مبانی قرآنی اندیشه امام خمینی در نامگذاری روز جهانی قدس: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'می گردد' به 'می‌گردد')
جز (جایگزینی متن - 'قران' به 'قرآن')
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:روز جهانی قدس.jpg|بندانگشتی]]
[[پرونده:روز جهانی قدس.jpg|بندانگشتی]]
نوع نگرش انسانها در مسائل گوناگون سیاسی، اقتصادی و ... برگرفته از مبانی خاص فکری - اعتقادی انهاست .از انجا که مبانی فکری [[امام خمینی]] در مسائل مختلف جهانی از جمله اعلام [[روزجهانی قدس]] ، نشئت گرفته از [[قرآن کریم]] می باشد  در نوشتار حاضر به تبیین این مبانی پرداخته شده است . اصولی نظیر: دفاع از مظلوم با قطع نظر از هرنوع عقیده و مذهب  ، دفاع از مسلمانان ستمدیده و مستضعف ، نفی سلطه کفار ، ، عزت و اقتدار اسلامی ، خشم افرینی ، ارهاب وتخویف دشمنان که همگی بر گرفته از قران کریم می باشد ، بعنوان محورهای اصلی مورد بحث قرار گرفته و با راهکاری که امام در حل مساله فلسطین و مشکلات جهان اسلام ییان نموده اند تطبیق گردیده است .  
نوع نگرش انسانها در مسائل گوناگون سیاسی، اقتصادی و ... برگرفته از مبانی خاص فکری - اعتقادی انهاست .از انجا که مبانی فکری [[امام خمینی]] در مسائل مختلف جهانی از جمله اعلام [[روزجهانی قدس]] ، نشئت گرفته از [[قرآن کریم]] می باشد  در نوشتار حاضر به تبیین این مبانی پرداخته شده است . اصولی نظیر: دفاع از مظلوم با قطع نظر از هرنوع عقیده و مذهب  ، دفاع از مسلمانان ستمدیده و مستضعف ، نفی سلطه کفار ، ، عزت و اقتدار اسلامی ، خشم افرینی ، ارهاب وتخویف دشمنان که همگی بر گرفته از قرآن کریم می باشد ، بعنوان محورهای اصلی مورد بحث قرار گرفته و با راهکاری که امام در حل مساله فلسطین و مشکلات جهان اسلام ییان نموده اند تطبیق گردیده است .  
==چکیده==
==چکیده==


بررسی تحلیلی دیدگاه امام درزمینه قدس، علاوه بر اینکه بیانگر نگرش عمیق او در معارف قران کریم می باشد حاکی از گستره نگاهشان  در دشمن شناسی است . از منظر امام روز قدس اختصاص به ملت مظلوم فلسطین نداشته بلکه رمز رهائی مستضعفین جهان از چنگال مستکبرین می باشد . لازم به ذکر است  روش تحقیق مقاله کنونی کتابخانه ای  بوده  و در تبیین مبانی و مستندات قرانی اندیشه امام ، از تفاسیر فریقین استفاده شده است .
بررسی تحلیلی دیدگاه امام درزمینه قدس، علاوه بر اینکه بیانگر نگرش عمیق او در معارف قرآن کریم می باشد حاکی از گستره نگاهشان  در دشمن شناسی است . از منظر امام روز قدس اختصاص به ملت مظلوم فلسطین نداشته بلکه رمز رهائی مستضعفین جهان از چنگال مستکبرین می باشد . لازم به ذکر است  روش تحقیق مقاله کنونی کتابخانه ای  بوده  و در تبیین مبانی و مستندات قرآنی اندیشه امام ، از تفاسیر فریقین استفاده شده است .


==مقدمه==
==مقدمه==
ابتکار تاریخی و ماندگار امام خمینی در نامگذاری اخرین جمعه ماه مبارک رمضان بعنوان روز جهانی قدس، نشئت گرفته از بینش عمیق او از معارف قران و نیز شناخت همه جانبه دشمن است .
ابتکار تاریخی و ماندگار امام خمینی در نامگذاری اخرین جمعه ماه مبارک رمضان بعنوان روز جهانی قدس، نشئت گرفته از بینش عمیق او از معارف قرآن و نیز شناخت همه جانبه دشمن است .


افق اندیشه امام در شناخت لایه های پیچیده دشمن را از آنجا می توان فهمید که ایشان برخلاف بسیاری از تحلیل گران قضیه فلسطین که  آنرا محدود به منطقه خاصی از خاورمیانه دانسته وهدف نهائی شان را تنها به ازادی قدس معطوف داشته اند عبور کرده و روز قدس را نمادی از مبارزه همه جانبه مسلمانان با مستکبرین می داند .
افق اندیشه امام در شناخت لایه های پیچیده دشمن را از آنجا می توان فهمید که ایشان برخلاف بسیاری از تحلیل گران قضیه فلسطین که  آنرا محدود به منطقه خاصی از خاورمیانه دانسته وهدف نهائی شان را تنها به ازادی قدس معطوف داشته اند عبور کرده و روز قدس را نمادی از مبارزه همه جانبه مسلمانان با مستکبرین می داند .
خط ۱۲: خط ۱۲:
گستره نگاه امام در اعلام روز جهانی قدس حتی فراتر از مرزهای جوامع اسلامی بوده و از منظر ایشان بزرگداشت روز قدس ، رمزرهائی مستضعفین جهان از چنگال مستکبرین خواهد بود .
گستره نگاه امام در اعلام روز جهانی قدس حتی فراتر از مرزهای جوامع اسلامی بوده و از منظر ایشان بزرگداشت روز قدس ، رمزرهائی مستضعفین جهان از چنگال مستکبرین خواهد بود .


سیره نظری و عملی امام ره نیز از زمانی که قدم به مبارزه گذاشت حاکی از اهتمام جدی ایشان به مساله فلسطین مظلوم ، اوضاع ذلت بار مسلمانان در جوامع اسلامی و نجات مستضعفین از چنگال مستکبرین است .از طرفی همانطور که قران کریم ، منبع نخست بینش ها ،گرایش ها و مواضع فکری و عملی مسلمانان در ابعاد گوناگون حیات فردی و اجتماعی شان  می باشد بنابر باید مبانی اندیشه امام را که سبب نامگذاری روز جهانی قدس گردیده است در قران جستجو نمود .
سیره نظری و عملی امام ره نیز از زمانی که قدم به مبارزه گذاشت حاکی از اهتمام جدی ایشان به مساله فلسطین مظلوم ، اوضاع ذلت بار مسلمانان در جوامع اسلامی و نجات مستضعفین از چنگال مستکبرین است .از طرفی همانطور که قرآن کریم ، منبع نخست بینش ها ،گرایش ها و مواضع فکری و عملی مسلمانان در ابعاد گوناگون حیات فردی و اجتماعی شان  می باشد بنابر باید مبانی اندیشه امام را که سبب نامگذاری روز جهانی قدس گردیده است در قرآن جستجو نمود .
==مبانی قرآنی روز قدس[۱]==
==مبانی قرآنی روز قدس[۱]==
بطور کلی مبانی قرانی اندیشه امام در نامگذاری روز جهانی قدس را می توان اصول ذیل که برگرفته از قران کریم می باشد دانست :
بطور کلی مبانی قرآنی اندیشه امام در نامگذاری روز جهانی قدس را می توان اصول ذیل که برگرفته از قرآن کریم می باشد دانست :
۱. دفاع از مظلوم و مستضعف-با قطع نظر از عقیده و مذهب خاص  -
۱. دفاع از مظلوم و مستضعف-با قطع نظر از عقیده و مذهب خاص  -
۲. دفاع از مسلمانان مظلوم و تحت ستم
۲. دفاع از مسلمانان مظلوم و تحت ستم
خط ۲۷: خط ۲۷:


==اصل لزوم دفاع از مظلوم و مستضعف==
==اصل لزوم دفاع از مظلوم و مستضعف==
در اثبات این اصل قرانی ، به ایات متعددی می توان استناد نمود :
در اثبات این اصل قرآنی ، به ایات متعددی می توان استناد نمود :
الف - "وما لکم لا تقاتلون فی سبیل الله والمستضعفین من الرجال والنساء والولدان الذین یقولون ربنا أخرجنا من هذه القریة الظالم أهلها واجعل لنا من لدنک ولیا واجعل لنا من لدنک نصیرا" ( نساء(۴): ۷۵).
الف - "وما لکم لا تقاتلون فی سبیل الله والمستضعفین من الرجال والنساء والولدان الذین یقولون ربنا أخرجنا من هذه القریة الظالم أهلها واجعل لنا من لدنک ولیا واجعل لنا من لدنک نصیرا" ( نساء(۴): ۷۵).


خط ۶۳: خط ۶۳:
۳. عدالت در آیه شریفه مطلق بوده و تمامی انواع عدالت را ـ فردی، جمعی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی ـ را شامل می¬شود.
۳. عدالت در آیه شریفه مطلق بوده و تمامی انواع عدالت را ـ فردی، جمعی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی ـ را شامل می¬شود.
تطبیق
تطبیق
اشغال فلسطین توسط صهیونیسم جهانی و کشتار بی رحمانه مردم ان سامان بعد از جنگ جهانی دوم و اواره شدن ملیونها نفر از ساکنان اصلی ان از مصائب دردناکی است که در جهان به اصطلاح متمدن کنونی روی داده است .به رغم استمرار این ظلم عظیم انسانی  که با حمایت همه جانبه نظام سلطه از رژیم اشغالگر صهیونیستی همراه گردید متاسفانه جهان اسلام تا کنون نتوانسته است اقدام جدی و باز دارنده ای در این راستا انجام دهد . امام ره با الهام از قران کریم  و با اعلام جهانی روز قدس توانست مسلمانان جهان را نسبت به ظرفیت عظیم انسانی ،اقتصادی، جغرافیائی و نظامی شان در مقابله با صهیونیسم جهانی اگاه نموده و انان را در دفاع از مردم مظلوم فلسطین فرا خواند.
اشغال فلسطین توسط صهیونیسم جهانی و کشتار بی رحمانه مردم ان سامان بعد از جنگ جهانی دوم و اواره شدن ملیونها نفر از ساکنان اصلی ان از مصائب دردناکی است که در جهان به اصطلاح متمدن کنونی روی داده است .به رغم استمرار این ظلم عظیم انسانی  که با حمایت همه جانبه نظام سلطه از رژیم اشغالگر صهیونیستی همراه گردید متاسفانه جهان اسلام تا کنون نتوانسته است اقدام جدی و باز دارنده ای در این راستا انجام دهد . امام ره با الهام از قرآن کریم  و با اعلام جهانی روز قدس توانست مسلمانان جهان را نسبت به ظرفیت عظیم انسانی ،اقتصادی، جغرافیائی و نظامی شان در مقابله با صهیونیسم جهانی اگاه نموده و انان را در دفاع از مردم مظلوم فلسطین فرا خواند.
امام خمینی ره در فرازی از گفتار خویش، موضع شان در دفاع از مظلوم را برخاسته از معارف دینی دانسته و می فرماید:‏
امام خمینی ره در فرازی از گفتار خویش، موضع شان در دفاع از مظلوم را برخاسته از معارف دینی دانسته و می فرماید:‏
‏‏ما به پیروی از اسلام بزرگ، از جمیع مستضعفین حمایت می کنیم؛ و از‏‎ ‎‏شما- جنبشهای ازادیبخش - و هر سازمانی در جهان که برای نجات کشور خویش به پاخاسته‏‎ ‎‏است پشتیبانی می کنیم. ما از مبارزات برادران فلسطینی و مردم جنوب‏‎ ‎‏لبنان در مقابل اسرائیل غاصب کاملاً پشتیبانی می نماییم. و به خواست‏‎ ‎‏خدای تعالی بر دشمنان بشریت و اسلام پیروز خواهیم شد. و امید است‏‎ ‎‏که نصر خدایی و فتح مسلمانان نزدیک باشد[۷].
‏‏ما به پیروی از اسلام بزرگ، از جمیع مستضعفین حمایت می کنیم؛ و از‏‎ ‎‏شما- جنبشهای ازادیبخش - و هر سازمانی در جهان که برای نجات کشور خویش به پاخاسته‏‎ ‎‏است پشتیبانی می کنیم. ما از مبارزات برادران فلسطینی و مردم جنوب‏‎ ‎‏لبنان در مقابل اسرائیل غاصب کاملاً پشتیبانی می نماییم. و به خواست‏‎ ‎‏خدای تعالی بر دشمنان بشریت و اسلام پیروز خواهیم شد. و امید است‏‎ ‎‏که نصر خدایی و فتح مسلمانان نزدیک باشد[۷].
خط ۷۱: خط ۷۱:


‏‏ایشان در پاسخ می فرماید:‏‏ ما طرفدار مظلوم هستیم. هر کس در هر کجا که مظلوم باشد‏‎ ‎‏ما طرفدار او هستیم. و فلسطینی ها مظلوم هستند. اسرائیل به آنها‏‎ ‎‏ظلم کرده است، به این جهت ما طرفدار آنها هستیم.[۸]
‏‏ایشان در پاسخ می فرماید:‏‏ ما طرفدار مظلوم هستیم. هر کس در هر کجا که مظلوم باشد‏‎ ‎‏ما طرفدار او هستیم. و فلسطینی ها مظلوم هستند. اسرائیل به آنها‏‎ ‎‏ظلم کرده است، به این جهت ما طرفدار آنها هستیم.[۸]
نتیجه انکه دفاع مسلمانان جهان از ملت مظلوم فلسطین - با قطع نظر از عقائد و مذاهب شان -از منظر قران کریم امری لازم خواهد بود.
نتیجه انکه دفاع مسلمانان جهان از ملت مظلوم فلسطین - با قطع نظر از عقائد و مذاهب شان -از منظر قرآن کریم امری لازم خواهد بود.
   
   
==لزوم دفاع از مسلمانان مظلوم و تحت ستم==
==لزوم دفاع از مسلمانان مظلوم و تحت ستم==


از منظر قران کریم ، مسلمانان علاوه بر لزوم دفاع از مظلوم ـ با قطع نظر از مذاهب و مکاتبی که بدان معتقدند ـ مکلفند از همکیشان خود نیز که مبتلا به ظلم و ستم دیگران گشته¬اند دفاع کنند چون اسلام تمامی مؤمنان و مسلمانان جهان را در حکم پیکری واحد، دانسته که بهنگام اسیب دیدن عضوی از ان ، سائر اعضا به یاری او می¬شتابند[۹].
از منظر قرآن کریم ، مسلمانان علاوه بر لزوم دفاع از مظلوم ـ با قطع نظر از مذاهب و مکاتبی که بدان معتقدند ـ مکلفند از همکیشان خود نیز که مبتلا به ظلم و ستم دیگران گشته¬اند دفاع کنند چون اسلام تمامی مؤمنان و مسلمانان جهان را در حکم پیکری واحد، دانسته که بهنگام اسیب دیدن عضوی از ان ، سائر اعضا به یاری او می¬شتابند[۹].


در لزوم دفاع از مسلمانان تحت ستم به ایات متعددی از جمله ایات ذیل می توان استناد نمود :
در لزوم دفاع از مسلمانان تحت ستم به ایات متعددی از جمله ایات ذیل می توان استناد نمود :
خط ۹۲: خط ۹۲:
بر اساس ایه مذکور هر گاه مسلمانان تحت ستم از همکیشان خود جهت دفاع از دین شان طلب یاری نمودند بر انان لازم است به یاری شان بشتابند .
بر اساس ایه مذکور هر گاه مسلمانان تحت ستم از همکیشان خود جهت دفاع از دین شان طلب یاری نمودند بر انان لازم است به یاری شان بشتابند .
علامه طباطبائی نیز با ذکر ایه مذکور می نویسد : مقاومت در برابر ظلم و نصرت کسانی که طلب یاری می کنند از واجبات فطری می باشد .[۱۲]
علامه طباطبائی نیز با ذکر ایه مذکور می نویسد : مقاومت در برابر ظلم و نصرت کسانی که طلب یاری می کنند از واجبات فطری می باشد .[۱۲]
نکته مهمی که در ایه  "وإن استنصروکم فی الدین فعلیکم النصر" مورد توجه مفسران قرار گرفته ان است که موضوع لزوم نصرت و یاری در ایه مذکور، مربوط به مسلمانان ضعیفی است که به وظیفه شرعی خود  در مهاجرت از دیار کفر به دیار ایمان،  عمل ننموده و همچنان بدون عذر در منطقه کفر باقی ماندند ، می باشد . از منظر قران کریم مسلمانان موظفند حتی نسبت به چنین مسلمانانی نیز ولایت نصرت داشته و انان را در صورت انتصار،  یاری رسانند .[۱۳]
نکته مهمی که در ایه  "وإن استنصروکم فی الدین فعلیکم النصر" مورد توجه مفسران قرار گرفته ان است که موضوع لزوم نصرت و یاری در ایه مذکور، مربوط به مسلمانان ضعیفی است که به وظیفه شرعی خود  در مهاجرت از دیار کفر به دیار ایمان،  عمل ننموده و همچنان بدون عذر در منطقه کفر باقی ماندند ، می باشد . از منظر قرآن کریم مسلمانان موظفند حتی نسبت به چنین مسلمانانی نیز ولایت نصرت داشته و انان را در صورت انتصار،  یاری رسانند .[۱۳]
از طرفی باید گفت مفاد ایات ذکر شده ، هماهنگ با مفاد ایه "وما لکم لا تقاتلون فی سبیل الله والمستضعفین من الرجال والنساء والولدان الذین یقولون ربنا أخرجنا من هذه القریة الظالم أهلها واجعل لنا من لدنک ولیا واجعل لنا من لدنک نصیرا"( نساء(۴) : ۷۵) می باشد که با لحن شدید از مسلمانان می خواهد به ندای مظلومیت و استغاثه همکیشان در بند خویش لبیک گفته و زمینه رهائی انان را فراهم نمایند .
از طرفی باید گفت مفاد ایات ذکر شده ، هماهنگ با مفاد ایه "وما لکم لا تقاتلون فی سبیل الله والمستضعفین من الرجال والنساء والولدان الذین یقولون ربنا أخرجنا من هذه القریة الظالم أهلها واجعل لنا من لدنک ولیا واجعل لنا من لدنک نصیرا"( نساء(۴) : ۷۵) می باشد که با لحن شدید از مسلمانان می خواهد به ندای مظلومیت و استغاثه همکیشان در بند خویش لبیک گفته و زمینه رهائی انان را فراهم نمایند .


تطبیق
تطبیق
با توجه به ایات ذکر شده می گوئیم :  
با توجه به ایات ذکر شده می گوئیم :  
آیا مردم مسلمان و مظلوم فلسطین که با توطئه های استکباری نظام سلطه و خیانت برخی از سران خود فروخته عرب از خانه و کاشانه شان اواره گردیده و ندای مظلومیت و استغاثه شان بسوی مسلمانان و مجامع حقوق بشر جهانی بلند است را نمی توان مصداق، «إذا أصابهم البغی هم ینتصرون» دانست ؟ آیا راهکار حکیمانه امام خمینی ره در اختصاص اخرین جمعه ماه رمضان بعنوان دفاع و حمایت از مردم فلسطین چیزی جز لبیک به ندای قرانی"وإن استنصروکم فی الدین فعلیکم النصر"است  ؟
آیا مردم مسلمان و مظلوم فلسطین که با توطئه های استکباری نظام سلطه و خیانت برخی از سران خود فروخته عرب از خانه و کاشانه شان اواره گردیده و ندای مظلومیت و استغاثه شان بسوی مسلمانان و مجامع حقوق بشر جهانی بلند است را نمی توان مصداق، «إذا أصابهم البغی هم ینتصرون» دانست ؟ آیا راهکار حکیمانه امام خمینی ره در اختصاص اخرین جمعه ماه رمضان بعنوان دفاع و حمایت از مردم فلسطین چیزی جز لبیک به ندای قرآنی"وإن استنصروکم فی الدین فعلیکم النصر"است  ؟
انطباق قرانی اندیشه امام خمینی در دفاع از ملت مظلوم فلسطین و اعلام روز جهانی قدس را از گفتار ذیل نیز می توان بدست اورد :
انطباق قرآنی اندیشه امام خمینی در دفاع از ملت مظلوم فلسطین و اعلام روز جهانی قدس را از گفتار ذیل نیز می توان بدست اورد :
دفاع از نوامیس مسلمین و دفاع از بلاد مسلمین و دفاع از همه حیثیات مسلمین امری است لازم و ما باید خودمان را برای مقاصد الهی و دفاع از مسلمین مهیا کنیم و خصوصاً در این شرایطی که فرزندان واقعی فلسطین اسلامی و لبنان- یعنی، حزب اللَّه- و مسلمانان انقلابی سرزمین غصب شده و لبنان با نثار خون و جان خود فریاد «یا للمسلمین» سر می‏دهند، با تمام قدرت معنوی و مادی، در مقابل اسرائیل و متجاوزین بایستیم و در مقابل آن همه سفاکیها و ددمنشیها مقاومت و پایمردی کنیم و به یاری آنان بشتابیم‏ .[۱۴]
دفاع از نوامیس مسلمین و دفاع از بلاد مسلمین و دفاع از همه حیثیات مسلمین امری است لازم و ما باید خودمان را برای مقاصد الهی و دفاع از مسلمین مهیا کنیم و خصوصاً در این شرایطی که فرزندان واقعی فلسطین اسلامی و لبنان- یعنی، حزب اللَّه- و مسلمانان انقلابی سرزمین غصب شده و لبنان با نثار خون و جان خود فریاد «یا للمسلمین» سر می‏دهند، با تمام قدرت معنوی و مادی، در مقابل اسرائیل و متجاوزین بایستیم و در مقابل آن همه سفاکیها و ددمنشیها مقاومت و پایمردی کنیم و به یاری آنان بشتابیم‏ .[۱۴]
   
   


==نفی سلطه کفار بر مسلمانان==
==نفی سلطه کفار بر مسلمانان==
در استنباط اصل مذکور ازقران کریم به ایات متعددی می توان استناد نمود که بارزترین ان ایه:" لن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلاً" (نساء(۴): ۱۴۱)، می باشد
در استنباط اصل مذکور ازقرآن کریم به ایات متعددی می توان استناد نمود که بارزترین ان ایه:" لن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلاً" (نساء(۴): ۱۴۱)، می باشد
تبیین
تبیین
ایه مذکور که بیانگر یکی از احکام مهم سیاسی – اجتماعی اسلام در نفی استیلاء ، نفوذ و سلطه بیگانگان بر مسلمین می باشد مستند یکی از قواعد فقهیه ای است که فقهاءاسلام از ان بعنوان قاعده نفی سبیل یاد نموده اند. اینان در کنار این قاعده قرانی ،  روایت نبوی" الاسلام یعلو ولا یعلى علیه [۱۵]"-که مفادش برتری اسلام و مسلمین بر کفار می باشد - را نیز بیان می کنند. در اینجا گفتار برخی از اعلام فریقین را در تبیین ایه مذکور بر اثبات مدعا – نفی سلطه کفار بر مسلمین -  بیان می کنیم :
ایه مذکور که بیانگر یکی از احکام مهم سیاسی – اجتماعی اسلام در نفی استیلاء ، نفوذ و سلطه بیگانگان بر مسلمین می باشد مستند یکی از قواعد فقهیه ای است که فقهاءاسلام از ان بعنوان قاعده نفی سبیل یاد نموده اند. اینان در کنار این قاعده قرآنی ،  روایت نبوی" الاسلام یعلو ولا یعلى علیه [۱۵]"-که مفادش برتری اسلام و مسلمین بر کفار می باشد - را نیز بیان می کنند. در اینجا گفتار برخی از اعلام فریقین را در تبیین ایه مذکور بر اثبات مدعا – نفی سلطه کفار بر مسلمین -  بیان می کنیم :
ابن عربی
ابن عربی
ایشان  در کتاب احکام القران ضمن بیان معانی گوناگون در ذیل ایه مذکور معتقد است بهترین معنا ان است که حکم خداوند برنفی سلطه کفار بر مسلمانان در ایه مذکور ، مادامی است که مسلمین پایبند به تکالیف خویش در امر بمعروف و نهی از منکر باشند:
ایشان  در کتاب احکام القرآن ضمن بیان معانی گوناگون در ذیل ایه مذکور معتقد است بهترین معنا ان است که حکم خداوند برنفی سلطه کفار بر مسلمانان در ایه مذکور ، مادامی است که مسلمین پایبند به تکالیف خویش در امر بمعروف و نهی از منکر باشند:
...الثانی أن الله سبحانه لا یجعل للکافرین على المؤمنین سبیلا منه إلا أن تتواصوا بالباطل ولا تتناهوا عن المنکر وتتقاعدوا عن التوبة فیکون تسلیط العدو من قبلکم وهذا نفیس جدا[۱۶]
...الثانی أن الله سبحانه لا یجعل للکافرین على المؤمنین سبیلا منه إلا أن تتواصوا بالباطل ولا تتناهوا عن المنکر وتتقاعدوا عن التوبة فیکون تسلیط العدو من قبلکم وهذا نفیس جدا[۱۶]


سید قطب
سید قطب
ایشان در تفسیر فی ظلال القران ایه مذکور را بیانگر حکم نفی سلطه اجانب بر مسلمین دانسته و معتقد است تجارب تاریخی نشان داده است که
ایشان در تفسیر فی ظلال القرآن ایه مذکور را بیانگر حکم نفی سلطه اجانب بر مسلمین دانسته و معتقد است تجارب تاریخی نشان داده است که
مسلمین به هر مقدار به  اموزه های دینی شان پایبیند بوده اند به همان میزان از سلطه اجانب محفوظ مانده و بر انان غلبه یافته اند .[۱۷]
مسلمین به هر مقدار به  اموزه های دینی شان پایبیند بوده اند به همان میزان از سلطه اجانب محفوظ مانده و بر انان غلبه یافته اند .[۱۷]
ایه الله سبحانی :
ایه الله سبحانی :
خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:


تطبیق
تطبیق
باید گفت متاسفانه برغم تاکید قران کریم -مفاد آیه شریفه و نظائران  – که متضمن لزوم نفی سبیل کفار بر جوامع اسلامی می¬باشد، اوضاع کنونی جهان اسلام بیانگر سلطه همه جانبه نظام کفر و استکبار بر بلاد اسلامی است . بوضوح می بینیم که سران خودفروخته برخی از کشورهای عربی تن به انواع روابط ذلت بارو تحقیرامیز اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی و نظامی با صهیونیست ها و حامیان انان داده و در راستای اهداف استعماری انان قدم بر می دارند . یکی از عوامل اصلی این امر را باید مهجوریت اموزه های قران کریم در نزد مسلمانان از قران کریم ونیز سطحی نگری شان در شناخت دشمن دانست .
باید گفت متاسفانه برغم تاکید قرآن کریم -مفاد آیه شریفه و نظائران  – که متضمن لزوم نفی سبیل کفار بر جوامع اسلامی می¬باشد، اوضاع کنونی جهان اسلام بیانگر سلطه همه جانبه نظام کفر و استکبار بر بلاد اسلامی است . بوضوح می بینیم که سران خودفروخته برخی از کشورهای عربی تن به انواع روابط ذلت بارو تحقیرامیز اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی و نظامی با صهیونیست ها و حامیان انان داده و در راستای اهداف استعماری انان قدم بر می دارند . یکی از عوامل اصلی این امر را باید مهجوریت اموزه های قرآن کریم در نزد مسلمانان از قرآن کریم ونیز سطحی نگری شان در شناخت دشمن دانست .


عمق شناخت امام ره از اهداف نهائی صهیونیسم جهانی درسلطه همه جانبه بر مسلمانان در پیام های گوناگون ایشان قابل مشاهده است . ایشان در خطابی به سران کشورهای اسلامی می فرماید  :
عمق شناخت امام ره از اهداف نهائی صهیونیسم جهانی درسلطه همه جانبه بر مسلمانان در پیام های گوناگون ایشان قابل مشاهده است . ایشان در خطابی به سران کشورهای اسلامی می فرماید  :
سران کشورهای اسلامی باید توجه داشته باشند که این جرثومۀ‏‎ ‎‏فساد را که در قلب کشورهای اسلامی گماشته اند تنها برای‏‎ ‎‏سرکوبی ملت عرب نمی باشد بلکه خطر و ضرر آن متوجه همۀ‏‎ ‎‏خاورمیانه است. نقشه، استیلا و سیطرۀ صهیونیسم بر دنیای اسلام‏‎ ‎‏و استعمار بیشتر سرزمینهای زرخیز و منابع سرشار کشورهای‏‎ ‎‏اسلامی می باشد؛ [۲۰]
سران کشورهای اسلامی باید توجه داشته باشند که این جرثومۀ‏‎ ‎‏فساد را که در قلب کشورهای اسلامی گماشته اند تنها برای‏‎ ‎‏سرکوبی ملت عرب نمی باشد بلکه خطر و ضرر آن متوجه همۀ‏‎ ‎‏خاورمیانه است. نقشه، استیلا و سیطرۀ صهیونیسم بر دنیای اسلام‏‎ ‎‏و استعمار بیشتر سرزمینهای زرخیز و منابع سرشار کشورهای‏‎ ‎‏اسلامی می باشد؛ [۲۰]


ایشان در بخشی از گفتارشان با استناد به قاعده  قرانی "نفی سلطه کفار بر جوامع اسلامی" می فرمایند :
ایشان در بخشی از گفتارشان با استناد به قاعده  قرآنی "نفی سلطه کفار بر جوامع اسلامی" می فرمایند :
اصل دیگرى هست که باز از اصول مهم است که مسلمین نباید تحت سلطه کفار باشند. خداى تبارک و تعالى براى هیچ یک از کفار سلطه بر مسلمین قرار نداده است و نباید مسلمین این سلطه کفار را قبول بکنند. این از اصولى‏ [مى‏باشد] که از امور سیاسى است و قرآن کریم طرح کرده است و مسلمین را به آن دعوت کرده است.
اصل دیگرى هست که باز از اصول مهم است که مسلمین نباید تحت سلطه کفار باشند. خداى تبارک و تعالى براى هیچ یک از کفار سلطه بر مسلمین قرار نداده است و نباید مسلمین این سلطه کفار را قبول بکنند. این از اصولى‏ [مى‏باشد] که از امور سیاسى است و قرآن کریم طرح کرده است و مسلمین را به آن دعوت کرده است.
...اى مسلمانهاى جهان! قدرتهاى بزرگ دارند با حیله گرى‏هایى که دارند و با تبلیغاتى که دارند و با کسانى که وابسته به آنهاست، در داخل کشورهاى اسلامى بر همه چیز اسلام سلطه پیدا مى‏کنند؛ پیدا کرده‏اند. اسلام را دریابید.[۲۱]
...اى مسلمانهاى جهان! قدرتهاى بزرگ دارند با حیله گرى‏هایى که دارند و با تبلیغاتى که دارند و با کسانى که وابسته به آنهاست، در داخل کشورهاى اسلامى بر همه چیز اسلام سلطه پیدا مى‏کنند؛ پیدا کرده‏اند. اسلام را دریابید.[۲۱]
بنابر این یکی دیگر از مبانی پیام جهانی امام در اعلام روز جهانی قدس را باید الهام گرفته از این اموزه قران کریم – ایه نفی سبیل - دانست که هیچ نوع سلطه کفار بر جوامع اسلامی را بر نتافته و مسلمانان را به خرو ج از سیطره استکبار و قطع این روابط و سلطه فرا می خواند .
بنابر این یکی دیگر از مبانی پیام جهانی امام در اعلام روز جهانی قدس را باید الهام گرفته از این اموزه قرآن کریم – ایه نفی سبیل - دانست که هیچ نوع سلطه کفار بر جوامع اسلامی را بر نتافته و مسلمانان را به خرو ج از سیطره استکبار و قطع این روابط و سلطه فرا می خواند .
   
   
==خشم آفرینی دشمن و بر هم زدن تعادلش==
==خشم آفرینی دشمن و بر هم زدن تعادلش==
خط ۱۴۴: خط ۱۴۴:


سید محمد طنطاوی
سید محمد طنطاوی
ایشان که از مفسران بزرگ اهل سنت هستند در التفسیر الوسیط للقران الکریم ذیل ایه شریفه "ولا یَطَؤُنَ مَوْطِئاً یَغِیظُ الْکُفَّارَ " می نویسد :  أى : ولا یدوسون مکانا من أمکنة الکفار بأرجلهم أو بحوافر خیولهم من أجل إغاظتهم وإزعاجهم[۲۳]
ایشان که از مفسران بزرگ اهل سنت هستند در التفسیر الوسیط للقرآن الکریم ذیل ایه شریفه "ولا یَطَؤُنَ مَوْطِئاً یَغِیظُ الْکُفَّارَ " می نویسد :  أى : ولا یدوسون مکانا من أمکنة الکفار بأرجلهم أو بحوافر خیولهم من أجل إغاظتهم وإزعاجهم[۲۳]


ایه الله خامنه ای
ایه الله خامنه ای
رهبری معظم انقلاب نیز بر اساس همین اموزه قران کریم – خشم افرینی دشمن - یکی از معیارهای تمییز موضع حق از باطل را بررسی نوع واکنش دشمن در برابر اقدامات جبهه حق دانسته و می فرماید:
رهبری معظم انقلاب نیز بر اساس همین اموزه قرآن کریم – خشم افرینی دشمن - یکی از معیارهای تمییز موضع حق از باطل را بررسی نوع واکنش دشمن در برابر اقدامات جبهه حق دانسته و می فرماید:
هر حرکتی که دشمنان خونی ملت و نظام اسلامی یعنی استکبار و صهیونیسم را خشمگین کند حرکتی صحیح و در مسیر حق است و هر اقدام و مسیری که آنها را خوشحال و ذوق زده کند و در تبلیغات و سیاستهایشان بر آن تأکید کنند، مسیری کج، غلط و زاویه دار است.
هر حرکتی که دشمنان خونی ملت و نظام اسلامی یعنی استکبار و صهیونیسم را خشمگین کند حرکتی صحیح و در مسیر حق است و هر اقدام و مسیری که آنها را خوشحال و ذوق زده کند و در تبلیغات و سیاستهایشان بر آن تأکید کنند، مسیری کج، غلط و زاویه دار است.
ایشان در ادامه می فرماید : با این معیار یعنی عکس العمل خشمگینانه یا شادمانه بیگانگان در مقابل حوادث و رویدادها، در بسیاری از موارد می توان اشتباهات را دریافت و جبران کرد.[۲۴]
ایشان در ادامه می فرماید : با این معیار یعنی عکس العمل خشمگینانه یا شادمانه بیگانگان در مقابل حوادث و رویدادها، در بسیاری از موارد می توان اشتباهات را دریافت و جبران کرد.[۲۴]


باید گفت : یکی از فوائد بکار گیری اصل مذکور – خشم افرینی – نسبت به دشمن  ان است که سینه های انان نیز مملو از خشم و عصبانیت  نسبت به مسلمین بوده  و در صدد نابودی کامل یا سیطره بر مسلمانان می باشند . این امر از برخی ایات قران نیز بدست می‌آید نظیر ایه شریفه :
باید گفت : یکی از فوائد بکار گیری اصل مذکور – خشم افرینی – نسبت به دشمن  ان است که سینه های انان نیز مملو از خشم و عصبانیت  نسبت به مسلمین بوده  و در صدد نابودی کامل یا سیطره بر مسلمانان می باشند . این امر از برخی ایات قرآن نیز بدست می‌آید نظیر ایه شریفه :
"ها أنتم أولاء تحبونهم ولا یحبونکم وتؤمنون بالکتاب کله وإذا لقوکم قالو أمنا وإذا خلوا عضّوا علیکم الأنامل من الغیظ قل موتوا بغیظکم إن الله علیم بذات الصدور" (آل عمران(۳) : ۱۱۹)
"ها أنتم أولاء تحبونهم ولا یحبونکم وتؤمنون بالکتاب کله وإذا لقوکم قالو أمنا وإذا خلوا عضّوا علیکم الأنامل من الغیظ قل موتوا بغیظکم إن الله علیم بذات الصدور" (آل عمران(۳) : ۱۱۹)


خط ۱۶۳: خط ۱۶۳:
==ارهاب و تخویف دشمن==
==ارهاب و تخویف دشمن==


خوف دشمن از قدرت مسلمانان قطعا یکی از عوامل اصلی باز دارنده تهاجم و طمع انان در سلطه برمسلمین خواهد بود . به همین سبب قران کریم ازمسلمانان می خواهد با همه قوای شان ،  اقتدار همه جانبه خویش -در ابعاد مختلف نظامی اقتصادی سیاسی و... –در برابر دشمن به نمایش گذاشته و انچنان خوفی در انان ایجاد کنند که حتی تصور حمله به مسلمانان را ننماید:
خوف دشمن از قدرت مسلمانان قطعا یکی از عوامل اصلی باز دارنده تهاجم و طمع انان در سلطه برمسلمین خواهد بود . به همین سبب قرآن کریم ازمسلمانان می خواهد با همه قوای شان ،  اقتدار همه جانبه خویش -در ابعاد مختلف نظامی اقتصادی سیاسی و... –در برابر دشمن به نمایش گذاشته و انچنان خوفی در انان ایجاد کنند که حتی تصور حمله به مسلمانان را ننماید:
وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ وَآخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ ۚ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ" (انفال(۸) : ۶۰)
وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ وَآخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ ۚ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ" (انفال(۸) : ۶۰)


خط ۱۸۵: خط ۱۸۵:
==لزوم همبستگی و وحدت اسلامی دربرابر جبهه کفر==
==لزوم همبستگی و وحدت اسلامی دربرابر جبهه کفر==


یکی از قواعد برجسته اجتماعی- سیاسی اسلام، اصل لزوم وحدت و انسجام مسلمانان  در برابر جبهه کفر می باشد . این اصل از اموزه های قطعی قران کریم بوده و ایات متعددی بر ان دلالت می کند که برخی از انها را در این قسمت بیان می کنیم :
یکی از قواعد برجسته اجتماعی- سیاسی اسلام، اصل لزوم وحدت و انسجام مسلمانان  در برابر جبهه کفر می باشد . این اصل از اموزه های قطعی قرآن کریم بوده و ایات متعددی بر ان دلالت می کند که برخی از انها را در این قسمت بیان می کنیم :


الف - "وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آَیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ " ( ال عمران (۳): ۱۰۳ )؛
الف - "وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آَیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ " ( ال عمران (۳): ۱۰۳ )؛
خط ۲۰۹: خط ۲۰۹:
ایشان در ادامه می نویسد : از واژه "انما" در ایه نیز بدست می‌آید که این نوع اخوت مختص جامعه مومنین بوده و بین مومن و کافر، اخوتی نخواهد بود .[۳۳]
ایشان در ادامه می نویسد : از واژه "انما" در ایه نیز بدست می‌آید که این نوع اخوت مختص جامعه مومنین بوده و بین مومن و کافر، اخوتی نخواهد بود .[۳۳]


باید گفت :  درسایه اموزه های قران کریم در لزوم اعتصام جوامع اسلامی به حبل الله و دعوت انان به وحدت و اخوت اسلامی،  پیامبر ص توانست از قبائلی که در اثر جنگهای چندین ساله وخانمانسوز در معرض نابودی کامل قرار داشتند ملتی نمونه به بشریت عرضه کند که در قران کریم از انان بعنوان برترین امت یاد شده است :" کنتم خیر امه اخرجت للناس" (ال عمران(۳) : ۱۱۰)
باید گفت :  درسایه اموزه های قرآن کریم در لزوم اعتصام جوامع اسلامی به حبل الله و دعوت انان به وحدت و اخوت اسلامی،  پیامبر ص توانست از قبائلی که در اثر جنگهای چندین ساله وخانمانسوز در معرض نابودی کامل قرار داشتند ملتی نمونه به بشریت عرضه کند که در قرآن کریم از انان بعنوان برترین امت یاد شده است :" کنتم خیر امه اخرجت للناس" (ال عمران(۳) : ۱۱۰)


تطبیق
تطبیق
یکی از واژه های که در بسیاری از پیامهای امام خمینی مشهود می باشد  واژه وحدت و اتحاد اسلامی است  .  از منظر ایشان سراسرقران نه تنها مسلمین را به وحدت اسلامی فرا می خواند بلکه پیام قران در این زمینه جهانی بوده و بشریت را به وحدت دعوت می کند :
یکی از واژه های که در بسیاری از پیامهای امام خمینی مشهود می باشد  واژه وحدت و اتحاد اسلامی است  .  از منظر ایشان سراسرقرآن نه تنها مسلمین را به وحدت اسلامی فرا می خواند بلکه پیام قرآن در این زمینه جهانی بوده و بشریت را به وحدت دعوت می کند :
ما مفتخریم و ملت عزیز سرتاپا متعهد به اسلام و قرآن مفتخر است که پیرومذهبی است که می خواهد حقایق قرآنی ، که سراسر آن از وحدت بین مسلمین بلکه بشریت دم می زند، از مقبره ها و گورستانها نجات داده و به عنوان بزرگترین نسخه نجات دهنده بشر از جمیع قیودی که بر پای و دست و قلب و عقل اوپیچیده است و او را به سوی فنا و نیستی و بردگی و بندگی طاغوتیان می کشاندنجات دهد[۳۴].
ما مفتخریم و ملت عزیز سرتاپا متعهد به اسلام و قرآن مفتخر است که پیرومذهبی است که می خواهد حقایق قرآنی ، که سراسر آن از وحدت بین مسلمین بلکه بشریت دم می زند، از مقبره ها و گورستانها نجات داده و به عنوان بزرگترین نسخه نجات دهنده بشر از جمیع قیودی که بر پای و دست و قلب و عقل اوپیچیده است و او را به سوی فنا و نیستی و بردگی و بندگی طاغوتیان می کشاندنجات دهد[۳۴].


خط ۲۲۳: خط ۲۲۳:
امام ره روز قدس را نیز نماد وحدت جهان اسلام دانسته و انرا مقدمه تشکیل حزب مستضعفین در سراسر جهان می داند :
امام ره روز قدس را نیز نماد وحدت جهان اسلام دانسته و انرا مقدمه تشکیل حزب مستضعفین در سراسر جهان می داند :
روز قدس یک روز اسلامی است و یک بسیج عمومی اسلامی است. من امیدوارم که این امر مقدمه باشد از برای یک حزب مستضعفین در تمام دنیا [۳۸]
روز قدس یک روز اسلامی است و یک بسیج عمومی اسلامی است. من امیدوارم که این امر مقدمه باشد از برای یک حزب مستضعفین در تمام دنیا [۳۸]
نتیجه انکه ایات دال بر وحدت اسلامی را می توان یکی دیگر از مستندات قرانی اعلام روز جهانی قدس توسط امام ره دانست .
نتیجه انکه ایات دال بر وحدت اسلامی را می توان یکی دیگر از مستندات قرآنی اعلام روز جهانی قدس توسط امام ره دانست .


   
   
==لزوم اقتدار و عزت مسلمین در برابر کفار==
==لزوم اقتدار و عزت مسلمین در برابر کفار==


اصل عزت و اقتدار از مهمترین اصول سیاسی و اجتماعی اسلام بوده که در قران کریم و سیره اهل بیت ع مورد تاکید فراوان قرار گرفته است . این واژه در لغت، بمعنای حالتی است که مانع از شکست انسان گردیده و همیشه مایه پیروزی و اقتدار او می باشد .[۳۹] در برابر واژه عزت،  کلمه ذلت قرار دارد که بمعنای شکست پذیری و مقهور شدن می باشد[۴۰] .
اصل عزت و اقتدار از مهمترین اصول سیاسی و اجتماعی اسلام بوده که در قرآن کریم و سیره اهل بیت ع مورد تاکید فراوان قرار گرفته است . این واژه در لغت، بمعنای حالتی است که مانع از شکست انسان گردیده و همیشه مایه پیروزی و اقتدار او می باشد .[۳۹] در برابر واژه عزت،  کلمه ذلت قرار دارد که بمعنای شکست پذیری و مقهور شدن می باشد[۴۰] .
از منظر قران کریم همه عزتها از ان خداوند متعال بوده و تنها در پرتو اتصال به او می توان به عزت حقیقی دست یافت . در سوره فاطرامده است  :
از منظر قرآن کریم همه عزتها از ان خداوند متعال بوده و تنها در پرتو اتصال به او می توان به عزت حقیقی دست یافت . در سوره فاطرامده است  :


"من کان یرید العزه فلله العزه جمیعا"(فاطر(۳۵): ۱۰)
"من کان یرید العزه فلله العزه جمیعا"(فاطر(۳۵): ۱۰)
خط ۲۴۲: خط ۲۴۲:


الوسی از مفسرین بزرگ اهل سنت نیز ذیل ایه "ولله العزة ولرسوله وللمؤمنین"(منافقون(۶۳) : ۸) در فرق بین عزت خداوند با  عزت پیامبرص  و عزت مومنین می نویسد :
الوسی از مفسرین بزرگ اهل سنت نیز ذیل ایه "ولله العزة ولرسوله وللمؤمنین"(منافقون(۶۳) : ۸) در فرق بین عزت خداوند با  عزت پیامبرص  و عزت مومنین می نویسد :
از منظر قران ، عزت واقعی و ذاتی مختص خداوند متعال بوده  و  پیامبر ص بواسطه قرب به خداوند و مومنین  نیز بواسطه قرب و تبعیت از رسول الله ص صاحب عزت  می باشند  : لأن ما لله تعالى وحده العزة بالذات وما للرسول صلى الله علیه وسلم العزة بواسطة قربه من الله تعالى وما للمؤمنین العزة بواسطة الرسول علیه الصلاة والسلام[۴۲]
از منظر قرآن ، عزت واقعی و ذاتی مختص خداوند متعال بوده  و  پیامبر ص بواسطه قرب به خداوند و مومنین  نیز بواسطه قرب و تبعیت از رسول الله ص صاحب عزت  می باشند  : لأن ما لله تعالى وحده العزة بالذات وما للرسول صلى الله علیه وسلم العزة بواسطة قربه من الله تعالى وما للمؤمنین العزة بواسطة الرسول علیه الصلاة والسلام[۴۲]


قران کریم  در ایه" ایَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّه جَمِیعاً" ( نساء (۳):)۱۳۹)نیز منافقین را که خواهان عزت و اقتدار از طریق توسل به قدرتهای غیر الهی اند خطاکار دانسته و به انان اعلام می کند که اقتدار و عزت حقیقی فقط با اتصال به قدرت الهی بدست می یابد .
قرآن کریم  در ایه" ایَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّه جَمِیعاً" ( نساء (۳):)۱۳۹)نیز منافقین را که خواهان عزت و اقتدار از طریق توسل به قدرتهای غیر الهی اند خطاکار دانسته و به انان اعلام می کند که اقتدار و عزت حقیقی فقط با اتصال به قدرت الهی بدست می یابد .


تطبیق
تطبیق
برغم تاکیدات قران کریم به لزوم اقتدار و عزت طلبی مسلمانان و احتراز از اموری که سب ذلت و حقارت انان می‌گردد همچنان می بینیم بسیاری از حاکمان سرسپرده جوامع اسلامی اوضاع ذلت باری را برای مسلمانان رقم زده و می زنند . یکی از بارزترین این ذلت ها زمانی اتفاق افتاد که یکی سران سرسپرده کشورهای اسلامی – مصر – با امضای پیمان کمپ دیوید به اشغالگری صهیونیسم بین الملل در فلسطین اشغالی رسمیت بخشید .
برغم تاکیدات قرآن کریم به لزوم اقتدار و عزت طلبی مسلمانان و احتراز از اموری که سب ذلت و حقارت انان می‌گردد همچنان می بینیم بسیاری از حاکمان سرسپرده جوامع اسلامی اوضاع ذلت باری را برای مسلمانان رقم زده و می زنند . یکی از بارزترین این ذلت ها زمانی اتفاق افتاد که یکی سران سرسپرده کشورهای اسلامی – مصر – با امضای پیمان کمپ دیوید به اشغالگری صهیونیسم بین الملل در فلسطین اشغالی رسمیت بخشید .
امام ره در شرائطی که مسلمانان در اوج حقارت و تهاجم دشمن صهیونیستی و پشتیبانان انان قرار داشتند با الهام از قران کریم و اعلام روز جهانی قدس بار دیگر روحیه عزت طلبی و غیرت اسلامی را بنمایش گذاشته و مسلمانان را جهت رهائی از این اسارت و ذلت فرخواندند.
امام ره در شرائطی که مسلمانان در اوج حقارت و تهاجم دشمن صهیونیستی و پشتیبانان انان قرار داشتند با الهام از قرآن کریم و اعلام روز جهانی قدس بار دیگر روحیه عزت طلبی و غیرت اسلامی را بنمایش گذاشته و مسلمانان را جهت رهائی از این اسارت و ذلت فرخواندند.
در بحشی از  پیام امام ره بمناسبت روز قدس  که روحیه عزت طلبی از ان موج می زند امده است  :
در بحشی از  پیام امام ره بمناسبت روز قدس  که روحیه عزت طلبی از ان موج می زند امده است  :
روز‏‎ ‎‏قدس،... اعلام به این است که‏‎ ‎‏مسلمین به پیش! برای پیشرفت در همۀ اقطار عالَم. روز قدس فقط‏‎ ‎‏روز فلسطین نیست، روز اسلام است؛ روز حکومت اسلامی‏‎ ‎‏است. روزی است که باید جمهوری اسلامی در سراسر کشورها‏‎ ‎‏بیرق آن برافراشته شود. روزی است که باید به ابرقدرتها فهماند‏‎ ‎‏که دیگر آنها نمی توانند در ممالک اسلامی پیشروی کنند[۴۳].‏
روز‏‎ ‎‏قدس،... اعلام به این است که‏‎ ‎‏مسلمین به پیش! برای پیشرفت در همۀ اقطار عالَم. روز قدس فقط‏‎ ‎‏روز فلسطین نیست، روز اسلام است؛ روز حکومت اسلامی‏‎ ‎‏است. روزی است که باید جمهوری اسلامی در سراسر کشورها‏‎ ‎‏بیرق آن برافراشته شود. روزی است که باید به ابرقدرتها فهماند‏‎ ‎‏که دیگر آنها نمی توانند در ممالک اسلامی پیشروی کنند[۴۳].‏
خط ۲۶۲: خط ۲۶۲:
==احیاء اصل  امر بمعروف و نهی از منکر==
==احیاء اصل  امر بمعروف و نهی از منکر==


از بزرگترین اصول اجتماعی و سیاسی اسلام که ضامن حیات و عزت مسلمانان خواهد بود اصل امر بمعروف و نهی از منکر است .در بسیاری از ایات قران کریم به این دو اصل مهم و محوری اسلام تاکید شده است.اهمیت امر بمعروف و نهی ازمنکر  از منظر قران کریم بحدی است که از ان بعنوان عامل  برتری امت اسلامی نسبت به سائر امم یاد شده است  :
از بزرگترین اصول اجتماعی و سیاسی اسلام که ضامن حیات و عزت مسلمانان خواهد بود اصل امر بمعروف و نهی از منکر است .در بسیاری از ایات قرآن کریم به این دو اصل مهم و محوری اسلام تاکید شده است.اهمیت امر بمعروف و نهی ازمنکر  از منظر قرآن کریم بحدی است که از ان بعنوان عامل  برتری امت اسلامی نسبت به سائر امم یاد شده است  :
"کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ " (ال عمران(۲) :۱۱۰)
"کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ " (ال عمران(۲) :۱۱۰)
و در روایتی از اما م باقر ع اجرای تمامی احکام شریعت به اقامه این اصل مبتنی شده است : فریضة عظیمة بها تقام الفرائض[۴۶]
و در روایتی از اما م باقر ع اجرای تمامی احکام شریعت به اقامه این اصل مبتنی شده است : فریضة عظیمة بها تقام الفرائض[۴۶]
خط ۳۰۲: خط ۳۰۲:


باید گفت متاسفانه این اصل بنیادی و محوری اسلام و نیز اصل جهاد که از مراتب عالی امربمعروف و نهی از منکر می باشد همانند بسیاری از اصول اسلام همچنان در جوامع اسلامی مهجور مانده است .
باید گفت متاسفانه این اصل بنیادی و محوری اسلام و نیز اصل جهاد که از مراتب عالی امربمعروف و نهی از منکر می باشد همانند بسیاری از اصول اسلام همچنان در جوامع اسلامی مهجور مانده است .
اما م ره در اسیب شناسی جوامع اسلامی بخوبی می دید که یکی از عوامل اصلی انحطاط مسلمین و سلطه کفار بر انان مهجور ماندن این دو اصل بزرگ قرانی در بین انان است، از اینرو با احیاء این دو اصل بنیادین توانست بار دیگر عزت و اقتدار اسلامی را به رخ جهانیان بگشاید.
اما م ره در اسیب شناسی جوامع اسلامی بخوبی می دید که یکی از عوامل اصلی انحطاط مسلمین و سلطه کفار بر انان مهجور ماندن این دو اصل بزرگ قرآنی در بین انان است، از اینرو با احیاء این دو اصل بنیادین توانست بار دیگر عزت و اقتدار اسلامی را به رخ جهانیان بگشاید.
در همین راستا ایشان ضمن همراهی  با ملت مظلوم و مبارز فلسطین در برابر صهیونیستها  از مسلمانان جهان می خواهد که به یاری انان بر خیزند :
در همین راستا ایشان ضمن همراهی  با ملت مظلوم و مبارز فلسطین در برابر صهیونیستها  از مسلمانان جهان می خواهد که به یاری انان بر خیزند :
- قران - در احکام سیاسی، دستور قتال می دهد با کسانی که با‏‎ ‎‏مسلمین مقاتله می کنند و امروز اسرائیل در مقابل مسلمین ایستاده‏‎ ‎‏و مقاتله می کند، امریکا در مقابل مسلمین ایستاده و مقاتله می کند،‏‎... خدا دستور داده است به اینکه با این اشخاصی که بر ضد‏‎ ‎‏مسلمین، بر ضد طایفه ای از مسلمین قیام کرده اند، با آنها مقاتله‏‎ ‎‏کنید .[۵۶]
- قرآن - در احکام سیاسی، دستور قتال می دهد با کسانی که با‏‎ ‎‏مسلمین مقاتله می کنند و امروز اسرائیل در مقابل مسلمین ایستاده‏‎ ‎‏و مقاتله می کند، امریکا در مقابل مسلمین ایستاده و مقاتله می کند،‏‎... خدا دستور داده است به اینکه با این اشخاصی که بر ضد‏‎ ‎‏مسلمین، بر ضد طایفه ای از مسلمین قیام کرده اند، با آنها مقاتله‏‎ ‎‏کنید .[۵۶]
ایشان با تمسک به ایه "قُلْ اِنْ کٰانَ اٰبٰاؤُکُم وَ اَبناؤکُمْ وَ اِخوٰانُکُمْ وَ اَزْوٰاجُکُم وَ عَشیرَتُکُم وَ اَمْواٰلٌ اقْتَرَفْتُمُوهٰا وَ تِجارَةٌ تَخْشَوْنَ کَسادها وَ  ‏‏‏مَساکنٰ تَرْضَوْنَهاٰ اَحَبَّ اِلَیکُم مِنَ الله ِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهٰادٍ فی سَبیلِهِ فَتَربَّصُوا حَتّیٰ یَأتِیَ الله ُ بِاَمْرِهِ" (توبه(۹) : ۲۴) می فرماید :
ایشان با تمسک به ایه "قُلْ اِنْ کٰانَ اٰبٰاؤُکُم وَ اَبناؤکُمْ وَ اِخوٰانُکُمْ وَ اَزْوٰاجُکُم وَ عَشیرَتُکُم وَ اَمْواٰلٌ اقْتَرَفْتُمُوهٰا وَ تِجارَةٌ تَخْشَوْنَ کَسادها وَ  ‏‏‏مَساکنٰ تَرْضَوْنَهاٰ اَحَبَّ اِلَیکُم مِنَ الله ِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهٰادٍ فی سَبیلِهِ فَتَربَّصُوا حَتّیٰ یَأتِیَ الله ُ بِاَمْرِهِ" (توبه(۹) : ۲۴) می فرماید :
- این ایه - خطاب به مصلحت اندیشان و سازشکاران و متأسفان برای شهادت جوانان و از دست رفتن مالها و جانها و خسارتهای دیگر وارد شده و جالب آنکه بعد از حبّ خدای تعالی و رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ در بین تمام احکام الهی، جهاد فی سبیل الله را ذکر فرموده و تنبه داده که جهاد فی سبیل الله در رأس تمام احکام است که آن حافظ اصول است و تذکر داده که در صورت قعود از جهاد، منتظر عواقب آن باشید.[۵۷]
- این ایه - خطاب به مصلحت اندیشان و سازشکاران و متأسفان برای شهادت جوانان و از دست رفتن مالها و جانها و خسارتهای دیگر وارد شده و جالب آنکه بعد از حبّ خدای تعالی و رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ در بین تمام احکام الهی، جهاد فی سبیل الله را ذکر فرموده و تنبه داده که جهاد فی سبیل الله در رأس تمام احکام است که آن حافظ اصول است و تذکر داده که در صورت قعود از جهاد، منتظر عواقب آن باشید.[۵۷]


بر این اساس باید اعلام روز جهانی قدس از ناحیه امام را نوعی اعلام جهاد و نیز اقامه امر بمعروف و نهی از منکر در برابر تهاجم همه جانبه مستکبران جهانی دانست.
بر این اساس باید اعلام روز جهانی قدس از ناحیه امام را نوعی اعلام جهاد و نیز اقامه امر بمعروف و نهی از منکر در برابر تهاجم همه جانبه مستکبران جهانی دانست.
باید گفت : در اثبات قرانی بودن اندیشه امام ره در اعلام  روز جهانی قدس  علاوه بر ایات مذکور در مقاله ،  به  ایات دیگری نیز می توان استناد نمود -که بدلیل اختصار از تبیین ان صرف نظر می کنیم -  ،  نظیر ایه :" َتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ" (مائده (۵): ) و  نیز ایه :  "مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ" (فتح (۴۸): ۲۹) که از ایه نخست ،  اصل لزوم همکاری و مشارکت در امور خیر و از ایه دوم ،  اصل صلابت و خشونت در برابر دشمن  بدست می‌آید .  
باید گفت : در اثبات قرآنی بودن اندیشه امام ره در اعلام  روز جهانی قدس  علاوه بر ایات مذکور در مقاله ،  به  ایات دیگری نیز می توان استناد نمود -که بدلیل اختصار از تبیین ان صرف نظر می کنیم -  ،  نظیر ایه :" َتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ" (مائده (۵): ) و  نیز ایه :  "مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ" (فتح (۴۸): ۲۹) که از ایه نخست ،  اصل لزوم همکاری و مشارکت در امور خیر و از ایه دوم ،  اصل صلابت و خشونت در برابر دشمن  بدست می‌آید .  
   
   
==نتیجه==
==نتیجه==
اقدام تاریخی و ماندگار امام خمینی دراعلام روز جهانی قدس که بجهت اعلام همبستگی مسلمانان جهان در حمایت همه جانیه از ملت فلسطین صورت گرفت نشئت گرفته از عمق نگرش ایشان در معارف قران کریم می باشد . اصولی همانند اصل دفاع از مظلوم –باقطع نظراز هرنوع عقیده و مذهب ،دفاع از مسلمانان و بلاد اسلامی تحت ستم ،نفی سلطه اجانب بر مسلمانان ،عزت طلبی، خشم افرینی دشمن و ... را که برگرفته ازقران کریم می باشد می توان مبانی فکری اما م خمینی ره در اعلام روز جهانی قدس دانست . پیامها و هشدارهای سرنوشت ساز امام ره در اهتمام مسلمانان به گرامی داشت اخرین جمعه ماه رمضان در دفاع از ملت فلسطین ، اکنون بعنوان نماد سالانه مبارزه با استکبار در سطح جهان مبدل گردیده و در صورت استمرار ، زمینه ساز  اقتدار و عظمت مسلمین و ذلت دشمنان را بدنبال خواهد بود انشاء الله.
اقدام تاریخی و ماندگار امام خمینی دراعلام روز جهانی قدس که بجهت اعلام همبستگی مسلمانان جهان در حمایت همه جانیه از ملت فلسطین صورت گرفت نشئت گرفته از عمق نگرش ایشان در معارف قرآن کریم می باشد . اصولی همانند اصل دفاع از مظلوم –باقطع نظراز هرنوع عقیده و مذهب ،دفاع از مسلمانان و بلاد اسلامی تحت ستم ،نفی سلطه اجانب بر مسلمانان ،عزت طلبی، خشم افرینی دشمن و ... را که برگرفته ازقرآن کریم می باشد می توان مبانی فکری اما م خمینی ره در اعلام روز جهانی قدس دانست . پیامها و هشدارهای سرنوشت ساز امام ره در اهتمام مسلمانان به گرامی داشت اخرین جمعه ماه رمضان در دفاع از ملت فلسطین ، اکنون بعنوان نماد سالانه مبارزه با استکبار در سطح جهان مبدل گردیده و در صورت استمرار ، زمینه ساز  اقتدار و عظمت مسلمین و ذلت دشمنان را بدنبال خواهد بود انشاء الله.
   
   
   
   
خط ۳۳۰: خط ۳۳۰:
۷- موسوی خمینی ،  الامام روح الله ، صحیفه امام خمینی( ۲۱جلد ) ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى( س)
۷- موسوی خمینی ،  الامام روح الله ، صحیفه امام خمینی( ۲۱جلد ) ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى( س)


۸-الآلوسی ، سید محمود ، روح المعانی فی تفسیر القران المعروف  بتفسیر الآلوسی،  چاپ: بیروت ، ۱۴۱۵ ق ‏
۸-الآلوسی ، سید محمود ، روح المعانی فی تفسیر القرآن المعروف  بتفسیر الآلوسی،  چاپ: بیروت ، ۱۴۱۵ ق ‏


۹-الأصفهانی ، أبى القاسم الحسین بن محمد المعروف بالراغب ، المتوفى سنة ۵۰۲ ه‍ ، المفردات فی غریب القرآن
۹-الأصفهانی ، أبى القاسم الحسین بن محمد المعروف بالراغب ، المتوفى سنة ۵۰۲ ه‍ ، المفردات فی غریب القرآن
خط ۳۴۲: خط ۳۴۲:
۱۳-تفسیر القرآن ، تحقیق : الشیخ علی محمد معوض والشیخ عادل أحمد عبدالموجود وشارک فی تحقیقه الأستاذ الدکتور عبدالفتاح أبو سنة ، دار احیاء التراث العربی ، بیروت - لبنان
۱۳-تفسیر القرآن ، تحقیق : الشیخ علی محمد معوض والشیخ عادل أحمد عبدالموجود وشارک فی تحقیقه الأستاذ الدکتور عبدالفتاح أبو سنة ، دار احیاء التراث العربی ، بیروت - لبنان


۱۴-الحسینی البحرانی ، السید هاشم،  البرهان فی تفسیر القران ، تحقیق : قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة - قم
۱۴-الحسینی البحرانی ، السید هاشم،  البرهان فی تفسیر القرآن ، تحقیق : قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة - قم


۱۵-الرازی، فخرالدین ،تفسیر الرازی ،الطبعه الثالثة
۱۵-الرازی، فخرالدین ،تفسیر الرازی ،الطبعه الثالثة
خط ۳۶۶: خط ۳۶۶:
۲۵-شاذلی ، سید بن قطب بن ابراهیم،  فى ظلال القرآن ، ناشر: دارالشروق  چاپ: بیروت- قاهره  ۱۴۱۲ ق‏
۲۵-شاذلی ، سید بن قطب بن ابراهیم،  فى ظلال القرآن ، ناشر: دارالشروق  چاپ: بیروت- قاهره  ۱۴۱۲ ق‏


۲۶-طنطاوی ،  سید محمد ،  التفسیر الوسیط للقران الکریم
۲۶-طنطاوی ،  سید محمد ،  التفسیر الوسیط للقرآن الکریم
۲۷-قرشى ، سید علی اکبر ، قاموس قران چاپ : ش ناشر : دار الکتاب الاسلامی ، چاپخانه : فردوسى۱۳۵۲
۲۷-قرشى ، سید علی اکبر ، قاموس قرآن چاپ : ش ناشر : دار الکتاب الاسلامی ، چاپخانه : فردوسى۱۳۵۲
۲۸-مغنیّة ، محمّد جواد ، التّفسیر الکاشف، دار العلم للملایین،  الطبعة الثالثة ، بیروت -لبنان
۲۸-مغنیّة ، محمّد جواد ، التّفسیر الکاشف، دار العلم للملایین،  الطبعة الثالثة ، بیروت -لبنان
۲۹-محمد بن عبدالله بن ابوبکر ابن العربی ، أحکام القرآن ، تحقیق : محمد عبدالقادر عطا ، ناشر : دار الفکر – لبنان
۲۹-محمد بن عبدالله بن ابوبکر ابن العربی ، أحکام القرآن ، تحقیق : محمد عبدالقادر عطا ، ناشر : دار الفکر – لبنان
خط ۳۸۱: خط ۳۸۱:
________________________________________
________________________________________


[۱] - مراد از مبانی در مقاله کنونی ، برخی از اصول اجتماعی و سیاسی اسلام است که از قران کریم استخراج گردیده است.  .
[۱] - مراد از مبانی در مقاله کنونی ، برخی از اصول اجتماعی و سیاسی اسلام است که از قرآن کریم استخراج گردیده است.  .


[۲] امام علی ع ، (  ۱۳۷۰ش )،نهج البلاغه ،ج ۳،ص ۷۶؛
[۲] امام علی ع ، (  ۱۳۷۰ش )،نهج البلاغه ،ج ۳،ص ۷۶؛
خط ۴۱۷: خط ۴۱۷:
[۱۸] السبحانی ، جعفر ، البدعه مفهوما حدها و اثارها ،(۱۴۱۶ ه‍) ص ۹۷؛
[۱۸] السبحانی ، جعفر ، البدعه مفهوما حدها و اثارها ،(۱۴۱۶ ه‍) ص ۹۷؛


[۱۹] النکرانی محمد الفاضل ، القواعد الفقهیه(۱۴۱۶ ه‍  )،ج ۱،ص ۲۳۶ و نک: تفسیر الثعالبی ج ۲ص ۳۱۸، التفسیر الاصفی ج۱ ص ۲۴۸ ، البرهان فی تفسیر القران ج ۲ص ۱۹۱، المیزان ج ۵ص ۱۱۶،الحدائق الناضره ج۱۸ ص ۴۲۵ ؛
[۱۹] النکرانی محمد الفاضل ، القواعد الفقهیه(۱۴۱۶ ه‍  )،ج ۱،ص ۲۳۶ و نک: تفسیر الثعالبی ج ۲ص ۳۱۸، التفسیر الاصفی ج۱ ص ۲۴۸ ، البرهان فی تفسیر القرآن ج ۲ص ۱۹۱، المیزان ج ۵ص ۱۱۶،الحدائق الناضره ج۱۸ ص ۴۲۵ ؛


[۲۰] موسوی خمینی ،  الامام روح الله ، صحیفه امام خمینی ،بی تا ، ج ۳،ص ۲،
[۲۰] موسوی خمینی ،  الامام روح الله ، صحیفه امام خمینی ،بی تا ، ج ۳،ص ۲،
خط ۴۲۴: خط ۴۲۴:
[۲۲] مغنیّة ، محمّد جواد ، التّفسیر الکاشف، بی تا ،ج ۴، ص ۱۱۷؛
[۲۲] مغنیّة ، محمّد جواد ، التّفسیر الکاشف، بی تا ،ج ۴، ص ۱۱۷؛


[۲۳] طنطاوی ،  سید محمد ،  التفسیر الوسیط للقران الکریم ،بی تا ، ج ۶،ص ۴۲۵؛
[۲۳] طنطاوی ،  سید محمد ،  التفسیر الوسیط للقرآن الکریم ،بی تا ، ج ۶،ص ۴۲۵؛


[۲۴] پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، ۱۵مهر ۱۳۸۸؛
[۲۴] پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، ۱۵مهر ۱۳۸۸؛


[۲۵] الأصفهانی ، أبى القاسم الحسین بن محمد المعروف بالراغب ،بی تا ، المفردات فی غریب القران ص ۲۰۴؛
[۲۵] الأصفهانی ، أبى القاسم الحسین بن محمد المعروف بالراغب ،بی تا ، المفردات فی غریب القرآن ص ۲۰۴؛


[۲۶] نک: الطباطبائی، السید محمد حسین ، المیزان،بی تا، ج ۹،ص ۱۱۴-۱۱۶؛
[۲۶] نک: الطباطبائی، السید محمد حسین ، المیزان،بی تا، ج ۹،ص ۱۱۴-۱۱۶؛
خط ۴۵۶: خط ۴۵۶:
[۳۸] همان، ج ۹ص ۲۸۰
[۳۸] همان، ج ۹ص ۲۸۰


[۳۹] الأصفهانی ، أبى القاسم الحسین بن محمد المعروف بالراغب ،المفردات فی غریب القران،بی تا، ص ۳۲۲؛
[۳۹] الأصفهانی ، أبى القاسم الحسین بن محمد المعروف بالراغب ،المفردات فی غریب القرآن،بی تا، ص ۳۲۲؛


[۴۰] همان ص ۱۸۱؛
[۴۰] همان ص ۱۸۱؛
خط ۴۶۲: خط ۴۶۲:
[۴۱] الطباطبائی، السید محمد حسین ،المیزان،بی تا، ج ۱۷ص ۲۲- با استفاده از ترجمه ج ۱۷ص ۲۸-
[۴۱] الطباطبائی، السید محمد حسین ،المیزان،بی تا، ج ۱۷ص ۲۲- با استفاده از ترجمه ج ۱۷ص ۲۸-


[۴۲] الآلوسی ، سید محمود ، روح المعانی فی تفسیر القران المعروف  بتفسیر الآلوسی(۱۴۱۵ ق ‏ )، ج ۲۲،ص ۱۷۳؛
[۴۲] الآلوسی ، سید محمود ، روح المعانی فی تفسیر القرآن المعروف  بتفسیر الآلوسی(۱۴۱۵ ق ‏ )، ج ۲۲،ص ۱۷۳؛


[۴۳] همان ،ج ۹،ص ۲۷۸؛
[۴۳] همان ،ج ۹،ص ۲۷۸؛