مهدی بازرگان
| مهدی بازرگان | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | مهدی بازرگان |
| نامهای دیگر | مهندس بازرگان |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1286 ش، ۱۹۰۸ م، ۱۳۲۶ ق |
| روز تولد | 1 فروردینماه |
| محل تولد | تهران |
| سال درگذشت | 1373 ش، ۱۹۹۵ م، ۱۴۱۵ ق |
| روز درگذشت | ۳۰ دیماه |
| محل درگذشت | تهران |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان | ابوالحسن خان فروغی |
| آثار | مدافعات، ذرّه بیانتها |
| فعالیتها |
|
مهدی بازرگان، نخستوزیر دولت موقت پس از انقلاب اسلامی ایران و یکی از شخصیتهای برجستۀ تاریخ معاصر ایران است که در ۳۰ دیماه 1373 ش، در تهران درگذشت.
زندگینامه
مهدی بازرگان در 1 فروردینماه 1286 ش، در تهران متولد شد. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدارس جدید اروپایی گذراند و سپس به فرانسه رفت تا در رشته مهندسی تحصیل کند. بازرگان تحت تأثیر آموزههای ابوالحسن خان فروغی، به تفکرات پوزیتیویستی و عرفانی علاقهمند شد و در دوران تحصیل در فرانسه، به نظریهپردازی دربارۀ دین و علم پرداخت.
فعالیتهای سیاسی
بازرگان پس از بازگشت به ایران، به فعالیتهای سیاسی و اجتماعی پرداخت و به عنوان یکی از رهبران نهضت ملی شدن صنعت نفت شناخته شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 ش، او به عنوان نخستوزیر دولت موقت منصوب شد. بازرگان در این سمت با چالشهای زیادی از جمله اختلافات با امام خمینی و گروههای سیاسی مختلف مواجه شد.
شکست و کنارهگیری
اختلافات بازرگان با رهبر انقلاب و دیگر شخصیتهای تاثیر گذار در انقلاب بر سر مسائل مختلف، از جمله تدوین قانون اساسی و نحوه اداره کشور، منجر به استعفای او در آبانماه 1358 ش، شد. پس از کنارهگیری، او به حاشیه رفت و در سالهای بعد به انتقادات از وضعیت سیاسی کشور پرداخت.
دوران انزوا
پس از انقلاب، بازرگان به دلیل مواضع سیاسیاش و انتقاداتش از رژیم جدید، مورد هجمه گروههای مختلف قرار گرفت و در نهایت به انزوا کشیده شد. او در آخرین سالهای زندگیاش به انتقاد از بازگشت استبداد در جمهوری اسلامی پرداخت و هشدارهایی درباره وضعیت سیاسی کشور ارائه کرد[۱].
درگذشت
سرانجام در آخرین روز دی ماه ۱۳۷۳ هنگامی که مهندس بازرگان، ایران را به قصد معالجه ترک گفته و برای درمان بیماری قلب عازم سوییس بود، در فرودگاه زوریخ وضعیت مزاجیاش رو به وخامت گذاشت. وی را به سرعت از فرودگاه به بیمارستان منتقل کردند ولی سودی نبخشید و بازرگان در سن ۸۷ سالگی در زوریخ درگذشت. پیکر مهدی بازرگان را پس از درگذشت به ایران بازگرداندند و بنا به وصیتاش، در مقبره بیات قم در جوار حرم حضرت معصومه (سلاماللهعلیها) و در کنار پدر و مادر و جمعی از اقوامش به خاک سپرده شد تا به قول خود «احتمال سر خاک آمدن و از خدا طلب مغفرت خواستن برای همه به خاک سپردگان بیشتر باشد»[۲].
جستارهای وابسته
منابع
- مهندس بازرگان که بود و چرا شکست خورد؟، وبسایت خبری رویداد ۲۴، تاریخ درج مطلب: ۲۴، بهمنماه ۱۴۰۳ ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: ۱۳ آبانماه 1404 ش.
- ۳۰ دی ۱۳۷۳ | مهدی بازرگان درگذشت، وبسایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۳۰، دیماه ۱۳۹۹ ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: ۱۳ آبانماه 1404 ش.
