رشید حمامی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
|||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | {{جعبه اطلاعات شخصیت | ||
| عنوان = رشید حمامی | | عنوان = رشید حمامی | ||
| تصویر = رشید حمامی.png | | تصویر = رشید حمامی.png | ||
| نام = رشید حمامی | | نام = رشید حمامی | ||
| نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه عمودی | | نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه عمودی |راشید الحمی |أخ الرشید }} | ||
| سال تولد = 1971 م | | سال تولد = 1971 م | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۴: | ||
| دین = [[مسیحیت]] | | دین = [[مسیحیت]] | ||
| مذهب = [[مسیحی]] | | مذهب = [[مسیحی]] | ||
| آثار = : {{فهرست جعبه افقی |داعش و اسلام(از دیدگاه یک مسلمان سابق) |کتاب (آینده اسلام) |ارکان پنهان اسلام }} | | آثار = : {{فهرست جعبه افقی |[[داعش]] و [[اسلام]](از دیدگاه یک [[مسلمان]] سابق) |کتاب (آینده اسلام) |ارکان پنهان اسلام }} | ||
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |مبلغ |نویسنده |روزنامه نگار |فعال رسانه‌ای |مجری تلوزیون }} | | فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |مبلغ |نویسنده |روزنامه نگار |فعال رسانه‌ای |مجری تلوزیون }} | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''رشید حمامی یا برادر رشید'''، یک روزنامه نگار [[مراکش|مراکشی]]( | '''رشید حمامی یا برادر رشید'''، یک روزنامه نگار [[مراکش|مراکشی]] می‌باشد<ref>(مراکش کشوری است‌که در شمال غرب قاره آفریقا و نزدیک به قاره اروپا قرار دارد. دین رسمی مراکش که قدمتی طولانی دارد، اسلام).</ref>. وی سال 1971م در سیدی بنور، [[مراکش]] متولد شده است؛ رشید در اوایل جوانی پس از تأثیرپذیری از رادیو (مونته کارلو) به [[مسیحیت]] گروید و به دلیل خروج از دین مبین [[اسلام]] [[ارتداد|مرتد]] شد. او به خاطر حفظ از خشم خانواده از [[مراکش|کشور مراکش]] فرار کرد و در [[قبرس]] ساکن شد. | ||
رشید به دلیل ارائه برنامه های تلویزیونی در کانال "الحیات" قبرس در دفاع از مسیحیت و حمله به اسلام، مشهور شد و در همان زمان با انتقاد شدید مسلمانان و به خصوص مراکشی‌ها مواجه شد. | رشید به دلیل ارائه برنامه های تلویزیونی در کانال "الحیات" قبرس در دفاع از مسیحیت و حمله به اسلام، مشهور شد و در همان زمان با انتقاد شدید مسلمانان و به خصوص مراکشی‌ها مواجه شد. | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
رشید حمامی(به انگلیسی: Brother Rachid)، روزنامه‌نگار مراکشی | رشید حمامی (به انگلیسی: Brother Rachid)، روزنامه‌نگار مراکشی است. (پدرش [[امام جماعت]] [[مسجد]] و معلم [[قرآن]] بود که در سال 2016م درگذشت). | ||
رشید حمامی ملقب به "برادر راشید" یکی از مشهورترین و برجسته ترین چهره‌های مراکشی در زمان‌های اخیر | رشید حمامی ملقب به "برادر راشید" یکی از مشهورترین و برجسته ترین چهره‌های مراکشی در زمان‌های اخیر است که به لطف برنامه "یک سوال جسورانه" مشهور شد برنامه‌ای در کانال زندگی [[مسیحی]] که در آن [[مسیحیت]] و [[اسلام]] را مورد مقایسه و انتقاد قرار داده است. رشید به دلیل کانال شخصی‌اش در پلتفرم یوتیوب که از آن به‌عنوان میکروفون برای انتشار صداها در همه کشورهای عربی استفاده می‌کند، شهرت دارد چرا که با سوالات و موضوعات پررنگ برنامه‌های خود را اجرا می‌کند . | ||
رشید در اوایل جوانی به [[مسیحیت]] گروید، پس از اینکه پدرش ایده تغییر [[دین]] را نپذیرفت، با کمک بزرگان [[کلیسا]]، [[مراکش]] را به مقصد [[قبرس]] ترک کرد. | رشید در اوایل جوانی به [[مسیحیت]] گروید، پس از اینکه پدرش ایده تغییر [[دین]] را نپذیرفت، با کمک بزرگان [[کلیسا]]، [[مراکش]] را به مقصد [[قبرس]] ترک کرد. | ||
رشید در مراکش در یک خانواده [[مسلمان]] محافظه کار به دنیا آمد و در دوکلا بزرگ شد. | * رشید در مراکش در یک خانواده [[مسلمان]] محافظه کار به دنیا آمد و در دوکلا بزرگ شد. | ||
او در شش سالگی یک ششم [[قرآن]] را حفظ کرد. | * او در شش سالگی یک ششم [[قرآن]] را حفظ کرد. | ||
او در دانشگاه حسن دوم کازابلانکا در رشته اقتصاد و علوم کامپیوتر تحصیل کرد. | * او در دانشگاه حسن دوم کازابلانکا در رشته اقتصاد و علوم کامپیوتر تحصیل کرد. | ||
وی در سال 1990 در سن نوزده سالگی پس از بررسی تفاوت‌های این دو [[مذهب]] به قصد دفاع از [[اسلام]] از اسلام به مسیحیت گروید. | * وی در سال 1990 در سن نوزده سالگی پس از بررسی تفاوت‌های این دو [[مذهب]] به قصد دفاع از [[اسلام]] از اسلام به مسیحیت گروید. | ||
وقتی والدینش از گرویدن او به مسیحیت مطلع شدند، او را از خانه خود بیرون کردند و او برای زندگی با یک مبلغ مذهبی رفت، اما در نهایت مجبور به فرار از مراکش شد. | * وقتی والدینش از گرویدن او به مسیحیت مطلع شدند، او را از خانه خود بیرون کردند و او برای زندگی با یک مبلغ مذهبی رفت، اما در نهایت مجبور به فرار از مراکش شد. | ||
او پس از اطلاع از این که بیش از 80 میلیون عرب گویش کلاسیک عربی را که [[قرآن]] به آن نوشته شده است به درستی درک نمی کنند، قرآن را به لهجه‌های محلی عربی ترجمه کرد و معتقد بود که اگر [[مسلمان|مسلمانان]] بیشتری کلمات قرآن را درک کنند، آنها [[دین]] [[اسلام]] را ترک خواهند کرد. | * او پس از اطلاع از این که بیش از 80 میلیون عرب گویش کلاسیک عربی را که [[قرآن]] به آن نوشته شده است به درستی درک نمی کنند، قرآن را به لهجه‌های محلی عربی ترجمه کرد و معتقد بود که اگر [[مسلمان|مسلمانان]] بیشتری کلمات قرآن را درک کنند، آنها [[دین]] [[اسلام]] را ترک خواهند کرد. | ||
نام رشید حمامی اخیراً در شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو منتشر شده است، اگرچه رشید اصالت مراکشی دارد، اما نام او و آنچه منتشر می‌کند مرزهای مراکش را درنوردیده و به کل [[جهان عرب]] رسیده است که خشم و حیرت را برانگیخته است. | نام رشید حمامی اخیراً در شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو منتشر شده است، اگرچه رشید اصالت مراکشی دارد، اما نام او و آنچه منتشر می‌کند مرزهای مراکش را درنوردیده و به کل [[جهان عرب]] رسیده است که خشم و حیرت را برانگیخته است. | ||
== همسر و فرزندان == | == همسر و فرزندان == | ||
همسر او هم یک مسیحی مراکشی است و سه فرزند دارند که همگی در قبرس زندگی می‌کنند. | همسر او هم یک مسیحی مراکشی است و سه فرزند دارند که همگی در قبرس زندگی می‌کنند. | ||
بسیاری از چهره‌ها و فعالان رسانه‌ای درباره زندگی‌نامه رشید حمامی و همسر رشید صحبت کردند و یکی از مواردی که درباره آن صحبت و جست‌وجو شد، هویت همسرش بود که بسیاری از علاقه‌مندان به دنیای شهرت سعی کردند به اطلاعات مربوط به او دست یابند، اما همه تلاش ها با شکست مواجه شد، زیرا او در رسانه ها مشهور نیست، اگرچه در برخی موارد با او ظاهر شد، تنها چیزی که در مورد او گزارش شد این بود که او سه فرزند از او به دنیا آورد. | |||
رشید حمامی نام فرزندان خود را [[مسیحی]] گذاشت و به جای | رشید حمامی نام فرزندان خود را [[مسیحی]] گذاشت و به جای [[اسلام]]، آموزه های دین [[مسیحیت]] را به آنها آموخت. | ||
== مذهب == | == مذهب == | ||
رشید از یک خانواده مراکشی، مسلمان محافظه کار است و در دوکلا بزرگ شده است و پدرش امام جماعت مسجد و معلم قرآن بود. او در شش سالگی یک ششم قرآن را حفظ کرد. | رشید از یک خانواده مراکشی، مسلمان محافظه کار است و در دوکلا بزرگ شده است و پدرش امام جماعت مسجد و معلم قرآن بود. او در شش سالگی یک ششم قرآن را حفظ کرد. | ||
رشید اقتصاد و انفورماتیک را در دانشگاه حسن دوم دارلابیده خواند. در سال 1990، زمانی که رشید بدلیل سن بلوغ تشنه آشنایی با معارف و عقاید بود، پس از بررسی اختلافات بین [[مذهب|مذاهب]] به منظور دفاع از اسلام، از اسلام به مسیحیت گروید و از دین مبین اسلام خارج شد و [[ارتداد|مرتد]] شد. | رشید اقتصاد و انفورماتیک را در دانشگاه حسن دوم دارلابیده خواند. در سال 1990، زمانی که رشید بدلیل سن بلوغ تشنه آشنایی با معارف و عقاید بود، پس از بررسی اختلافات بین [[مذهب|مذاهب]] به منظور دفاع از اسلام، از اسلام به مسیحیت گروید و از دین مبین اسلام خارج شد و [[ارتداد|مرتد]] شد. | ||
وقتی پدر و مادرش متوجه شدند که او به [[مسیحیت]] شده است، او را از خانه اش بیرون نمودن و او برای زندگی نزد یک مبلغ مسیحی رفت، اما سر انجام مجبور شد به کشور قبرس فرار کند. او اعتقاد دارد که بیش از 30 میلیون مراکشی (و حتی الجزایری) عرب زبان که قرآن به آن نوشته شده است نمی‌فهمند، شروع به ترجمه قرآن به لهجه مراکشی کردند تا مسلمانان بتوانند آن را بفهمند. | وقتی پدر و مادرش متوجه شدند که او به [[مسیحیت]] شده است، او را از خانه اش بیرون نمودن و او برای زندگی نزد یک مبلغ مسیحی رفت، اما سر انجام مجبور شد به کشور قبرس فرار کند. او اعتقاد دارد که بیش از 30 میلیون [[مراکش|مراکشی]] (و حتی [[الجزایر|الجزایری]]) عرب زبان که قرآن به آن نوشته شده است نمی‌فهمند، شروع به ترجمه قرآن به لهجه مراکشی کردند تا مسلمانان بتوانند آن را بفهمند. | ||
یکی از تبلیغات مشهور او (در یوتیوب ویدیوهایی در توضیح قرآن وجود دارد) قرآن و کلمات آن را ترک کنید و دین را ترک کنید است . | یکی از تبلیغات مشهور او (در یوتیوب ویدیوهایی در توضیح قرآن وجود دارد) قرآن و کلمات آن را ترک کنید و دین را ترک کنید است . | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۱: | ||
# به فرزندان خود به جای [[اسلام]]، دین [[مسیحیت]] را در مدرسه آموزش دهند. | # به فرزندان خود به جای [[اسلام]]، دین [[مسیحیت]] را در مدرسه آموزش دهند. | ||
# حق انجام آزادانه فعالیت و تبلیغ مسیحیت. | # حق انجام آزادانه فعالیت و تبلیغ مسیحیت. | ||
رشید معتقد | |||
== نظر وی راجع به داعش == | |||
رشید معتقد است‌که ظهور [[داعش]] یک بحران بی‌سابقه ایمانی در [[جهان اسلام]] ایجاد کرده است. عده ای بی دین شدند. | |||
اکنون موج عظیمی از [[کفر|الحاد]] در [[جهان عرب]] وجود دارد و بسیاری از آنها به [[حضرت عیسی|عیسی مسیح]] روی آورده اند. رشید معتقد است که «بیداری» مسیحی در [[خاورمیانه]] در حال وقوع است، جایی‌که بسیاری از مسلمانان پس از کشف اینکه اسلام واقعاً چیست، یا مسیحی شده اند یا بی [[خدا]] شده اند و اسلام با سایر [[دین|ادیان]] متفاوت است؛ چرا که هیچ قانونی را در کنار «قانون خدا» نمی پذیرد. | |||
== فعالیت ها == | == فعالیت ها == | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۰: | ||
# نویسنده؛ | # نویسنده؛ | ||
# روزنامه نگار؛ | # روزنامه نگار؛ | ||
# فعال شبکه‌های اجتماعی مخصوصا | # مجری تلوزیون؛ | ||
# فعال شبکه‌های اجتماعی مخصوصا یوتیوب. | |||
== آثار == | == آثار == | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۲: | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[مراکش]] | |||
* [[مسیحیت]] | |||
* [[ارتداد|مرتد]] | |||
* [[مسجد]] | |||
* [[کلیسا]] | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۷۶: | خط ۸۵: | ||
* [https://sawalf.net/tag/%d9%85%d9%86-%d9%87%d9%88-%d8%b1%d8%b4%d9%8a%d8%af-%d8%ad%d9%85%d8%a7%d9%85%d9%8a/ من هو رشيد حمامي]sawalf.net. اخذ شده در تاریخ 1403/4/31. | * [https://sawalf.net/tag/%d9%85%d9%86-%d9%87%d9%88-%d8%b1%d8%b4%d9%8a%d8%af-%d8%ad%d9%85%d8%a7%d9%85%d9%8a/ من هو رشيد حمامي]sawalf.net. اخذ شده در تاریخ 1403/4/31. | ||
* [https://mowsoa.com/%D9%85%D9%86-%D9%87%D9%88-%D8%B1%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9 موسوعة الشرق الأوسط]mowsoa.com، اخذ شده در تاریخ 1403/4/31. | * [https://mowsoa.com/%D9%85%D9%86-%D9%87%D9%88-%D8%B1%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9 موسوعة الشرق الأوسط]mowsoa.com، اخذ شده در تاریخ 1403/4/31. | ||
[[رده: مراکش]] | |||
[[رده: شخصیت‌ها]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۱
| رشید حمامی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | رشید حمامی |
| نام‌های دیگر |
|
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1971 م، ۱۳۴۹ ش، ۱۳۹۰ ق |
| محل تولد | مراکش(مغرب) |
| دین | مسیحیت، مسیحی |
| آثار |
|
| فعالیت‌ها |
|
رشید حمامی یا برادر رشید، یک روزنامه نگار مراکشی می‌باشد[۱]. وی سال 1971م در سیدی بنور، مراکش متولد شده است؛ رشید در اوایل جوانی پس از تأثیرپذیری از رادیو (مونته کارلو) به مسیحیت گروید و به دلیل خروج از دین مبین اسلام مرتد شد. او به خاطر حفظ از خشم خانواده از کشور مراکش فرار کرد و در قبرس ساکن شد. رشید به دلیل ارائه برنامه های تلویزیونی در کانال "الحیات" قبرس در دفاع از مسیحیت و حمله به اسلام، مشهور شد و در همان زمان با انتقاد شدید مسلمانان و به خصوص مراکشی‌ها مواجه شد.
معرفی اجمالی
رشید حمامی (به انگلیسی: Brother Rachid)، روزنامه‌نگار مراکشی است. (پدرش امام جماعت مسجد و معلم قرآن بود که در سال 2016م درگذشت). رشید حمامی ملقب به "برادر راشید" یکی از مشهورترین و برجسته ترین چهره‌های مراکشی در زمان‌های اخیر است که به لطف برنامه "یک سوال جسورانه" مشهور شد برنامه‌ای در کانال زندگی مسیحی که در آن مسیحیت و اسلام را مورد مقایسه و انتقاد قرار داده است. رشید به دلیل کانال شخصی‌اش در پلتفرم یوتیوب که از آن به‌عنوان میکروفون برای انتشار صداها در همه کشورهای عربی استفاده می‌کند، شهرت دارد چرا که با سوالات و موضوعات پررنگ برنامه‌های خود را اجرا می‌کند . رشید در اوایل جوانی به مسیحیت گروید، پس از اینکه پدرش ایده تغییر دین را نپذیرفت، با کمک بزرگان کلیسا، مراکش را به مقصد قبرس ترک کرد.
- رشید در مراکش در یک خانواده مسلمان محافظه کار به دنیا آمد و در دوکلا بزرگ شد.
- او در شش سالگی یک ششم قرآن را حفظ کرد.
- او در دانشگاه حسن دوم کازابلانکا در رشته اقتصاد و علوم کامپیوتر تحصیل کرد.
- وی در سال 1990 در سن نوزده سالگی پس از بررسی تفاوت‌های این دو مذهب به قصد دفاع از اسلام از اسلام به مسیحیت گروید.
- وقتی والدینش از گرویدن او به مسیحیت مطلع شدند، او را از خانه خود بیرون کردند و او برای زندگی با یک مبلغ مذهبی رفت، اما در نهایت مجبور به فرار از مراکش شد.
- او پس از اطلاع از این که بیش از 80 میلیون عرب گویش کلاسیک عربی را که قرآن به آن نوشته شده است به درستی درک نمی کنند، قرآن را به لهجه‌های محلی عربی ترجمه کرد و معتقد بود که اگر مسلمانان بیشتری کلمات قرآن را درک کنند، آنها دین اسلام را ترک خواهند کرد.
نام رشید حمامی اخیراً در شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو منتشر شده است، اگرچه رشید اصالت مراکشی دارد، اما نام او و آنچه منتشر می‌کند مرزهای مراکش را درنوردیده و به کل جهان عرب رسیده است که خشم و حیرت را برانگیخته است.
همسر و فرزندان
همسر او هم یک مسیحی مراکشی است و سه فرزند دارند که همگی در قبرس زندگی می‌کنند. بسیاری از چهره‌ها و فعالان رسانه‌ای درباره زندگی‌نامه رشید حمامی و همسر رشید صحبت کردند و یکی از مواردی که درباره آن صحبت و جست‌وجو شد، هویت همسرش بود که بسیاری از علاقه‌مندان به دنیای شهرت سعی کردند به اطلاعات مربوط به او دست یابند، اما همه تلاش ها با شکست مواجه شد، زیرا او در رسانه ها مشهور نیست، اگرچه در برخی موارد با او ظاهر شد، تنها چیزی که در مورد او گزارش شد این بود که او سه فرزند از او به دنیا آورد. رشید حمامی نام فرزندان خود را مسیحی گذاشت و به جای اسلام، آموزه های دین مسیحیت را به آنها آموخت.
مذهب
رشید از یک خانواده مراکشی، مسلمان محافظه کار است و در دوکلا بزرگ شده است و پدرش امام جماعت مسجد و معلم قرآن بود. او در شش سالگی یک ششم قرآن را حفظ کرد. رشید اقتصاد و انفورماتیک را در دانشگاه حسن دوم دارلابیده خواند. در سال 1990، زمانی که رشید بدلیل سن بلوغ تشنه آشنایی با معارف و عقاید بود، پس از بررسی اختلافات بین مذاهب به منظور دفاع از اسلام، از اسلام به مسیحیت گروید و از دین مبین اسلام خارج شد و مرتد شد. وقتی پدر و مادرش متوجه شدند که او به مسیحیت شده است، او را از خانه اش بیرون نمودن و او برای زندگی نزد یک مبلغ مسیحی رفت، اما سر انجام مجبور شد به کشور قبرس فرار کند. او اعتقاد دارد که بیش از 30 میلیون مراکشی (و حتی الجزایری) عرب زبان که قرآن به آن نوشته شده است نمی‌فهمند، شروع به ترجمه قرآن به لهجه مراکشی کردند تا مسلمانان بتوانند آن را بفهمند. یکی از تبلیغات مشهور او (در یوتیوب ویدیوهایی در توضیح قرآن وجود دارد) قرآن و کلمات آن را ترک کنید و دین را ترک کنید است .
عقاید
- داشتن حق تغییر دین.
- داشتن نسخه ترجمه شده از انجیل به گویش مراکشی یا عربی بدون ترس از دستگیری.
- گذاشتن نام مسیحی برای فرزندان.
- به فرزندان خود به جای اسلام، دین مسیحیت را در مدرسه آموزش دهند.
- حق انجام آزادانه فعالیت و تبلیغ مسیحیت.
نظر وی راجع به داعش
رشید معتقد است‌که ظهور داعش یک بحران بی‌سابقه ایمانی در جهان اسلام ایجاد کرده است. عده ای بی دین شدند. اکنون موج عظیمی از الحاد در جهان عرب وجود دارد و بسیاری از آنها به عیسی مسیح روی آورده اند. رشید معتقد است که «بیداری» مسیحی در خاورمیانه در حال وقوع است، جایی‌که بسیاری از مسلمانان پس از کشف اینکه اسلام واقعاً چیست، یا مسیحی شده اند یا بی خدا شده اند و اسلام با سایر ادیان متفاوت است؛ چرا که هیچ قانونی را در کنار «قانون خدا» نمی پذیرد.
فعالیت ها
- مبلغ مسیحی؛
- نویسنده؛
- روزنامه نگار؛
- مجری تلوزیون؛
- فعال شبکه‌های اجتماعی مخصوصا یوتیوب.
آثار
رشید حمامی آثار زیادی نوشته است که در سراسر جهان عرب به ویژه در کشور مراکش گسترش یافته است.
- کتاب «داعش و اسلام» از دیدگاه او به‌عنوان یک مسلمان سابق می‌پردازد.
- کتاب «آینده اسلام، ارکان پنهان اسلام» در سال 2009 میلادی منتشر شد.
- کتاب «اعجاز قرآن، تحقیق و بیان» که در سال 1388 منتشر شد.
- کتاب قبر در اسلام.
علاوه بر کتاب های چاپی، کتاب های دیجیتالی زیادی در مورد دین مسیحیت هم نشر داده است.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ (مراکش کشوری است‌که در شمال غرب قاره آفریقا و نزدیک به قاره اروپا قرار دارد. دین رسمی مراکش که قدمتی طولانی دارد، اسلام).
منابع
- الإعلامي المسيحي “الأخ رشيد”: أفكر في زيارة المغرب بعد 18 سنة من مغادرتي لكنني متوجس من الإعتقال أو التعرض لاعتداءrue20.com، اخذ شده در تاریخ 1403/4/30.
- من هو رشيد حماميsawalf.net. اخذ شده در تاریخ 1403/4/31.
- موسوعة الشرق الأوسطmowsoa.com، اخذ شده در تاریخ 1403/4/31.