تاریخ علم تفسیر و طبقات مفسران فریقین از منظر علامه طباطبائی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ایات ' به ' آیات ') |
جز (جایگزینی متن - ' انان ' به ' آنان ') |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
تابعین که طبقه دوم از مفسرین اهل سنت را تشکیل می‌دهند عبارتند از: مجاهد وسعید بن جبیر و عکرمة وضحاک، حسن بصری وعطاء بن أبی رباح وعطاء بن أبی مسلم وأبی العالیة ومحمد بن کعب القرطی و قتادة وعطیة وزید بن أسلم و طاوس الیمانی. | تابعین که طبقه دوم از مفسرین اهل سنت را تشکیل می‌دهند عبارتند از: مجاهد وسعید بن جبیر و عکرمة وضحاک، حسن بصری وعطاء بن أبی رباح وعطاء بن أبی مسلم وأبی العالیة ومحمد بن کعب القرطی و قتادة وعطیة وزید بن أسلم و طاوس الیمانی. | ||
ایشان طبقه سوم مفسرین اهل سنت را بعنوان شاگردان تابعین دانسته و در معرفی | ایشان طبقه سوم مفسرین اهل سنت را بعنوان شاگردان تابعین دانسته و در معرفی آنان و نیز منهج تفسیری شان می‌نویسد: | ||
اینان که شاگردان تابعین می‌باشند منهج تفسیری شان بر نقل روایات تفسیری از پیامبر ص یا از صحابه بود؛ هر چند گاهی نیز این روایات را بدون اسناد و درقالب اراء خویش بیان می‌کردند در حالی که متاخرین – در اثر عدم اگاهی - با آنها معامله حدیث نبوی می‌کردند. <ref>القرآن فی الاسلام ص55- (الطبقة الثانیة) هم التابعون، وهم تلامذة مفسری الصحابة، وهم مجاهد وسعید بن جبیر وعکرمة وضحاک. ومن هذه الطبقة أیضا الحسن البصری وعطاء بن أبی رباح وعطاء بن أبی مسلم وأبی العالیة ومحمد بن کعب القرطی وقتادة وعطیة وزید بن أسلم وطاوس الیمانی. (الطبقة الثالثة) تلامذة الطبقة الثانیة، کربیع بن انس وعبدالرحمن بن زید بن أسلم وأبوصالح الکلبی ونظرائهم. کان من منهج التابعین فی التفسیر أنهم ینقلونه أحیانا بصورة أحادیث عن الرسول الکریم أو الصحابة، وأحیانا ینقلونه بشکل نظریات خاصة بلا اسنادها إلی أحد، فعامل متأخروالمفسرین مع هذه الأقوال معاملة الأحادیث النبویة واعتبروها أحادیث موقوفة. ویطلق علی الطبقتین الأخیرتین لفظة قدماء المفسرین.</ref> | اینان که شاگردان تابعین می‌باشند منهج تفسیری شان بر نقل روایات تفسیری از پیامبر ص یا از صحابه بود؛ هر چند گاهی نیز این روایات را بدون اسناد و درقالب اراء خویش بیان می‌کردند در حالی که متاخرین – در اثر عدم اگاهی - با آنها معامله حدیث نبوی می‌کردند. <ref>القرآن فی الاسلام ص55- (الطبقة الثانیة) هم التابعون، وهم تلامذة مفسری الصحابة، وهم مجاهد وسعید بن جبیر وعکرمة وضحاک. ومن هذه الطبقة أیضا الحسن البصری وعطاء بن أبی رباح وعطاء بن أبی مسلم وأبی العالیة ومحمد بن کعب القرطی وقتادة وعطیة وزید بن أسلم وطاوس الیمانی. (الطبقة الثالثة) تلامذة الطبقة الثانیة، کربیع بن انس وعبدالرحمن بن زید بن أسلم وأبوصالح الکلبی ونظرائهم. کان من منهج التابعین فی التفسیر أنهم ینقلونه أحیانا بصورة أحادیث عن الرسول الکریم أو الصحابة، وأحیانا ینقلونه بشکل نظریات خاصة بلا اسنادها إلی أحد، فعامل متأخروالمفسرین مع هذه الأقوال معاملة الأحادیث النبویة واعتبروها أحادیث موقوفة. ویطلق علی الطبقتین الأخیرتین لفظة قدماء المفسرین.</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
ایشان مولفین علم تفسیر را طبقه چهارم مفسران اهل سنت دانسته و در معرفی منهج تفسیری شان می‌نویسد: | ایشان مولفین علم تفسیر را طبقه چهارم مفسران اهل سنت دانسته و در معرفی منهج تفسیری شان می‌نویسد: | ||
روش تفسیری اینان نقل اقوال صحابه و تابعین در کتب تفسیری شان بوده و عده کمی از | روش تفسیری اینان نقل اقوال صحابه و تابعین در کتب تفسیری شان بوده و عده کمی از آنان نظیر ابن طبری گاه دیدگاه خویش را در کیفیت جمع روایات تفسیری بیان نموده‌اند. <ref>القرآن فی الاسلام ص 56: (الطبقة الرابعة) أوائل المؤلفین فی علم التفسیر، کسفیان ابن عیینة ووکیع بن الجراح وشعبة بن الحجاج وعبد بن حمید وغیرهم ومن هذه الطبقة أیضا ابن جریر الطبری صاحب التفسیر المشهور. ومنهج هذه الطبقة من المفسرین کان نقل أقوال الصحابة والتابعین بشکل أحادیث فی مؤلفاتهم التفسیریة بدون ذکر آرائهم الخاصة إلا أن ابن جریر فی تفسیره قد یبدی رأیه فی ترجیح بعض الأحادیث علی بعضها وکیفیة الجمع بینها.</ref> | ||
ایشان طبقه چهارم را مبدا طبقات بعدی – متاخرین – دانسته ومی‌نویسد: ومن هذه الطبقة تبدأ طبقات المفسرین المتأخرین. | ایشان طبقه چهارم را مبدا طبقات بعدی – متاخرین – دانسته ومی‌نویسد: ومن هذه الطبقة تبدأ طبقات المفسرین المتأخرین. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
ایشان در بیان نقد طبقه ششم از مفسران اهل سنت می‌نویسد: | ایشان در بیان نقد طبقه ششم از مفسران اهل سنت می‌نویسد: | ||
اینان هر چند توانستند با تفاسیر علمی شان علم تفسیر را از جمود خارج نموده و تحولی در این علم ایجاد کنند اما انصاف ان است که بسیاری از مطالبی که | اینان هر چند توانستند با تفاسیر علمی شان علم تفسیر را از جمود خارج نموده و تحولی در این علم ایجاد کنند اما انصاف ان است که بسیاری از مطالبی که آنان بعنوان تفسیر قرآن گفته‌اند معانی قرآن نبوده بلکه به ان تحمیل گردیده است. <ref>القرآن فی الاسلام ص-59والخدمة التی قدمتها هذه الطبقة إلی علم التفسیر هی اخراجه من جموده واخضاعه للدرس والبحث، ولکن الانصاف یقتضی القول بأن کثیرا من المباحث التی کتبها هؤلاء حملت علی القرآن حملا ولا تدل علیها الآیات.</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
ایشان انگاه به تبیین طبقات مفسرین شیعه و منهج تفسیری | ایشان انگاه به تبیین طبقات مفسرین شیعه و منهج تفسیری آنان پرداخته و در معرفی طبقه اول می‌نویسد: | ||
طبقه نخست کسانی هستند که روایات تفسیری را از پیامبر ص و اهل بیت ع نقل نموده‌اند.<ref>القرآن فی الاسلام ص60 (الطبقة الأولی): الذین رووا التفسیر عن النبی صلی الله علیه وآله وسلم وأئمة أهل البیت علیهم السلام وأدرجوا الأحادیث فی مؤلفاتهم المتفرقة، کزرارة ومحمد بن مسلم ومعروف وجریر وأشباههم. | طبقه نخست کسانی هستند که روایات تفسیری را از پیامبر ص و اهل بیت ع نقل نموده‌اند.<ref>القرآن فی الاسلام ص60 (الطبقة الأولی): الذین رووا التفسیر عن النبی صلی الله علیه وآله وسلم وأئمة أهل البیت علیهم السلام وأدرجوا الأحادیث فی مؤلفاتهم المتفرقة، کزرارة ومحمد بن مسلم ومعروف وجریر وأشباههم. | ||