الاصول العامة للفقه المقارن (کتاب)

الأصول العامة للفقه المقارن

نام کتاب	ملکیة الارض والثروات الطبیعیة فی الفقه الإسلامی دراسة فقهیة مقارنة
نویسنده	محمد مهدی آصفی
زبان کتاب	عربی
سال نشر	1431ق ـ 2010 م
ناشر	مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی،مرکز تحقیقات علمی
تیراژ	2000 نسخه
نوبت چاپ	اول
قطع	وزیری
تعداد صفحات	432جلد اول 408-جلد دوم 400

در این نوشتار مبانی اصول فقه شیعه و اهل سنت برای اجتهاد و استنباط حکم شرعی مطرح شده و اصول مشترک و مورد قبول آنها و همچنین موارد اختلاف نظر فقها و اصولیین شیعه، امامیه و مذاهب فقهی اهل سنت تبیین گردیده است.

تعداد جلدها و سرفصل موضوعات

این کتاب در دو جلد نوشته شده است:

جلد اول

1. بررسی اصول احتجاج و تعریف حجت شرعی در فقه و تبیین منجزّیت و محذریت حجت ؛
2. تعریف اصول فقه، هدف و موضوع آن؛
3. حکم شرعی و تعریف حکم تکلیفی و وضعی و اقسام آنها به روش شناسی تحقیق در علم اصول فقه؛
4. بررسی اصول فقه اهل سنت و منابع و ادله فقهی آنان یعنی قرآن کریم، سنت نبوی، اجماع، دلیل عقلی و ادله حجیت هر یک از این منابع و ادله فقهی را از منظر فقهای اهل سنت؛ تعریف خاص فقهای اهل سنت از سنت نبوی و استناد آنان به سنت صحابه پیامبر اسلام؛
5. کیفیت حجیت دلیل عقلی به عنوان طریقی قطعی برای رسیدن احکام شرعی و اقسام دلیل قطعی مانند خبر متواتر، خبر محفوف به قرائن قطعی، اجماع بنای عقلاء، سیره متشرعه و ارتکاز آن و طرق غیر قطعی برای رسیدن به حکم شرعی مانند خبر واحد و اختلاف نظر فقهای اهل سنت در حجیت آن و یا عدم حجیت آن و شرایط حجیت خبر واحد و ادله این فقها از قرآن، سنت، اجماع و دلیل عقلی؛
6. ادله حجیت اجماع از کتاب، سنت و عقل؛
7. ادله حجیت دلیل عقلی؛
8. ادله حجیت قیاس نزد فقها و اصولیین اهل سنت و ارکان قیاس از منظر آنان از.

مباحث پایانی جلد اول از این نوشتار است.

جلد دوم

1. استحسان به عنوان یکی از ادله فقهی نزد اهل سنت و ادله حجیت آن؛
2. بحث و بررسی کارکرد استحسان در مرحجات باب تزاحم، نسبت بین استحسان و عرف، استحسان و مصلحت و رابطه آن با برخی از حالات نفسانی ادله حجیت استحسان از منظر کتاب، سنت و اجماع از منظر اصولیین اهل سنت؛
3. بررسی حجیت مصالح مرسله و استدلال فقهای اهل سنت به سنت و سیره صحابه در استفاده از مصالح مرسله، دلیل عقلی، استدلال آنان به حدیث لاضرر در حجیت مصالح مرسله؛
4. فتح ذرایع و سد ذرایع و مفهوم آن و ادله حجیت آن از قرآن، سنت و عقل نزد اصولیین اهل سنت،
5. حجیت عرف، حجیت شرایع قبل از اسلام، حجیت مذهب و سیره صحابه، حجیت استصحاب، حجیت برائت شرعی و عقلی، حجیت احتیاط شرعی و عقلی، حجیت تخییر شرعی، حجیت احتیاط عقلی و شرعی و ادله حجیت آن‌ها از منظر کتاب، سنت، عقل و اجماع؛
6. بررسی حجیت قرعه

خاتمه بحث

1. ارائه تعریف اجتهاد از لحاظ لغوی و اصطلاحی و اقسام آن (اجتهاد عقلی واجتهاد شرعی)؛
2. تجزیه در اجتهاد و امکان و وقوع آن؛
3. مراتب مجتهدین، رابطه بین اجتهاد و انسداد و انفتاح، احکام و شرایط مجتهد، تخطئه و تصویب از منظر شیعه و اهل سنت، احکام تقلید، شرایط تقلید، اعتبار اعلمیت و عدالت در مجتهد از مباحث دیگر این نوشتار است.

مولف

مولف این اثر ارزشمند علامه محمد تقی حکیم است و توسط آقای وفی الشناوه تحقیق شده است.