کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین

محمد بن زید یونس قزوینی
نام کامل	جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی
اطلاعات شخصی
محل تولد	قزوین
روز درگذشت	312.ق
محل درگذشت	مکه
دین	اسلام، شیعه
استادان	ابن ماجه قزوینی داود بن سلیمان غازی قزوینی عبدالله بن عمرو بن حکم بغدادی محمد بن هشام مستملی محمد بن غالب بن حرب حمدان بن مغیره
شاگردان	ابوالحسن دارقطنی احمد بن ابراهیم بن علی بن فراس محمد بن حبان بستی
فعالیت‌ها	فقیه، محدث شیعی و امام حرمین در مکه

جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی، فقیه، محدث شیعی و سی سال امام حرمین در مکه بود. در قزوین دیده به جهان گشود و به سال 312 هجری در مکه چشم از جهان بست. از راویان حدیث شیعه و از خاندان‌‏های معروف شیعی قزوین است. در زادگاهش نزد اساتید و علمای عصر خویش از جمله ابن ماجه قزوینی و داود بن سلیمان غازی قزوینی علوم اسلامی و مدارج عالی فقه را به انجام رساند.

معرفی اجمالی

جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی، فقیه، محدث شیعی و امام حرمین در مکه. وی در قزوین دیده به جهان گشود اما از تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست. وفات او در مکه به سال 312 هجری اتفاق افتاده است. وی علوم اسلامی و مدارج عالی فقه را در زادگاهش نزد اساتید و علمای عصر خویش از جمله «ابن ماجه قزوینی» و «داود بن سلیمان غازی قزوینی» به انجام رساند. داود بن سلیمان، از اصحاب امام رضا(علیه السلام) است که وی به واسطه او از امام رضا نقل حدیث می‏‌کند. به گفته رافعی در التدوین، وی از قزوین راهی حج گشت و مکه را محل اقامت خویش برگزید و مجاور آنجا گردید و سی سال امام حرمین بود. در آنجا کرسی تدریس فقه و حدیث برقرار نمود و شاگردانی تربیت کرد.

وی از راویان حدیث شیعه و از خاندان‌‏های معروف شیعی قزوین است که جمع بسیاری از فقهاء و محدثین از این سلسله برخاسته‌‏اند. شاید علت تضعیف و بی ‏اعتباری احادیث او در نگاه صاحب‌نظران سنی، شیعه‏ گری او بوده باشد. ابوالحسن دارقطنی که از علمای بزرگ اهل‌سنت و از شاگردان با واسطه اوست، در کتاب الغرائب حدیثی از او نقل کرده و آن را بی ‏اعتبار دانسته است. ابن‏ حجر نیز وی را فردی نامطمئن معرفی کرده است. وی هم‌چنین در حدیثی از رسول خدا(صلی الله علیه)، محبت علی بن ابی‌طالب(علیه السلام) را نشانه ایمان و کینه آن حضرت را نشانه نفاق معرفی کرده است، اما شمس ‏الدین ذهبی ضمن غریب شمردن این حدیث، به توجیه آن پرداخته است سیر. از آثار او کتاب یا رساله‌‏ای معرفی نشده است.

اساتید

اساتید وی ابن ماجه قزوینی، داود بن سلیمان غازی قزوینی، عبدالله بن عمرو بن حکم بغدادی، محمد بن هشام مستملی، محمد بن غالب بن حرب و حمدان بن مغیره بوده‌اند.

شاگردان

از شاگردان مشهور وی می‌توان ابوالحسن دارقطنی، احمد بن ابراهیم بن علی بن فراس و محمد بن حبان بستی را نام‌برد.

منابع

1. دائره المعارف تشیع، ج5ص379؛
2. التدوین فی اخبار قزوین، رافعی قزوینی، ج2ص275؛
3. لسان المیزان، ابن حجر، ج2ص110 شماره 447.

پانویس

جعفر بن حسین بن علی بن شهریار
نام کامل	جعفر بن حسین بن علی بن شهریار
نام‌های دیگر	ابومحمد مؤمن قمی
اطلاعات شخصی
محل تولد	قم
روز درگذشت	340.ق
محل درگذشت	کوفه
استادان	محمدبن عبدالله بن جعفر حمیری محمدبن حسن بن احمد بن ولید محمدبن جعفر مؤدب محمدبن جعفر بن احمد بن بطه
شاگردان	احمدبن محمدبن نصر رازی سمسار ابوعلی احمدبن حسین بن احمد بن عمران شیخ صدوق محمد بن بابویه ابوالحسین محمدبن علی بن فضل بن تمام شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان
آثار	كتاب النوادر كتاب المزار فضل الكوفه و مساجدها
فعالیت‌ها	راویان راستگوی شیعه

جعفر بن حسین بن علی بن شهریار، معروف به «ابومحمد مؤمن قمی». شیخ اهل قم و از راویان راستگوی شیعه. از تاریخ ولادت او اطلاعی در دست نیست اما بر اساس شواهدیکه در شرح‏حال او مشهود است، می‏توان محل تولد او را در قم دانست. به گفته نجاشی وی اصالتاً اهل قم است، سپس بهکوفه منتقل شد و در سال 340هجری در همین شهر وفات یافت. محل پرورش او در قم بود و در آنجا نزد استادان این شهر به استماع حدیث پرداخت و قبل از سفرش بهکوفه، از صلاحیتکافی و اعتبار علمی بالایی برخوردار شد به‏طوریکه رجال‏شناسان، وی را از اساتید امامیه و بزرگ اهل قم معرفیکرده‏اند. وی در قم از مصاحبان «ابن ولید قمی ابوجعفر محمد»(م343ق) بود، و زمانیکه به عراق آمد حامل اجازه روایات «ابن‏ولید» برای «هارون بن موسی تلعكبری»(م385ق) بود. برخی از روایات او به‏طور مستقیم از «محمدبن حسن صفار»(م290ق) نقل شده، ولی در پاره‏ای موارد به واسطه ابن‏ولید از صفار روایتکرده است. شیخ طوسی وی را از جمله راویانی قرار دادهکه به‏طور مستقیم از ائمه(ع) روایت نكرده است. اساتید او «محمدبن عبدالله بن جعفر حمیری»(م.ب.304ق،کاتب امام عصرعج)، «محمدبن حسن بن احمد بن ولید»، «محمدبن جعفر مؤدب»، و «محمدبن جعفر بن احمد بن بطه»(م.ب317ق) هستند. شاگردان روایی او «احمدبن محمدبن نصر رازی سمسار»(م.ح375ق)، «ابوعلی احمدبن حسین بن احمد بن عمران»(م.ح381ق)، «شیخ صدوق محمد بن بابویه»(م381ق)، «ابوالحسین محمدبن علی بن فضل بن تمام»(م.اندكی بعد 340ق) و «شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان»(م413ق) هستند. شیخ مفید درکتاب «الاختصاص» احادیث زیادی از او نقلکرده است. همچنین از دیگرکسانیکه از او روایتکرده است «حیدر بن محمدبن نعیم»(م.ب340ق) معروف به «ابواحمد سمرقندی»(شاگرد عیاشی) است، و این نشان می‏دهدکه شاگردان «محمدبن مسعود عیاشی»(م.حدود329ق) با وی ارتباط داشته‏اند. تألیفات او «كتاب النوادر»، «كتاب المزار» و «فضل الكوفه و مساجدها» هستند.کتاب‏های او را «ابوالحسین بن تمام» روایتکرده است.

منابع

1. رجال نجاشی، ص123 شماره 317؛
2. رجال الطوسی، ص420 شماره6058؛
3. خلاصه الاقوال، ص91؛
4. رجال ابن داود، ص63؛
5. نقد الرجال تفرشی، ج1ص341 شماره 957؛
6. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص70؛
7. الذریعه، ج24ص325؛
8. الاختصاص، شیخ مفید، صفحات متعدد.