برکات اخلاقی - فرهنگی بعثت نبوی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<big>برکات اخلاقی - فرهنگی بعثت نبوی</big> عنوان مقاله ای است به زبان فارسی <ref>نویسنده: سید مصطفی حسینی رودباری</ref>  که در پژوهشگاه مطالعات تقریبی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی نگارش یافته است. در مقاله حاضر نخست سيماي جهان در عصر بعثت ترسيم گرديده و آنگاه به‏سيماي جهان بعد از بعثت پرداخته شده است. در قسمت اول، فساد حاکم بر جهان،رواج خرافات و عصبيت‏هاي کور و جنگ‏هاي خونين براساس مستندات تاريخي بيان‏گرديده و در قسمت دوم آثار و برکات بعثت که به عنوان رستاخيز عظيم در حيات‏بشريت است تبيين گرديده است. در اين قسمت برخي از اين پيامدها نظير: نهضت‏تربيتي - اخلاقي - نهضت علمي - فرهنگي و عرفاني، ارائه جهان‏بيني توحيدي، جهش‏تکاملي از ديدن به شنيدن، اصلاح بينش متحيرانه نسبت به زن، ترويج فرهنگ‏مشاوره و احترام به افکار عمومي مورد بحث قرار گرفته است.
<big>برکات اخلاقی - فرهنگی بعثت نبوی</big> عنوان مقاله ای است به زبان فارسی <ref>نویسنده: سید مصطفی حسینی رودباری</ref>  که در [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] نگارش یافته است. در مقاله حاضر نخست سيماي جهان در عصر بعثت ترسيم گرديده و آنگاه به‏ سيماي جهان بعد از بعثت پرداخته شده است. در قسمت اول، فساد حاکم بر جهان،رواج خرافات و عصبيت‏هاي کور و جنگ‏هاي خونين براساس مستندات تاريخي بيان‏ گرديده و در قسمت دوم آثار و برکات بعثت که به عنوان رستاخيز عظيم در حيات‏ بشريت است تبيين گرديده است. در اين قسمت برخي از اين پيامدها نظير: نهضت‏ تربيتي - اخلاقي - نهضت علمي - فرهنگي و عرفاني، ارائه جهان‏‌بيني توحيدي، جهش ‏تکاملي از ديدن به شنيدن، اصلاح بينش متحيرانه نسبت به زن، ترويج فرهنگ‏ مشاوره و احترام به افکار عمومي مورد بحث قرار گرفته است.




خط ۶: خط ۶:




در مبعث رسول اکرم‏صلي الله عليه وآله نوري از افق مکه طلوع نمود که فضاي تاريک جهان‏را روشن و نقشه جامع زندگي را براي بشريت در طول زمان و براي هميشه به‏ارمغان آورد. بعثت پيامبرصلي الله عليه وآله را بايد نخستين روز انقلاب فکري و اخلاقي‏نابودي کامل قرار داده بود. چون به يُمن اين واقعه بزرگ هستي، برترين اصول‏انساني: آزادي، برابري و برادري، دوازده قرن قبل از انقلاب کبير فرانسه به جامعه‏بشري اعلان گرديد؛
در مبعث رسول اکرم‏ صلي‌الله‌عليه‌‌آله نوري از افق مکه طلوع نمود که فضاي تاريک جهان‏ را روشن و نقشه جامع زندگي را براي بشريت در طول زمان و براي هميشه به ‏ارمغان آورد. بعثت پيامبر صلي الله عليه وآله را بايد نخستين روز انقلاب فکري و اخلاقي‏ نابودي کامل قرار داده بود. چون به يُمن اين واقعه بزرگ هستي، برترين اصول ‏انساني: آزادي، برابري و برادري، دوازده قرن قبل از انقلاب کبير فرانسه به جامعه ‏بشري اعلان گرديد؛


از اين‏رو مبعث را نبايد فقط عيد مسلمانان دانست بلکه بايدآن را عيد بشريت خواند؛ هر چند واسطه ابلاغ پيام بعثت به جوامع انساني،مسلمانان بودند. خداي بزرگ نيز از بعثت رسول اکرم‏صلي الله عليه وآله به عنوان يکي ازبرترين و بزرگ‏ترين نعمت‏هاي خويش ياد نموده و بر مؤمنين به آن منّت مي ‏نهدتا ارزش اين نعمت عظيم را دريابند:
از اين‌‏رو مبعث را نبايد فقط عيد مسلمانان دانست بلکه بايدآن را عيد بشريت خواند؛ هر چند واسطه ابلاغ پيام بعثت به جوامع انساني،مسلمانان بودند. خداي بزرگ نيز از بعثت رسول اکرم ‏صلي الله عليه وآله به عنوان يکي از برترين و بزرگ‏ترين نعمت‏هاي خويش ياد نموده و بر مؤمنين به آن منّت مي ‏نهدتا ارزش اين نعمت عظيم را دريابند:




«لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ‏وَيُزَکِّيهِمْ وَيُعَلِّمَهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِن کَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلاَلٍ مُبِينٍ»
«لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ‏وَيُزَکِّيهِمْ وَيُعَلِّمَهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِن کَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلاَلٍ مُبِينٍ»
(آل عمران: 164)
(آل عمران: 164)
براي آن که آثار و برکات بعثت نبوي را در دو بعد اخلاقي و فرهنگي در سطح‏جهان - محيط عربستان و مناطق ديگر دنيا - دريابيم لازم است در آغاز نگاهي ‏هر چند کوتاه به اوضاع جهان در عصر بعثت بنمائيم:
براي آن که آثار و برکات بعثت نبوي را در دو بعد اخلاقي و فرهنگي در سطح ‏جهان - محيط عربستان و مناطق ديگر دنيا - دريابيم لازم است در آغاز نگاهي ‏هر چند کوتاه به اوضاع جهان در عصر بعثت بنمائيم:




خط ۲۰: خط ۲۰:
از منظر قرآن کريم جهان عصر بعثت بر اثر کردار آدميان غرق در فساد وتباهي بود:
از منظر قرآن کريم جهان عصر بعثت بر اثر کردار آدميان غرق در فساد وتباهي بود:
«ظهر الفَساد في البر و البحر بما کسبت أيدي الناس»[1]
«ظهر الفَساد في البر و البحر بما کسبت أيدي الناس»[1]
علي ‏عليه السلام نيز در خطبه اول نهج البلاغه در اين زمينه مي‏فرمايد:
علي ‏عليه السلام نيز در خطبه اول نهج البلاغه در اين زمينه مي‌‏فرمايد:
خداوند پيامبرصلي الله عليه وآله را زماني فرستاد که از ديرباز پيامبري نيامده بود؛ ملت‏ها درخواب طولاني فرورفته و سررشته کارها از هم گسيخته بود. جنگ‏ها در همه جاشعله‏ور و دنيا در تاريکي، جهل و گناه به سر مي‏برد. فريبکاري، آشکار و برگ‏هاي‏درخت زندگي بشر هدايت خاموش شده بود. اين فساد و تيره‏روزي چيزي جز فتنه وآشوب به بار نمي‏آورد. ترس دل‏هاي مردم را فراگرفته و پناهگاهي جز شمشير خون‏آشام‏نداشتند.[2]
خداوند پيامبرصلي الله عليه وآله را زماني فرستاد که از ديرباز پيامبري نيامده بود؛ ملت‏ها درخواب طولاني فرورفته و سررشته کارها از هم گسيخته بود. جنگ‏ها در همه جاشعله‌‏ور و دنيا در تاريکي، جهل و گناه به سر مي‏‌برد. فريب‌کاري، آشکار و برگ‏‌هاي ‏درخت زندگي بشر هدايت خاموش شده بود. اين فساد و تيره‌‏روزي چيزي جز فتنه وآشوب به بار نمي‏‌آورد. ترس دل‏هاي مردم را فراگرفته و پناه‌گاهي جز شمشير خون‏‌آشام ‏نداشتند.[2]




و نيز در خطبه 26 نهج البلاغه خطاب به اعراب شبه جزيره عربستان اوضاع‏منحط و روبه زوال ساکنان آن را اين‏گونه توصيف مي‏کند:
و نيز در خطبه 26 نهج البلاغه خطاب به اعراب شبه جزيره عربستان اوضاع ‏منحط و روبه زوال ساکنان آن را اين‌‏گونه توصيف مي‌‏کند:
خدا، محمدصلي الله عليه وآله را فرستاد تا جهانيان را از راه و رسمي که در پيش گرفته‏اند بيم‏دهد و او را امين دستورهاي آسماني خود قرار داد. در آن حال شما اي گروه عرب‏بدترين دين را داشتيد و در بدترين سرزمين زندگي مي‏کرديد. در بين سنگ‏هاي‏خشن و مارهاي گزنده مي‏خوابيديد و از آب تيره مي‏آشاميديد. غذاي خوبي نداشته‏و خون يکديگر را مي‏ريختيد. پيوند خويش را از نزديکان بريده و با آنان ستيزه‏مي‏کرديد. بت‏ها در بين شما برپا بود و گناهان دست و بال شما را بسته بود.[3]
خدا، محمدصلي الله عليه وآله را فرستاد تا جهانيان را از راه و رسمي که در پيش گرفته‏اند بيم‏دهد و او را امين دستورهاي آسماني خود قرار داد. در آن حال شما اي گروه عرب‏بدترين دين را داشتيد و در بدترين سرزمين زندگي مي‏کرديد. در بين سنگ‏هاي‏خشن و مارهاي گزنده مي‏خوابيديد و از آب تيره مي‏آشاميديد. غذاي خوبي نداشته‏و خون يکديگر را مي‏ريختيد. پيوند خويش را از نزديکان بريده و با آنان ستيزه‏مي‏کرديد. بت‏ها در بين شما برپا بود و گناهان دست و بال شما را بسته بود.[3]


خط ۱۹۶: خط ۱۹۶:




درهمين رابطه مي‏بينيم رسول اکرم‏صلي الله عليه وآله به لشکري از مسلمانان مأموريت جنگي‏داد و شخصي را از انصار به فرماندهي آنان نصب نمود فرمانده در عرض راه بر سربيفروزند همين که آتش برافروخته شد گفت: آيا رسول اکرم به شما تأکيد نکرده‏است که از اوامر من اطاعت کنيد؟ گفتند: بلي، گفت: فرمان مي‏دهم خود را در اين‏آتش بيندازيد. آن‏ها امتناع کردند رسول اکرم از اين ماجرا مستحضر شد فرمود:اگر اطاعت مي‏کردند براي هميشه در آتش مي‏سوختند (مخصوص آتش‏بيدادگري است) اطاعت در موردي است که زمامداران مطابق قانون دستوري‏بدهند.[25]
درهمين رابطه مي‏بينيم رسول اکرم‏صلي الله عليه وآله به لشکري از مسلمانان مأموريت جنگي‏ داد و شخصي را از انصار به فرماندهي آنان نصب نمود. فرمانده در عرض راه بر سربيفروزند همين که آتش برافروخته شد گفت: آيا رسول اکرم به شما تأکيد نکرده‏ است که از اوامر من اطاعت کنيد؟ گفتند: بلي، گفت: فرمان مي‏دهم خود را در اين‏ آتش بيندازيد. آن‏ها امتناع کردند رسول اکرم از اين ماجرا مستحضر شد فرمود:اگر اطاعت مي‏کردند براي هميشه در آتش مي‏سوختند (مخصوص آتش‏ بيدادگري است) اطاعت در موردي است که زمامداران مطابق قانون دستوري‏ بدهند.[25]




آري ترويج چنين سيرتي که تفسير عملي قرآن کريم بود در بين مسلمانان ونيز ديگر ملکات عالي پيامبرصلي الله عليه وآله آن چنان تحولي در آناان ايجاد کرد که مبدأرستاخيزي عظيم در دنيا گرديدند. گرچه برکات فرهنگي - اخلاقي بعثت نبوي‏بيش از مواردي است که ذکر گرديد اما به جهت پرهيز از تطويل به همين مقداربسنده نموده و طالبان پيگيري اين بحث را به منابعي که در اين زمينه تأليف‏يافته است ارجاع مي‏دهيم.
آري ترويج چنين سيرتي که تفسير عملي قرآن کريم بود در بين مسلمانان ونيز ديگر ملکات عالي پيامبر صلي الله عليه وآله آن چنان تحولي در آنان ايجاد کرد که مبدأ رستاخيزي عظيم در دنيا گرديدند. گرچه برکات فرهنگي - اخلاقي بعثت نبوي‏ بيش از مواردي است که ذکر گرديد اما به جهت پرهيز از تطويل به همين مقدار بسنده نموده و طالبان پيگيري اين بحث را به منابعي که در اين زمينه تأليف‏ يافته است ارجاع مي‌‏دهيم.