عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:


== معرفی اجمالی ==
== معرفی اجمالی ==
احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی، دانشمند، ادیب، مورخ، [[محدّث|محدث]] و صاحب کتاب «السقیفه». وی در اواسط قرن سوم حدود 245 [[هجری]] در [[بصره]] چشم به جهان گشود زیرا بعضی از اساتید او در 262هجری وفات یافته‌‏اند. بنابراین وی در این هنگام حداقل به سن جوانی رسیده بود. وفات او به گفته معاصرش [[ابوبكر صولی شطرنجی|ابوبکر صولی شطرنجی]] (م335ق) در 323هجری در زادگاهش بصره اتفاق افتاده است. وی دوران کودکی و جوانی را در [[بصره]] سپری کرد و پس از آن به [[بغداد]] آمد و نزد اساتید آن‌جا شاگردی نمود و در علوم حدیث و تاریخ تبحر یافت. وی هم‌چنین سفری به [[سامرا|سامراء]] داشته و نزد استاد خود [[احمد بن اسحاق بن صالح]] (م281ق) که در این شهر اقامت دائم داشت و در همین شهر درگذشته است، احادیثی فراگرفته است. اساتید او عمدتاً از [[اهل سنت و جماعت|اهل‏‌سنت]] هستند و از استادان شیعی او تنها می‏‌توان به «محمد بن زکریا بن دینار غلابی جوهری» اشاره نمود. از استادان [[اهل سنت و جماعت|سنی]] او «[[ابوزید عمر بن شبه]]» (م262ق)، «ابویوسف یعقوب بن شیبه» (م262ق)، «احمد بن منصور رمادی» (م265ق) و «احمد بن اسحاق بن صالح» (م281ق) هستند.  
احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی، دانشمند، ادیب، مورخ، [[محدّث|محدث]] و صاحب کتاب «السقیفه». وی در اواسط قرن سوم حدود 245 [[سال قمری|هجری]] در [[بصره]] چشم به جهان گشود زیرا بعضی از اساتید او در 262هجری وفات یافته‌‏اند. بنابراین وی در این هنگام حداقل به سن جوانی رسیده بود. وفات او به گفته معاصرش [[ابوبكر صولی شطرنجی|ابوبکر صولی شطرنجی]] (م335ق) در 323هجری در زادگاهش بصره اتفاق افتاده است. وی دوران کودکی و جوانی را در [[بصره]] سپری کرد و پس از آن به [[بغداد]] آمد و نزد اساتید آن‌جا شاگردی نمود و در علوم حدیث و تاریخ تبحر یافت. وی هم‌چنین سفری به [[سامرا|سامراء]] داشته و نزد استاد خود [[احمد بن اسحاق بن صالح]] (م281ق) که در این شهر اقامت دائم داشت و در همین شهر درگذشته است، احادیثی فراگرفته است. اساتید او عمدتاً از [[اهل سنت و جماعت|اهل‏‌سنت]] هستند و از استادان شیعی او تنها می‏‌توان به «محمد بن زکریا بن دینار غلابی جوهری» اشاره نمود. از استادان [[اهل سنت و جماعت|سنی]] او «[[ابوزید عمر بن شبه]]» (م262ق)، «ابویوسف یعقوب بن شیبه» (م262ق)، «احمد بن منصور رمادی» (م265ق) و «احمد بن اسحاق بن صالح» (م281ق) هستند.  


درباره اعتقاد او سخن قاطعی نمی‌‏توان گفت. از یک‌سو شیخ طوسی نام او را در فهرست خود یاد کرده و اشاره‏ای به فساد اعتقاد او ننموده است. روشن است که بنای شیخ در این کتاب بر آن است که جز دانشمندان [[مذهب شیعه|شیعی]] را ذکر نکند؛ و از سوی دیگر [[ابن ‏ابی‏ الحدید]] به صراحت وی را از عالمان سنی برشمرده است. از احادیث و اخباری که وی خود در کتاب «السقیفه» گزارش کرده نیز نمی‏‌توان به حقیقت اعتقاد او پی برد هر چند وی در این و از سوی دیگر ابن ‏ابی‏ الحدید به صراحت وی را از عالمان سنی برشمرده است.  
درباره اعتقاد او سخن قاطعی نمی‌‏توان گفت. از یک‌سو شیخ طوسی نام او را در فهرست خود یاد کرده و اشاره‏ای به فساد اعتقاد او ننموده است. روشن است که بنای شیخ در این کتاب بر آن است که جز دانشمندان [[مذهب شیعه|شیعی]] را ذکر نکند؛ و از سوی دیگر [[ابن ‏ابی‏ الحدید]] به صراحت وی را از عالمان سنی برشمرده است. از احادیث و اخباری که وی خود در کتاب «السقیفه» گزارش کرده نیز نمی‏‌توان به حقیقت اعتقاد او پی برد هر چند وی در این و از سوی دیگر ابن ‏ابی‏ الحدید به صراحت وی را از عالمان سنی برشمرده است.  


بسیاری از دانشمندان [[شیعه]]، سخن شیخ طوسی را بر گفته ابن ‏ابی‏ الحدید ترجیح داده و وی را امامی معرفی کرده‏‌اند و شاید به همین دلیل مورخان بزرگ اهل‌‏سنت مانند [[خطیب بغدادی]]، [[ابن حجر عسقلانی|ابن‌حجر عسقلانی]] و دیگران متعرض شرح‏ حال او نشده‏‌اند، چنان‌که برخی از اخبار او درباره فضیلت [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]] و تنقیص [[معاویه]] و نیز گزارش او درباره تخلف [[ابوبکر بن ابی قحافه|خلیفه اول]] از لشگر اسامه، می‌‏تواند گواه [[مذهب شیعه|تشیع]] او باشد.  
بسیاری از دانشمندان [[مذهب شیعه|شیعه]]، سخن شیخ طوسی را بر گفته ابن ‏ابی‏ الحدید ترجیح داده و وی را امامی معرفی کرده‏‌اند و شاید به همین دلیل مورخان بزرگ اهل‌‏سنت مانند [[خطیب بغدادی]]، [[ابن حجر عسقلانی|ابن‌حجر عسقلانی]] و دیگران متعرض شرح‏ حال او نشده‏‌اند، چنان‌که برخی از اخبار او درباره فضیلت [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]] و تنقیص [[معاویه]] و نیز گزارش او درباره تخلف [[ابوبکر بن ابی قحافه|خلیفه اول]] از لشگر اسامه، می‌‏تواند گواه [[مذهب شیعه|تشیع]] او باشد.  
وی تألیفات بسیاری داشته که اکثر آن‌ها از بین رفته است. از کتاب‏‌های مهم و معروف او که اکنون در دست است کتاب «السقیفه و فدک» است که در آن داستان سقیفه و خطبه [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت زهراء (سلام الله علِیها)]] و ماجرای فدک گزارش شده است. اصل این کتاب تا قرن هفتم هجری موجود بوده است اما از آن پس [[ابن ابی‏ الحدید |ابن ابی‏ الحدید معتزلی]] (م655ق) در [[شرح نهج البلاغه (کتاب)|شرح نهج ‏البلاغه]] و [[ابوالفتح اربلی]] (م693ق) در [[كشف الغمه (کتاب)|کشف ‏الغمه]]، از روی نسخه عتیقه‏ ای که در اختیار داشتند متن آن را در کتاب‏‌های‌شان درج نموده و به آیندگان انتقال داده‏‌اند.
وی تألیفات بسیاری داشته که اکثر آن‌ها از بین رفته است. از کتاب‏‌های مهم و معروف او که اکنون در دست است کتاب «السقیفه و فدک» است که در آن داستان سقیفه و خطبه [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت زهراء (سلام الله علِیها)]] و ماجرای فدک گزارش شده است. اصل این کتاب تا قرن هفتم هجری موجود بوده است اما از آن پس [[ابن ابی‏ الحدید |ابن ابی‏ الحدید معتزلی]] (م655ق) در [[شرح نهج البلاغه (کتاب)|شرح نهج ‏البلاغه]] و [[ابوالفتح اربلی]] (م693ق) در [[كشف الغمه (کتاب)|کشف ‏الغمه]]، از روی نسخه عتیقه‏ ای که در اختیار داشتند متن آن را در کتاب‏‌های‌شان درج نموده و به آیندگان انتقال داده‏‌اند.


confirmed، مدیران
۳۳٬۹۰۲

ویرایش