پرش به محتوا

محمدعلی رجایی

از ویکی‌وحدت
محمدعلی رجایی
نام کاملمحمدعلی رجایی
اطلاعات شخصی
سال تولد1312 ش، ۱۹۳۴ م، ۱۳۵۲ ق
روز تولد25 خرداد‎ماه
محل تولدقزوین
سال درگذشت1360 ش، ۱۹۸۲ م، ۱۴۰۲ ق
روز درگذشت8 شهریور‎ماه
محل درگذشتدفتر نخست وزیری
دیناسلام، شیعه
فعالیت‌ها
  • وزیر آموزش و پرورش
  • نخست‌وزیر
  • رئیس‌جمهور

محمدعلی رجایی، دومین رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران و یکی از شخصیت‌های برجستۀ تاریخ معاصر ایران است که در 8 شهریورماه سال 1360 ش، در انفجار دفتر نخست‌وزیری به شهادت رسید.

زندگی‌نامه

محمدعلی رجایی در 25 خردادماه سال 1312 ش، در قزوین متولد شد. پدرش پیشه‌ور و مغازۀ خرازی داشت. او در 4 سالگی پدرش را از دست داد. مادرش با کار در منزل و تأمین مخارج زندگی، او و برادرش را بزرگ کرد. در 13 سالگی به تهران رفت و در بازار آهن‌فروشان مشغول به کار شد.

او در سال 1330 ش، با مدرک کلاس ششم ابتدایی به نیروی هوایی پیوست و پس از گذراندن دورۀ آموزشی، با گروه فداییان اسلام آشنا شد و در جلسات آنان شرکت می‌کرد. وی با شرکت در جلسات تفسیر آیت‌الله طالقانی با اعضای نهضت آزادی نیز ارتباط یافت. او همچنین در کلاس‌های شبانۀ «مرکز تعلیمات جامعه اسلامی» که به وسیله شیخ عباسعلی اسلامی تأسیس شده بود حضور داشت.

با تلاش و کوشش، در سال 1332 ش، دیپلم گرفت و به تدریس زبان انگلیسی در یک دبیرستان در بیجار مشغول شد. پس از بازگشت به تهران، در دانشسرای عالی تربیت معلم ادامۀ تحصیل داد و در نهایت مدرک کارشناسی ریاضی را کسب کرد. در سال 1341 با دختر یکی از بستگانش به نام خانم عاتقه صدیقی ازدواج کرد. صدیقی پس از شهادت رجایی در سال ۱۳۶۷ ش، به نمایندگی از مردم تهران به مجلس شورای اسلامی راه یافت و یک دوره نمایندگی مردم تهران را بر عهده داشت.

فعالیت‌های سیاسی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شهید رجایی به‌عنوان وزیر آموزش و پرورش در کابینۀ مهندس بازرگان منصوب شد. او در این سمت به اصلاحات آموزشی و تربیتی پرداخت و تلاش کرد تا نظام آموزشی کشور را به سمت اسلامی شدن سوق دهد. در انتخابات نخستین دورۀ مجلس شورای اسلامی در 24 اسفند ماه سال 1358 ش، با یک میلیون و دویست و نه هزار و دوازده رأی به نمایندگی مردم تهران انتخاب شد. در تیرماه سال 1359 ش، امام خمینی در یک سخنرانی‌ اعلام کرد که افرادی که انقلابی نیستند نباید در راس وزارتخانه‌ها باشند. این موضوع باعث کشمکش‌هایی در مجلس شد و در نهایت، در 18 مردادماه 1360، محمدعلی رجایی با 153 رأی موافق به عنوان نخست‌وزیر معرفی شد. در 2 مردادماه سال 1360 ش، پس از عزل سید ابوالحسن بنی‌صدر، دومین انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و شهید رجایی توانست با 12 میلیون و 770 هزار و 50 رأی معادل 90 درصد از مجموع 14 میلیون و 573 هزار و 803 رأی دریافتی پیروز شود و به‌عنوان دومین رئیس‌جمهور ایران انتخاب گردد.

شهادت

در تاریخ 8 شهریورماه سال 1360 ش، در ساعت 14:30 دقیقه از اتاق کارش خارج شد و به محل جلسۀ فوق‌العاده دولت رفت. در ساعت 15 صدای انفجار مهیبی از ساختمان نخست‌وزیری به گوش رسید؛ او به همراه شهید محمدجواد باهنر به شهادت رسیدند. این بمب‌گذاری توسط سازمان مجاهدین خلق ایران (منافقین) انجام شد در حالی که کمتر از یک ماه از شروع ریاست‌جمهوری شهید رجایی می‌گذشت.

جستارهای وابسته

منابع