شهباز شریف: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۷۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
[[ | | عنوان = شهباز شریف | ||
| تصویر = شهباز شریف.jpg | |||
| نام = میان محمد شهباز شریف | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| سال تولد = 1951 م | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = لاهور، پنجاب، [[پاکستان]] | |||
| سال درگذشت = | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| استادان = | |||
| شاگردان = | |||
| دین = [[اسلام]] | |||
| مذهب = [[اهل سنت]] | |||
| آثار = | |||
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |[[ حزب مسلم لیگ نواز پاکستان|رئیس حزب مسلم لیگ نواز پاکستان]] | رهبر ایالت پنجاب از سال 1997م تا 1999م، 2008م تا 2013م، 2013م تا 2018م | نخست‌وزیر [[پاکستان]] در سال 2022م| انتخاب مجدد نخست‌وزیری در سال 2024م}} | |||
| وبگاه = | |||
}} | |||
''' | '''شهباز شریف''' سیاست‌مدار [[پاکستان|پاکستانی]] است. وی رئیس [[حزب مسلم لیگ نواز پاکستان]] و همچنین نخست‌وزیر فعلی پاکستان در سال 2024م می‌باشد. | ||
== زندگی‌نامه == | |||
[[پرونده:محمد شریف.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|محمد شریف]] | [[پرونده:محمد شریف.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|محمد شریف]] | ||
شهباز شریف در 23 سپتامبر1951م در لاهور، پنجاب، پاکستان متولد شد. پدرش [[محمد شریف]] یک بازرگان و صنعتگر | شهباز شریف در 23 سپتامبر1951م در لاهور، پنجاب، پاکستان متولد شد. پدرش [[محمد شریف]] یک بازرگان و صنعتگر بود. خانواده او از آنتانگن [[کشمیر]] برای کسب و کار مهاجرت کرده بودند. خانواده مادری او اهل پولواما بود. پس از جنبشی که به رهبری محمدعلی جناح در سال 1947م برای تأسیس کشور پاکستان به راه افتاد، والدینش از آمریتسار به لاهور مهاجرت کردند. پدر او بعدها بنیانگذار گروه اتفاق پاکستان شد. <br>او مدرک لیسانس خود را از دانشگاه دولتی لاهور اخذ کرد. وی در همان دوران وارد تجارت فولاد شد و در سال 1985م نیز به مقام ریاست رئیس اتاق بازرگانی و صنایع لاهور رسید. | ||
خانواده مادری او اهل پولواما بود. پس از جنبشی که به رهبری | برادر او [[نواز شریف]] سه دوره نخست‌وزیر پاکستان بود.'''کلثوم نواز''' همسر نواز شریف که در سال 2018م درگذشت زمانی بانوی اول پاکستان بود. کلثوم نواز سه بار بانوی اول پاکستان بوده و بیشتر اوقات خود را در این سمت در پاکستان گذرانده است. [[حمزه شهباز شریف]] پسر او در حال حاضر نماینده مجلس ملی پاکستان می‌باشد | ||
'''کلثوم نواز''' همسر نواز شریف | |||
= فعالیت‌های سیاسی = | == فعالیت‌های سیاسی == | ||
فعالیت سیاسی او در دهه 1980م، دردوران | فعالیت سیاسی او در دهه 1980م، دردوران ریاست‌جمهوری [[ضیاءالحق]] آغاز شد که مصادف بود با انتخاب برادر او نواز شریف به سمت وزیر دارایی ایالت پنجاب.<br> | ||
وی در سال 1988م به عضویت مجلس استانی پنجاب و در سال 1990م، به عضویت مجلس ملی پاکستان انتخاب شد. در سال 1993م، دوباره به عضویت مجلس ایالتی پنجاب و رهبر مخالفان انتخاب شد. وی برای سومین بار در سال 1997م، به عضویت مجلس انتخاب شد. و 20 فوریه 1997م به عنوان وزیر ارشد پنجاب سوگند یاد کرد <ref>[https://af.sputniknews.com/20220411/%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA-9872749.html برگرفته از سایت sputniknews]</ref>. | وی در سال 1988م به عضویت مجلس استانی پنجاب و در سال 1990م، به عضویت مجلس ملی پاکستان انتخاب شد. در سال 1993م، دوباره به عضویت مجلس ایالتی پنجاب و رهبر مخالفان انتخاب شد. وی برای سومین بار در سال 1997م، به عضویت مجلس انتخاب شد. و 20 فوریه 1997م به عنوان وزیر ارشد پنجاب سوگند یاد کرد <ref>[https://af.sputniknews.com/20220411/%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA-9872749.html برگرفته از سایت sputniknews]</ref>. | ||
== کودتای نظامی پاکستان 1999م == | === کودتای نظامی پاکستان 1999م و زندانی شدن او === | ||
نواز شریف اقدام به تحریک بعضی فرماندهان علیه [[پرویز مشرف]] رئیس ستاد کل ارتش پاکستان را نمود. ژنرال‌های نظامی ارتش به جای تبعیت از فرمان یک مقام رسمی غیر نظامی تبعیت از یک مقام ارشد نظامی غیر رسمی را ترجیح دادند، | نواز شریف اقدام به تحریک بعضی فرماندهان علیه [[پرویز مشرف]] رئیس ستاد کل ارتش پاکستان را نمود. ژنرال‌های نظامی ارتش به جای تبعیت از فرمان یک مقام رسمی غیر نظامی تبعیت از یک مقام ارشد نظامی غیر رسمی را ترجیح دادند، نواز شریف پرویز مشرف را از مقام خود عزل کرده بود. کودتایی بدون خون‌ریزی توسط کارکنان نیروی زمینی پاکستان در مقر ستاد مشترک ارتش و تحت فرماندهی ژنرال پرویز مشرف طراحی و هدایت شد. | ||
کودتاگران در ۱۲ اکتبر | |||
مشرف در ۱۴ اکتبر | کودتاگران در ۱۲ اکتبر 1999م کنترل حکومت نخست‌وزیر منتخب پاکستان، نواز شریف را به دست گرفتند و دولت نواز شریف را منحل کردند و تصدی همزمان فرماندهی ارتش و ریاست ستاد مشترک ارتش پاکستان را به ژنرال مشرف محول کردند. | ||
== تبعید == | مشرف در ۱۴ اکتبر 1999م به عنوان رئیس کشور، بخش‌نامه‌ای، بحث‌برانگیز را صادر کرد و عملاً قانون اساسی پاکستان را به تعلیق درآورد. کودتا کنندگان حامی مشرف، تمامی پست‌های کلیدی دولتی را در کنترل خود گرفته و او و برادرش نواز شریف و چندین مسؤول دولتی دیگر را دستگیر و در حبس خانگی قرار دادند. | ||
=== تبعید === | |||
[[پرونده:نواز شریف.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|نواز شریف]] | [[پرونده:نواز شریف.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|نواز شریف]] | ||
او و برادرش به [[عربستان سعودی]] تبعید شدند. به گفته دولت وقت | او و برادرش به [[عربستان سعودی]] تبعید شدند. به گفته دولت وقت پرویز مشرف این اتفاق بر اساس توافقی با [[ملک عبدالله]] پادشاه [[عربستان]] رخ داده است <ref>[https://dunyanews.tv/ دنیا نیوز]</ref>. اما خانواده شریف این موضوع را رد کردند و دولت نتوانسته بود هیچ مدرکی را ارائه دهد. هنگامی که دادگاه عالی لاهور رای داد که او برای آمدن به پاکستان آزاد است در 11 می 2004م تلاش کرد به پاکستان بازگردد، اما در فرودگاه بین‌المللی [[اقبال لاهوری]] دستگیر شد و به عربستان سعودی بازگردانده شد. عربستان سعودی از آن زمان وی را به لندن فرستاد وآنجا مشغول به فعالیت‌های سیاسی بود <ref>[https://dailytimes.com.pk/ برگرفته از دیلی تایمز]</ref>. وی در سال 2007م از تبعید بازگشت تا فعالیت سیاسی خود را دوباره در پنجاب از سر گیرد. | ||
=== اتهام به فساد مالی === | |||
== اتهام به فساد مالی == | او در پرونده مسکن آشیانا، کارخانه شکرسازی رمضان، و تولید آب آشامیدنی به اتهام فسادمالی بازداشت و زندانی شد ولی جرمی اثبات نشد و آزاد شد <ref>[https://www.express.pk/story/1518381/1/ برگرفته از سایت اردو زبان اکسپرس نیوز] | ||
او در پرونده مسکن | |||
. </ref> | . </ref> | ||
او پس از مجرم شناخته شدن نواز در سال 2017م میلادی به اتهام پنهان کردن دارایی‌های مربوط به افشای اسناد پاناما وارد عرصه سیاسی ملی شد. او از آن زمان او به عنوان رهبر حزب مسلم لیگ نواز پاکستان تبدیل شد<ref>[https://fararu.com/fa/news/543290/%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B9%D8%AF%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA برگرفته از سایت فرارو]</ref>.<br> | او پس از مجرم شناخته شدن نواز در سال 2017م میلادی به اتهام پنهان کردن دارایی‌های مربوط به افشای اسناد پاناما وارد عرصه سیاسی ملی شد. او از آن زمان او به عنوان رهبر حزب مسلم لیگ نواز پاکستان تبدیل شد<ref>[https://fararu.com/fa/news/543290/%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B9%D8%AF%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA برگرفته از سایت فرارو]</ref>.<br> | ||
او و برادرش نوازشریف با پرونده‌های فساد متعددی در دفتر حسابرسی ملی پاکستان از جمله در زمان | او و برادرش نوازشریف با پرونده‌های فساد متعددی در دفتر حسابرسی ملی پاکستان از جمله در زمان نخست‌وزیری [[عمران خان]] مواجه شده‌اند، اما وی به هیچ اتهامی مجرم شناخته نشد. | ||
== مناصب سیاسی == | === مناصب سیاسی === | ||
* رئیس اتاق بازرگانی و صنعت لاهور ( اتاق بازرگانی و صنعت لاهور) 1985م | * رئیس اتاق بازرگانی و صنعت لاهور (اتاق بازرگانی و صنعت لاهور) 1985م | ||
* عضو مجمع پنجاب | * عضو مجمع پنجاب 1988-1990م | ||
* عضو شورای ملی | * عضو شورای ملی 1990-1993م | ||
* عضو مجمع پنجاب و رهبر اپوزیسیون 1993-1996م | * عضو مجمع پنجاب و رهبر اپوزیسیون 1993-1996م | ||
* عضو مجمع پنجاب و وزیر ارشد پنجاب از 20 فوریه 1997 تا 12 اکتبر 1999م | * عضو مجمع پنجاب و وزیر ارشد پنجاب از 20 فوریه 1997 تا 12 اکتبر 1999م | ||
| خط ۶۹: | خط ۵۱: | ||
* پس از انتخابات فوریه 2008م، وی در انتخابات میان دوره ای پیروز شد و وزیر ارشد پنجاب شد. | * پس از انتخابات فوریه 2008م، وی در انتخابات میان دوره ای پیروز شد و وزیر ارشد پنجاب شد. | ||
* پس از انتخابات مه 2013م، او دوباره وزیرارشد پنجاب شد. | * پس از انتخابات مه 2013م، او دوباره وزیرارشد پنجاب شد. | ||
* | * نخست‌وزیر فعلی پاکستان در سال 2022 | ||
* رهبر اپوزیسیون در مجلس شورای ملی <ref>[https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%81%D8%A8%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81 برگرفته از سایت ویکی پدیای اردو]</ref>. | * رهبر اپوزیسیون در مجلس شورای ملی <ref>[https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%81%D8%A8%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81 برگرفته از سایت ویکی پدیای اردو]</ref>. | ||
= نظر او درباره ایران = | == نظر او درباره فلسطین == | ||
شهباز شریف در مجلس ملی پاکستان در 12 می 2021م، درباره موضوع حمله نظامیان اسرائیل به [[فلسطین|فلسطینیان]] در غزه گفته است: از جامعه بین‌المللی، سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب می‌خواهم تا اقدامات فوری برای جلوگیری از ارتکاب جنایات اسرائیل انجام دهند. | |||
= منابع = | |||
باید اجلاس کشورهای اسلامی تشکیل شود و جلوی این کشتار گرفته شود. اسرائیل حاضر است تمام فلسطین را قبرستان کند. او با بیان اینکه اگر جلوی ظلم و ستم اسرائیل گرفته نشود تمام منطقه و جهان به جهنم ویرانی و تباهی خواهند رفت. و زنان بی‌گناه و کودکان شهید از همه بشریت عدالت می‌خواهند. همچنین او گفت: بیانیه کل جهان متمدن از جمله اتحادیه اروپا کافی نیست، باید برای نجات بیگناهان گام‌های عملی برداشت. اقدام غیرانسانی اسرائیل [[عید سعید فطر]] مسلمانان را به اندوه تبدیل کرده است <ref>[https://jang.com.pk/news/925793 برگرفته از سایت اردو زبان جنگ]</ref>. | |||
== نظر او درباره ایران == | |||
وی در سال 2021م به مشهد سفر کرد و دیدار با سرکنسول‌گری [[ایران]] این مطلب را بیان کرد: روابط پاکستان و ایران بر پایه‌های دیرینه و مستحکم استوار است و از سیستم بهداشتی مشهد بسیار تحت تاثیر قرار گرفته است <ref>[https://www.islamtimes.org/ur/news/966360/%D8%B4%DB%81%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%B3%DB%92-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%86%D8%B5%D9%84-%D8%AC%D9%86%D8%B1%D9%84-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%DB%8C-%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AA برگرفته از سایت اردو زبان اسلام تایمز]</ref>.<br> | |||
همچنین بعد از انتخاب شدن به نخست‌وزیری با تشریح برنامه‌های دولت جدید خود برای تقویت روابط با کشورهای همسایه و منطقه در نشست خبری گفت: از تقویت روابط با کشور دوست و برادر [[جمهوری اسلامی ایران]] به ویژه در بخش تجارت حمایت می‌کنیم <ref>[https://www.salameno.com/news/55348210/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B8%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 برگرفته از سایت خبری سلام نو]</ref>. | |||
== نخست‌وزیری == | |||
'''شهباز شریف''' پس از رای عدم اعتماد [[مجلس ملی پاکستان]] به [[عمران خان]]، در 11 آوریل 2022 با 174 رای از مجلس به عنوان بیست و سومین نخست‌وزیر پاکستان انتخاب شد <ref>[https://www.yjc.news/fa/news/8108907/%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF باشگاه خبرنگاران جوان]</ref>. | |||
=== اولین سخنرانی او در مجلس ملی پاکستان بعد از انتخاب شدن به نخست‌وزیری === | |||
'''شهباز شریف''' در اولین سخنرانی در مجلس ملی پاکستان بعد از انتخاب شدن به نخست‌وزیری گفت: دعای میلیون‌ها نفر پاکستان را نجات داده است. برای اولین بار در تاریخ، رای عدم اعتماد، پیروزی حق و شکست باطل موفقیت‌آمیز بود. امروز روز بزرگی برای تمام ملت پاکستان است که این مجلس از طریق قانون اساسی و قانون راه خانه را به نخست‌وزیر منتخب نشان داد. مردم خوشحال شدند و چه مثالی می‌تواند داشته باشد که امروز روپیه در برابر دلار هشت روپیه افزایش یافته که از 190 به 182 روپیه رسیده است. گفتند اسمش چیه؟ 22 کرور مردم به مجلس اعتماد دارند.<br> | |||
من از طرف خودم و میلیون‌ها نفر به دیوان عالی کشور تبریک می‌گویم که ایدئولوژی ضرورت را به خاک سپرده است و هیچ ایدئولوژی ضرورتی در آینده نمی‌تواند به آن متوسل شود. این روز باید به عنوان روز برتری قانون اساسی در کشور تجلیل شود. با گستاخی دروغ می‌گویند که نامه از جایی آمده در این مجلس هم موج می‌زد. اما من آن نامه را ندیدم و به من نشان ندادند. به نظر من باید شیر و آب در این زمینه وجود داشته باشد. دیدار من با رهبری حزب مردم قبل از 8 مارس انجام می‌شود. تصمیم گرفته شد که طرح عدم اعتماد به پیش برود. ابتدا در کمیته مرکزی حزب و سپس آن را به PDM بردیم که در 7 مارس رای عدم اعتماد را به دنبال داشت. | |||
من به عنوان نخست‌وزیر از کمیسیون امنیت مجلس می‌خواهم که این جلسات توجیهی را پشت دوربین بگذارد. که شامل سران نیروهای مسلح، رئیس آژانس امنیتی و سفیری است که نامه را نوشته و اعضای مجلس را که همه از حقیقت نامه او می‌دانند. اگر مدرکی وجود داشته باشد که ما قربانی یک توطئه خارجی شده ایم شما را به عنوان شاهد به اینجا فرا می‌خوانم و می‌گویم از نخست‌وزیری استعفا می‌دهم و به خانه می‌روم. اینجا هیچ خائنی نبوده و هیچکس خیانتکار نیست. اگر قرار است [[دموکراسی]] و اقتصاد این کشور به پیش برود باید با گفت وگو کار کرد نه با بن بست مرهمی بر زخم ها زد باید با تفاهم کار کرد نه با تفرقه. | |||
تغییر از حرف نمی‌آید اگر تغییر از روی حرف بیاید ما بهترین کشور می‌شویم، حالا سال‌ها طول می‌کشد تا این آب مسموم پاک شود. اختلاف مجلس این است که او آن روز آنجا بود و نخست‌وزیر سابق اینجا بود و من گفته بودم که منشور اقتصادی را پیشنهاد کرده‌ام، اما درباره اتفاقی که برایش افتاده چیزی نمی‌گویم. که اگر رد نمی‌شد، اقتصاد پاکستان این‌گونه نبود. | |||
متاسفانه پاکستان با بیشترین کسری بودجه و کسری تجاری در سال مالی جاری مواجه خواهد شد. به همین ترتیب کسری حساب جاری بالاترین میزان را خواهد داشت. تورم در بالاترین حد خود در تاریخ است، 6 میلیون نفر بیکار شده‌اند و 20 میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در چهار سال گذشته وام هوشربا گرفته شده اما حتی یک خشت هم ریخته نشده است. در 71 سال این کشور 25000 میلیارد روپیه وام گرفته بود اما در زمان دولت عمران خان این بدهی به 20000 میلیارد روپیه افزایش یافت. شهباز شریف اکنون خود را خادم پاکستان می‌نامد و می‌گوید که کشور را به سمت بهتر شدن خواهد برد. | |||
[[ذوالفقار علی بوتو]] اساس برنامه هسته ای پاکستان را در سال 1974 بنا نهاده بود در حالی که نواز شریف با جدا نگه داشتن فشار و طمع از ادبیات دفاع، پاکستان را شکست ناپذیر کرد. اعطای کمک هزینه‌های درمانی و تحصیلی به کودکان بی سرپرست در دوره نواز شریف آغاز شد. در این دوره تورم همه چیز یک شبه تغییر نمی‌کند فقط برای اقشار ضعیف حداقل حقوق ماهیانه را به 25 هزار افزایش می دهیم خدا خیر بدهد سرمایه‌داران ما اینجا سرمایه‌گذاری بیشتری کنند، انشاالله کشورمان را به بهشت سرمایه‌گذاری تبدیل کنیم <ref>[https://jang.com.pk/news/1073059 برگرفته از سایت اردو زبان جنگ]</ref>. | |||
== روابط خارجی == | |||
=== رابطه با عربستان، چین، آمریکا === | |||
وی گفت که پاکستان در جبهه خارجی با شکست‌های پی در پی مواجه شده است، شرکای استراتژیک ما با ما نماندند، دوستان ما با ما رفتند. [[چین]] همیشه در عرصه بین‌المللی در کنار پاکستان بوده است، این دوستی جاودانه است، این دوستی در قلب هر دو ملت جا افتاده است اما از کاری که دولت قبلی برای تضعیف این دوستی انجام داد پشیمان است. ما از رئیس‌جمهور و رهبری چین بسیار سپاسگزاریم. [[عربستان]] عزیزترین دوست ما بود و زمانی که پاکستان مواد منفجره خود را در واکنش به انفجارهای هسته ای هند منفجر کرد پاکستان ممنوع شد. در آن وضعیت عربستان گفت که نیاز نفت شما را تامین می‌کنم نگران نباشید. ما هرگز حمایت‌های سخاوتمندانه و دلسوزی عربستان را فراموش نخواهیم کرد. ما از خانواده سلطنتی عربستان به خاطر اینکه همیشه در کنار پاکستان ایستاده‌اند سپاسگزاریم. | |||
روابط پاکستان و [[آمریکا]] تاریخی است فراز و نشیب‌هایی در آن وجود داشت، اما این به معنای خراب کردن آن نیست این روابط باید بهبود یابد. | |||
=== رابطه با افغانستان === | |||
او گفت: میلیون‌ها [[مسلمان]] در [[افغانستان]] در شرایط سختی به سر می‌برند و خطر قحطی وجود دارد. اکنون که منابع محدودی داریم، به صلح در [[افغانستان]] نیاز داریم. | |||
=== رابطه با هندوستان === | |||
با تأسیس پاکستان نمی‌توان روابط ما را بهبود بخشید اما امروز می‌خواهم بگویم که اگر نواز شریف دست صلح به سوی [[هند]] دراز کرده بود این نواز شریف بود که به [[کشمیر]] حق خود را داد. با قاطعیت | |||
گفت که خواهان روابط خوب با هند است اما صلح بدون راه حل عادلانه برای مسئله کشمیر برقرار نمی‌شود. به '''نارندرا مودی''' توصیه کرد که چرا می‌خواهیم آینده نسل‌های آینده را نابود کنیم؟ بیایید مسئله کشمیر را در پرتو قطعنامه سازمان ملل حل کنیم. | |||
=== رابطه با فلسطین === | |||
وی گفت: ما همچنان صدای خود را برای حقوق مردم [[فلسطین]] در هر مجمعی بلند می‌کنیم. | |||
=== تاکید بر وحدت ملی === | |||
اوگفت: وظیفه ماست که ملت را از تفرقه نجات دهیم، باید بدون معطلی به سمت وحدت ملی حرکت کنیم و خط اختلاف را پایان دهیم <ref>همان</ref>. | |||
== نظر نخست‌وزیر سابق بعد از انتخاب شدن او به نخست‌وزیری == | |||
'''عمران خان''' بعداز برکناری از نخست‌وزیری و انتخاب شدن شهباز شریف به نخست‌وزیری در توئیتی گفته است: ما خواستار برگزاری انتخابات فوری هستیم زیرا این تنها راه پیش رو است و به مردم اجازه می‌دهد از طریق انتخاباتی عادلانه و آزاد تصمیم بگیرند که چه کسی را می‌خواهند نخست‌وزیر کشورشان باشد. | |||
من روز چهارشنبه در پیشاورجلسه‌ای خواهم داشت. این اولین جلسه من از زمانی است که به دلیل تغییر رژیم توسط خارجی‌ها برکنار شدم. من می‌خواهم همه مردم ما بیایند زیرا پاکستان یک کشور مستقل و دارای حاکمیت است، نه مترسک و دست نشانده قدرت‌های خارجی <ref>برگرفته از کانال مدار یک و بیست دقیقه</ref>. | |||
== نخست‌وزیری مجدد در سال 2024م == | |||
صحن علنی پارلمان پاکستان، نمایندگان مجلس در اسلام‌آباد با اکثریت آرا شهباز شریف فرد معرفی شده از سوی جبهه ائتلافی شامل [[حزب مردم پاکستان|حزب مردم]]، مسلم لیگ نواز، حزب ملی بلوچستان، مسلم لیگ قائد، حزب استحکام پاکستان و جنبش متحده قومی را برای تصدی مقام نخست‌وزیری این کشور انتخاب کردند. | |||
درآن‌سو، جناح اپوزوسیون متشکل از نمایندگان وابسته به حزب [[عمران خان|عمران خان]] در جلسه رای‌گیری برای انتخاب نخست‌وزیر جدید دست به اعتراض زدند و مدعی تقلب در انتخابات شدند. آنان با در دست داشتن تصاویری از عمران خان، انتخاب نخست وزیر جدید را غیرقانونی خواندند. | |||
نمایندگان پارلمان ملی پاکستان در حالی نخست وزیر جدید کشورشان را انتخاب کردند که برخی از احزاب از جمله جنبش عدالت (پی تی آی)، [[جمعیت علمای اسلام]]، جماعت اسلامی و حزب ملی عوام مدعی تقلب در انتخابات هستند و احزاب رقیب خود به ویژه مسلم لیگ نواز را به تبانی با نهادهای قدرتمند این کشور برای تغییر نتایج انتخابات متهم می‌کنند | |||
<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1879911/%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان شد]، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳ اسفند ۱۴۰۲، اخذ شده در تاریخ: ۱۳ اسفند ۱۴۰۲.</ref>. | |||
= پانویس = | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:شخصیت‌ها]] | |||
[[رده:شخصیت‌های سیاسی]] | |||
[[رده:پاکستان]] | |||
== پیوند به بیرون == | |||
* [https://dailypakistan.com.pk/12-Apr-2022/1426071 شهباز شریف نخست‌وزیر منتخب] | |||
* [https://urdu.dunyanews.tv/index.php/ur/Pakistan/648721 گارد افتخار به افتخار نخست‌وزیر شهباز شریف] | |||
* [https://www.urdunews.com/node/660641 نخستین دستور نخست‌وزیر جدید ارزان شدن اقلام خوراکی در ماه مبارک رمضان] | |||
* [https://dailypakistan.com.pk/07-Dec-2021/1374935 خانواده شریف مافیای سازمان یافته] | |||
* [https://juraat.com/15/07/2019/35923/ درخواست بازجویی از ولیعهد سعودی به خاطر فساد مالی شهباز شریف] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۵۴
| شهباز شریف | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | میان محمد شهباز شریف |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1951 م، ۱۳۲۹ ش، ۱۳۶۹ ق |
| محل تولد | لاهور، پنجاب، پاکستان |
| دین | اسلام، اهل سنت |
| فعالیت‌ها |
|
شهباز شریف سیاست‌مدار پاکستانی است. وی رئیس حزب مسلم لیگ نواز پاکستان و همچنین نخست‌وزیر فعلی پاکستان در سال 2024م می‌باشد.
زندگی‌نامه
شهباز شریف در 23 سپتامبر1951م در لاهور، پنجاب، پاکستان متولد شد. پدرش محمد شریف یک بازرگان و صنعتگر بود. خانواده او از آنتانگن کشمیر برای کسب و کار مهاجرت کرده بودند. خانواده مادری او اهل پولواما بود. پس از جنبشی که به رهبری محمدعلی جناح در سال 1947م برای تأسیس کشور پاکستان به راه افتاد، والدینش از آمریتسار به لاهور مهاجرت کردند. پدر او بعدها بنیانگذار گروه اتفاق پاکستان شد.
او مدرک لیسانس خود را از دانشگاه دولتی لاهور اخذ کرد. وی در همان دوران وارد تجارت فولاد شد و در سال 1985م نیز به مقام ریاست رئیس اتاق بازرگانی و صنایع لاهور رسید.
برادر او نواز شریف سه دوره نخست‌وزیر پاکستان بود.کلثوم نواز همسر نواز شریف که در سال 2018م درگذشت زمانی بانوی اول پاکستان بود. کلثوم نواز سه بار بانوی اول پاکستان بوده و بیشتر اوقات خود را در این سمت در پاکستان گذرانده است. حمزه شهباز شریف پسر او در حال حاضر نماینده مجلس ملی پاکستان می‌باشد
فعالیت‌های سیاسی
فعالیت سیاسی او در دهه 1980م، دردوران ریاست‌جمهوری ضیاءالحق آغاز شد که مصادف بود با انتخاب برادر او نواز شریف به سمت وزیر دارایی ایالت پنجاب.
وی در سال 1988م به عضویت مجلس استانی پنجاب و در سال 1990م، به عضویت مجلس ملی پاکستان انتخاب شد. در سال 1993م، دوباره به عضویت مجلس ایالتی پنجاب و رهبر مخالفان انتخاب شد. وی برای سومین بار در سال 1997م، به عضویت مجلس انتخاب شد. و 20 فوریه 1997م به عنوان وزیر ارشد پنجاب سوگند یاد کرد [۱].
کودتای نظامی پاکستان 1999م و زندانی شدن او
نواز شریف اقدام به تحریک بعضی فرماندهان علیه پرویز مشرف رئیس ستاد کل ارتش پاکستان را نمود. ژنرال‌های نظامی ارتش به جای تبعیت از فرمان یک مقام رسمی غیر نظامی تبعیت از یک مقام ارشد نظامی غیر رسمی را ترجیح دادند، نواز شریف پرویز مشرف را از مقام خود عزل کرده بود. کودتایی بدون خون‌ریزی توسط کارکنان نیروی زمینی پاکستان در مقر ستاد مشترک ارتش و تحت فرماندهی ژنرال پرویز مشرف طراحی و هدایت شد.
کودتاگران در ۱۲ اکتبر 1999م کنترل حکومت نخست‌وزیر منتخب پاکستان، نواز شریف را به دست گرفتند و دولت نواز شریف را منحل کردند و تصدی همزمان فرماندهی ارتش و ریاست ستاد مشترک ارتش پاکستان را به ژنرال مشرف محول کردند. مشرف در ۱۴ اکتبر 1999م به عنوان رئیس کشور، بخش‌نامه‌ای، بحث‌برانگیز را صادر کرد و عملاً قانون اساسی پاکستان را به تعلیق درآورد. کودتا کنندگان حامی مشرف، تمامی پست‌های کلیدی دولتی را در کنترل خود گرفته و او و برادرش نواز شریف و چندین مسؤول دولتی دیگر را دستگیر و در حبس خانگی قرار دادند.
تبعید
او و برادرش به عربستان سعودی تبعید شدند. به گفته دولت وقت پرویز مشرف این اتفاق بر اساس توافقی با ملک عبدالله پادشاه عربستان رخ داده است [۲]. اما خانواده شریف این موضوع را رد کردند و دولت نتوانسته بود هیچ مدرکی را ارائه دهد. هنگامی که دادگاه عالی لاهور رای داد که او برای آمدن به پاکستان آزاد است در 11 می 2004م تلاش کرد به پاکستان بازگردد، اما در فرودگاه بین‌المللی اقبال لاهوری دستگیر شد و به عربستان سعودی بازگردانده شد. عربستان سعودی از آن زمان وی را به لندن فرستاد وآنجا مشغول به فعالیت‌های سیاسی بود [۳]. وی در سال 2007م از تبعید بازگشت تا فعالیت سیاسی خود را دوباره در پنجاب از سر گیرد.
اتهام به فساد مالی
او در پرونده مسکن آشیانا، کارخانه شکرسازی رمضان، و تولید آب آشامیدنی به اتهام فسادمالی بازداشت و زندانی شد ولی جرمی اثبات نشد و آزاد شد [۴]
او پس از مجرم شناخته شدن نواز در سال 2017م میلادی به اتهام پنهان کردن دارایی‌های مربوط به افشای اسناد پاناما وارد عرصه سیاسی ملی شد. او از آن زمان او به عنوان رهبر حزب مسلم لیگ نواز پاکستان تبدیل شد[۵].
او و برادرش نوازشریف با پرونده‌های فساد متعددی در دفتر حسابرسی ملی پاکستان از جمله در زمان نخست‌وزیری عمران خان مواجه شده‌اند، اما وی به هیچ اتهامی مجرم شناخته نشد.
مناصب سیاسی
- رئیس اتاق بازرگانی و صنعت لاهور (اتاق بازرگانی و صنعت لاهور) 1985م
- عضو مجمع پنجاب 1988-1990م
- عضو شورای ملی 1990-1993م
- عضو مجمع پنجاب و رهبر اپوزیسیون 1993-1996م
- عضو مجمع پنجاب و وزیر ارشد پنجاب از 20 فوریه 1997 تا 12 اکتبر 1999م
- رئیس گروه PML-N از اوت 2002م، تا به امروز
- پس از انتخابات فوریه 2008م، وی در انتخابات میان دوره ای پیروز شد و وزیر ارشد پنجاب شد.
- پس از انتخابات مه 2013م، او دوباره وزیرارشد پنجاب شد.
- نخست‌وزیر فعلی پاکستان در سال 2022
- رهبر اپوزیسیون در مجلس شورای ملی [۶].
نظر او درباره فلسطین
شهباز شریف در مجلس ملی پاکستان در 12 می 2021م، درباره موضوع حمله نظامیان اسرائیل به فلسطینیان در غزه گفته است: از جامعه بین‌المللی، سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب می‌خواهم تا اقدامات فوری برای جلوگیری از ارتکاب جنایات اسرائیل انجام دهند.
باید اجلاس کشورهای اسلامی تشکیل شود و جلوی این کشتار گرفته شود. اسرائیل حاضر است تمام فلسطین را قبرستان کند. او با بیان اینکه اگر جلوی ظلم و ستم اسرائیل گرفته نشود تمام منطقه و جهان به جهنم ویرانی و تباهی خواهند رفت. و زنان بی‌گناه و کودکان شهید از همه بشریت عدالت می‌خواهند. همچنین او گفت: بیانیه کل جهان متمدن از جمله اتحادیه اروپا کافی نیست، باید برای نجات بیگناهان گام‌های عملی برداشت. اقدام غیرانسانی اسرائیل عید سعید فطر مسلمانان را به اندوه تبدیل کرده است [۷].
نظر او درباره ایران
وی در سال 2021م به مشهد سفر کرد و دیدار با سرکنسول‌گری ایران این مطلب را بیان کرد: روابط پاکستان و ایران بر پایه‌های دیرینه و مستحکم استوار است و از سیستم بهداشتی مشهد بسیار تحت تاثیر قرار گرفته است [۸].
همچنین بعد از انتخاب شدن به نخست‌وزیری با تشریح برنامه‌های دولت جدید خود برای تقویت روابط با کشورهای همسایه و منطقه در نشست خبری گفت: از تقویت روابط با کشور دوست و برادر جمهوری اسلامی ایران به ویژه در بخش تجارت حمایت می‌کنیم [۹].
نخست‌وزیری
شهباز شریف پس از رای عدم اعتماد مجلس ملی پاکستان به عمران خان، در 11 آوریل 2022 با 174 رای از مجلس به عنوان بیست و سومین نخست‌وزیر پاکستان انتخاب شد [۱۰].
اولین سخنرانی او در مجلس ملی پاکستان بعد از انتخاب شدن به نخست‌وزیری
شهباز شریف در اولین سخنرانی در مجلس ملی پاکستان بعد از انتخاب شدن به نخست‌وزیری گفت: دعای میلیون‌ها نفر پاکستان را نجات داده است. برای اولین بار در تاریخ، رای عدم اعتماد، پیروزی حق و شکست باطل موفقیت‌آمیز بود. امروز روز بزرگی برای تمام ملت پاکستان است که این مجلس از طریق قانون اساسی و قانون راه خانه را به نخست‌وزیر منتخب نشان داد. مردم خوشحال شدند و چه مثالی می‌تواند داشته باشد که امروز روپیه در برابر دلار هشت روپیه افزایش یافته که از 190 به 182 روپیه رسیده است. گفتند اسمش چیه؟ 22 کرور مردم به مجلس اعتماد دارند.
من از طرف خودم و میلیون‌ها نفر به دیوان عالی کشور تبریک می‌گویم که ایدئولوژی ضرورت را به خاک سپرده است و هیچ ایدئولوژی ضرورتی در آینده نمی‌تواند به آن متوسل شود. این روز باید به عنوان روز برتری قانون اساسی در کشور تجلیل شود. با گستاخی دروغ می‌گویند که نامه از جایی آمده در این مجلس هم موج می‌زد. اما من آن نامه را ندیدم و به من نشان ندادند. به نظر من باید شیر و آب در این زمینه وجود داشته باشد. دیدار من با رهبری حزب مردم قبل از 8 مارس انجام می‌شود. تصمیم گرفته شد که طرح عدم اعتماد به پیش برود. ابتدا در کمیته مرکزی حزب و سپس آن را به PDM بردیم که در 7 مارس رای عدم اعتماد را به دنبال داشت.
من به عنوان نخست‌وزیر از کمیسیون امنیت مجلس می‌خواهم که این جلسات توجیهی را پشت دوربین بگذارد. که شامل سران نیروهای مسلح، رئیس آژانس امنیتی و سفیری است که نامه را نوشته و اعضای مجلس را که همه از حقیقت نامه او می‌دانند. اگر مدرکی وجود داشته باشد که ما قربانی یک توطئه خارجی شده ایم شما را به عنوان شاهد به اینجا فرا می‌خوانم و می‌گویم از نخست‌وزیری استعفا می‌دهم و به خانه می‌روم. اینجا هیچ خائنی نبوده و هیچکس خیانتکار نیست. اگر قرار است دموکراسی و اقتصاد این کشور به پیش برود باید با گفت وگو کار کرد نه با بن بست مرهمی بر زخم ها زد باید با تفاهم کار کرد نه با تفرقه.
تغییر از حرف نمی‌آید اگر تغییر از روی حرف بیاید ما بهترین کشور می‌شویم، حالا سال‌ها طول می‌کشد تا این آب مسموم پاک شود. اختلاف مجلس این است که او آن روز آنجا بود و نخست‌وزیر سابق اینجا بود و من گفته بودم که منشور اقتصادی را پیشنهاد کرده‌ام، اما درباره اتفاقی که برایش افتاده چیزی نمی‌گویم. که اگر رد نمی‌شد، اقتصاد پاکستان این‌گونه نبود.
متاسفانه پاکستان با بیشترین کسری بودجه و کسری تجاری در سال مالی جاری مواجه خواهد شد. به همین ترتیب کسری حساب جاری بالاترین میزان را خواهد داشت. تورم در بالاترین حد خود در تاریخ است، 6 میلیون نفر بیکار شده‌اند و 20 میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در چهار سال گذشته وام هوشربا گرفته شده اما حتی یک خشت هم ریخته نشده است. در 71 سال این کشور 25000 میلیارد روپیه وام گرفته بود اما در زمان دولت عمران خان این بدهی به 20000 میلیارد روپیه افزایش یافت. شهباز شریف اکنون خود را خادم پاکستان می‌نامد و می‌گوید که کشور را به سمت بهتر شدن خواهد برد.
ذوالفقار علی بوتو اساس برنامه هسته ای پاکستان را در سال 1974 بنا نهاده بود در حالی که نواز شریف با جدا نگه داشتن فشار و طمع از ادبیات دفاع، پاکستان را شکست ناپذیر کرد. اعطای کمک هزینه‌های درمانی و تحصیلی به کودکان بی سرپرست در دوره نواز شریف آغاز شد. در این دوره تورم همه چیز یک شبه تغییر نمی‌کند فقط برای اقشار ضعیف حداقل حقوق ماهیانه را به 25 هزار افزایش می دهیم خدا خیر بدهد سرمایه‌داران ما اینجا سرمایه‌گذاری بیشتری کنند، انشاالله کشورمان را به بهشت سرمایه‌گذاری تبدیل کنیم [۱۱].
روابط خارجی
رابطه با عربستان، چین، آمریکا
وی گفت که پاکستان در جبهه خارجی با شکست‌های پی در پی مواجه شده است، شرکای استراتژیک ما با ما نماندند، دوستان ما با ما رفتند. چین همیشه در عرصه بین‌المللی در کنار پاکستان بوده است، این دوستی جاودانه است، این دوستی در قلب هر دو ملت جا افتاده است اما از کاری که دولت قبلی برای تضعیف این دوستی انجام داد پشیمان است. ما از رئیس‌جمهور و رهبری چین بسیار سپاسگزاریم. عربستان عزیزترین دوست ما بود و زمانی که پاکستان مواد منفجره خود را در واکنش به انفجارهای هسته ای هند منفجر کرد پاکستان ممنوع شد. در آن وضعیت عربستان گفت که نیاز نفت شما را تامین می‌کنم نگران نباشید. ما هرگز حمایت‌های سخاوتمندانه و دلسوزی عربستان را فراموش نخواهیم کرد. ما از خانواده سلطنتی عربستان به خاطر اینکه همیشه در کنار پاکستان ایستاده‌اند سپاسگزاریم.
روابط پاکستان و آمریکا تاریخی است فراز و نشیب‌هایی در آن وجود داشت، اما این به معنای خراب کردن آن نیست این روابط باید بهبود یابد.
رابطه با افغانستان
او گفت: میلیون‌ها مسلمان در افغانستان در شرایط سختی به سر می‌برند و خطر قحطی وجود دارد. اکنون که منابع محدودی داریم، به صلح در افغانستان نیاز داریم.
رابطه با هندوستان
با تأسیس پاکستان نمی‌توان روابط ما را بهبود بخشید اما امروز می‌خواهم بگویم که اگر نواز شریف دست صلح به سوی هند دراز کرده بود این نواز شریف بود که به کشمیر حق خود را داد. با قاطعیت گفت که خواهان روابط خوب با هند است اما صلح بدون راه حل عادلانه برای مسئله کشمیر برقرار نمی‌شود. به نارندرا مودی توصیه کرد که چرا می‌خواهیم آینده نسل‌های آینده را نابود کنیم؟ بیایید مسئله کشمیر را در پرتو قطعنامه سازمان ملل حل کنیم.
رابطه با فلسطین
وی گفت: ما همچنان صدای خود را برای حقوق مردم فلسطین در هر مجمعی بلند می‌کنیم.
تاکید بر وحدت ملی
اوگفت: وظیفه ماست که ملت را از تفرقه نجات دهیم، باید بدون معطلی به سمت وحدت ملی حرکت کنیم و خط اختلاف را پایان دهیم [۱۲].
نظر نخست‌وزیر سابق بعد از انتخاب شدن او به نخست‌وزیری
عمران خان بعداز برکناری از نخست‌وزیری و انتخاب شدن شهباز شریف به نخست‌وزیری در توئیتی گفته است: ما خواستار برگزاری انتخابات فوری هستیم زیرا این تنها راه پیش رو است و به مردم اجازه می‌دهد از طریق انتخاباتی عادلانه و آزاد تصمیم بگیرند که چه کسی را می‌خواهند نخست‌وزیر کشورشان باشد.
من روز چهارشنبه در پیشاورجلسه‌ای خواهم داشت. این اولین جلسه من از زمانی است که به دلیل تغییر رژیم توسط خارجی‌ها برکنار شدم. من می‌خواهم همه مردم ما بیایند زیرا پاکستان یک کشور مستقل و دارای حاکمیت است، نه مترسک و دست نشانده قدرت‌های خارجی [۱۳].
نخست‌وزیری مجدد در سال 2024م
صحن علنی پارلمان پاکستان، نمایندگان مجلس در اسلام‌آباد با اکثریت آرا شهباز شریف فرد معرفی شده از سوی جبهه ائتلافی شامل حزب مردم، مسلم لیگ نواز، حزب ملی بلوچستان، مسلم لیگ قائد، حزب استحکام پاکستان و جنبش متحده قومی را برای تصدی مقام نخست‌وزیری این کشور انتخاب کردند.
درآن‌سو، جناح اپوزوسیون متشکل از نمایندگان وابسته به حزب عمران خان در جلسه رای‌گیری برای انتخاب نخست‌وزیر جدید دست به اعتراض زدند و مدعی تقلب در انتخابات شدند. آنان با در دست داشتن تصاویری از عمران خان، انتخاب نخست وزیر جدید را غیرقانونی خواندند.
نمایندگان پارلمان ملی پاکستان در حالی نخست وزیر جدید کشورشان را انتخاب کردند که برخی از احزاب از جمله جنبش عدالت (پی تی آی)، جمعیت علمای اسلام، جماعت اسلامی و حزب ملی عوام مدعی تقلب در انتخابات هستند و احزاب رقیب خود به ویژه مسلم لیگ نواز را به تبانی با نهادهای قدرتمند این کشور برای تغییر نتایج انتخابات متهم می‌کنند [۱۴].
پانویس
- ↑ برگرفته از سایت sputniknews
- ↑ دنیا نیوز
- ↑ برگرفته از دیلی تایمز
- ↑ برگرفته از سایت اردو زبان اکسپرس نیوز .
- ↑ برگرفته از سایت فرارو
- ↑ برگرفته از سایت ویکی پدیای اردو
- ↑ برگرفته از سایت اردو زبان جنگ
- ↑ برگرفته از سایت اردو زبان اسلام تایمز
- ↑ برگرفته از سایت خبری سلام نو
- ↑ باشگاه خبرنگاران جوان
- ↑ برگرفته از سایت اردو زبان جنگ
- ↑ همان
- ↑ برگرفته از کانال مدار یک و بیست دقیقه
- ↑ شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان شد، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳ اسفند ۱۴۰۲، اخذ شده در تاریخ: ۱۳ اسفند ۱۴۰۲.