کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین

اسماعیل بن موسی بن ابراهیم
نام کامل	اسماعیل بن موسی بن ابراهیم
اطلاعات شخصی
روز درگذشت	حدود 350 قمری
دین	اسلام، شیعه
استادان	محمد بن حسین بن حکم کوفی
فعالیت‌ها	محدث شیعی

اسماعیل بن موسی بن ابراهیم، محدث شیعی اواسط قرن چهارم هجری است. از معاصران او حسین بن حکم کوفی، حسین بن حمدان خصیبی و علی بن عباس بن ولید بجلی هستند که در بغداد و کوفه شاگردان مشترکی داشته‏‌اند. منابع حدیثی تنها یک روایت از او باقی مانده است.

معرفی اجمالی

اسماعیل بن موسی بن ابراهیم، محدث شیعی اواسط قرن چهارم هجری است. کنیه او در منابع ذکر نشده است. از شاگردان معروف او محمد بن حسین بن حکم کوفی است که معاصر شیخ تلعکبری است و حدود 380 هجری وفات یافته است، بنابراین وفات او طبعاً می‏‌بایست پیش از این تاریخ اتفاق افتاده باشد اما زمان دقیق آن روشن نیست. ظاهراً در کوفه پرورش یافت و بخش عمده‏ای از حیات علمی خود را در بغداد سپری کرده است.

از معاصران او حسین بن حکم کوفی، حسین بن حمدان خصیبی و علی بن عباس بن ولید بجلی هستند که در بغداد و کوفه شاگردان مشترکی داشته‏‌اند. با توجه به این‌که شرح‏ حال او در هیچ‌ ‏یک از منابع معتبر نیامده است، بخش‌‏های زیادی از زندگی او برای ما ناشناخته است. در منابع حدیثی تنها یک روایت از او باقی مانده است. مضمون این حدیث خطبه‌‏ای است که امیرالمؤمنین(علیه السلام) بر بالای منبر کوفه ایراد کرده و بر امامت امامان دوازده‏گانه شیعه تصریح نموده است. وی این حدیث را از سلیمان بن حبیب نقل کرده است. از او اثر تألیفی معرفی نشده است.

استادان

در منابع تنها نام محمد بن حسین بن حکم کوفی بعنوان استاد ایشان ذکر شده است.

منابع

1. کفایه الاثر، خزاز قمی، ص213؛
2. طبقات اعلام الشیعه، ج1صص65 و267.

اسماعیل بن یحیی بن احمد عبسی
نام کامل	اسماعیل بن یحیی بن احمد عبسی
اطلاعات شخصی
محل تولد	کوفه
روز درگذشت	حدود 380 قمری
دین	اسلام، شیعه
استادان	امیر ابومحمد جعفر بن ورقاء شیبانی حسن بن عبدالسلام محمد بن عبد ربه انصاری
شاگردان	ابن غضائری محمد بن محمد بن نعمان
فعالیت‌ها	محدث شیعی

اسماعیل بن یحیی بن احمد عبسی، محدث شیعی. اصالتاً از مردم عرب کوفه است. از شاگردان ویژه امیر ابومحمد جعفر بن ورقاء شیبانی که کتاب حقائق التفضیل فی تأویل التنزیل را نزد او فرا گرفته است. سوابق علمی او نشان می‏دهد که وی مدتی نیز در قم اقامت داشته است.

معرفی اجمالی

اسماعیل بن یحیی بن احمد عبسی، محدث شیعی. تاریخ ولادت و وفات او در دست نیست. با توجه به شاگردی ابن غضائری نزد او، گمان می‏رود وفات او در دهه‏‌های آخر سده چهارم حدود 380 هجری اتفاق افتاده است. از جزئیات زندگی او گزارشی در منابع دیده نمی‏‌شود. از نسبت «عبسی»(به فتح عین و سکون باء) بر می‏‌آید که وی اصالتاً از مردم عرب کوفه است. عبسیون کوفه قبیله‌‏ای پرجمعیت، شناخته ‏شده و دارای شاخه‏‌های متعدد بودند که سلسله نیاکان آنها به «عبس بن بغیض» می‏‌رسد و در نهایت به نزار بن معد بن عدنان باز می‏‌گردد.

وی در کوفه پرورش یافت و از شاگردان ویژه امیر ابومحمد جعفر بن ورقاء شیبانی است که کتاب حقائق التفضیل فی تأویل التنزیل را نزد او فرا گرفته است. این کتاب مجموعه روایاتی است که در باره امامت امیرالمؤمنین(علیه السلام) و برتری آن حضرت بر سایر اهل‏‌بیت(علیه السلام) وارد شده است. همچنین مدتی در بغداد اقامت داشت و در آنجا حسین بن عبیدالله غضائری، محمد بن محمد بن نعمان و دیگران از او احادیثی در فضیلت حمزه سیدالشهداء(علیه السلام)، فاطمه زهراء(سلام الله عِلِیها) و امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) شنیده‌‏اند.

سوابق علمی او نشان می‏‌دهد که وی مدتی نیز در قم اقامت داشته است، زیرا اجازه‏ نامه‌‏ای که شیخ تلعکبری از اساتید قمی خود حسن بن عبدالسلام و محمد بن عبد ربه انصاری دریافت کرده است، از طریق او به تلعکبری رسانده شد. از اساتید دیگر او ابوالحسین محمد بن احمد بن ابی سهل حربی و ابوجعفر محمد بن جریر طبری هستند. از شاگردان او غیر از ابن غضائری و شیخ مفید کسی دیگر را نمی‌‏شناسیم. وی ظاهراً دارای اثر تألیفی نبوده است.

استادان

در میان استادان ایشان امیر ابومحمد جعفر بن ورقاء شیبانی، حسن بن عبدالسلام،محمد بن عبد ربه انصاری از همه مشهورتر هستند.

شاگردان

از شاگردان وی نام ابن غضائری، شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان در منابع ذکر شده است.

منابع

1. الامالی، طوسی، ص154 حدیث256؛
2. رجال طوسی، ص424 شماره 6102، وص445 شماره 6330؛
3. رجال نجاشی، ص124 شماره 319، وص408 شماره 1082؛
4. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص65؛
5. الانساب، سمعانی، ج4ص140، ذیل عبسی.

بشر بن سعید بن قلبویه معدل
نام کامل	بشر بن سعید بن قلبویه معدل
نام‌های دیگر	قولویه قبلویه قیلویه قالویه
اطلاعات شخصی
استادان	عبدالجبار بن کثیر تمیمی یمانی
شاگردان	ابوطیب احمد بن محمد وراق
فعالیت‌ها	محدث شیعی

بشر بن سعید بن قلبویه معدل، محدث شیعی. قلبویه نام جد ایشان است. ز معاصران او ابن درید عمانی است که با هم شاگردان مشترکی داشته‏‌اند. اقامت‌گاهش رافقه در نزدیکی شهر موصل بوده است. از او احادیث اندکی در جوامع روایی شیعه باقی مانده که سلسله سند آنها به امام صادق(علیه السلام) می‌‏رسد و در باره مناقب امیرالمؤمنین(علیه السلام) وارد شده است.

معرفی اجمالی

بشر بن سعید بن قلبویه معدل، محدث شیعی. کنیه او در منابع ذکر نشده است. در مورد کلمه «قلبویه» که ظاهراً نام جد اوست، وجوه دیگری نیز نقل شده از جمله: «قولویه»، «قبلویه»، «قیلویه» و «قالویه»، اما مدارکی که در دست ماست بیشتر با نام «قلبویه» از جد او یاد شده است. از معاصران او «ابن درید عمانی» است که با هم شاگردان مشترکی داشته‏‌اند. بنابراین می‌‏توان حدس زد که وی در دهه‌‏های نخست سده چهارم وفات یافته است. شرح‏ حال او از جمله تاریخ ولادت، دوران کودکی و چگونگی تحصیلات او برای ما روشن نیست. احتمالاً احادیثی که شاگرد او ابوطیب احمد بن محمد وراق در «رافقه» از او شنیده است، کاشف از آن است که اقامت‌گاه اصلی او در این شهر بوده است. «رافقه» شهری است که در گذشته به آن «رقه»(به فتح راء و تشدید قاف) می‏‌گفتند و در ساحل فرات نزدیک موصل قرار دارد. اما گمان می‌‏رود که وی بخش عمده‏ای از حیات علمی خود را در بغداد به انجام رسانده است. از او احادیث اندکی در جوامع روایی شیعه باقی مانده که سلسله سند آنها به امام صادق(علیه السلام) می‌‏رسد و در باره مناقب امیرالمؤمنین(علیه السلام) وارد شده است. صاحب‌نظران در باره ارزش روایات او سخنی نگفته‌‏اند، اما آن‌طور که از لقب «معدل»(به فتح دال و تشدید آن) بر می‌‏آید، ظاهراً دارای شخصیتی استوار و به عدالت و راست‌گویی شناخته‏ شده بود. وی احادیث مذکور را از استادش عبدالجبار بن کثیر تمیمی یمانی نقل می‏‌کند و احتمالاً آنها را در بغداد از او شنیده است. از روایت‌گران احادیث او جز ابوطیب وراق کسی دیگر را نمی‌‏شناسیم. هم‌چنین از او اثر تألیفی معرفی نشده است.

استادان

عبدالجبار بن کثیر تمیمی یمانی از استادان نام‌دار وی می‌باشد.

شاگردان

تنها شاگرد او ابوطیب احمد بن محمد وراق را در منابع رجالی نام‌برده اند.

منابع

1. علل الشرایع، ج1ص173، باب 139 حدیث1؛
2. الامالی، شیخ صدوق، ص299 حدیث339؛
3. الاربعون حدیثاً، شهید اول، ص69 حدیث31؛
4. مراصد الاطلاع، ج2ص595، ذیل رافقه؛
5. الانساب، سمعانی، ج3ص84، ذیل رقی؛
6. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص66.

بکر بن احمد مخلد
نام کامل	بکر بن احمد مخلد (محمد)
اطلاعات شخصی
محل تولد	بغداد
محل درگذشت	بغداد
استادان	محمد بن هارون منصوری عباسی
فعالیت‌ها	محدث شیعی

بکر بن احمد مخلد (محمد)، محدث شیعی در اواخر قرن چهارم. در منابع اشاره‏ای به زندگی و شرح ‏حال او نشده است. تنها آگاهی ما از او، روایات انگشت‏ شماری است که از او باقی مانده که نشانگر آن است‌که وی تا اواخر سده چهارم می‌‏زیسته و احتمالاً در بغداد زندگانی را وداع گفته است. از معاصران او «ابومحمد حسن بن عبدالرحمن بن خلاد» و «ابوعبدالله غالبی» هستند که مشترکاً از «محمد بن هارون منصوری عباسی» روایاتی در باره چگونگی ساختن کشتی نوح شنیده‌‏اند که در بعضی از این روایات، به فضیلت امیرالمؤمنین(علیه السلام) و اهل‌‏بیت(علیه السلام) اشاره شده است. این احادیث در منابع اهل‌‏سنت آمده و بنا به گزارش سید بن طاوس، نخستین‏ بار «ابن نجار بغدادی»(استاد سید بن طاوس) آنها را در «ذیل تاریخ بغداد» آورده است، اما اکنون در نسخه‌‏ای که از کتاب «ذیل تاریخ بغداد» در اختیار داریم، اثری از این روایات به چشم نمی‏‌خورد. وی احادیثش را از «محمد بن هارون منصوری عباسی» نقل می‏‌کند که شرح‏ حال او نیز در منابع ذکر نشده است. از شاگردان او تنها «حسن بن احمد بن قاسم» معروف به «شریف ابومحمد محمدی» را می‏‌شناسیم که خود استاد نجاشی و شیخ طوسی بوده است. از آثار تألیفی او گزارشی در دست نیست.

منابع

1. الامان من اخطار الاسفار، ابن طاوس، فصل چهارم، ص118؛
2. بحار الانوار، ج26ص332 حدیث14؛
3. کتاب الاربعین، شیخ ماحوزی، ص231 حدیث18؛
4. الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج7ص165 شماره 885.