مدینه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شهر | |||
| عنوان = مدینه | |||
| تصویر = مدینه.jpg | |||
| نام = | |||
| کشور = عربستان سعودی | |||
| | | تاریخ تأسیس = | ||
| | | استان = | ||
|ویژگی | | تعداد جمعیت = | ||
| پراکندگی دینی = | |||
| ویژگی خاص = دومین شهر مهم جهان اسلام | |||
}} | |||
'''مدینه''' پس از [[مکه]] مهم‌ترین و مشهورترین شهر در جغرافیای سرزمین‌های اسلامی است<ref>قاموس قرآن، ج ۶، ص: ۲۴۴.</ref>. قبر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم]] (صلّی‌الله علیه وآله) در این شهر قرار دارد. قبرستان مشهور [[بقیع]] در این شهر واقع شده است که چهار تن از امامان شیعه به نام [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن]]، [[علی بن الحسین (زین العابدین)]]، [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر]]، [[جعفر بن محمد (صادق)|جعفر بن محمد (صادق)]] (علیهم‌السّلام) و بنا بر نقلی [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت فاطمه]] دختر گرامی پیامبر سلام‌الله علیهما در آن مدفون هستند. | |||
'''مدینه''' پس از [[مکه]] مهم‌ترین و مشهورترین شهر در جغرافیای سرزمین‌های اسلامی است | |||
== نام قبلی مدینه == | == نام قبلی مدینه == | ||
نام قبلی این شهر یثرب بود، مکانی که پیامبر | نام قبلی این شهر یثرب بود، مکانی که پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) به آن هجرت کرده و آن‌جا را محل زندگی و تشکیل حکومت اسلامی خود قرار داد و پس از آن، نام این مکان مدینه شد. در روایات و نیز منابع تاریخ بیان شده است که پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) از به کار بردن کلمه یثرب درباره مدینه نهی می‌کردند و حتی براء بن عازب از قول حضرت نقل کرده است که فرمود: کسی که به جای مدینه از یثرب استفاده کند، باید از خدای متعال طلب آمرزش کند. البته می‌توان علت نهی پیامبر را در رفتار [[منافقان]] جستجو کرد که به جای کلمه مدینه از کلمه یثرب استفاده می‌کردند<ref>مکه و مدینه، کردی عبیدالله محمدامین، ص 212، با تصرف اندک در عبارت.</ref>. | ||
== علت نام‌گذاری مدینه == | == علت نام‌گذاری مدینه == | ||
مدینه به معنای مرکز اجتماع مردم با هدف اقامت و سکونت است. شهر مدینه نیز به همین معنا آمده است.[[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی طالب | مدینه به معنای مرکز اجتماع مردم با هدف اقامت و سکونت است. شهر مدینه نیز به همین معنا آمده است. [[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی طالب]] (علیه‌السّلام) در [[نهج البلاغه (کتاب)|نهج‌البلاغه]] خطبه 180 به این نکته اشاره کردند:اَینَ الَّذینَ... مَدَّنُوا الْمَداِئنَ» یعنی کجا هستند آن مردمانی که شهرها را بنا کردند<ref>قاموس قرآن، ج 6، ص 244</ref>. | ||
== موقعیت جغرافیایی مدینه == | == موقعیت جغرافیایی مدینه == | ||
مدینه از مناطق مهم [[عربستان سعودی]] است که در شمال شرقی مکه و در نطقه [[حجاز]] واقع شده و از مکه حدود ۴۵۰ کیلومتر فاصله دارد | مدینه از مناطق مهم [[عربستان سعودی]] است که در شمال شرقی مکه و در نطقه [[حجاز]] واقع شده و از مکه حدود ۴۵۰ کیلومتر فاصله دارد<ref>حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، جلد دوم، مقدمه، ص: ۱۰۶۴</ref>. | ||
== مدینه در قرآن == | == مدینه در قرآن == | ||
مدینه در قرآن گاهى به معنای مطلق شهر به کار می‌رود، مثل «إِنَّ هذا لَمَکرٌ مَکرْتُمُوهُ فِی الْمَدِینَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْها أَهْلَها» <ref>سوره اعراف، آیه 123</ref> «وَ قالَ نِسْوَةٌ فِی الْمَدِینَةِ امْرَأَتُ الْعَزِیزِ تُراوِدُ فَتاها عَنْ نَفْسِهِ» | مدینه در قرآن گاهى به معنای مطلق شهر به کار می‌رود، مثل «إِنَّ هذا لَمَکرٌ مَکرْتُمُوهُ فِی الْمَدِینَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْها أَهْلَها»<ref>سوره اعراف، آیه 123</ref> «وَ قالَ نِسْوَةٌ فِی الْمَدِینَةِ امْرَأَتُ الْعَزِیزِ تُراوِدُ فَتاها عَنْ نَفْسِهِ»<ref>سوره یوسف، آیه 30</ref> و گاهى به معنای شهر پیامبر یعنی مدینه الرسول شناخته می‌شود. «ما کانَ لِأَهْلِ الْمَدِینَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ یتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ»<ref>سوره توبه، آیه 120</ref> و «یقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَى الْمَدِینَةِ لَیخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ...»<ref>سوره منافقون، آیه 8</ref>. | ||
== اهمیت مدینه == | == اهمیت مدینه == | ||
اهمیت این شهر را باید در تاریخ آن جستجو کرد. بر همین اساس تاریخ مدینه در دو فراز قابل بررسی است. 1. تاریخ اولیه پیدایش این شهر روشن نیست و نمی‌توان دراین‌باره به مستند قابل توجهی در منابع تاریخی دست یافت. 2. مدینه بعد از هجرت رسول خدا صلوات‌الله علیه و سکونت حضرت و نیز تاسیس پایه‌های حکومت اسلامی در این دیار، تولدی دوباره گرفت و به شهری که مورد توجه مسلمانان جهان است، تبدیل شد. | اهمیت این شهر را باید در تاریخ آن جستجو کرد. بر همین اساس تاریخ مدینه در دو فراز قابل بررسی است. 1. تاریخ اولیه پیدایش این شهر روشن نیست و نمی‌توان دراین‌باره به مستند قابل توجهی در منابع تاریخی دست یافت. 2. مدینه بعد از هجرت رسول خدا صلوات‌الله علیه و سکونت حضرت و نیز تاسیس پایه‌های حکومت اسلامی در این دیار، تولدی دوباره گرفت و به شهری که مورد توجه مسلمانان جهان است، تبدیل شد. | ||
== اقدامات رسول خدا | == اقدامات رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) پس از هجرت به مدینه == | ||
رسول خدا | رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) پس از ورود به مدینه، چند کار انجام دادند: | ||
1. اولین کار پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) در مدینه، ساختن [[مسجد]] بود؛ مکانی که به عنوان مرکز عبادت، نشر فرهنگ و ارائه سیاست‌ها شناخته می‌شد. مسجد همواره تکیه‌گاه اصلی اسلام در میان مسلمانان بوده است. | |||
2.امضای یک پیمان عمومی از طرف همه مسلمانان و تعهد به اجرای آن. در این پیمان، حاکمیت برای خدا و پیامبرش معرفی شده و همراه با مقداری از قوانین حفوقی و جزایی اسلام، به عنوان یک قانون پذیرفته شد. | |||
3.سومین اقدام پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)، ایجاد اتحاد و عقد برادری در بین مسلمانان بود که به جلب محبت و پیوندهای عاطفی منجر می‌شد <ref>جعفریان رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۳۶ با تصرف اندک در عبارت</ref>. | |||
== اماکن متبرکه مدینه == | == اماکن متبرکه مدینه == | ||
مدینه مرکز ثقل حضور مسلمانان و نقطه عطف تاریخ اسلام است. به همین دلیل در زمان حضور پیامبر | مدینه مرکز ثقل حضور مسلمانان و نقطه عطف تاریخ اسلام است. به همین دلیل در زمان حضور پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) در این شهر، اماکن متبرکه‌ای که مسجد محور آن بود ساخته شد. | ||
== مسجد النبى | == مسجد النبى (صلّی‌الله علیه وآله) == | ||
ساخت این مسجد نخستین اقدام رسول خدا | ساخت این مسجد نخستین اقدام رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) در داخل مدینه بود که البته قبل از آن در منطقه قبا نیز که بیرون از شهر مدینه است، اولین مسجد به دست حضرت و یارانش به عنوان پایگاه اسلامی ساخته شده بود. مسجدالنبی دومین مسجد شریف پس از [[مسجد الحرام|مسجد‌الحرام]] است. از پیامبر نقل شده است که نماز در مسجد من نزد خدا، برابر با ده هزار نماز در مساجد دیگر است، جز مسجد‌الحرام که نماز در آن برابر با صد هزار نماز است<ref>مسجد النبی، انتشارات مرکز تحقیقات حج، ص ۳.</ref>. | ||
== قبرستان بقیع == | == قبرستان بقیع == | ||
بقیع از جمله قبرستان‌های مشهور و مورد احترام در جغرافیای اسلامی است که در زمان پیامبر | بقیع از جمله قبرستان‌های مشهور و مورد احترام در جغرافیای اسلامی است که در زمان پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) مدفن بسیاری از صحابه شد. پس از رحلت حضرت، چهار تن از امامان شیعه و نیز برخی از بزرگان تابعین و در ادامه افراد بسیاری از مسلمانان صاحب‌نام که در مدینه از دنیا رفتند، در این مکان به خاک سپرده شدند. رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) هر وقت که از کنار این قبرستان عبور می‌کردند، می‌فرمودند: سلام بر شما از جانب مؤمنانى که در خانه‌هاى خود ساکن هستند و ما نیز انشاء‌الله به شما خواهیم پیوست<ref>بقیع: نوشته مرکز تحقیقات حج، ص ۳</ref>. | ||
== نام دیگر مساجد مدینه == | == نام دیگر مساجد مدینه == | ||
| خط ۷۳: | خط ۶۴: | ||
15.مسجد ابوذر | 15.مسجد ابوذر | ||
16.[[مسجد سقیا]] | 16.[[مسجد سقیا]] | ||
17.[[مسجد و مشربه ام ابراهیم]] | 17.[[مسجد و مشربه ام ابراهیم]]<ref>مکه و مدینه، نشر مرکز تحقیقات حج، ص ۲۸.</ref>. | ||
== کوه اُحُد == | == کوه اُحُد == | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۱: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{شهرها}} | |||
[[رده:شهرها]] | [[رده:شهرها]] | ||
[[رده:شهرهای اسلامی]] | [[رده:شهرهای اسلامی]] | ||
[[رده:عربستان سعودی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۲۲
| مدینه | |
|---|---|
 | |
| کشور | عربستان سعودی |
| ویژگی خاص | دومین شهر مهم جهان اسلام |
مدینه پس از مکه مهم‌ترین و مشهورترین شهر در جغرافیای سرزمین‌های اسلامی است[۱]. قبر رسول اکرم (صلّی‌الله علیه وآله) در این شهر قرار دارد. قبرستان مشهور بقیع در این شهر واقع شده است که چهار تن از امامان شیعه به نام امام حسن، علی بن الحسین (زین العابدین)، امام باقر، جعفر بن محمد (صادق) (علیهم‌السّلام) و بنا بر نقلی حضرت فاطمه دختر گرامی پیامبر سلام‌الله علیهما در آن مدفون هستند.
نام قبلی مدینه
نام قبلی این شهر یثرب بود، مکانی که پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) به آن هجرت کرده و آن‌جا را محل زندگی و تشکیل حکومت اسلامی خود قرار داد و پس از آن، نام این مکان مدینه شد. در روایات و نیز منابع تاریخ بیان شده است که پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) از به کار بردن کلمه یثرب درباره مدینه نهی می‌کردند و حتی براء بن عازب از قول حضرت نقل کرده است که فرمود: کسی که به جای مدینه از یثرب استفاده کند، باید از خدای متعال طلب آمرزش کند. البته می‌توان علت نهی پیامبر را در رفتار منافقان جستجو کرد که به جای کلمه مدینه از کلمه یثرب استفاده می‌کردند[۲].
علت نام‌گذاری مدینه
مدینه به معنای مرکز اجتماع مردم با هدف اقامت و سکونت است. شهر مدینه نیز به همین معنا آمده است. علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) در نهج‌البلاغه خطبه 180 به این نکته اشاره کردند:اَینَ الَّذینَ... مَدَّنُوا الْمَداِئنَ» یعنی کجا هستند آن مردمانی که شهرها را بنا کردند[۳].
موقعیت جغرافیایی مدینه
مدینه از مناطق مهم عربستان سعودی است که در شمال شرقی مکه و در نطقه حجاز واقع شده و از مکه حدود ۴۵۰ کیلومتر فاصله دارد[۴].
مدینه در قرآن
مدینه در قرآن گاهى به معنای مطلق شهر به کار می‌رود، مثل «إِنَّ هذا لَمَکرٌ مَکرْتُمُوهُ فِی الْمَدِینَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْها أَهْلَها»[۵] «وَ قالَ نِسْوَةٌ فِی الْمَدِینَةِ امْرَأَتُ الْعَزِیزِ تُراوِدُ فَتاها عَنْ نَفْسِهِ»[۶] و گاهى به معنای شهر پیامبر یعنی مدینه الرسول شناخته می‌شود. «ما کانَ لِأَهْلِ الْمَدِینَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ یتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ»[۷] و «یقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَى الْمَدِینَةِ لَیخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ...»[۸].
اهمیت مدینه
اهمیت این شهر را باید در تاریخ آن جستجو کرد. بر همین اساس تاریخ مدینه در دو فراز قابل بررسی است. 1. تاریخ اولیه پیدایش این شهر روشن نیست و نمی‌توان دراین‌باره به مستند قابل توجهی در منابع تاریخی دست یافت. 2. مدینه بعد از هجرت رسول خدا صلوات‌الله علیه و سکونت حضرت و نیز تاسیس پایه‌های حکومت اسلامی در این دیار، تولدی دوباره گرفت و به شهری که مورد توجه مسلمانان جهان است، تبدیل شد.
اقدامات رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) پس از هجرت به مدینه
رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) پس از ورود به مدینه، چند کار انجام دادند:
1. اولین کار پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) در مدینه، ساختن مسجد بود؛ مکانی که به عنوان مرکز عبادت، نشر فرهنگ و ارائه سیاست‌ها شناخته می‌شد. مسجد همواره تکیه‌گاه اصلی اسلام در میان مسلمانان بوده است.
2.امضای یک پیمان عمومی از طرف همه مسلمانان و تعهد به اجرای آن. در این پیمان، حاکمیت برای خدا و پیامبرش معرفی شده و همراه با مقداری از قوانین حفوقی و جزایی اسلام، به عنوان یک قانون پذیرفته شد.
3.سومین اقدام پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)، ایجاد اتحاد و عقد برادری در بین مسلمانان بود که به جلب محبت و پیوندهای عاطفی منجر می‌شد [۹].
اماکن متبرکه مدینه
مدینه مرکز ثقل حضور مسلمانان و نقطه عطف تاریخ اسلام است. به همین دلیل در زمان حضور پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) در این شهر، اماکن متبرکه‌ای که مسجد محور آن بود ساخته شد.
مسجد النبى (صلّی‌الله علیه وآله)
ساخت این مسجد نخستین اقدام رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) در داخل مدینه بود که البته قبل از آن در منطقه قبا نیز که بیرون از شهر مدینه است، اولین مسجد به دست حضرت و یارانش به عنوان پایگاه اسلامی ساخته شده بود. مسجدالنبی دومین مسجد شریف پس از مسجد‌الحرام است. از پیامبر نقل شده است که نماز در مسجد من نزد خدا، برابر با ده هزار نماز در مساجد دیگر است، جز مسجد‌الحرام که نماز در آن برابر با صد هزار نماز است[۱۰].
قبرستان بقیع
بقیع از جمله قبرستان‌های مشهور و مورد احترام در جغرافیای اسلامی است که در زمان پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) مدفن بسیاری از صحابه شد. پس از رحلت حضرت، چهار تن از امامان شیعه و نیز برخی از بزرگان تابعین و در ادامه افراد بسیاری از مسلمانان صاحب‌نام که در مدینه از دنیا رفتند، در این مکان به خاک سپرده شدند. رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) هر وقت که از کنار این قبرستان عبور می‌کردند، می‌فرمودند: سلام بر شما از جانب مؤمنانى که در خانه‌هاى خود ساکن هستند و ما نیز انشاء‌الله به شما خواهیم پیوست[۱۱].
نام دیگر مساجد مدینه
در مدینه مساجد فراوانى وجود دارد که نام برخى از آنها عبارت است از: 1.مسجد قبا؛ منطقه قبا که در فاصله شش کیلومترى جنوب مسجدالنبى قرار دارد. این مسجد از مهم‌ترین مساجد مدینه است. 2.مسجد شجره؛ این مسجد خارج از مدینه قرار دارد و به نام‌هاى ذوالحُلَیفه و اَبیار على مشهور و از مکان‌های مهم و محل احرام است در ادامه نام دیگر مساجد روی فهرست بیان می‌شود. 3.مسجد ذوقبلتین؛ 4.مسجد جمعه 5.مسجد فضیخ 6.مسجد فتح 7.مسجد على 8.مسجد غمامه 9.مسجد الاجابه (مباهله) 10.مسجد فاطمة الزهرا 11.مسجد امام على بن ابى طالب 12.مسجد سلمان 13.مسجد معرس 14.مسجد ثنیة الوداع 15.مسجد ابوذر 16.مسجد سقیا 17.مسجد و مشربه ام ابراهیم[۱۲].
کوه اُحُد
یکی از مکان‌های مشهور اطراف مدینه، کوه اُحُد است و به این دلیل اُحُد نامیده شده است، زیرا که این کوه از میان دیگر کوه‌های مدینه جدا شده است و از نظر جغرافیایی در قسمت شمال شرقی این شهر قرار دارد.
پانویس
- ↑ قاموس قرآن، ج ۶، ص: ۲۴۴.
- ↑ مکه و مدینه، کردی عبیدالله محمدامین، ص 212، با تصرف اندک در عبارت.
- ↑ قاموس قرآن، ج 6، ص 244
- ↑ حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، جلد دوم، مقدمه، ص: ۱۰۶۴
- ↑ سوره اعراف، آیه 123
- ↑ سوره یوسف، آیه 30
- ↑ سوره توبه، آیه 120
- ↑ سوره منافقون، آیه 8
- ↑ جعفریان رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۳۶ با تصرف اندک در عبارت
- ↑ مسجد النبی، انتشارات مرکز تحقیقات حج، ص ۳.
- ↑ بقیع: نوشته مرکز تحقیقات حج، ص ۳
- ↑ مکه و مدینه، نشر مرکز تحقیقات حج، ص ۲۸.
شهرها | |||
|---|---|---|---|
 |