک معتبر و مشترک برای ورود به همه آنها، گواهینامه موفقیت در امتحانات پایان دوره متوسطه است. تحصیل در دانشگاه‌های دولتی و نیز خصوصی امکان‌پذیر است. زبان تحصیل در دانشگاه‌های سودان، عربی و انگلیسی می‌باشد.
    الف) دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان، گروه يك.
    <big>دوره‌های تحصیلی </big>
    1-University of khartoum (Jameat  Al-khartoum)
     
    www.UOFK
    Diploma .1: طول این دوره بین 2 تا 3 سال بوده و شامل دوره‌های کوتاه و میان‌مدت در سطح کاردانی است. <br>.2 Bachelor: این دوره که اولین دوره دانشگاهی می‌باشد 3 تا 4 سال طول می‌کشد. مدرک Bachelor عمومی پس از 4 سال اعطا می‌شود. چنانچه دانشجویان پس از گذراندن 4 سال 1 سال اضافه بگذرانند به آنان مدرک Bachelor (honours) داده می‌شود. مدرک کارشناسی در رشته دامپزشکی و داروسازی نیاز به گذراندن 5 سال تحصیل دارد. در رشته‌های پزشکی نیاز به گذراندن 6 سال تحصیل است.<br>Postgraduate diploma .3: این دوره بدون رساله و فقط در برخی رشته‌ها شامل 2 سال تحصیل با شرط دارابودن Bachelor از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این دوره منحصراً در دانشگاه‌ها گذرانده می‌شود. <br>Master .4: این دوره عالی یا پیشرفته همراه با پایان‌نامه است که شامل 2 تا 3 سال تحصیل بعد از دوره (Bachelor) کارشناسی است و ارزیابی یا امتحان در این دوره معمولاً نیاز به مقاله و پایان‌نامه دارد. <br>Doctor of philosophy (Ph.D.) .5: این دوره معمولاً شامل 3 سال تحصیل بعد از مقطع کارشناسی ارشد است. دانشجوی دوره یاد شده باید رساله معتبری در زمینه تخصصی خود ارائه نماید.  
    2-Omdurman Islamic University (Jameat omdurman Islamic)
     
    www.oiu.edu.sd
    <big>نحوه ارزشیابی مدارک تحصیلی </big>  
    ب) دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی سودان گروه دو که مدارک آنها تا سطح کارشناسی قابل بررسی و ارزشیابی است و در سطح کارشناسی ارشد و دکتری از طریق بررسی کیفی ارزشیابی  می گردد.
    1-University of Juba (Jameat Juba)
    www.juba.edu.sd
    2-Al-Neelain University (Jameat Al-Neelain)
    www.neelain.edu.sd
    3-University of Gezira (Jameat Al-Gezira)
    www.gezirauniversity.net
    ج) دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان، گروه  سه كه فقط تا سطح كارشناســي ارزشيابي مي شود.
    1-International University of Africa (Jameat Al-Ifriqya Al-Alamiyyah)
    2-University of the Holy Quran and Islamic science (Jameat Al-Quraan Al-Kareem wal-Derasat  Al-Islamia)
    www.Quran-unv.edu.sd
    3-Sudan University of Science and Technology (Jameat Al-Sudan Llellolom Wal Technologia)
    wwww.sustech.edu
    4-Al Zaiem Al Azhari University (Jameat Al-Ziem Al-Azhari)
    www.alazhari.net
    5-Shendi University (Jameat Shendi)
    www.shendiuniversity.net
    6- Khartoum International Institute for Arabic Language
    (معهد الخرطوم الدولی للغه العربیه)
    6- معتبر تا سطح کارشناسی ارشد (باشرط آزمون)
    جدول چگونگی ارزشیابی مدارک تحصیلی دانشگاه های سودان
    ارزشیابی شرایط مدارک
    کاردانی عمومی دو تا سه سال تحصیل در مراکز آموزش عالی و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش دانشگاهی Diploma
    کارشناسی حداقل سه تا چهار سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک، دو و سه و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش دانشگاهی Bachelor
    صحت صدور دو سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Post graduate Diploma
    کارشناسی ارشد دو سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و يا دانشگاه های گروه دو (ازطريق بررسی کيفی) و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Master
    دکتری سه سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و يا دانشگاه های گروه دو (ازطريق بررسی کيفی) و داشتن مدرک کارشناسی ارشد معتبر Doctor of Philosoph
    <ref>http://grad.saorg.ir</ref>
    ==== نظام‌ آموزشي‌ دینی در ‌ كشور سودان====
    نظام آموزش امور دینی
    اهتمام به امر قرائت و حفظ قرآن در سودان چشمگیر است.  خلوه نامی دیر آشنا در فرهنگ مردم سودان است و به اتاقی اطلاِق می‌شود که در آن قرآن آموزش داده می‌شود و ممکن است در مساجد، منازل و یا در مکانی دیگر  به این امر اختصاص داده شده باشد.


    خلوه به گونه‌ای است که از کودک پنج‌ساله تا مرد پنجاه ساله می‌توانند در آن قرآن بیاموزند. کسانی که به خلوه می‌آیند به شرط توفیق در قرائت و تجوید و حفظ کامل قرآن گواهی‌نامه‌ای دریافت می‌کنند که به آن "شرفه‌" می‌گویند. کسانی که شرفه دارند در آموزشگاه های دینی وزارت ارشاد و توجیه دوره هایی را گذرانده و موفق به اخذ دیپلم علوم دینی می شوند. فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه‌ها می‌توانند در یکی از رشته‌های علوم قرآنی و اسلامی در دانشگاه قرآن کریم و علوم اسلامی، دانشگاه اسلامی ام درمان و دانشگا الازهر مصر تا اخذ دکترا ادامه تحصیل دهند. این رشته‌ها عبارتند از:
    1. مدارک Diploma با شرط داشتن دیپلم دبیرستان، "کاردانی عمومی" ارزشیابی می‌شود. <br>2. مدارک Bachelor با شرط داشتن دیپلم دبیرستان، "کارشناسی" ارزشیابی می‌شود. <br>3. مدارک Postgraduate diploma در صورت دارابودن کارشناسی، فقط صحت صــدور آن تأییــد می‌گردد. <br>4. مدارک Master با شرط داشتن کارشناسی، "کارشناسی ارشد" ارزشیابی می‌شود. <br>5. مدارک Doctor of philosophy با شرط داشتن کارشناسی ارشد، "دکتری" ارزشیابی می‌شود.  


    عقیده، تفسیر و علوم قرآنی، سنت و علوم حدیث، فرهنگ اسلامی، مطالعات اسلامی، قرائت قرآن، حقوق، زبان عربی‌
    === معرفی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان ===
    ==== الف) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان، گروه یک. ====


    بر این اساس، بسیارند کسانی که از طریق خلوه به دانشگاه راه یافته‌اند و پس از کسب تخصص در یکی از رشته‌های علوم نقلی، مسئولیتهایی را در فرهنگ سودان بر عهده گرفته‌اند.
    *1-دانشگاه خارطومUniversity of khartoum (Jameat Al-khartoum)
    <ref>https://www.tabnak.ir/fa/tags/617/1</ref>
    *2-دانشگاه ام دورمانOmdurman Islamic University (Jameat omdurman Islamic)
    مراكز تحفیظ قرآن به طور مردمی اداره می‌شوند و بچه‌ها از چهار سالگی به این مراكز وارد شده و تا هفت سالگی آموزش می‌بینند.
    <ref>https://www.isna.ir/news/8506-00587</ref>


    ====دانشگاه====
    ==== ب) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان گروه دو که مدارک آنها تا سطح کارشناسی قابل‌بررسی و ارزشیابی است و در سطح کارشناسی ارشد و دکتری از طریق بررسی کیفی ارزشیابی می‌گردد. ====
    از جمله دانشگاه‌های سودان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
    دانشگاه خارطوم، دانشگاه ام درمان اسلامی، دانشگاه بین المللی افریقا، دانشگاه نیلین، دانشگاه دخترانه الاحفاد، دانشگاه قرآن کریم
    ===رادیو و تلویزیون===
    برنامه‌های رادیو و تلویزیون در حال حاضر اکثر مناطق پادشاهی مراکش را در بر می‌گیرد، مردم این جمهوری امواج ۱۲ ایستگاه رادیویی (AM)، یک ایستگاه رادیویی (FM) و یک ایستگاه رادیویی با طول موج کوتاه را دریافت می‌کنند و برنامه‌های تلویزیون سودان از راه ۳ شبکه دولتی در سراسر کشور پخش می‌شود.


    == جریان ها و جنبش های سودان ==
    *1- دانشگاه جوباUniversity of Juba (Jameat Juba)<ref>www.juba.edu.sd</ref>
    === جنبش مهدیه سودان ===
    [[جنبش مهدیه سودان|جنبش مهدیه]]  در نیمه دوم قرن نوزدهم به دلیل سخت‌تر شدن رقابت‌های استعماری و همچنین اهمیت جغرافیای سودان، هجوم و سلطه استعمار غربی در سودان و سراسر افریقا بیشتر شد به گونه‌ای که حتی با کاهش قدرت رهبران محلی و حکام ترک تبار مصری در سودان و در مقابل آن افزایش حضور اروپاییان همراه بود. مردم برای مقابله با استعمار [[جنبش مهدیه سودان|جنبش مهدیه ]]  شکل گرفت.<br>


    === جریان اخوان المسلیمن سودان ===
    *2- دانشگاه نیلاینAl-Neelain University (Jameat Al-Neelain) <ref>www.neelain.edu.sd</ref>
    در حالی که بعد از تسلط مجدد انگلیس و مصر بر سودان و شکست [[جنبش مهدیه سودان|جنبش مهدیه]] در سال 1899، از میزان فعالیت حرکت‌های اسلام‌گرایانه تا حدودی در سودان کاسته شد، اما از اواسط قرن بیستم بار دیگر شاهد رشد و نمو حرکت‌های اسلام‌گرایانه و جنبش‌های اسلامی در سودان بودیم.یکی از آن جریان ها [[جریان اخوان المسلیمن سودان]] می باشد.


    *3- دانشگاه قزیراUniversity of Gezira (Jameat Al-Gezira) <ref>www.gezirauniversity.net</ref>


    === ج) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان، گروه سه که فقط تا سطح کارشناســی ارزشیابی می‌شود. ===


    ==رؤسای جمهور==
    # دانشگاه بین‌المللی آفریقاInternational University of Africa (Jameat Al-Ifriqya Al-Alamiyyah)؛
    اول: ابراهیم عبود (۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ – ۱۶ نوامبر ۱۹۶۴)<br>
    # دانشگاه قرآن و علوم اسلامیUniversity of the Holy Quran and Islamic science (Jameat Al-Quraan Al-Kareem wal-Derasat Al-Islamia)<ref>www.Quran-unv.edu.sd</ref>؛
    # دانشگاه علوم و تکنولوزیSudan University of Science and Technology (Jameat Al-Sudan Llellolom Wal Technologia)<ref>wwww.sustech.edu</ref>؛
    # دانشگاه زعیم الازهرl Zaiem Al Azhari University (Jameat Al-Ziem Al-Azhari)<ref>www.alazhari.net</ref>؛
    # دانشگاه شندیShendi University (Jameat Shendi)<ref>www.shendiuniversity.net</ref>؛
    # موسسه بین المللی زبان عربی خارطوم<ref>(معهد الخرطوم الدولی للغه العربیه)</ref>Khartoum International Institute for Arabic Language.


    دوم: سر الختم الخلیفه(۳۰ اکتبر ۱۹۶۴ – ۲ ژوئن ۱۹۶۵)<br>
    === ارزشیابی شرایط مدارک ===
    # کاردانی عمومی دو تا سه سال تحصیل در مراکز آموزش عالی و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی Diploma؛
    # کارشناسی حداقل سه تا چهار سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک، دو و سه و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی Bachelor؛
    # دو سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Post graduate Diploma؛
    # کارشناسی ارشد دو سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و یا دانشگاه‌های گروه دو (ازطریق بررسی کیفی) و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Master؛
    # دکتری سه سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و یا دانشگاه‌های گروه دو (ازطریق بررسی کیفی) و داشتن مدرک کارشناسی ارشد معتبر Doctor of Philosophy<ref>http://grad.saorg.ir</ref>.
    ==== نظام آموزشی دینی در کشور سودان ====
    نظام آموزش امور دینی
    اهتمام به امر قرائت و حفظ قرآن در سودان چشمگیر است. خلوه نامی دیر آشنا در فرهنگ مردم سودان است و به اتاقی اطلاِق می‌شود که در آن قرآن آموزش داده می‌شود و ممکن است در مساجد، منازل و یا در مکانی دیگر به این امر اختصاص‌داده‌شده باشد.<br>خلوه به‌گونه‌ای است که از کودک پنج‌ساله تا مرد پنجاه‌ساله می‌توانند در آن قرآن بیاموزند. کسانی که به خلوه می‌آیند به‌شرط توفیق در قرائت و تجوید و حفظ کامل قرآن گواهی‌نامه‌ای دریافت می‌کنند که به آن "شرفه‌" می‌گویند. کسانی که شرفه دارند در آموزشگاه‌های دینی وزارت ارشاد و توجیه دوره‌هایی را گذرانده و موفق به اخذ دیپلم علوم دینی می‌شوند. فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه‌ها می‌توانند در یکی از رشته‌های علوم قرآنی و اسلامی در دانشگاه قرآن کریم و علوم اسلامی، دانشگاه اسلامی ام درمان و دانشگاه الازهر مصر تا اخذ دکترا ادامه تحصیل دهند. این رشته‌ها عبارت‌اند از:


    سوم: اسماعیل ازهری (۱۰ژوئن ۱۹۶۵ – ۲۵ مه ۱۹۶۹)<br>
    عقیده، تفسیر و علوم قرآنی، سنت و علوم حدیث، فرهنگ اسلامی، مطالعات اسلامی، قرائت قرآن، حقوق، زبان عربی‌


    چهارم: جعفر نمیری(۲۵ مه ۱۹۶۹ – ۶ آوریل ۱۹۸۵)<br>
    براین‌اساس، بسیارند کسانی که از طریق خلوه به دانشگاه راه یافته‌اند و پس از کسب تخصص در یکی از رشته‌های علوم نقلی، مسئولیت‌هایی را در فرهنگ سودان برعهده گرفته‌اند.
    <ref>https://www.tabnak.ir/fa/tags/617/1</ref>
    مراکز تحفظ قرآن به طور مردمی اداره می‌شوند و بچه‌ها از چهارسالگی به این مراکز وارد شده و تا هفت‌سالگی آموزش می‌بینند<ref>https://www.isna.ir/news/8506-00587</ref>.


    پنجم: عبدالرحمن سوار الذهب(۶ آوریل ۱۹۸۵ – ۶ مه ۱۹۸۶)<br>
    ==== دانشگاه ====
    از جمله دانشگاه‌های سودان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
    دانشگاه خارطوم، دانشگاه ام درمان اسلامی، دانشگاه بین‌المللی آفریقا، دانشگاه نیلین، دانشگاه دخترانه الاحفاد، دانشگاه قرآن کریم.


    ششم: احمد المیرغنی( ۶ مه ۱۹۸۶ – ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹)<br>
    === رادیو و تلویزیون ===
    برنامه‌های رادیو و تلویزیون در حال حاضر اکثر مناطق پادشاهی مراکش را در برمی‌گیرد، مردم این جمهوری امواج ۱۲ ایستگاه رادیویی (AM)، یک ایستگاه رادیویی (FM) و یک ایستگاه رادیویی با طول موج‌کوتاه را دریافت می‌کنند و برنامه‌های تلویزیون سودان از راه ۳ شبکه دولتی در سراسر کشور پخش می‌شود.


    هفتم: عمر حسن البشیر(۱۶ اکتبر ۱۹۹۳ – ۱۱ آوریل ۲۰۱۹)<br>
    == جریان‌ها و جنبش‌های سودان ==
    === جنبش مهدیه سودان ===
    [[جنبش مهدیه سودان|جنبش مهدیه]] در نیمه دوم قرن نوزدهم به دلیل سخت‌تر شدن رقابت‌های استعماری و همچنین اهمیت جغرافیای سودان، هجوم و سلطه استعمار غربی در سودان و سراسر آفریقا بیشتر شد به‌گونه‌ای که حتی با کاهش قدرت رهبران محلی و حکام ترک‌تبار مصری در سودان و در مقابل آن افزایش حضور اروپاییان همراه بود. مردم برای مقابله با استعمار جنبش مهدیه شکل گرفت.


    هشتم : احمد عواد ابن عوف(وزیر دفاع و جانشین عمر البشیر) علیه بشیر کودتا کرد و پس از تنها سی ساعت از سمت ریاست شورای نظامی حاکم بر سودان کناره‌گیری کرد و یک ژنرال دیگر به نام عبد الفتاح البرهان عبدالرحمن را جایگزین خود کرد.
    === جریان اخوان‌المسلمین سودان ===
    ==نخست وزیران==
    در حالی که بعد از تسلط مجدد انگلیس و مصر بر سودان و شکست جنبش مهدیه در سال 1899، از میزان فعالیت حرکت‌های اسلام‌گرایانه تا حدودی در سودان کاسته شد، اما از اواسط قرن بیستم بار دیگر شاهد رشد و نمو حرکت‌های اسلام‌گرایانه و جنبش‌های اسلامی در سودان بودیم. یکی از آن جریان‌ها [[اخوان المسلمین سودان|جریان اخوان‌المسلمین سودان]] می‌باشد.


    اول: عبدالرحمن المهدی(۲۲ اکتبر ۱۹۵۲تا  نوامبر ۱۹۵۳) حزب امه<br>
    == رؤسای جمهور ==
    اول: ابراهیم عبود (۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ – ۱۶ نوامبر ۱۹۶۴)<br>دوم: سر الختم الخلیفه(۳۰ اکتبر ۱۹۶۴ – ۲ ژوئن ۱۹۶۵)<br>سوم: اسماعیل ازهری (۱۰ژوئن ۱۹۶۵ – ۲۵ مه ۱۹۶۹)<br>چهارم: جعفر نمیری(۲۵ مه ۱۹۶۹ – ۶ آوریل ۱۹۸۵)<br>پنجم: عبدالرحمن سوار الذهب(۶ آوریل ۱۹۸۵ – ۶ مه ۱۹۸۶)<br>ششم: احمد المیرغنی(۶ مه ۱۹۸۶ – ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹)<br>هفتم: عمر حسن البشیر(۱۶ اکتبر ۱۹۹۳ – ۱۱ آوریل ۲۰۱۹)<br>هشتم: احمد عواد ابن عوف(وزیر دفاع و جانشین عمرالبشیر) علیه بشیر کودتا کرد و پس از تنها سی ساعت از سمت ریاست شورای نظامی حاکم بر سودان کناره‌گیری کرد و یک ژنرال دیگر به نام عبدالفتاح البرهان عبدالرحمن را جایگزین خود کرد.


    دوم: اسماعیل ازهری(۶ ژانویه ۱۹۵۴ تا  ۱ ژانویه ۱۹۵۶)<br>
    == نخست‌وزیران ==


    اول: عبدالرحمن المهدی(۲۲ اکتبر ۱۹۵۲تا نوامبر ۱۹۵۳) حزب امه<br>
    دوم: اسماعیل ازهری(۶ ژانویه ۱۹۵۴ تا ۱ ژانویه ۱۹۵۶)<br>
    سوم: اسماعیل ازهری(۱ ژانویه ۱۹۵۶ ۵ ژوئیه ۱۹۵۶) حزب دموکراتیک<br>
    سوم: اسماعیل ازهری(۱ ژانویه ۱۹۵۶ ۵ ژوئیه ۱۹۵۶) حزب دموکراتیک<br>
    چهارم: عبدالله خلیل(۵ ژوئیه ۱۹۵۶ ۱۷ نوامبر ۱۹۵۸) حزب امه <br>
    چهارم: عبدالله خلیل(۵ ژوئیه ۱۹۵۶ ۱۷ نوامبر ۱۹۵۸) حزب امه <br>
    پنجم: ابراهیم عبود(۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ ۳۰ اکتبر ۱۹۶۴) نظامی <br>
    پنجم: ابراهیم عبود(۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ ۳۰ اکتبر ۱۹۶۴) نظامی <br>
    ششم: محمد احمد محجوب(۱۰ ژوئن ۱۹۶۵ ۲۵ ژوئیه ۱۹۶۶ حزب امه <br>
    ششم: محمد احمد محجوب(۱۰ ژوئن ۱۹۶۵ ۲۵ ژوئیه ۱۹۶۶ حزب امه <br>
    خط ۲۷۷: خط ۱۵۵:
    هشتم: محمد احمد محجوب (۱۸ مه ۱۹۶۷ ۲۵ مه ۱۹۶۹) حزب امه <br>
    هشتم: محمد احمد محجوب (۱۸ مه ۱۹۶۷ ۲۵ مه ۱۹۶۹) حزب امه <br>
    نهم: بابکر عوض الله(۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹ مستقل <br>
    نهم: بابکر عوض الله(۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹ مستقل <br>
    دهم: جعفر نمیری( ۲۸ اکتبر ۱۹۶۹ ۱۱ اوت ۱۹۷۶ نظامی<br>
    دهم: جعفر نمیری( ۲۸ اکتبر ۱۹۶۹ ۱۱ اوت ۱۹۷۶ نظامی<br>
     
    یازدهم: جعفر نمیری(۱۰ سپتامبر ۱۹۷۷ ۶ آوریل ۱۹۸۵) سوسیالیست<br>
    یازدهم: جعفر نمیری(۱۰ سپتامبر ۱۹۷۷ ۶ آوریل ۱۹۸۵) سوسیالیست<br>
    دوازدهم: الجزولی دفع الله(۲۲ آوریل ۱۹۸۵ ۱۵ دسامبر ۱۹۸۵) مستقل<br>
    دوازدهم: الجزولی دفع الله(۲۲ آوریل ۱۹۸۵ ۱۵ دسامبر ۱۹۸۵) مستقل<br>
    سیزدهم: الجزولی دفع الله(۱۵ دسامبر ۱۹۸۵ ۶ مه ۱۹۸۶) مستقل <br>
    سیزدهم: الجزولی دفع الله(۱۵ دسامبر ۱۹۸۵ ۶ مه ۱۹۸۶) مستقل <br>
    چهاردهم: صادق المهدی(۶ مه ۱۹۸۶ ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹) حزب امه <br>
    چهاردهم: صادق المهدی(۶ مه ۱۹۸۶ ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹) حزب امه <br>
    پانزدهم: عبدالله آدم حمدوک آدم (از ۲۱ اگوست ۲۰۱۹ تاکنون


    پانزدهم: عبدالله آدم حمدوک آدم (از ۲۱ اگوست ۲۰۱۹ تاکنون
    == رؤسای پارلمان ==
    ==رؤسای پارلمان==
    احمد ابراهیم الطاهر <br>
    احمد ابراهیم الطاهر <br>
    ابراهیم احمد عمر  
    ابراهیم احمد عمر  
       
       
    =روابط سودان وچین=
    ==روابط سودان وچین==
    '''روابط سودان و چین''' به دهه پنجم قرن بیستم برمی گردد. اولین دیدار در سال ۱۹۵۵ در شهر باندونگ اندونزی توسط اسماعیل الازهر و «چوئن لای» نخست وزیران وقت دو کشور در دوره ابراهیم عبود صورت گرفت .<ref>https://vista.ir/m/a/92ncl/%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%86%DB%8C%D9%86</ref>
    '''روابط سودان و چین''' به دهه پنجم قرن بیستم برمی‌گردد. اولین دیدار در سال ۱۹۵۵ در شهر باندونگ اندونزی توسط اسماعیل الازهر و «چوئن لای» نخست‌وزیران وقت دو کشور در دوره ابراهیم عبود صورت گرفت<ref>https://vista.ir/m/a/92ncl/%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%86%DB%8C%D9%86</ref>.
    ===جایگاه ویژه سودان برای چین===
    چین که جای پای خود را در کشورهای افریقایی با پروژه "یک کمربند - یک جاده" باز کرده، سودان و خصوصاً بنادر سودان و سواکن دارای جایگاه ویژه‌ای است زیرا این بنادر از خروجی‌های مهم برای بسیاری از کشورهای محصور در خشکی افریقا و عامل اتصال‌دهنده مناطق داخلی آفریقا به دریا هستند و چین با توافق‌نامه همکاری و توسعه بندر سودان از ساخت منطقه ویژه اقتصادی در دریای سرخ حمایت کرده است. http://irdiplomacy.ir/fa/news/1998401
    === دیدار های مهم طرفین ===


    عمر البشیر رییس جمهوری سودان در 90/04/06 دیدار رسمی چهار روزه از چین داشته است  
    === جایگاه ویژه سودان برای چین ===
    چین که جای پای خود را در کشورهای آفریقایی با پروژه "یک کمربند - یک جاده" باز کرده، سودان و خصوصاً بنادر سودان و سواکن دارای جایگاه ویژه‌ای است زیرا این بندرها از خروجی‌های مهم برای بسیاری از کشورهای محصور در خشکی آفریقا و عامل اتصال‌دهنده مناطق داخلی آفریقا به دریا هستند و چین با توافق‌نامه همکاری و توسعه بندر سودان از ساخت منطقه ویژه اقتصادی در دریای سرخ حمایت کرده است<ref>http://irdiplomacy.ir/fa/news/1998401</ref>.
     
    === دیدارهای مهم طرفین ===
    عمرالبشیر رییس‌جمهوری سودان در 90/04/06 دیدار رسمی چهار روزه از چین داشته است  
    <ref>https://www.irna.ir/news/7917491</ref>
    <ref>https://www.irna.ir/news/7917491</ref>
    لی که‌چیانگ نخست وزیر چین یکشنبه 2 سپتامبر در هتل ملی دیائو یو تای با عمر البشیر رئیس جمهوری سودان دیدار کرد.
    لی که‌چیانگ نخست‌وزیر چین یکشنبه 2 سپتامبر در هتل ملی دیائو یو تای با عمرالبشیر رئیس‌جمهوری سودان دیدار کرد.
    وی تاکید کرد که چین دوستی سنتی بین دو کشور را ارزشمند می‎شمارد و همیشه سودان را دوست و شریک خوب چین در جهان آفریقا و عرب می داند. و خواستار گسترش روابط در زمینه تجاری، سرمایه‌گذاری و کشاورزی شد و تلاش مشترک دو کشور در کلان پروژه"یک کمربند - یک جاده" شد<ref>.http://persian.cri.cn/921/2018/09/03/171s176180.htm</ref>
    وی تأکید کرد که چین دوستی سنتی بین دو کشور را ارزشمند می‎شمارد و همیشه سودان را دوست و شریک خوب چین در جهان آفریقا و عرب می‌داند و خواستار گسترش روابط در زمینه تجاری، سرمایه‌گذاری و کشاورزی شد و تلاش مشترک دو کشور در کلان پروژه"یک کمربند - یک جاده" شد<ref>.http://persian.cri.cn/921/2018/09/03/171s176180.htm</ref>.


    === کمک های بلا عوض زمینه قراردادهای میلیاردی ===
    === کمک‌های بلا عوض زمینه قراردادهای میلیاردی ===
    چین 43.4 میلیون دلار کمک بلاعوض و وام بدون بهره به سودان اعطا کرده و قراردادی در بخش نفت، زیرساخت ها و انرژی سودان امضا کرده که میزان سرمایه گذاری چین بالغ بر 13 میلیارد دلار است<ref>
    چین 43.4 میلیون دلار کمک بلاعوض و وام بدون بهره به سودان اعطا کرده و قراردادی در بخش نفت، زیرساخت‌ها و انرژی سودان امضا کرده که میزان سرمایه‌گذاری چین بالغ‌بر 13 میلیارد دلار است<ref>
    https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86/768092.
    https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86/768092.
    </ref>
    </ref>.
     
    === خریداری 40 درصد از سهام صنعت نفت سودان ===
    === خریداری 40 درصد از سهام صنعت نفت سودان ===
    چین با خریداری 40 درصد از سهام صنعت نفت سودان، به بزرگترین سرمایه گذار در این کشور مبدل شده و یک سوم از تولیدات نفتی این کشور افریقایی غنی از نفت را صادر می کند.<ref>https://www.shana.ir/news/85331</ref>
    چین با خریداری 40 درصد از سهام صنعت نفت سودان، به بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در این کشور مبدل شده و یک‌سوم از تولیدات نفتی این کشور آفریقایی غنی از نفت را صادر می‌کند<ref>https://www.shana.ir/news/85331</ref>.
     
    یک سوم نفت سودان را چین می خرد و صادرات تجاری چین و طرح های عمرانی این کشور در سودان، بسیار زیاد است اما علت اصلی روابط چین با سودان این است که سودان دروازه آفریقا برای چین محسوب می شود لذا تحولات سیاسی و انقلاب های مختلف نظامی در این کشور بر روابط دو کشور تاثیرگذار نبوده است <ref>.https://vista.ir/m/a/92ncl/%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%86%DB%8C%D9%86</ref>
    چین بزرگترین شریک نفتی و تجاری سودان است.


    ==پانویس==
    یک‌سوم نفت سودان را چین می‌خرد و صادرات تجاری چین و طرح‌های عمرانی این کشور در سودان، بسیار زیاد است اما علت اصلی روابط چین با سودان این است که سودان دروازه آفریقا برای چین محسوب می‌شود لذا تحولات سیاسی و انقلاب‌های مختلف نظامی در این کشور بر روابط دو کشور تأثیرگذار نبوده است <ref>.https://vista.ir/m/a/92ncl/%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%86%DB%8C%D9%86</ref>
    چین بزرگ‌ترین شریک نفتی و تجاری سودان است.


    ==جستارهای وابسته==
    *[[آفریقا]]
    *[[سودان جنوبی]]
    *[[اخوان المسلمین سودان]]
    *[[جنبش مهدیه سودان]]


    ==منابع==
    == پانویس ==
    {{پانویس}}


    [[رده: کشورهای اسلامی]]
    [[رده:کشورها]]
    [[رده: کشورها]]
    [[رده:کشورهای اسلامی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۴۴

    سودان
    پرچم سودان 1.png
    پایتختخارطوم
    دیناسلام
    زبانعربی و انگلیسی

    سودان کشوری است در شرق قاره آفریقا و نزدیک به قاره اروپا که دین رسمی آن اسلام است. سودان به لحاظ جغرافیایی دارای موقعیتی استراتژیک و خیلی مهم است و برای جهان اسلام دروازه آفریقا است.

    پیشینه

    سودان بخشی از فرمانروایی‌های کوش و نوبیه بوده که صدها سال قبل از میلاد مسیح بر گستره عظیمی از جنوب کردوفان تا صحرای سینا حکمرانی می‌کرده‌اند. مردمان شمال آفریقا در آغاز سده هشتم میلادی به اسلام گرویده‌اند و کم‌کم اسلام به بازارهای سودان غربی راه یافت، اما تأثیر اولیه آن اندک بود، تا اینکه گسترش اسلام در سودان از حدود سده ۱۱ تا ۱۴ میلادی سرعت گرفت و از طریق حکومت‌های دینی از سده هفدهم تقویت یافته و استوار شد. محمدعلی پاشای مصری در (۱۸۲۰-۱۸۲۱ میلادی) به سودان لشکرکشی و آن را فتح کرد. حکومت مشترک عثمانی و مصر بر سودان تا سال ۱۸۸۱ ادامه یافت. با تسلط امپراتوری بریتانیا بر مصر، ابتدا اداره بخش اعظمی از سودان به بریتانیایی‌ها موکول شد و سپس ارتشبد چارلز جرج گوردون از طرف خدیو مصر، فرماندار کل سودان شد. بدین ترتیب سودان اگرچه رسماً تحت کنترل مصریان بود، اما در واقع مستعمره بریتانیا بود. محمد احمد سودانی (مهدی سودانی) با ادعای مهدویت، جنبشی را شکل داد و در سال ۱۸۸۰ میلادی توانست اشغالگران را از سودان بیرون کند. اما تا سال ۱۸۸۴ میلادی، حکومت فراگیر مهدی سودانی احمد تشکیل نشد. در فوریه ۱۸۸۴ میلادی بریتانیا به‌قصد سازش با مهدی سودانی، سودان را مستقل از مصر اعلام کرد و ارتشبد گوردون را به مقام فرمانداری کل سودان منصوب کرد. محمد احمد هم ام‌درمان را پایتخت خویش قرار داد ولی در طی یک بیماری مرموز در ژوئن ۱۸۸۵ میلادی درگذشت.
    بعد از او اختلافات داخلی شدت گرفت و سرانجام یکی از پیروان او به نام «عبدالله» به همراه نیروهایش که به «انصار» معروف بودند در سال ۱۸۹۱ بر دیگران پیروز شدند.
    سودان در سال‌های ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰ میلادی، در گیر خشکسالی و گرسنگی و بیماری‌های واگیردار شد و در سال ۱۸۹۶ بریتانیا و فرانسه به ترتیب از شمال و از غرب وارد عملیات نظامی علیه دولت عبدالله شدند. نیروهای مشترک بریتانیایی - مصری به فرماندهی لرد هربرت کیچنر در سپتامبر ۱۸۹۸ میلادی، ام‌درمان، مرکز دولت عبدالله را اشغال کردند و سودان عملاً به صورت کامل مستعمره بریتانیا شد و «سر ریچنالد وینگیت» در سمت فرماندار کل سودان سازمان اداری سودان را با اقتباس از تشکیلات بریتانیایی پی‌ریزی کرد.
    پس از استقلال مصر در سال ۱۹۲۲، سوداهای استقلال‌طلبانه در سودان شکل گرفت و در سال ۱۹۴۳ دو حزب «العشقاد» و «امت» با هدف استقلال‌طلبی تأسیس شدند. در نوامبر ۱۹۵۳ برای نخستین‌بار انتخابات مجلس در سودان برگزار شد و حزب «العشقاد» به رهبری «اسماعیل ازهری» با ۵۱ کرسی به پیروزی رسید. در سال ۱۹۵۵ مجلس مؤسسان ملی خواستار خروج کلیه نیروهای مصری و بریتانیایی از این کشور شد و جشن استقلال در ژانویه ۱۹۵۶ برگزار شد.

    نام کشور

    کشور سودان که در زبان عربی به آن «جمهوریة السودان» گفته می‌شود در سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد با زبان انگلیسی Republic of the Sudan نامیده می‌شود.

    پرچم کشور

    پرچم کشور سودان از هنگام استقلال تا ۱۹۶۹م مشتمل بر سه نوار رنگی آبی، زرد و سبز بود که رنگ آبی در آن نشانهٔ رود نیل، رنگ زرد نشانهٔ صحرا و رنگ سبز نشانهٔ زمین‌های کشاورزی بود. در سال ۱۹۶۹م پرچم سودان تغییر یافت به شکل امروزی درآمد. رنگ‌های این پرچم شباهت زیادی به پرچم کشورهای اسلامی‌ دارد و مشتمل بر سه نوار قرمز، سفید و سیاه است که مثلث سبزرنگی در سمت چپ پرچم این سه نوار را قطع می‌کند[۱].

    نژاد

    جمعیت سودان به طور فوق‌العاده‌ای پیچیده می‌نماید، اختلاط‌های شدید نژادی و جابه‌جایی‌های گاه مهم و گسترده قبایل، موجب این اختلاط بوده است، از این رو قوم عرب دارای مفهومی بیشتر زبانی یا فرهنگی است تا نژادی؛ تردیدی نیست که قبایل عرب عمیقاً در این سرزمین نفوذ کرده‌اند، ولی آنها غالباً با بومیان آمیزش کرده و به طور تدریجی هویت نژادی خود را ازدست‌داده‌اند، با وجود این بر فرهنگ، ادبیات و زبان سودان اثر نهاده‌اند، از لحاظ جغرافیایی منطقه شمال سودان به دنیای عرب و ناحیه جنوب به آفریقای سیاه مربوط می‌شود.
    «نوبی‌ها» از مهم‌تر اقوام سودان هستند که تا قبل از سال ۱۹۴۶ میلادی در امتداد نیل و در جنوب دنقله پراکنده بودند، در حال حاضر نوبی‌ها در فاصله بین آبشار دوم تا چهارم نیل سکونت دارند.

    گروه‌های قومی دیگری نیز وجود دارند که به زبان نوبی تکلم می‌کنند و با آنان خویشاوندی دارند[۲]. «بجه‌ها» اقوامی هستند که اکنون در تپه‌های دریای سرخ و بخش‌های غربی آن سکونت دارند، آنان اکثراً چادرنشینانی شتردارند به میزان متفاوتی تحت تأثیر اعراب و اسلام هستند.

    «عبابده» شمالی‌ترین قبیله از اقوام جدید بجه که اکنون بین مصر علیا و سودان تقسیم شده‌اند، عرب‌زبان هستند.

    از سایر اقوام غیرعرب سودان «فورها» هستند قلمرو آنان بیشتر در تپه‌های کوهستانی شمال شرقی است.

    زبان رسمی

    پیش از سال ۲۰۰۵ زبان عربی تنها زبان رسمی سودان بود، اما در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به‌عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند.

    واحد پول

    واحد پول سودان، دینار سودانی است.

    دین رسمی

    ۹۷% مردم سودان مسلمان هستند و تنها سه درصد را پیروان ادیان محلی آنیمیست و مسیحیان و قبطی‌ها تشکیل می‌دهند بیشتر مسلمانان سودان، مالکی مذهب و بخش زیادی از آنان تابع مذهب‌های تصوف و مقید به آداب‌ورسوم آنان هستند و همچنین اقلیتی از پیروان مذهب شیعه دوازده‌امامی در شهرهای خارطوم، ام درمان، شندی، ابوزبد، پورت سودان و دیگر استان‌های این کشور زندگی می‌کنند.

    جغرافیا

    پایتخت و شهرهای مهم

    کشور سودان به ۱۵ ولایت (استان) تقسیم شده است: • استان خارطوم - خارطوم (پایتخت)
    • دریای سرخ - بورتسودان
    • جزیره - ود مدنی
    • دارفور جنوبی - نیالا
    • کردوفان جنوبی - کادوقلی
    • سِنار - سنجه
    • دارفور شمالی - فاشر
    • کردوفان شمالی - ابیض
    • شمالیه - دنقلا
    • دارفور غربی - جنینه
    • قضارف - قضارف
    • کسلا - کسلا
    • رود نیل - دامر
    • نیل سفید - ربک
    • نیل آبی - دمازین

    مساحت

    مساحت کشور سودان ۱٬۸۸۶٬۰۶۸ کیلومترمربع می‌باشد.

    مرزها

    سودان از شمال با مصر و در شرق از طریق مرز آبی با یمن و عربستان، از جنوب شرقی با اتیوپی و اریتره؛ از جنوب با سودان جنوبی و از غرب با لیبی، چاد و آفریقای مرکزی همسایه است.

    موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های آب‌وهوایی

    سودان از شمال تا جنوب ۱۹۳۱ کیلومتر و از مشرق به مغرب ۱۶۰۹ کیلومتر می‌باشد، ناحیه شمالی پر آب و در برخی نقاط دارای پوشش گیاهی جنگل است اما قسمت شمال غربی آن صحرای خشک، سوزان و لم‌یزرعی است که دنباله صحرای لیبی است و در استان شمالی سودان قرار می‌گیرد و بخش‌هایی از سرزمین نسبتاً مرتفع «دارفور» را نیز شامل می‌شود. در مجموع آب‌وهوای این سامان گرم و خشک است، نزدیک‌ترین نقطه آفریقا به مکه معظمه در سودان واقع شده که «رأس البا» نام دارد و در ساحل دریای سرخ است. [۳]
    از نظر جغرافیایی بخش اعظم سودان را دشت وسیعی تشکیل می‌دهد که توسط رود نیل و شاخه‌های آن آبیاری می‌شود، نیل سفید که از دریاچه ویکتوریا منشأ می‌گیرد، در ناحیه نمول وارد کشور سودان شده و پس از طی مسافتی برابر ۱۶۰ کیلومتر وارد دشت رسی می‌شود، در اینجا به مانع برمی‌خورد و در ناحیه باتلاقی وسیعی به نام سد گسترده می‌شود و پس از طی مسیر پر پیچ‌و‌خم به شاخه غربی خود پیوسته و شعبه نیل- کنگو را به وجود می‌آورد. دوشاخه نیل سفید و نیل آبی که در خارطوم به هم می‌پیوندند و رودخانه نیل اصلی عموماً از خارطوم به‌سوی شمال پیش می‌رود و پس از مسیری طولانی از دنقله وارد مصر می‌شود[۴].

    حکومت

    احزاب

    حزب‌های زیادی در سودان تشکیل شده‌اند گرچه حوزه و میزان فعالیت آنها و نیز قلمرو و افراد تفاوت بسیار زیادی دارد ولی شناخت آنان برای ترسیم فضای اجتماعی سودان می‌توانند نقش مؤثری داشته باشد، این احزاب عبارت‌اند از:

    1. الإخوان المسلمون فی السودان
    2. التجمع الاتحادی المعارض
    3. التحالف الفیدرالی الدیمقراطی السودانی
    4. تنظیم القوی المستقلة الحرة
    5. جبهة استقلال شرق السودان
    6. جبهة الشرق
    7. الجبهة الشعبیة المتحدة للتحریر والعدالة
    8. الحرکة الشعبیة لتحریر السودان
    9. حرکة العدل والمساواة
    10. حرکة تحریر السودان
    11. حرکة تحریر شرق السودان
    12. حرکة حق-السودان
    13. حرکة کوش
    14. الحزب الإتحادی الدیمقراطی -الاصل
    15. حزب الأسود الحرة السودانیة
    16. الحزب الاشتراکی الدیمقراطی الوحدوی (حشد الوحدوی SDUP)
    17. حزب الأمة السودانی القیادة الجماعیة.
    18. حزب الأمة القومی
    19. حزب الأمة الوطنی
    20. حزب الأمة للإصلاح والتجدید
    21. حزب الأمة للإصلاح والتنمیة
    22. حزب البعث السودانی
    23. حزب التمکین السودانی
    24. حزب الحقیقه الفدرالی
    25. الحزب الدیمقراطی اللیبرالی الموحد
    26. الحزب السودانی الوحدوی القومی (SUN PARTY)
    27. حزب الشعب الحر
    28. الحزب الشیوعی السودانی
    29. حزب العدالة " الاصل "
    30. حزب العموم السودانی
    31. الحزب القومی السودانی
    32. حزب المستقلین القومی التلقائی - بقیادة مالک حسین وجلال‌الدین محمد
    33. حزب المؤتمر السودانی
    34. حزب المؤتمر الشعبی
    35. حزب المؤتمر الوطنی
    36. حزب الوطن (السودان)
    37. الحزب الوطنی الاتحادی الموحد
    38. حزب بناء السودان
    39. حزب وحدة وادی النیل
    40. المنبر الدیمقراطی لجبال النوبة
    41. المنظمة السودانیة للحقوق والتنمیة المعاصرة (منظمة سوادنة)
    42. مؤتمر البجا

    همکاری‌های بین‌المللی

    سودان در سازمان‌های بین‌المللی نظیر اتحادیه عرب، سازمان ملل متحد، سازمان وحدت آفریقا، سازمان کنفرانس اسلامی، جنبش غیرمتعهدها، سازمان تجارت جهانی و کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آفریقا و ... عضو است.

    ساختارهای اقتصادی

    سودان از جمله کشورهای فقیر جهان محسوب می‌شود و حدود ۸۰ درصد جمعیت سودان در بخش کشاورزی و دامداری فعالیت دارند که عمدتاً به‌صورت سنتی اداره می‌شود. ۷/۱۸ درصد از جمعیت در سن کار این کشور بیکار هستند. ۴۰ درصد از مردم آن زیرخط فقر زندگی می‌کنند. نرخ تورم در آن ۳/۵ درصد است. محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی، پنبه، کنجد، احشام، بادام‌زمینی، صمغ عربی و شکر است که بیشتر به کشورهای ژاپن، چین، و کره جنوبی صادر می‌شود. واردات سودان بیشتر از کشورهای چین، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، آلمان، و هند صورت می‌گیرد.

    ساختارهای فرهنگی

    نظام آموزشی

    نظام آموزشی رسمی در کشور سودان

    تحصیلات پیش از دانشگاه در کشور سودان شامل دو دوره ابتدایی و متوسطه یـا دبـیـرسـتـان می‌باشد. طول دوره ابتدایی 8 سال بوده و شامل سه مقطع است. مقاطع اول و دوم بین سال‌های اول تا ششم می‌باشد و مقطع سوم شامل سال‌های هفتم و هشتم می‌باشد که در پایان سال هشتم امتحان ورود به دوره متوسطه برگزار می‌شود. کسانی که موفق به ورود به دبیرستان نمی‌شوند از سوی دولت به یکی از مراکز کارآموزی، فنی حرفه‌ای یا آموزش صنایع‌دستی معرفی می‌شوند.
    دوره متوسطه یا دبیرستان 3 سال به طول می‌انجامد که دانش‌آموزان در پایان سال سوم ملزم به گذراندن امتحانات پایان دوره متوسطه می‌باشند که موفقیت در آن امکان راه یافتن به دانشگاه‌ها و مدارس عالی سودان را فراهم می‌نماید. این مدرک معادل گواهینامه‌های پایان دوره متوسطه در سایر کشورهای عربی است.

    تحصیلات دانشگاهی

    هر دانشگاه، دانشکده و یا مدرسه عالی شرایط خاص خود را دارد لیکن مدرک معتبر و مشترک برای ورود به همه آنها، گواهینامه موفقیت در امتحانات پایان دوره متوسطه است. تحصیل در دانشگاه‌های دولتی و نیز خصوصی امکان‌پذیر است. زبان تحصیل در دانشگاه‌های سودان، عربی و انگلیسی می‌باشد. دوره‌های تحصیلی

    Diploma .1: طول این دوره بین 2 تا 3 سال بوده و شامل دوره‌های کوتاه و میان‌مدت در سطح کاردانی است.
    .2 Bachelor: این دوره که اولین دوره دانشگاهی می‌باشد 3 تا 4 سال طول می‌کشد. مدرک Bachelor عمومی پس از 4 سال اعطا می‌شود. چنانچه دانشجویان پس از گذراندن 4 سال 1 سال اضافه بگذرانند به آنان مدرک Bachelor (honours) داده می‌شود. مدرک کارشناسی در رشته دامپزشکی و داروسازی نیاز به گذراندن 5 سال تحصیل دارد. در رشته‌های پزشکی نیاز به گذراندن 6 سال تحصیل است.
    Postgraduate diploma .3: این دوره بدون رساله و فقط در برخی رشته‌ها شامل 2 سال تحصیل با شرط دارابودن Bachelor از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این دوره منحصراً در دانشگاه‌ها گذرانده می‌شود.
    Master .4: این دوره عالی یا پیشرفته همراه با پایان‌نامه است که شامل 2 تا 3 سال تحصیل بعد از دوره (Bachelor) کارشناسی است و ارزیابی یا امتحان در این دوره معمولاً نیاز به مقاله و پایان‌نامه دارد.
    Doctor of philosophy (Ph.D.) .5: این دوره معمولاً شامل 3 سال تحصیل بعد از مقطع کارشناسی ارشد است. دانشجوی دوره یاد شده باید رساله معتبری در زمینه تخصصی خود ارائه نماید.

    نحوه ارزشیابی مدارک تحصیلی

    1. مدارک Diploma با شرط داشتن دیپلم دبیرستان، "کاردانی عمومی" ارزشیابی می‌شود.
    2. مدارک Bachelor با شرط داشتن دیپلم دبیرستان، "کارشناسی" ارزشیابی می‌شود.
    3. مدارک Postgraduate diploma در صورت دارابودن کارشناسی، فقط صحت صــدور آن تأییــد می‌گردد.
    4. مدارک Master با شرط داشتن کارشناسی، "کارشناسی ارشد" ارزشیابی می‌شود.
    5. مدارک Doctor of philosophy با شرط داشتن کارشناسی ارشد، "دکتری" ارزشیابی می‌شود.

    معرفی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان

    الف) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان، گروه یک.

    • 1-دانشگاه خارطومUniversity of khartoum (Jameat Al-khartoum)
    • 2-دانشگاه ام دورمانOmdurman Islamic University (Jameat omdurman Islamic)

    ب) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان گروه دو که مدارک آنها تا سطح کارشناسی قابل‌بررسی و ارزشیابی است و در سطح کارشناسی ارشد و دکتری از طریق بررسی کیفی ارزشیابی می‌گردد.

    • 1- دانشگاه جوباUniversity of Juba (Jameat Juba)[۵]
    • 2- دانشگاه نیلاینAl-Neelain University (Jameat Al-Neelain) [۶]
    • 3- دانشگاه قزیراUniversity of Gezira (Jameat Al-Gezira) [۷]

    ج) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان، گروه سه که فقط تا سطح کارشناســی ارزشیابی می‌شود.

    1. دانشگاه بین‌المللی آفریقاInternational University of Africa (Jameat Al-Ifriqya Al-Alamiyyah)؛
    2. دانشگاه قرآن و علوم اسلامیUniversity of the Holy Quran and Islamic science (Jameat Al-Quraan Al-Kareem wal-Derasat Al-Islamia)[۸]؛
    3. دانشگاه علوم و تکنولوزیSudan University of Science and Technology (Jameat Al-Sudan Llellolom Wal Technologia)[۹]؛
    4. دانشگاه زعیم الازهرl Zaiem Al Azhari University (Jameat Al-Ziem Al-Azhari)[۱۰]؛
    5. دانشگاه شندیShendi University (Jameat Shendi)[۱۱]؛
    6. موسسه بین المللی زبان عربی خارطوم[۱۲]Khartoum International Institute for Arabic Language.

    ارزشیابی شرایط مدارک

    1. کاردانی عمومی دو تا سه سال تحصیل در مراکز آموزش عالی و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی Diploma؛
    2. کارشناسی حداقل سه تا چهار سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک، دو و سه و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی Bachelor؛
    3. دو سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Post graduate Diploma؛
    4. کارشناسی ارشد دو سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و یا دانشگاه‌های گروه دو (ازطریق بررسی کیفی) و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Master؛
    5. دکتری سه سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و یا دانشگاه‌های گروه دو (ازطریق بررسی کیفی) و داشتن مدرک کارشناسی ارشد معتبر Doctor of Philosophy[۱۳].

    نظام آموزشی دینی در کشور سودان

    نظام آموزش امور دینی اهتمام به امر قرائت و حفظ قرآن در سودان چشمگیر است. خلوه نامی دیر آشنا در فرهنگ مردم سودان است و به اتاقی اطلاِق می‌شود که در آن قرآن آموزش داده می‌شود و ممکن است در مساجد، منازل و یا در مکانی دیگر به این امر اختصاص‌داده‌شده باشد.
    خلوه به‌گونه‌ای است که از کودک پنج‌ساله تا مرد پنجاه‌ساله می‌توانند در آن قرآن بیاموزند. کسانی که به خلوه می‌آیند به‌شرط توفیق در قرائت و تجوید و حفظ کامل قرآن گواهی‌نامه‌ای دریافت می‌کنند که به آن "شرفه‌" می‌گویند. کسانی که شرفه دارند در آموزشگاه‌های دینی وزارت ارشاد و توجیه دوره‌هایی را گذرانده و موفق به اخذ دیپلم علوم دینی می‌شوند. فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه‌ها می‌توانند در یکی از رشته‌های علوم قرآنی و اسلامی در دانشگاه قرآن کریم و علوم اسلامی، دانشگاه اسلامی ام درمان و دانشگاه الازهر مصر تا اخذ دکترا ادامه تحصیل دهند. این رشته‌ها عبارت‌اند از:

    عقیده، تفسیر و علوم قرآنی، سنت و علوم حدیث، فرهنگ اسلامی، مطالعات اسلامی، قرائت قرآن، حقوق، زبان عربی‌

    براین‌اساس، بسیارند کسانی که از طریق خلوه به دانشگاه راه یافته‌اند و پس از کسب تخصص در یکی از رشته‌های علوم نقلی، مسئولیت‌هایی را در فرهنگ سودان برعهده گرفته‌اند. [۱۴] مراکز تحفظ قرآن به طور مردمی اداره می‌شوند و بچه‌ها از چهارسالگی به این مراکز وارد شده و تا هفت‌سالگی آموزش می‌بینند[۱۵].

    دانشگاه

    از جمله دانشگاه‌های سودان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: دانشگاه خارطوم، دانشگاه ام درمان اسلامی، دانشگاه بین‌المللی آفریقا، دانشگاه نیلین، دانشگاه دخترانه الاحفاد، دانشگاه قرآن کریم.

    رادیو و تلویزیون

    برنامه‌های رادیو و تلویزیون در حال حاضر اکثر مناطق پادشاهی مراکش را در برمی‌گیرد، مردم این جمهوری امواج ۱۲ ایستگاه رادیویی (AM)، یک ایستگاه رادیویی (FM) و یک ایستگاه رادیویی با طول موج‌کوتاه را دریافت می‌کنند و برنامه‌های تلویزیون سودان از راه ۳ شبکه دولتی در سراسر کشور پخش می‌شود.

    جریان‌ها و جنبش‌های سودان

    جنبش مهدیه سودان

    جنبش مهدیه در نیمه دوم قرن نوزدهم به دلیل سخت‌تر شدن رقابت‌های استعماری و همچنین اهمیت جغرافیای سودان، هجوم و سلطه استعمار غربی در سودان و سراسر آفریقا بیشتر شد به‌گونه‌ای که حتی با کاهش قدرت رهبران محلی و حکام ترک‌تبار مصری در سودان و در مقابل آن افزایش حضور اروپاییان همراه بود. مردم برای مقابله با استعمار جنبش مهدیه شکل گرفت.

    جریان اخوان‌المسلمین سودان

    در حالی که بعد از تسلط مجدد انگلیس و مصر بر سودان و شکست جنبش مهدیه در سال 1899، از میزان فعالیت حرکت‌های اسلام‌گرایانه تا حدودی در سودان کاسته شد، اما از اواسط قرن بیستم بار دیگر شاهد رشد و نمو حرکت‌های اسلام‌گرایانه و جنبش‌های اسلامی در سودان بودیم. یکی از آن جریان‌ها جریان اخوان‌المسلمین سودان می‌باشد.

    رؤسای جمهور

    اول: ابراهیم عبود (۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ – ۱۶ نوامبر ۱۹۶۴)
    دوم: سر الختم الخلیفه(۳۰ اکتبر ۱۹۶۴ – ۲ ژوئن ۱۹۶۵)
    سوم: اسماعیل ازهری (۱۰ژوئن ۱۹۶۵ – ۲۵ مه ۱۹۶۹)
    چهارم: جعفر نمیری(۲۵ مه ۱۹۶۹ – ۶ آوریل ۱۹۸۵)
    پنجم: عبدالرحمن سوار الذهب(۶ آوریل ۱۹۸۵ – ۶ مه ۱۹۸۶)
    ششم: احمد المیرغنی(۶ مه ۱۹۸۶ – ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹)
    هفتم: عمر حسن البشیر(۱۶ اکتبر ۱۹۹۳ – ۱۱ آوریل ۲۰۱۹)
    هشتم: احمد عواد ابن عوف(وزیر دفاع و جانشین عمرالبشیر) علیه بشیر کودتا کرد و پس از تنها سی ساعت از سمت ریاست شورای نظامی حاکم بر سودان کناره‌گیری کرد و یک ژنرال دیگر به نام عبدالفتاح البرهان عبدالرحمن را جایگزین خود کرد.

    نخست‌وزیران

    اول: عبدالرحمن المهدی(۲۲ اکتبر ۱۹۵۲تا نوامبر ۱۹۵۳) حزب امه
    دوم: اسماعیل ازهری(۶ ژانویه ۱۹۵۴ تا ۱ ژانویه ۱۹۵۶)
    سوم: اسماعیل ازهری(۱ ژانویه ۱۹۵۶ ۵ ژوئیه ۱۹۵۶) حزب دموکراتیک
    چهارم: عبدالله خلیل(۵ ژوئیه ۱۹۵۶ ۱۷ نوامبر ۱۹۵۸) حزب امه
    پنجم: ابراهیم عبود(۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ ۳۰ اکتبر ۱۹۶۴) نظامی
    ششم: محمد احمد محجوب(۱۰ ژوئن ۱۹۶۵ ۲۵ ژوئیه ۱۹۶۶ حزب امه
    هفتم: بابکر عوض الله۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹) مستقل
    هشتم: محمد احمد محجوب (۱۸ مه ۱۹۶۷ ۲۵ مه ۱۹۶۹) حزب امه
    نهم: بابکر عوض الله(۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹ مستقل
    دهم: جعفر نمیری( ۲۸ اکتبر ۱۹۶۹ ۱۱ اوت ۱۹۷۶ نظامی
    یازدهم: جعفر نمیری(۱۰ سپتامبر ۱۹۷۷ ۶ آوریل ۱۹۸۵) سوسیالیست
    دوازدهم: الجزولی دفع الله(۲۲ آوریل ۱۹۸۵ ۱۵ دسامبر ۱۹۸۵) مستقل
    سیزدهم: الجزولی دفع الله(۱۵ دسامبر ۱۹۸۵ ۶ مه ۱۹۸۶) مستقل
    چهاردهم: صادق المهدی(۶ مه ۱۹۸۶ ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹) حزب امه
    پانزدهم: عبدالله آدم حمدوک آدم (از ۲۱ اگوست ۲۰۱۹ تاکنون

    رؤسای پارلمان

    احمد ابراهیم الطاهر
    ابراهیم احمد عمر

    روابط سودان وچین

    روابط سودان و چین به دهه پنجم قرن بیستم برمی‌گردد. اولین دیدار در سال ۱۹۵۵ در شهر باندونگ اندونزی توسط اسماعیل الازهر و «چوئن لای» نخست‌وزیران وقت دو کشور در دوره ابراهیم عبود صورت گرفت[۱۶].

    جایگاه ویژه سودان برای چین

    چین که جای پای خود را در کشورهای آفریقایی با پروژه "یک کمربند - یک جاده" باز کرده، سودان و خصوصاً بنادر سودان و سواکن دارای جایگاه ویژه‌ای است زیرا این بندرها از خروجی‌های مهم برای بسیاری از کشورهای محصور در خشکی آفریقا و عامل اتصال‌دهنده مناطق داخلی آفریقا به دریا هستند و چین با توافق‌نامه همکاری و توسعه بندر سودان از ساخت منطقه ویژه اقتصادی در دریای سرخ حمایت کرده است[۱۷].

    دیدارهای مهم طرفین

    عمرالبشیر رییس‌جمهوری سودان در 90/04/06 دیدار رسمی چهار روزه از چین داشته است [۱۸] لی که‌چیانگ نخست‌وزیر چین یکشنبه 2 سپتامبر در هتل ملی دیائو یو تای با عمرالبشیر رئیس‌جمهوری سودان دیدار کرد. وی تأکید کرد که چین دوستی سنتی بین دو کشور را ارزشمند می‎شمارد و همیشه سودان را دوست و شریک خوب چین در جهان آفریقا و عرب می‌داند و خواستار گسترش روابط در زمینه تجاری، سرمایه‌گذاری و کشاورزی شد و تلاش مشترک دو کشور در کلان پروژه"یک کمربند - یک جاده" شد[۱۹].

    کمک‌های بلا عوض زمینه قراردادهای میلیاردی

    چین 43.4 میلیون دلار کمک بلاعوض و وام بدون بهره به سودان اعطا کرده و قراردادی در بخش نفت، زیرساخت‌ها و انرژی سودان امضا کرده که میزان سرمایه‌گذاری چین بالغ‌بر 13 میلیارد دلار است[۲۰].

    خریداری 40 درصد از سهام صنعت نفت سودان

    چین با خریداری 40 درصد از سهام صنعت نفت سودان، به بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در این کشور مبدل شده و یک‌سوم از تولیدات نفتی این کشور آفریقایی غنی از نفت را صادر می‌کند[۲۱].

    یک‌سوم نفت سودان را چین می‌خرد و صادرات تجاری چین و طرح‌های عمرانی این کشور در سودان، بسیار زیاد است اما علت اصلی روابط چین با سودان این است که سودان دروازه آفریقا برای چین محسوب می‌شود لذا تحولات سیاسی و انقلاب‌های مختلف نظامی در این کشور بر روابط دو کشور تأثیرگذار نبوده است [۲۲] چین بزرگ‌ترین شریک نفتی و تجاری سودان است.

    جستارهای وابسته

    پانویس

    1. ↑ خیراندیش، رسول و سیاوش شایان. ریشه یابی نام و پرچم کشورها. انتشارات کویر، تابستان ۱۳۷۰. ص۱۳۴.
    2. ↑ ژوزف‌ام کوک، مسلمانان آفریقا، ترجمه دکتر سید اسدالله علوی، ص۴۱۳.
    3. ↑ غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام، ص۴۳۰؛ جغرافیای کامل جهان، حبیب‌الله شاملویی، ص۳۵۸؛ عبدالحسین سعیدیان، کشورهای جهان، ص۵۰۶.
    4. ↑ پی‌ام‌هالت - ام دبلیو دالی، تاریخ سودان بعد از اسلام، ترجمه محمدتقی اکبری، ص۹-۱۰.
    5. ↑ www.juba.edu.sd
    6. ↑ www.neelain.edu.sd
    7. ↑ www.gezirauniversity.net
    8. ↑ www.Quran-unv.edu.sd
    9. ↑ wwww.sustech.edu
    10. ↑ www.alazhari.net
    11. ↑ www.shendiuniversity.net
    12. ↑ (معهد الخرطوم الدولی للغه العربیه)
    13. ↑ http://grad.saorg.ir
    14. ↑ https://www.tabnak.ir/fa/tags/617/1
    15. ↑ https://www.isna.ir/news/8506-00587
    16. ↑ https://vista.ir/m/a/92ncl/%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%86%DB%8C%D9%86
    17. ↑ http://irdiplomacy.ir/fa/news/1998401
    18. ↑ https://www.irna.ir/news/7917491
    19. ↑ .http://persian.cri.cn/921/2018/09/03/171s176180.htm
    20. ↑ https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86/768092.
    21. ↑ https://www.shana.ir/news/85331
    22. ↑ .https://vista.ir/m/a/92ncl/%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%86%DB%8C%D9%86
    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=سودان&oldid=219570»