کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین

احمد بن یحیی مکتب
نام کامل	احمد بن یحیی مکتب
نام‌های دیگر	مکتب
اطلاعات شخصی
دین	اسلام، مذهب
استادان	ابوطیب احمد بن محمد وراق محمد بن قاسم بن زکریا محاربی محمد بن یحیی صولی
شاگردان	شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی
فعالیت‌ها	محدث شیعی

احمد بن یحیی مکتب، (000 – حدود 355ق)ابوعلی. محدث شیعی در اواسط سده چهارم هجری. در امر کتابت و نویسندگی دست داشته و از معلمان این رشته بوده است. به‌همین دلیل وی به لقب مکتب مشهور است. در بغداد نزد ابوطیب احمد بن محمد وراق(م.ح325ق) نیز شاگردی نموده است. شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی(م381ق) از شاگردان وی است‌که روایات متعددی از او شنیده است.

معرفی اجمالی

احمد بن یحیی مکتب، ابوعلی. محدث شیعی در اواسط سده چهارم هجری. لقب «مکتب»(بر وزن محدث) از آن‏ روی به وی داده شد که در امر کتابت و نویسندگی دست داشته و از معلمان این رشته بوده است. تاریخ تولد و مرگ وی با توجه به این‌که شرح ‏حال او در منابع نیامده، کاملاً مبهم و نامعلوم است، چنان‌که از زادگاه و آرامگاه او نیز خبری در دست نیست. از شاگردان و اساتید او می‌‏توان حدس زد که وفات او در اواسط سده چهارم حدود 355 هجری اتفاق افتاده و احتمالاً محل آن بغداد یا کوفه بوده است. از اوایل زندگی و محل پرورش او اطلاعی در دست نیست اما روایات او از ابن درید عمانی(م321ق) مربوط به سال 308هجری به بعد است که ابن‌‏ درید پس از فرار دوازده ‏ساله‏‌اش به عمان و شیراز، تازه به بغداد برگشته بود. هم‌چنین وی در بغداد نزد «ابوطیب احمد بن محمد وراق»(م.ح325ق) نیز شاگردی نموده است.

بنابراین با توجه به استادان بغدادی او، وی می‏‌بایست مدتی از حیات علمی خود را در بغداد سپری کرده باشد، چنان‌که شاگردی او نزد «محمد بن قاسم بن زکریا محاربی»(م.ح324ق) که از بزرگان کوفه به ‏شمار می‌‏آمد، نشان‌گر آن است که وی در کوفه نیز حضور داشته و از محضر استادان آن‌جا بهره برده است. وی هم‌چنین حدیثی از محمد بن یحیی صولی(م335ق) دارد که مضمون آن، پرسش مأمون(حکومت: 198تا 218ق) از امام رضا(علیه السلام) در باره فلسفه قیام زید بن علی(علیه السلام)(م ق) می‏‌باشد. از استادان دیگر او کسی را نمی‌‏شناسیم. از شاگردان او «شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی»(م381ق) است که روایات متعددی از او شنیده و به گمان قوی، این روایات مربوط به سال‏‌های 352 و 354 هجری است که شیخ صدوق در بازگشت از سفر حج، اقامت‏‌های کوتاهی در بغداد داشته است. از او احادیث اندکی در جوامع روایی شیعه باقی مانده که در باره فضیلت علی‌بن ابی‌طالب(علیه السلام) و برخی امامان دیگر است. صاحب نظران در باره ارزش روایات او سکوت نموده‏‌اند، ولی شیخ صدوق در نقل برخی از روایت‌‏های او با جمله «رضی الله عنه» از او تجلیل کرده است. از آثار تألیفی او گزارشی دیده نشده است.

استادان

اساتید احمد بن یحیی مکتب، عبارتند از ابوطیب احمد بن محمد وراق، محمد بن قاسم بن زکریا محاربی و محمد بن یحیی صولی .

شاگردان

در میان شاگردان وی تنها نام شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی به چشم می‎خورد.

منابع

1. علل الشرایع، ج1ص71 باب 62حدیث1، وص145 باب 121حدیث1؛
2. عیون اخبار الرضا(علیه السلام)، ج2ص76 حدیث7، وص225 حدیث1؛
3. الامالی، شیخ صدوق، ص51 حدیث5، وص299 احادیث339 و 341؛
4. کمال الدین و تمام النعمه، ترجمه منصور پهلوان، ج2ص354، باب 52 حدیث1 و باب 53 حدیث1؛
5. معجم رجال الحدیث، ج3ص160 شماره 1019؛
6. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص60.

Hoosinrasooli/صفحه تمرین
اطلاعات شخصی

احمد بن يحيي هادي، (275 – 324ق) ترجمان الدين. معروف به «ابن طباطبا» و مشهور به «احمد ناصر». فقيه، اصولي، متكلم، شاعر و سومين امام شيعي زيدي در يمن. او پس از كناره‏گيري برادرش «مرتضي لدين الله»(م323ق) در سال 301هجري به امامت رسيد. ولادت او در سال 275هجري بود و وفات او به سال 324هجري به دست فرزندش «ابو الغطمش ابراهيم بن ناصر» در «صعده« مركز خلافتش، اتفاق افتاد. وي به درد «نقرس»(ورم مفاصل) مبتلا بود و در جنگ‏ها حضور عملي نداشت. در روزگار او قرمطيان و باطنيان، بار ديگر سر به شورش برداشتند و در سال 307هجري با وي در نزديكي صنعاء جنگيدند. در اين جنگ او با 30 هزار سپاهي با قرمطيان جنگيد و بر آنان پيروز شد. وي در منابع معتبر، از اديبان و شاعران برجسته معرفي شده است، اما اشاره‏اي به حيات علمي و اساتيد و شاگردان او نشده است. از تأليفات او «النجاة در اصول 13 جلد»، «الدامغ»، «التوحيد»، «الفقه»، «التنبيه» و «الرد علي القدريه» هستند. منابع: (عمده الطالب، ص178؛ تاريخ ابن خلدون، ج4ص111؛ دائره المعارف بزرگ اسلامي، زير نظر كاظم بجنوردي، ج2ص60)