قتاده: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
=ابو قتاده و آمادگی برای جنگ جمل= | =ابو قتاده و آمادگی برای جنگ جمل= | ||
موقعی که امیرالمؤمنین(ع) آماده حرکت به سوی [[بصره]] و جنگ با ناکثین بود، ابو قتاده مطالبی گفت که حکایت از [[ایمان]] عمیق او به [[ولایت]] امیرالمؤمنین(ع) و وفاداری در راه آن حضرت داشت<ref> | موقعی که امیرالمؤمنین(ع) آماده حرکت به سوی [[بصره]] و جنگ با ناکثین بود، ابو قتاده مطالبی گفت که حکایت از [[ایمان]] عمیق او به [[ولایت]] امیرالمؤمنین(ع) و وفاداری در راه آن حضرت داشت<ref>تاریخ طبری، ج 4، ص 451.</ref>. | ||
=حضور در جنگ نهروان و عزیمت به مدینه= | |||
امیرالمؤمنین(ع) در [[جنگ خوارج]] (پس از آن که از هدایت آنها مأیوس شد) سپاه خود را آرایش داد و فرماندهی میمنه را به [[حجر بن عدی]] و میسره را به «شبث بن ربعی» یا «معقل بن قیس ریاحی» و سواره نظام را به «ابو ایوب انصاری» و پیاده نظام را به «ابوقتاده انصاری» سپرد. در این نبرد که هفت صد یا هشت صد تن از صحابی رسول اللَّه(ص) از [[مدینه]] در رکاب امیرالمؤمنین(ع) حضور داشتند، فرماندهی آنان را به «قیس بن سعد بن عباده» واگذار نموده و خود حضرت در قلب لشکر قرار گرفت<ref>همان، ج 5، ص 85 ؛ شرح ابن ابي الحديد، ج 2، ص 272.</ref>. | |||
'''[[خطیب بغدادی]] نقل می کند:''' | |||
هنگامی که امیرالمؤمنین علی(ع) از جنگ با نهروانیان فارغ شد، ابو قتاده انصاری با شصت یا هفتاد نفر از اصحاب انصار رسول خدا(ص) به مدینه مراجعت نمود و ابتدا به دیدار [[عایشه]] شتافت. | |||
آن دو گفت و گوهای زیادی درباره حضرت علی(ع) و اقدامات او و سخنان رسول خدا درباره علی(ع) انجام دادند... در پایان عایشه گفت: | |||
ای ابو قتاده، نباید چیزی مانع این شود که من حقی درباره [[علی بن ابی طالب]] بگویم و آن حق این است که: از رسول خدا(ص) شنیدم که می فرمود: | |||
تفترق اُمتی علی فرقتین، تمرق بینهما فُرقة مُحَلِّقونَ رؤسهم مُحفّونَ شواربهم... یقرأون القرآن لا یتجاوز تراقیهم، یقتلهم أحبّهم إلیّ و أحبّهم الی اللَّه تعالی؛ | |||
امت من به دو گروه تقسیم می شوند: یکی از این دو گروه سرهای خود را می تراشند و سبیل های خود را کوتاه می کنند و...، [[قرآن]] می خوانند اما قرآن از گلوی آنها تجاوز نمی کند، این گروه را کسانی می کشند که نزد من و نزد [[خداوند]] محبوب ترند. | |||
چون عایشه اقرار به حق کرد و علی(ع) و یارانش را که کشندگان خوارج بودند، محبوب ترین افراد نزد خدا و رسول اعلام کرد، ابو قتاده گفت: | |||
ای عایشه، آیا تو این حقیقت را می دانی؟! پس چرا با علی (ع) چنین کردی؟! (و [[جنگ جمل]] را بپا داشتی؟) | |||
عایشه از جواب طفره رفت و گفت: | |||
ای ابو قتاده، برای امر خدا اندازه و مقدار معینی است و برای این اندازه اسباب و وسایلی است،... <ref>تاریخ بغداد، ج 1، ص 159 - 160.</ref>. | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||
نسخهٔ ۶ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۸
÷
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
| نام | حارث بن ربعی بن رافع انصاری |
|---|---|
| سایر نامها و القاب | ابوقتاده • فارسُ رسول الله |
| درگذشت | ۳۸ یا ۴۰ق • کوفه یا مدینه |
| استادان | سعر بن سوادة العامری • عائشة بنت أبی بکر الصدیق • علی بن ابی طالب؛ عمر بن الخطاب العدوی • معاذ بن جبل الأنصاری |
| شاگردان | أنس بن مالک بن النضر بن ضمضم بن زید • حسن بن یسار مشهور به الحسن البصری جابر بن زید • محمد بن سیرین مشهور به محمد بن سیرین الأنصاری |
| دین و مذهب | اسلام • اهل تسنن |
| فعالیت‌ها | تمامی غزوات (غزوه بدر اختلافی) • جمل • جنگ صفین • نهروان مقابله با ابورافع سلّام بن ابی الحقیق (۴ق) • شزکت در فتح ایران |
ابوقتاده انصاری از قبیله خزرج و از صحابه حضرت محمد(ص)، پیامبر اسلام است. عمدتاً نام وی را حارث بن ربعی بن بلدمه ثبت کرده‌اند، اما برخی نیز نام وی را نعمان یا عمرو گفته‌اند. پسرانش عبداللّه و عبدالرحمن نام داشتند. وی در زمان حضرت محمد(ص) در غزوات و سرایای فراوان شرکت داشت و به «سوارکار پیامبر خدا» (فارس رسول‌الله) مشهور شد.
ابوقتاده انصاری کیست
اسم او، حارث و به قولی نعمان یا عمرو است. او فرزند «ربعی بن بَلدَمة انصاری» و مشهور به کنیه اش «ابو قتاده» بود. او از قبیله خزرج و مادرش کبشه دختر «مطهر بن حرام» است. ابو قتاده در زمره اصحاب رسول خدا(ص) و از شجاعان و دلاوران کم نظیر و افاضل یاران آن حضرت به شمار می آید که به فارس رسول اللَّه(ص) (یعنی یکه سوار پیامبر) معروف بود.
مورخان معتقدند:
«ابو قتاده» در تمامی غزوه ها و جنگ های صدر اسلام همراه پیامبر خدا(ص) بوده، منتها درباره حضور وی در بدر بر یک رأی و نظرِ واحد نیستند، لذا برخی او را از بدریون می دانند و جمعی بر این عقیده اند که او در جنگ احد به بعد حضور داشته است[۱].
ابو قتاده ملازم رکاب علی(ع)
ابو قتاده از یاران مخلص و با وفای امیرالمؤمنین(ع) به شمار می آید، او در تمامی جنگ های زمان خلافت آن حضرت حضور داشته و در جمل و صفین و نهروان ملازم رکاب امام(ع) بود[۲].
ابو قتاده والی مکه
امیرالمؤمنین(ع) هنگامی که به خلافت رسید، «خالد بن عاصی بن هاشم بن مغیره مخزومی» را که از سوی عثمان والی مکه بود، عزل کرد و «ابو قتاده انصاری» را بر آن شهر گماشت ولی پس از مدتی ابو قتاده را نیز از ولایت مکه برکنار نمود[۳] و قثم فرزند عباس را به جای او منصوب کرد و قثم تا زمانی که امیرالمؤمنین(ع) به شهادت رسید در مکه ولایت و حکومت داشت[۴].
ابو قتاده و آمادگی برای جنگ جمل
موقعی که امیرالمؤمنین(ع) آماده حرکت به سوی بصره و جنگ با ناکثین بود، ابو قتاده مطالبی گفت که حکایت از ایمان عمیق او به ولایت امیرالمؤمنین(ع) و وفاداری در راه آن حضرت داشت[۵].
حضور در جنگ نهروان و عزیمت به مدینه
امیرالمؤمنین(ع) در جنگ خوارج (پس از آن که از هدایت آنها مأیوس شد) سپاه خود را آرایش داد و فرماندهی میمنه را به حجر بن عدی و میسره را به «شبث بن ربعی» یا «معقل بن قیس ریاحی» و سواره نظام را به «ابو ایوب انصاری» و پیاده نظام را به «ابوقتاده انصاری» سپرد. در این نبرد که هفت صد یا هشت صد تن از صحابی رسول اللَّه(ص) از مدینه در رکاب امیرالمؤمنین(ع) حضور داشتند، فرماندهی آنان را به «قیس بن سعد بن عباده» واگذار نموده و خود حضرت در قلب لشکر قرار گرفت[۶].
خطیب بغدادی نقل می کند:
هنگامی که امیرالمؤمنین علی(ع) از جنگ با نهروانیان فارغ شد، ابو قتاده انصاری با شصت یا هفتاد نفر از اصحاب انصار رسول خدا(ص) به مدینه مراجعت نمود و ابتدا به دیدار عایشه شتافت.
آن دو گفت و گوهای زیادی درباره حضرت علی(ع) و اقدامات او و سخنان رسول خدا درباره علی(ع) انجام دادند... در پایان عایشه گفت:
ای ابو قتاده، نباید چیزی مانع این شود که من حقی درباره علی بن ابی طالب بگویم و آن حق این است که: از رسول خدا(ص) شنیدم که می فرمود:
تفترق اُمتی علی فرقتین، تمرق بینهما فُرقة مُحَلِّقونَ رؤسهم مُحفّونَ شواربهم... یقرأون القرآن لا یتجاوز تراقیهم، یقتلهم أحبّهم إلیّ و أحبّهم الی اللَّه تعالی؛
امت من به دو گروه تقسیم می شوند: یکی از این دو گروه سرهای خود را می تراشند و سبیل های خود را کوتاه می کنند و...، قرآن می خوانند اما قرآن از گلوی آنها تجاوز نمی کند، این گروه را کسانی می کشند که نزد من و نزد خداوند محبوب ترند.
چون عایشه اقرار به حق کرد و علی(ع) و یارانش را که کشندگان خوارج بودند، محبوب ترین افراد نزد خدا و رسول اعلام کرد، ابو قتاده گفت:
ای عایشه، آیا تو این حقیقت را می دانی؟! پس چرا با علی (ع) چنین کردی؟! (و جنگ جمل را بپا داشتی؟)
عایشه از جواب طفره رفت و گفت:
ای ابو قتاده، برای امر خدا اندازه و مقدار معینی است و برای این اندازه اسباب و وسایلی است،... [۷].
پانویس
- ↑ ر. ک: الاصابه، ج 7، ص 327 ؛ اسد الغابه، ج 5، ص 274 ؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 161 - 159.
- ↑ اسد الغابه، ج 5، ص 275 ؛ الاصابه، ج 7، ص 329 ؛ رجال طوسی، ص 63.
- ↑ ظاهراً علت برکناری ابو قتاده از ولایت مکه، جهت فراخوانی او به همراهی با حضرت در جنگ جمل، صفین و نهران بوده است.
- ↑ شرح ابن ابی الحدید، ج 16، ص 140.
- ↑ تاریخ طبری، ج 4، ص 451.
- ↑ همان، ج 5، ص 85 ؛ شرح ابن ابي الحديد، ج 2، ص 272.
- ↑ تاریخ بغداد، ج 1، ص 159 - 160.