میکائیل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رده: کلام اسلامی' به ' ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
===فرشته رحمت=== | ===فرشته رحمت=== | ||
بسیاری از مفسران [[اهل سنت]] و برخی از [[شیعیان]] با استناد به روایات، میکائیل را فرشته رحمت دانسته‌اند. | بسیاری از مفسران [[اهل سنت]] و برخی از [[شیعیان]] با استناد به روایات، میکائیل را فرشته رحمت دانسته‌اند.<ref>زمخشری، کشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۹۴</ref> <ref>کاشانی، زبدةالتفاسیر، ۱۴۲۳ق، ج۶، ص۴۶۴،</ref> <ref> رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۱.</ref> | ||
<ref>زمخشری، کشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۹۴</ref> <ref>کاشانی، زبدةالتفاسیر، ۱۴۲۳ق، ج۶، ص۴۶۴،</ref> <ref> رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۱.</ref> | |||
===مظهر اسم رب و حامل عرش الهی=== | ===مظهر اسم رب و حامل عرش الهی=== | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۸: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
[[رده: مفاهیم اسلامی]] | [[رده: مفاهیم اسلامی]] | ||
[[رده: فرشتگان]] | |||
نسخهٔ ۲ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۲۸
میکائیل جزء چهار فرشته مقرب درگاه الهی است که به امر خداوند مامور روزی همه خلایق می‌باشد. در احادیث نقل شده است که میکائیل از فرشتگان رحمت و از حاملان عرش‌الهی است. او همراه با جبرئیل از نخستین فرشتگانی بودند که بر حضرت آدم سجده کردند.[۱] همچنین نقل شده است که شرح صدر پیامبر (ص) به‌وسیله این دو فرشته انجام می‌گرفت.[۲]
فرشتگان تدبیر
امام رضا (ع) در تعبیری؛ از جبرئیل، میکائیل، اسرافیل و عزرائیل، با عنوان چهار فرشته تدبیر کننده (المُدَبِّرَاتِ الْأَرْبَعَة) یاد کرده است.[۳]
سرور فرشتگان
در برخی از منابع فلسفی و عرفانی از این چهار ملک به عنوان سرور دیگر فرشتگان [۴] [۵] و یا چهار ملک مقرب یاد شده است. [۶] [۷]
رووس ملائکه
میکائیل در کنار جبرئیل، اسرافیل و عزرائیل، چهار فرشته مقرب درگاه الهی هستند که از آن‌ها به «رؤوس ملائکه» تعبیر می‌شود. [۸]
آفریده شدن از یک تسبیح
در برخی از احادیث آمده است که میکائیل، جبرئیل و اسرافیل از یک تسبیح آفریده شده‌اند.[۹]
نام میکائیل در قرآن
نام میکائیل فقط یک بار در قرآن و به نام میکال آمده [۱۰] و دشمنی با او یکی از دلایل کفر برشمرده شده است. خداوند فرمود: «مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ» [۱۱] یعنی هرکسی که با خداوند، فرشتگان، رسولان، جبرئيل و ميكائيل دشمن باشد، [كافر است]، و بىترديد خدا دشمن كافران است.»
معناشناسی واژه میکال
واژه میکال ریشه عبری دارد که بعدا وارد زبان عربی شده است. یهودیان و مسیحیان از او به نام میشل یاد می‌کنند. [۱۲]
منزلت میکائیل
میکائیل دارای منزلت عظیمی است. او از فرشتگان مقرب الهی است که همراه با سه فرشته دیگر، تدبیر امور عالم به دست آن‌ها است. پیامبر (ص) فرمود: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اخْتَارَ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ أَرْبَعَةً اخْتَارَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ إِسْرَافِيلَ وَ مَلَكَ الْمَوْتِ یعنی خداوند از هر چيز چهار تا را برگزيد: از فرشتگان، جبرائيل، ميكائيل، اسرافيل و عزرائیل را و... [۱۳] همچنین در روایات نقل شده است که لوح‌محفوظ، چهار رکن دارد و میکائیل مظهر رکن اراده در آن است.[۱۴]
ملک رزق
نام میکائیل در منابع دینی به عنوان ملک رزق معرفی شده است که به همه خلایق روزی می‌دهد. [۱۵] [۱۶] [۱۷]
فرشته رحمت
بسیاری از مفسران اهل سنت و برخی از شیعیان با استناد به روایات، میکائیل را فرشته رحمت دانسته‌اند.[۱۸] [۱۹] [۲۰]
مظهر اسم رب و حامل عرش الهی
میکائیل مظهر اسم «رب» و از حاملان عرش الهی است. [۲۱]
دومین فرشته مقرب درگاه الهی
در روایات آمده است که میکائیل پس از جبرئیل به عنوان دومین فرشته مقرب الهی است. [۲۲]
پیشوای ملائکه
امام علی(ع) در حدیثی می‌گوید: میکائیل امام ملائکه است و فرشتگان در بیت‌المعمور به او اقتدا می‌کنند.[۲۳] امام سجاد(ع) نیز در حق او این‌گونه دعا می‌کند که «خدایا بر میکائیل درود بفرست که در پیشگاه تو بلندمرتبه است».[۲۴]
ماموریت‌های میکائیل
فرشته نزول باران
رسول خدا(ص) فرمود: ... أَمَّا مِیكَائِیلُ فَصَاحِبُ كُلِّ قَطْرَةٍ تَسْقُطُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَنْبُتُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَسْقُط...صاحب هر قطره بارانی که می‌بارد، هر برگ درختی که رشد می‌کند و هر برگی که فرو می‌افتد، میکائیل است[۲۵] [۲۶]همچنین در دیگر روایات نیز میکائیل فرشته موکل بر نزول باران معرفی شده است.[۲۷] بنابراین باید گفت که ماموریت اصلی میکائیلt حفظ نباتات و نزول باران و برف بر زمین است که منشأ رزق و روزی برای تمام مخلوقات می‌باشد.
همکاری با فرشتگان در دیگر ماموریت‌ها
میکائیل با دیگر فرشتگان در انجام امر الهی همکاری می کند. امام صادق(ع) فرمود: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَعَثَ أَرْبَعَةَ أَمْلَاكٍ فِی إِهْلَاكِ قَوْمِ لُوطٍ جَبْرَئِیلَ وَ مِیكَائِیلَ وَ إِسْرَافِیلَ وَ كَرُوبِیل. خداوند تبارک و تعالی، چهار فرشته جبرئیل، میکائیل، اسرافیل و کروبیل را مأمور کرد تا قوم لوط را هلاک کنند. [۲۸]
مامور پل صراط
میکائیل در قیامت مأمور می شود تا پل صراط را بر روی جهنم قرار دهد. [۲۹]
مشارکت میکائیل در دیگر ماموریت‌ها
برای جناب میکائیل مأموریت‌های دیگری نیز برای او ذکر شده است، از جمله: مشارکت در هلاکت قوم فرعون مشارکت در هلاکت قوم لوط(ع) بشارت دادن ابراهیم(ع) به ولادت اسحاق دریافت اخبار از اسرافیل و انتقال آن‌ها به جبرئیل محفاظت از پیامبر (ص) در لیلةالمبیت یاری مسلمانان در جنگ بدر آوردن براق برای پیامبر (ص) در معراج نماز گزاردن بر پیامبر (ص) [۳۰]؛ [۳۱] [۳۲]
میکائیل در ادیان دیگر
در منابع مسیحی و یهودی نیز میکائیل به عنوان فرشته‌ای بزرگ و مقرب معرفی شده است که گاهی از او به «میشل» یاد می‌شود.[۳۳] میکائیل نزد یهودیان، مدافع همیشگی قوم یهود تلقی شده و رتبه‌ای بالاتر از جبرئیل دارد. [۳۴] کتاب مقدس در فصل دهم و دوازدهم از کتاب دانیال، میکائیل را رئیس فرشتگان معرفی می‌کند که به کمک دانیال آمده و او را یاری می‌دهد تا بر دشمنانش پیروز شود. [۳۵] در رساله یهودا نیز میکائیل به‌عنوان رئیس ملائکه درباره جسد موسی(ع) با شیطان نزاع می‌کند و به او می‌گوید یهوه تو را توبیخ نماید. [۳۶] در مکاشفه یوحنا از میکائیل و لشکریانی از فرشتگان یاد می‌کند که با اژدها جنگ می‌کنند.[۳۷]
پانویس
- ↑ خرمشاهی بهاء الدین، «میکال» در دانشنامه قرآنی، ۱۳۷۷ش، ص۲۱۹۵.
- ↑ خرمشاهی بهاء الدین، «میکال» در دانشنامه قرآنی، ۱۳۷۷ش، ص۲۱۹۵.
- ↑ عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص: 3
- ↑ میبدی، كشف الأسرار و عدة الأبرار، ج1، ص290؛
- ↑ صدرالمتالهین، مفاتيح الغيب، ص346
- ↑ نسفی، بیان التنزیل، ص 184
- ↑ امیر سید علی همدانی، اسرار النقطة يا توحيد عارفان، ص191.
- ↑ رجالی تهرانی، فرشتگان تحقیقی قرآنی روایی و عقلی، ۱۳۷۶ش، ص۱۰۵.
- ↑ طباطبایی سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۸.
- ↑ رجالی تهرانی، فرشتگان، تحقیقی قرآنی روایی و عقلی، ۱۳۷۶ش، ص۱۰۵.
- ↑ سوره بقره، آیه 98
- ↑ خزائلی، محمّد، اعلام قرآن، تهران، مؤسسة انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۱ ش، ص ۶۲۸ - ۶۲۹.
- ↑ شیخ صدوق، خصال، ج1، ص 225
- ↑ ابن فناری، مصباح الانس، ۱۳۷۴ش، ص۴۰۲.
- ↑ خواجه نصیر طوسی، آغاز و انجام، ص 161
- ↑ ماوردی، النکت و العیون، ج5، ص361؛
- ↑ سیوطی، الإتقان فى علوم القرآن، ج2، ص 119
- ↑ زمخشری، کشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۹۴
- ↑ کاشانی، زبدةالتفاسیر، ۱۴۲۳ق، ج۶، ص۴۶۴،
- ↑ رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۱.
- ↑ موسوی خمینی سید روح الله، آداب الصلوة، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۵.
- ↑ ر.ک، طباطبایی سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۲۶۰.
- ↑ رجالی تهرانی، فرشتگان، تحقیقی قرآنی روایی و عقلی، ۱۳۷۶ش، ص۱۰۵.
- ↑ صحیفه سجادیه، ۱۳۸۷ش، دعای سوم، ص۲۰.
- ↑ . مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۵۹، ص۲۶۰.
- ↑ طباطبایی سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۲۶۰.
- ↑ پاکتچی احمد، «اسرافیل» در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ص۲۸۸.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، نشر اسلامیه، ج۵، ص۵۴۶.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ترجمه علی کرمی، ۱۳۶۰ش، ج۲۰، ص۴۶۹.
- ↑ ر.ک. هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۹ش، ج۳۰، ص۲۳۲-۲۴۳
- ↑ پاکتچی، «اسرافیل» در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ص۲۸۸؛
- ↑ رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۳۹-۲۴۵.
- ↑ ابراهیم، «جبرئیل» در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ص۵۴۴.
- ↑ ابراهیم، «جبرئیل» در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ص۵۴۴.
- ↑ کتاب مقدس، کتاب دانیال، فصل دهم بند ۱۳ و ۲۱؛ کتاب دانیال، فصل دوازدهم، بند ۱.
- ↑ کتاب مقدس، رساله یهودا، بند ۸.
- ↑ کتاب مقدس، مکاشفه یوحنا، فصل دوازدهم، بند ۷.