بوسنی و هرزگوین: تفاوت میان نسخه‌ها

قابل ذکر است که رومیان تاثیر محسوسی بر زندگی مردم بالکان داشتند از جمله فعالیتهای آنان می توان به احداث راهها، قلعه ها، معادن و شهرکها اشاره نمود. علیرغم این فعالیتها در حیات مذهبی مناطق یادشده تغییر زیادی ایجاد نگردید و ایلیریان همچنان به پایبندی به مذهب و فرهنگ کهن خویش ادامه دادند. ساکنین بوسنی باستان، یا به عبارت دیگر بوسنی که جزئی از ایالت رومی دالماتسیا محسوب میشد، با مسیحیت بسیار زود آشنا گردیدند. به موجب منابع موجود دفاتر اسقفهای کاتولیک از قرن اول پس از میلاد مسیح در سرمسکا میترویتسا، اوسیِک، و سولون وجود داشته اند. اولین اخبار موثق مربوط به سازماندهی کلیساها در این مناطق به قرن ششم بازمی‌گردد اولین شورای کلیسایی در سالهای 530  و 533 میلادی برگزار شده که اسقف آندریه بعنوان اسقف بوسنی در آن حضور داشته است.

“نبوریچ بان” اولین بان بوسنی در مقطع جنگ و درگیریهای رومیان و مجاریان در بوسنی و هرزگوین بود که دوره حکومت و خدمات شایان وی به سالهای 1154 الی 1163 میلادی باز می‌گردد. از سال 1167 الی 1203 میلادی نیز “کولین بان” بعنوان بان بزرگ بوسنی بر مسند قدرت جای داشت. بوسنی در پرتو حکومت وی پای به پای کشورهای مناطق جنوب اسلوونی به ترقی و پیشرفت زیادی در راستای ثبات سیاسی و اقتصادی، توسعه فرهنگی و تجاری دست یافت. کولین بان در سال 1189 در “بیلین پولیه” واقع در حوالی زنیتسا منشوری صادر نمود که به واسطه آن به سکنه دوبرونیک جهت بازرگانی و تجارت آزاد در بوسنی تضمین داده شد. با توجه به محتوای این منشور می توان نتیجه گیری نمود که نظام و سیستم دولتی آن زمان بسیار سازمان یافته بوده است. در سال 1203 در زمان حکومت کولین بان با حضور نماینده پاپ در منطقه بیلین پولیه مجلس کلیسای کاتولیک برگزار و در آن از کولین بان خواسته شد تا از پیروی از کلیسای بوسنی سرباز زند.

اسقف کاتولیک در سال 1252 در منطقه جاکوو که نهایتا به مقر اصلی او تبدیل گردید، توسط کلیسای صرب تحت فشار قرار گرفت. در سال 1292 کشیشهای فرانیویی به بوسنی وارد شدند و در مقطع حکومت استپان کوتورمانیچ دوم (1314-1353) قلمرو بوسنی از رود ساوا تا دریا و از تستینا تا درینا گسترده شد. بوسنی در زمان حکومت تورتکو کوتورمانیچ اول (1353 –1391) به اوج قدرت و ترقی دست یافت. وی از سال 1377  “پادشاه صربستان، بوسنی و مناطق ساحلی” نام گرفت. مقطع مزبور را می توان مقطع ترقی مستمر کشور بوسنی و اوج قدرت سیاسی و گستردگی مرزی این کشور نام نهاد.

ترکهای عثمانی در سال 1463 میلادی به بوسنی و هرزگوین دست یافته و آن را فتح نمودند اینسال را می توان تاریخ رسمی خاتمه بوسنی قرون وسطایی و آغاز بوسنی سنجاک قلمداد نمود. در این مقطع روند پذیرش دین اسلام توسط مردم بوسنی شدت یافت و در سال 1470 نیز بوسنی سنجاک رسماً تاسیس یافت.

بوسنی و هرزگوین در جنوب شرقی اروپا واقع شده و سرزمینی است دارای ارتفاعات و مناطق مسطح، که در قسمتهای جنوبی نیز دارای فلات می‌باشد همچنین این کشور در مناطق نئوم و کلرک به دریای آدریاتیک راه دارد. در هر حال بوسنی و هرزگوین را می توان سرزمینی کوهستانی و تپه ای نام داد چرا که قریب به 85 درصد از مساحت آن در ارتقاع بیش از 200 متر بالاتر از سطح دریا واقع است. دارای آب و هوای قاره ای و در مناطق بسیار محدودی نیز مدیترانه ای است.

بوسنی و هرزگوین واجد ذخایر ذغال سنگ به حجم 9/3میلیارد تن می‌باشد که 63 درصد آن را لیگنیت و 37 درصد باقیمانده را ذغال قهوه ای تشکیل میدهد. میزان ذخایر هیدروکسید آلومینیوم آهن دار بالغ بر 86 میلیون تن و قلع و روی حدود 60 میلیون تن می‌باشد. از ذخایر عناصر غیر فلزی بوسنی نیز می توان به سنگ نمک، پیروفیلیت خام به میزان 5/14 میلیون تن اشاره نمود. ذخایر قابل توجهی از باریت، آزبست، کائولین، گچ و همچنین مصالح ساختمانی همچون سنگهای تزئینی، آهک، دولومیت، خاک رس و شن و ماسه نیز در بوسنی وجود دارد. حجم ذخایر آهن در این کشور بالغ بر 718 میلیون تن می‌باشد. همچنین شواهدی از وجود ذخایر نفتی و برخی از عناصر کمیاب فلزی و غیرفلزی نیز در این کشور یافت شده است.

حمل و نقل هوایی اغلب در خطوط بین المللی انجام گرفته و در حال حاضر 8 شرکت هواپیمایی از جمله دو شرکت دولتی در کشور فعالیت دارند. بخش اعظم حمل و نقل هوایی بار و مسافر در بوسنی توسط شرکتهای خارجی، انجام می پذیرد و ارتباط هوایی بوسنی با اقصی نقاط جهان، خطوط چارتر و حمل و نقل هوایی بار را می توان رضایت بخش تلقی نمود.

منطقه مجوگوریه نیز پس از رویت حضرت مریم توسط برخی افراد به مرکز مدرن توریسم مذهبی با ظرفیتهای مناسب ساختمانی و زیرساختی تبدیل شده است. همچنین آثار و ابنیه های متعلق به هر چهار مذهب (اسلام، یهودیت، کاتولیسم و ارتدوکس) نیز در شهرها و مناطق مختلف از جمله پروساتس و یایتسه وجود دارند. بسیاری از منابع و ثروتهای طبیعی بوسنی و هرزگوین همچنان حفظ شده‌اند که از جمله آن می توان به دربند راکیتنیتسه و کروشنیتسه، منطقه حفاظت شده هوتوو بلاتو و بارداچ جهت اسکان پرندگان، جنگلهای پروچیتسا، دریاچه بلیدینیه، پروکوشکو، شاتورسکو، بوراچکو، آبشار کروایتسه، اسکاکاواتس، کوزیتسا، رود اونا با آبشارهایش، جریان بالایی رود درینا و چشمه بونا اشاره نمود.

قوه مجریه بوسنی و هرزگوین شامل شورای ریاست جمهوری (سه عضو صرب، کروات و بوشنیاک) و شورای وزیران (هشت وزارتخانه) می‌باشد. اختیارات شورای ریاست جمهوری بشرح ذیل می‌باشد: هدایت و کنترل سیاست خارجی بوسنی و هرزگوین، 2-انتصاب سفرا و دیگر نمایندگان بین المللی بوسنی و هرزگوین که حداکثر دوسوم آنان می توانند از قلمرو فدراسیون انتخاب شوند، 3-معرفی بوسنی در نهادهای بین المللی و درخواست عضویت در نهادها و سازمانهای بین المللی که بوسنی هنوز به عضویت آنها پذیرفته نشده است. 4-انجام مذاکرات جهت انعقاد قراردادهای بین المللی بوسنی و هرزگوین و لغو و تایید این قراردادها (با موافقت مجلس)، 5-اجرای تصمیمات مجلس، 6-ارائه طرح بودجه سالیانه به پارلمان با توصیه قبلی شورای وزیران، 7-ارائه گزارش مربوط به مخارج شورای ریاست جمهوری به مجلس (در صورت درخواست مجلس، حداقل یکبار در سال)،  8-هماهنگی با سازمانهای غیردولتی و بین المللی در بوسنی و هرزگوین (در صورت نیاز)، 9-اجرای دیگر وظایفی که از جانب مجلس یا با موافقت موجودیتها به این ارگان تفویض می شود.

رئیس شورا و وزرا شورای وزیران را تشکیل میدهند. شورای مزبور مسئولیت اجرای وظایف قید شده در تبصره های 1و4و5 بند سوم قانون اساسی را بعهده داشته و گزارش فعالیتهای خود را به مجلس ارائه می نماید (حداقل یکبار در سال می بایست گزارش مربوط به هزینه های کشوری را ارائه نماید)، 2-حداکثر دوسوم از تعداد کل وزرا می توانند از قلمرو فدراسیون انتخاب شوند. انتصاب معاونین وزرا که از حیث قومی با وزیر مربوطه متفاوتند بعهده رئیس شورا می‌باشد. رئیس شورا پس از تایید و رای موافق مجلس وظایف خود را آغاز می نماید. شواری وزیران در صورت استیزاه و رای عدم اعتماد مجلس بکار خود خاتمه خواهد داد. شورای وزیران شامل 8 وزیر می‌باشد.

دادگاه قانون اساسی بوسنی و هرزگوین شامل شورای عالی دادگاهی و دادستانی بوسنی و هرزگوین بوده و از 9 عضو تشکیل شده است. 4 عضو آن توسط مجلس نمایندگان فدراسیون، 2 عضو توسط مجلس جمهوری صربسکا منصوب شده و 3 عضو دیگر نیز توسط رئیس دادگاه حقوق بشر اروپا و با توافق و مشورت قبلی شورای ریاست جمهوری بوسنی انتخاب میشوند. قضات انتخاب شده توسط رئیس دادگاه حقوق بشر اروپا می توانند اتباع بوسنیایی یا غیربوسنیایی باشند.

به موجب توافقنامه صلح دیتون دو موجودیت بوسنی و هرزگوین دارای اختیارات ذیل می‌باشند: 1-موجودیتها حق دارند با احترام به اصل تمامیت ارضی و حاکمیت بوسنی و هرزگوین روابط موازی با کشورهای همسایه برقرار نمایند. 2-هر موجودیت به منظور ایجاد امکان اجرای تعهدات بین المللی دولت کشوری به آن کمک می نماید ضمن اینکه تعهدات مالی که یک موجودیت بدون موافقیت موجودیت دیگر و قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی بوسنی و هرزگوین ایجاد نماید بعنوان تعهدات مالی همان موجودیت تلقی شده و می بایست به تنهایی آن را عهده دار شود باستثناء مواردی که تعهد مزبور شرط عضویت بوسنی در یک سازمان یا نهاد بین المللی باشد. 3-موجودیتها در حیطه اختیارات خود کلیه شرایط لازم جهت حفاظت حقوقی و امنیتی اشخاص، حفظ و نگهداری ارگانهای مدنی مسئول اجرای قوانین و مقررات که فعالیت خود را بر حسب مقررات و معیارهای جاری بین المللی بانجام می رسانند را فراهم می سازند. 4-هر موجودیت می تواند با موافقت مجلس توافقنامه هایی را با نهادها و کشورهای خارجی منعقد نماید. مجلس می تواند از حیث قانونی تعیین نماید که برای چه قراردادهایی نیاز به موافقت مجلسی نیست.

بقعه از لحاظ شکل ظاهری نظیر مساجدی است که واجد زیرگنبد هستند با این اختلاف که گنبد اغلب بر روی 4 ستون نصب شده است. بقعه می تواند حالت باز یا بسته داشته باشد. از بقعه های بسته می توان به غازی خسرو بیگ و مراد بیگ در سارایوو، فرهاد پاشا در بانیالوکا (تخریب شده)، سینان بیگ در چاینیچی (تخریب شده) یاد کرد. از بقعه های باز نیز می توان به آلیفاکوواتس و مسجد کنار تکیه سینان در سارایوو و چند بقعه در تراونیک یاد کرد.

بروس بزیستان (بازار) سارایوو بنایی است که در سال 1551 تاسیس شده است. این بنا دارای شکلی مستطیلی است و با گنبدهایی پوشیده شده است. حمامها نیز از حیث ساختمانی تقریبا از همین سبک تبعیت می نمایند و تقریبا شبیه بزیستان زیرگنبد دار می‌باشند ولی از لحاظ ترکیب ساختمانی با ارزشتر از بزیستان می‌باشند. در قرن شانزدهم میلادی در بوسنی و هرزگوین هر قصبه دارای یک یا چند حمام بود و در بسیاری از شهرها حمامها بناهایی تاریخی و بقعه مانند هستند که در بافت قدیمی شهر تاثیر مهمی می گذارند. از حمامهای مشهور می توان به حمام غازی خسرو بیگ در سارایوو (تاسیس در سال 1555) اشاره نمود.

پلهای ساخته شده در عهد کلاسیک (قرن شانزدهم) دارای ارزش تاریخی و زیبایی منحصربه فردی می‌باشد. در ساخت پلها همواره گرایشی نسبت به طرحهای آزاد و رویایی وجود داشته است. برخی از پلها دارای یک قوس (پل موستار) و برخی دیگر دارای چند قوس بود (پل ویشه گراد). می توان گفت که در ساخت پلها قاعده خاصی وجود نداشته و معمار آزادانه ایده های خود را در احداث آنها بکار بسته است. مهمترین و معروفترین پلها شامل: پل رودخانه درینا در ویشه گراد، پل رودخانه نرتوا در موستار، پل کوزیا چوپریا بر رودخانه میلیاتسکای سارایوو، پل ژپا، پلهای رودخانه میلیاتسکای سارایوو، پل ارسلان آگیچ در تربینیه و پلهای زیاد دیگری که نشان دهنده تنوع طرحهای معماران در چارچوب سبکی پخته و جدی می‌باشد.