ایران
| کشور ایران | |
|---|---|
 | |
.svg) | |
| نام رایج | ایران |
| نام کامل | کشور جمهوری اسلامی ایران |
| پایتخت | تهران |
| تعداد جمعیت | ۸۳,۵۶۰,۱۶ |
| دین | اسلام |
| زبان | فارسی |
ایران با نام رسمی جمهوری اسلامی ایران، کشوری در غرب آسیا و منطقهٔ خاورمیانه است. این کشور از باختر با ترکیه و عراق، از شمال باختری با ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از شمال با دریای مازندران و ترکمنستان، از شرق با افغانستان و پاکستان، و از جنوب با دریای مکران و خلیج فارس هم‌مرز است. ایران با ۱٫۶۴ میلیون کیلومتر مربع گستره، هفدهمین کشور پهناور جهان، و با جمعیت ۹۱٫۸ میلیون نفر، هفدهمین کشور پرجمعیت جهان است. ایران در تقسیمات کشوری به ۳۱ استان تقسیم می‌شود. زبان رسمی ایران فارسی است. پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر این کشور تهران است.
ساختار سیاسی
مطابق اصل اول قانون اساسی، جمهوری اسلامی حکومتی است که ملت ایران، بر اساس اعتقاد دیرینه‌اش به حکومت حق و عدل قرآن، در پی انقلاب اسلامی پیروزمند خود به رهبری امام خمینی، در همهپرسی دهم و یازدهم فروردینماه 1358 هجری شمسی برابر با اول و دوم جمادی الاولی سال 1399 هجری قمری با اکثریت ۲/۹۸% کلیه کسانی که حق رأی داشتند، به آن رأی مثبت داد[۱].
ساختار جغرافیایی
جغرافیا کشور ایران با وسعتی بیش از 1.648.195 کیلومتر مربع (شانزدهمین کشور جهان از نظر مساحت ) در جنوب غربی قاره آسیا واقع شده و جزو کشورهای خاورمیانه است. ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی در نیمـۀ جنـوبی منطقۀ معتدل شمالی بین 03، °25 و 47، °39 عرض شمالی از خط استوا و 14، °44 و 20، °63 طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. حدود 90 درصد از خاک کشور در محدوده فلات ایران واقع شده است. سرزمین ایران به‌طور کلی کوهستانی و نیمه خشک بوده و میانگین ارتفاع آن بیش از 1200 متر از سطح دریاست. بیش از نیمی از مساحت کشور را کوه‌ها و ارتفاعات، یک چهارم آن را دشت‌ها و کمتر از یک چهارم دیگر آن را نیز زمین‌های در دست کشت تشکیل می‌دهد. پست‌ترین نقطۀ داخلی با ارتفاع 56 متر در چاله لوت و بلندترین آن قله دماوند با ارتفاع 5628 متر در میان رشته کوه البرز قرار دارد، در کناره جنوبی دریای خزر ارتفاع زمین 28 متر پایین‌تر از سطح دریای آزاد می‌باشد. ایران از شمال به جمهوری ترکمنستان، دریای خزر، جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، از مغرب به ترکیه و عراق، از مشرق به پاکستان و افغانستان و از جنوب به دریای عمان و خلیج فارس محدود است و در مجموع محیط پیرامون ایران بالغ بر 8731 کیلومتر است که 2700 کیلومتر آن مرز آبی و 6031 کیلومتر آن مرز زمینی است.
- مرتفع‌ترین نقطه ایران: قله دماوند با 5610 متر ارتفاع؛
- طولانی‌ترین رود: رود کارون با 950 کیلومتر امتداد (تنها رود قابل کشتیرانی)؛
- بزرگ‌ترین دریاچه: دریاچه ارومیه با 4868 کیلومتر مربع وسعت؛
- بزرگ‌ترین جزیره: جزیره قشم با 1491 کیلومتر مربع وسعت؛
- حکومت: حکومت ایران، جمهوری اسلامی و روز ملی آن روز بیست و دوم بهمن می‌باشد. پایتخت آن شهر تهران است؛
- براساس تقسیمات کشوری در مردادماه سال 1390: «تعداد استان‌ها: 31»، «تعداد شهرستان‌ها: 397»، «تعداد بخش‌ها:984»، «تعداد شهرها: 1154» و «تعداد دهستان‌ها: 2499»؛
- پرچم‌ایران: از سه ردیف افقی مساوی تشکیل شده که رنگ سبز در بالا، سفید در وسط و قرمز در پایین‌قرار دارد. نشان ملی (کلمه الله) با رنگ قرمز در وسط قسمت سفید قرار گرفته است. کلمه الله اکبر با رنگ سفید و رسم الخط عربی 11 مرتبه در طول لبه پایین ردیف سبز و 11 مرتبه‌در طول لبه بالای ردیف قرمز تکرار گردیده است؛
- صادرات: نفت، فرش، میوه، خشکبار (پسته، کشمش، خرما)، پوست و سالامبور، خاویار، محصولات پتروشیمی، منسوجات، پوشاک، محصولات صنایع غذایی؛
- واردات: ماشین‌آلات، صنایع فلزی، مواد غذایی، دارویی، خدمات فنی، فرآورده‌های شیمیایی صنایع: نفت، پتروشیمی، نساجی، سیمان و سایر مصالح ساختمانی، فرآوری محصولات غذایی (به‌‌خصوص تصفیه قند و روغن‌کشی) و فلزی؛
- کشاورزی: گندم، برنج، غلات، چغندر قند، میوه، دانه‌های روغنی (پسته، بادام، گردو)، پنبه، محصولات‌لبنی، پشم، خاویار؛
- واحد پول: 10 ریال ایرانی . 1 تومان؛
- حمل و نقل راه آهن: 9796 کیلومتر؛
- طول راههای کشور: 158000 کیلومتر؛
- خطوط لوله: فرآورده‌های نفتی: 3900 کیلومتر، گاز طبیعی 4550 کیلومتر؛
- بنادر: آبادان، اهواز، بندر شهید بهشتی، بندر عباس، بندر انزلی، بندر بوشهر، بندر امام خمینی، بندر ماهشهر، بندر ترکمن، خرمشهر، نوشه[۲]
جستارهای وابسته
- شورای نگهبان
- جمهوری اسلامی
- مجلس شورای اسلامی
- سید علی حسینی خامنه‌ای
- سید روح‌الله موسوی خمینی
- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- مجمع تشخیص مصلحت نظام
پانویس
منابع
- محمد جواد صفار، آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ چهارم، تهران، 1372 ش.
- معرفی شورای نگهبان، شورای نگهبان، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 10 دی‌ماه 1403 ش.
- درباره شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 10 دی‌ماه 1403 ش.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران - فصل چهاردهم: بازنگری در قانون اساسی - اصل ۱۷۷، مرکز پژوهش‌های مجلس، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 10 دی‌ماه 1403 ش.
- اطلاعات کلی درباره ایران، سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران قازان، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 10 دی‌ماه 1403 ش.