کلابیه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۵۹

کلابیه از فرقه‌های کلامی اسلامی و از پیروان ابوعبدالله بن کلاب هستند که در قرن سوم هجری قمری زندگی می‌کرد. برخی معتقدند که کلام اسلامی از این فرقه نشات گرفته است.

شرح حال موسس

ابومحمد بن عبدالله بن سعید بن کلاب القطان بصری مشهور به ابن کلاب؛ از مشاهیر متکلمان اهل سنت در سده سوم هجری قمری است که تدوین عقائد کلامی سلفی، ریشه در انتشار افکار کلامی او دارد. پس از او متکلمانی چون ابوالحسن اشعری، پیرو افکار وی شده کلام اشعری را بنا نهادند. همچنین ابن کلاب را یکی از مخالفان سر سخت کلام معتزله می‌دانند. ^[۱]

تاریخچه

ابن کلاب از متکلمین اهل سنت در عصر مأمون عباسی بوده و در عقاید خویش به طور کامل از احمد بن حنبل پیروی نکرده است. وی در بیشتر امور با اهل سنت هم عقیده بوده است. بنابراین می‌توان او را سلف اشاعره به حساب آورد. ابوالحسن اشعری خود در ابتدا از کلّابیه به شمار می‌رفت. به همین جهت شیخ مفید، وی را از متکلمینی که بر مذهب ابن کلّاب مشی می‌کرده‌اند، به حساب آورده است. ^[۲]احمد بن علی مقریزی نیز می‌نویسد که ابوالحسن اشعری مذهب اعتزال را ترک کرده و در مسائل کلامی‌ای چون صفات، قدر، حسن و قبح عقلی و قول به فاعل مختار، راه ابن کلّاب را پیمود و مطابق با قواعد او مطالبش را نگارش کرد.^[۳]

عقاید

ابن کلاب معتقد بود که خداوند کلامی ندارد که مسموع (قابل شنیدن) باشد. در این صورت، جبرئیل از خداوند سخنی نشنیده بلکه آن‌چه را که به آن مامور بوده به واسطه الهام به پیامبران ابلاغ می‌کرده است. در قرآن داریم که خداوند بدون آن‌که سخنی بگوید به فرشتگانش الهام کرد تا سجده کنند: «اسْجُدُوا لِآدَمَ» (سوره بقره، آیه 34) و نیز به زنبور عسل الهام کرد تا در کوه‌ها برای خود خانه بسازند. «وَ أَوْحی‏ رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبالِ بُیُوتاً سوره نحل آیه 70» کلابیه همچنین معتقد بودند که کلام خداوند قایم به ذات او و ازلی است و تورات، انجیل، زبور و فرقان، همه یک چیز بیشتر نیستند، بلکه همه آن‌چه را که می‌‌شنویم و می‌‌خوانیم، حکایت کلام خداوند است. ^[۴] ^[۵]

پانویس

↑ ر. ک. دانش نامه بزرگ اسلامی
↑ شیخ مفید، اوائل المقالات، ص 154
↑ مقریزی احمد بن علی، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، ج2، ص 358
↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 369 با ویرایش فنی، محتوایی و اصلاح عبارات.
↑ اشعری ابوالحسن، مقالات الإسلامیّین، ج ۱، ص ۲۴۹ - ۲۵۰

[1] ر. ک. دانش نامه بزرگ اسلامی

[2] شیخ مفید، اوائل المقالات، ص 154

[3] مقریزی احمد بن علی، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، ج2، ص 358

[4] مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 369 با ویرایش فنی، محتوایی و اصلاح عبارات.

[5] اشعری ابوالحسن، مقالات الإسلامیّین، ج ۱، ص ۲۴۹ - ۲۵۰

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-کلابیه از فرقه‌های کلامی اسلامی و از پیروان ابو عبد الله بن کلاب هستند که در قرن سوم هجری قمری زندگی می کرد. برخی معتقدند که کلام اسلامی از این فرقه نشات گرفته است.
+'''کلابیه''' از فرقه‌های کلامی اسلامی و از پیروان ابوعبدالله بن کلاب هستند که در قرن سوم هجری قمری زندگی می‌کرد. برخی معتقدند که [[کلام اسلامی]] از این فرقه نشات گرفته است.
-==شرح حال موسس==
+== شرح حال موسس ==
-ابومحمد بن عبدالله بن سعید بن کلاب القطان بصری مشهور به ابن کلاب؛ از مشاهیر  متکلمان اهل سنت در سده سوم هجری قمری است که تدوین عقائد کلامی سلفی، ریشه در انتشار افکار کلامی او دارد. پس از او متکلمانی چون ابوالحسن اشعری، پیرو افکار وی شده کلام اشعری را بنا نهادند. همچنین ابن کلاب را یکی از مخالفان سر سخت کلام معتزله می دانند. <ref>ر.ک. دانش نامه بزرگ اسلامی</ref>
+ابومحمد بن عبدالله بن سعید بن کلاب القطان بصری مشهور به ابن کلاب؛ از مشاهیر متکلمان [[اهل سنت]] در سده سوم هجری قمری است که تدوین عقائد کلامی سلفی، ریشه در انتشار افکار کلامی او دارد. پس از او متکلمانی چون [[ابوالحسن اشعری]]، پیرو افکار وی شده کلام اشعری را بنا نهادند. همچنین ابن کلاب را یکی از مخالفان سر سخت کلام معتزله می‌دانند. <ref>ر. ک. دانش نامه بزرگ اسلامی</ref>
-==تاریخچه==
+== تاریخچه ==
-ابن کلاب از متکلمین اهل سنت در عصر مأمون عباسی بوده و در عقاید خویش به طور کامل از احمد بن حنبل پیروی نکرده است. وی در بیشتر امور، با اهل سنت هم عقیده بوده است. بنابراین می توان او را سلف اشاعره به حساب آورد. ابو الحسن اشعری، خود در ابتدا از کلّابیه به شمار می رفت. به همین جهت شیخ مفید، وی را از متکلمینی که بر مذهب ابن کلّاب مشی می کرده اند، به حساب آورده است. <ref>شیخ مفید، اوائل المقالات، ص 154</ref>
+ابن کلاب از متکلمین [[اهل سنت]] در عصر [[مأمون عباسی]] بوده و در عقاید خویش به طور کامل از [[احمد بن حنبل]] پیروی نکرده است. وی در بیشتر امور با اهل سنت هم عقیده بوده است. بنابراین می‌توان او را سلف اشاعره به حساب آورد. ابوالحسن اشعری خود در ابتدا از کلّابیه به شمار می‌رفت. به همین جهت شیخ مفید، وی را از متکلمینی که بر مذهب ابن کلّاب مشی می‌کرده‌اند، به حساب آورده است. <ref>شیخ مفید، اوائل المقالات، ص 154</ref>احمد بن علی مقریزی نیز می‌نویسد که ابوالحسن اشعری مذهب اعتزال را ترک کرده و در مسائل کلامی‌ای چون صفات، قدر، حسن و قبح عقلی و قول به فاعل مختار، راه ابن کلّاب را پیمود و مطابق با قواعد او مطالبش را نگارش کرد.<ref>مقریزی احمد بن علی، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، ج2، ص 358</ref>
-احمد بن علی مقریزی نیز می نویسد که اشعری مذهب اعتزال را ترک کرده و در مسائل کلامی ای چون صفات، قدر، حسن و قبح عقلی و قول به فاعل مختار، راه ابن کلّاب را پیمود و مطابق با قواعد او مطالبش را نگارش کرد.<ref>مقریزی احمد بن علی،المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، ج2، ص 358</ref>
-==عقاید==
+== عقاید ==
-ابن کلاب معتقد بود که خداوند کلامی ندارد که مسموع( قابل شنیدن) باشد. در این صورت، جبرئیل از خداوند سخنی نشنیده و آن چه را که به پیامبران ابلاغ کرده است، به واسطه شنیدن نبوده، بلکه از طریق الهام بوده است  و  بدون آن که سخنی بگوید، مطالب را به پیامبران ابلاغ می کرده است. آن جا كه خداوند بدون آن که سخنی بگوید به فرشتگانش الهام کرد تا سجده کنند:«اسْجُدُوا لِآدَمَ» سوره بقره،آیه 34  و نيز به زنبور عسل  الهام کرد تا در کوه ها برای خود خانه بسازند. «وَ أَوْحى‏ رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً ...»
+ابن کلاب معتقد بود که خداوند کلامی ندارد که مسموع (قابل شنیدن) باشد. در این صورت، [[جبرئیل]] از خداوند سخنی نشنیده بلکه آن‌چه را که به آن مامور بوده به واسطه [[الهام]] به [[پیامبران]] ابلاغ می‌کرده است. در [[قرآن]] داریم که خداوند بدون آن‌که سخنی بگوید به فرشتگانش الهام کرد تا سجده کنند: «اسْجُدُوا لِآدَمَ» (سوره بقره، آیه 34) و نیز به زنبور عسل الهام کرد تا در کوه‌ها برای خود خانه بسازند. «وَ أَوْحی‏ رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبالِ بُیُوتاً سوره نحل آیه 70» کلابیه همچنین معتقد بودند که کلام خداوند قایم به ذات او و ازلی است و [[تورات]]، [[انجیل|انجیل]]، [[زبور]] و [[فرقان]]، همه یک چیز بیشتر نیستند، بلکه همه آن‌چه را که می‌‌شنویم و می‌‌خوانیم، حکایت کلام خداوند است. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 369 با ویرایش فنی، محتوایی و اصلاح عبارات.</ref> <ref>اشعری ابوالحسن، مقالات الإسلامیّین، ج ۱، ص ۲۴۹ - ۲۵۰</ref>
-سوره نحل، آیه 70. کلابیه همچنین معتقد بودند که کلام خداوند قایم به ذات او و ازلی است و تورات، انجيل، زبور و فرقان، همه يك چيز بيشتر نيستند و همه آن چه را كه مى ‏شنويم و مى ‏خوانيم، حكايت كلام خداوند است. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ  اول، ص 369 با ویرایش فنی، محتوایی و اصلاح عبارات.</ref> <ref>اشعری ابوالحسن، مقالات الإسلاميّين، ج ۱ ، ص ۲۴۹ - ۲۵۰</ref>
-==پانویس==
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-[[رده: کلام اسلامی]]
+[[رده:فرق و مذاهب]]
-[[رده: فرقه های دینی ]]