| آثار = {{فهرست جعبه افقی |تاریخ علوی |الصخره و البئر }}
| فعالیت‌ها = [[محدّث|محدث]]
| وبگاه =
}}
'''جعفر بن محمد بن جعفر بن حسن بن جعفر بن حسن مثنی بن حسن (علیه‌السلام)'''، از [[سادات حسنی]] و از [[محدثان]] معتبر [[مذهب شیعه|شیعه]] است. وی را «کثیرالسماع» و کثیر الروایه» و «محدث» لقب دادهاند. وی علاوه بر کار علمی، فعالیتهای اجتماعی نیز داشت و از حقوق آل ابی‌طالب به شدت دفاع میکرد، از اینرو مرحوم [[نجاشی]] وی را از چهرههای برجسته طالبیین، معرفی کرده است.
== زندگی‌نامه ==
جعفر بن محمد بن جعفر بن حسن بن جعفر بن حسن مثنی بن حسن (علیه‌السلام)، از سادات حسنی و از محدثان معتبر [[مذهب شیعه|شیعه]] است. ولادت او در [[سامرا]] به سال 224 هجری، و وفاتش در روز چهارشنبه اول [[ذی القعده|ذی‌القعده]] سال 308 هجری در [[بغداد]] روی داد. دوران زندگی و حیات علمی او را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد. ابتداء به شنیدن حدیث علاقه نشان داد به طوری که وی را «کثیرالسماع» لقب داده و این دوره را مرحلهای از حیات علمی او به حساب آوردهاند. در مرحله دوم، به نقل احادیث مذکور پرداخت و در این مرحله وی را «کثیر الروایه» لقب دادهاند. وی به دلیل روایات بسیارش، نخستین کس از سادات است که لقب «محدث» به او داده شده است. سپس در مرحله سوم و در اواخر عمرش به تصنیف کتاب روی آورد. وی علاوه بر کار علمی، فعالیتهای اجتماعی نیز داشت و از حقوق آل ابی‌طالب به شدت دفاع میکرد، از اینرو مرحوم نجاشی وی را از چهرههای برجسته طالبیین، معرفی کرده است. مقام علمی و عظمت شأن او باعث شده تا در منابع رجالی و تاریخی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز فردی خوش‌نام و مورد اعتماد معرفی شود. فرزندان او «حسن بن جعفر»، «یحیی بن جعفر» و «محمدبن جعفر» مشهور به «ابوقیراط» از راویان مورد وثوق هستند به ویژه ابوقیراط که شهرت بسیار دارد و کسی است که بر جنازه مرحوم [[شیخ کلینی|کلینی]] [[نماز]] گزارده است.
== اساتید ==
اساتید او احمدبن عبدالمنعم، ابوموسی عیسی بن مهران، ایوب بن محمدبن فروخ، علی بن عبدک و موسی بن عبدالله بن موسی هستند.
== شاگردان ==
از جمله شاگردان معروف او محمدبن عمربن محمد جعابی و محمدبن عبدالله ابوالمفضل شیبانی کوفی هستند.
== آثار ==
از آثار و روایاتی که از او بر جای مانده می‌توان دریافت که تخصص عمده او در [[فقه]]، حدیث و تاریخ بوده است. از جمله تألیفات او کتاب «تاریخ علوی» و «الصخره و البئر» را می‌توان نام برد.
== منابع ==
# رجال نجاشی، ص122 شماره 314؛
# خلاصه الاقوال، ص91؛
# رجال ابن داود، ص65 شماره 325؛
# نقد الرجال، تفرشی، ج1ص355 شماره 1004؛
# تنقیح المقال، ج1ص223 شماره 1779؛
# معجم رجال الحدیث، ج5ص75 شماره 2262؛ و ج16ص171 شماره 10408؛
# لسان المیزان، ابن حجر، ج2ص127 شماره 550؛
# تاریخ بغداد، ج2ص144 شماره 563؛ وج7صص213 و214 شماره 3669؛
جعفر بن محمد حسنی (حسینی)، محدث شیعی و از سادات حسنی است. کنیه او در منابع ذکر نشده است، اما در بسیاری از موارد، شخصی به همین نام با کنیه «ابوعبدالله» وارد شده که به اعتقاد نگارنده وی با شخصیت مورد بحث، متحد است. زیرا با بررسی‌های انجام شده در می‌یابیم که استادان و شاگردان هر دو مشترک هستند و حتی در غالب موارد، مضامین و الفاظ احادیثی که از آنها نقل شده کاملاً با یکدیگر هم‌خوانی دارد. بنابراین به نظر می‌رسد که وی همان «ابوعبدالله جعفر بن محمد بن جعفر بن حسن حسنی»(پدر ابوقیراط محمد بن جعفر) بوده باشد که در سامرا به سال 224 هجری تولد یافت، و وفاتش در روز چهارشنبه اول ذیقعده سال 308 هجری در بغداد روی داد. شرح‌حال او و فرزندش «ابوقیراط» را در این کتاب ذکر کرده‌ایم. برای اطلاع بیشتر علاوه بر منابعی که در آنجا ذکر شده، می‌توانید به منابع زیر نیز مراجعه نمایید.
جعفر بن محمد بن عبیدالله بن عتبه، از محیط خانواده و دوران تحصیل و هم‌بحثان او اطلاعی در دست نیست. وی دوران تحصیل و حیات علمی خود را در كوفه سپری كرده باشد زیرا استاد و شاگردش هر دو در كوفه سكونت داشتند.
معرفی اجمالی
جعفر بن محمد بن عبیدالله بن عتبه، می‌دانیم كه وی از ایوب بن نوح نقل حدیث كرده است، بنابراین وی هنگامی كه نزد این استاد خود، مشغول استماع حدیث بود از سن كافی(بیست ساله) برخوردار بوده و زمان تولد او را می‌توان حدود 235هجری در نظر گرفت. وفات او نیز ممكن است در اواخر سده سوم یا اوایل سده چهارم اتفاق افتاده باشد، زیرا ابن عقده كوفی از شاگردان او بوده است و در این‌جا ترجیحاً تاریخ وفات او را در اوایل سده چهارم حدود 305هجری در نظر گرفته‌ایم. از محیط خانواده و دوران تحصیل و هم‌بحثان او اطلاعی در دست نیست. گمان می‌رود وی دوران تحصیل و حیات علمی خود را در كوفه سپری كرده باشد زیرا استاد و شاگردش هر دو در كوفه سكونت داشتند اما به هر حال در منابع گزارشی از شرح‌حال او نیامده و شخصیت او كاملاً برای ما مجهول است. به نظر می‌رسد از آنجا كه شاگرد و استاد او از دانشمندان نامدار شیعه به شمار می‌آیند، وی در زمان خود از شخصیت‌های مشهور و شناخته‌شده بود لكن استماعات حدیثی او هیچ‌گاه به آیندگان انتقال پیدا نكرد و شخصیت او در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت.
اساتید
از میان اساتید وی تنها نام ایوب بن نوح در منابع ذکر شده است.
شاگردان
از میان شاگردان وی تنها نام ابن عقده كوفی در منابع ذکر شده است.
