سودان

نام کشور	فارسی: سودان عربی: «جمهوریة السودان»، انگلیسی: Republic of the Sudan
مکان	شرق آفریقا
منطقه زمانی	یوتی‌سی+۲ (CAT)
زبان	عربی و انگلیسی
پایتخت	خارطوم
نوع حکومت و ساختار سیاسی	فدرالیسم دولت موقت
واحد پول	پوند سودان

سودان کشوری است در شرق قاره آفریقا و نزدیک به قاره اروپا که دین رسمی آن اسلام است. سودان به لحاظ جغرافیایی دارای موقعیتی استراتژیک و خیلی مهم است و برای جهان اسلام دروازه آفریقا است.

پیشینه

سودان بخشی از فرمانروایی‌های کوش و نوبیه بوده که صدها سال قبل از میلاد مسیح بر گستره عظیمی از جنوب کردوفان تا صحرای سینا حکمرانی می‌کرده‌اند. مردمان شمال آفریقا در آغاز سده هشتم میلادی به اسلام گرویده‌اند و کم‌کم اسلام به بازارهای سودان غربی راه یافت، اما تأثیر اولیه آن اندک بود، تا اینکه گسترش اسلام در سودان از حدود سده ۱۱ تا ۱۴ میلادی سرعت گرفت و از طریق حکومت‌های دینی از سده هفدهم تقویت یافته و استوار شد. محمدعلی پاشای مصری در (۱۸۲۰-۱۸۲۱ میلادی) به سودان لشکرکشی و آن را فتح کرد. حکومت مشترک عثمانی و مصر بر سودان تا سال ۱۸۸۱ ادامه یافت. با تسلط امپراتوری بریتانیا بر مصر، ابتدا اداره بخش اعظمی از سودان به بریتانیایی‌ها موکول شد و سپس ارتشبد چارلز جرج گوردون از طرف خدیو مصر، فرماندار کل سودان شد. بدین ترتیب سودان اگرچه رسماً تحت کنترل مصریان بود، اما در واقع مستعمره بریتانیا بود. محمد احمد سودانی (مهدی سودانی) با ادعای مهدویت، جنبشی را شکل داد و در سال ۱۸۸۰ میلادی توانست اشغالگران را از سودان بیرون کند. اما تا سال ۱۸۸۴ میلادی، حکومت فراگیر مهدی سودانی احمد تشکیل نشد. در فوریه ۱۸۸۴ میلادی بریتانیا به‌قصد سازش با مهدی سودانی، سودان را مستقل از مصر اعلام کرد و ارتشبد گوردون را به مقام فرمانداری کل سودان منصوب کرد. محمد احمد هم ام‌درمان را پایتخت خویش قرار داد ولی در طی یک بیماری مرموز در ژوئن ۱۸۸۵ میلادی درگذشت.
بعد از او اختلافات داخلی شدت گرفت و سرانجام یکی از پیروان او به نام «عبدالله» به همراه نیروهایش که به «انصار» معروف بودند در سال ۱۸۹۱ بر دیگران پیروز شدند.
سودان در سال‌های ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰ میلادی، در گیر خشکسالی و گرسنگی و بیماری‌های واگیردار شد و در سال ۱۸۹۶ بریتانیا و فرانسه به ترتیب از شمال و از غرب وارد عملیات نظامی علیه دولت عبدالله شدند. نیروهای مشترک بریتانیایی - مصری به فرماندهی لرد هربرت کیچنر در سپتامبر ۱۸۹۸ میلادی، ام‌درمان، مرکز دولت عبدالله را اشغال کردند و سودان عملاً به صورت کامل مستعمره بریتانیا شد و «سر ریچنالد وینگیت» در سمت فرماندار کل سودان سازمان اداری سودان را با اقتباس از تشکیلات بریتانیایی پی‌ریزی کرد.
پس از استقلال مصر در سال ۱۹۲۲، سوداهای استقلال‌طلبانه در سودان شکل گرفت و در سال ۱۹۴۳ دو حزب «العشقاد» و «امت» با هدف استقلال‌طلبی تأسیس شدند. در نوامبر ۱۹۵۳ برای نخستین‌بار انتخابات مجلس در سودان برگزار شد و حزب «العشقاد» به رهبری «اسماعیل ازهری» با ۵۱ کرسی به پیروزی رسید. در سال ۱۹۵۵ مجلس مؤسسان ملی خواستار خروج کلیه نیروهای مصری و بریتانیایی از این کشور شد و جشن استقلال در ژانویه ۱۹۵۶ برگزار شد.

نام کشور

کشور سودان که در زبان عربی به آن «جمهوریة السودان» گفته می‌شود در سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد با زبان انگلیسی Republic of the Sudan نامیده می‌شود.

پرچم کشور

پرچم کشور سودان از هنگام استقلال تا ۱۹۶۹م مشتمل بر سه نوار رنگی آبی، زرد و سبز بود که رنگ آبی در آن نشانهٔ رود نیل، رنگ زرد نشانهٔ صحرا و رنگ سبز نشانهٔ زمین‌های کشاورزی بود. در سال ۱۹۶۹م پرچم سودان تغییر یافت به شکل امروزی درآمد. رنگ‌های این پرچم شباهت زیادی به پرچم کشورهای اسلامی‌ دارد و مشتمل بر سه نوار قرمز، سفید و سیاه است که مثلث سبزرنگی در سمت چپ پرچم این سه نوار را قطع می‌کند.

نژاد

جمعیت سودان به طور فوق‌العاده‌ای پیچیده می‌نماید، اختلاط‌های شدید نژادی و جابه‌جایی‌های گاه مهم و گسترده قبایل، موجب این اختلاط بوده است، از این رو قوم عرب دارای مفهومی بیشتر زبانی یا فرهنگی است تا نژادی؛ تردیدی نیست که قبایل عرب عمیقاً در این سرزمین نفوذ کرده‌اند، ولی آنها غالباً با بومیان آمیزش کرده و به طور تدریجی هویت نژادی خود را ازدست‌داده‌اند، با وجود این بر فرهنگ، ادبیات و زبان سودان اثر نهاده‌اند، از لحاظ جغرافیایی منطقه شمال سودان به دنیای عرب و ناحیه جنوب به آفریقای سیاه مربوط می‌شود.
«نوبی‌ها» از مهم‌تر اقوام سودان هستند که تا قبل از سال ۱۹۴۶ میلادی در امتداد نیل و در جنوب دنقله پراکنده بودند، در حال حاضر نوبی‌ها در فاصله بین آبشار دوم تا چهارم نیل سکونت دارند.

گروه‌های قومی دیگری نیز وجود دارند که به زبان نوبی تکلم می‌کنند و با آنان خویشاوندی دارند. «بجه‌ها» اقوامی هستند که اکنون در تپه‌های دریای سرخ و بخش‌های غربی آن سکونت دارند، آنان اکثراً چادرنشینانی شتردارند به میزان متفاوتی تحت تأثیر اعراب و اسلام هستند.

«عبابده» شمالی‌ترین قبیله از اقوام جدید بجه که اکنون بین مصر علیا و سودان تقسیم شده‌اند، عرب‌زبان هستند.

از سایر اقوام غیرعرب سودان «فورها» هستند قلمرو آنان بیشتر در تپه‌های کوهستانی شمال شرقی است.

زبان رسمی

پیش از سال ۲۰۰۵ زبان عربی تنها زبان رسمی سودان بود، اما در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به‌عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند.

واحد پول

واحد پول سودان، دینار سودانی است.

دین رسمی

۹۷% مردم سودان مسلمان هستند و تنها سه درصد را پیروان ادیان محلی آنیمیست و مسیحیان و قبطی‌ها تشکیل می‌دهند بیشتر مسلمانان سودان، مالکی مذهب و بخش زیادی از آنان تابع مذهب‌های تصوف و مقید به آداب‌ورسوم آنان هستند و همچنین اقلیتی از پیروان مذهب شیعه دوازده‌امامی در شهرهای خارطوم، ام درمان، شندی، ابوزبد، پورت سودان و دیگر استان‌های این کشور زندگی می‌کنند.

جغرافیا

پایتخت و شهرهای مهم

کشور سودان به ۱۵ ولایت (استان) تقسیم شده است: • استان خارطوم - خارطوم (پایتخت)
• دریای سرخ - بورتسودان
• جزیره - ود مدنی
• دارفور جنوبی - نیالا
• کردوفان جنوبی - کادوقلی
• سِنار - سنجه
• دارفور شمالی - فاشر
• کردوفان شمالی - ابیض
• شمالیه - دنقلا
• دارفور غربی - جنینه
• قضارف - قضارف
• کسلا - کسلا
• رود نیل - دامر
• نیل سفید - ربک
• نیل آبی - دمازین

مساحت

مساحت کشور سودان ۱٬۸۸۶٬۰۶۸ کیلومترمربع می‌باشد.

مرزها

سودان از شمال با مصر و در شرق از طریق مرز آبی با یمن و عربستان، از جنوب شرقی با اتیوپی و اریتره؛ از جنوب با سودان جنوبی و از غرب با لیبی، چاد و آفریقای مرکزی همسایه است.

موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های آب‌وهوایی

سودان از شمال تا جنوب ۱۹۳۱ کیلومتر و از مشرق به مغرب ۱۶۰۹ کیلومتر می‌باشد، ناحیه شمالی پر آب و در برخی نقاط دارای پوشش گیاهی جنگل است اما قسمت شمال غربی آن صحرای خشک، سوزان و لم‌یزرعی است که دنباله صحرای لیبی است و در استان شمالی سودان قرار می‌گیرد و بخش‌هایی از سرزمین نسبتاً مرتفع «دارفور» را نیز شامل می‌شود. در مجموع آب‌وهوای این سامان گرم و خشک است، نزدیک‌ترین نقطه آفریقا به مکه معظمه در سودان واقع شده که «رأس البا» نام دارد و در ساحل دریای سرخ است.
از نظر جغرافیایی بخش اعظم سودان را دشت وسیعی تشکیل می‌دهد که توسط رود نیل و شاخه‌های آن آبیاری می‌شود، نیل سفید که از دریاچه ویکتوریا منشأ می‌گیرد، در ناحیه نمول وارد کشور سودان شده و پس از طی مسافتی برابر ۱۶۰ کیلومتر وارد دشت رسی می‌شود، در اینجا به مانع برمی‌خورد و در ناحیه باتلاقی وسیعی به نام سد گسترده می‌شود و پس از طی مسیر پر پیچ‌و‌خم به شاخه غربی خود پیوسته و شعبه نیل- کنگو را به وجود می‌آورد. دوشاخه نیل سفید و نیل آبی که در خارطوم به هم می‌پیوندند و رودخانه نیل اصلی عموماً از خارطوم به‌سوی شمال پیش می‌رود و پس از مسیری طولانی از دنقله وارد مصر می‌شود.

احزاب

حزب‌های زیادی در سودان تشکیل شده‌اند گرچه حوزه و میزان فعالیت آنها و نیز قلمرو و افراد تفاوت بسیار زیادی دارد ولی شناخت آنان برای ترسیم فضای اجتماعی سودان می‌توانند نقش مؤثری داشته باشد، این احزاب عبارت‌اند از:

1. الإخوان المسلمون فی السودان
2. التجمع الاتحادی المعارض
3. التحالف الفیدرالی الدیمقراطی السودانی
4. تنظیم القوی المستقلة الحرة
5. جبهة استقلال شرق السودان
6. جبهة الشرق
7. الجبهة الشعبیة المتحدة للتحریر والعدالة
8. الحرکة الشعبیة لتحریر السودان
9. حرکة العدل والمساواة
10. حرکة تحریر السودان
11. حرکة تحریر شرق السودان
12. حرکة حق-السودان
13. حرکة کوش
14. الحزب الإتحادی الدیمقراطی -الاصل
15. حزب الأسود الحرة السودانیة
16. الحزب الاشتراکی الدیمقراطی الوحدوی (حشد الوحدوی SDUP)
17. حزب الأمة السودانی القیادة الجماعیة.
18. حزب الأمة القومی
19. حزب الأمة الوطنی
20. حزب الأمة للإصلاح والتجدید
21. حزب الأمة للإصلاح والتنمیة
22. حزب البعث السودانی
23. حزب التمکین السودانی
24. حزب الحقیقه الفدرالی
25. الحزب الدیمقراطی اللیبرالی الموحد
26. الحزب السودانی الوحدوی القومی (SUN PARTY)
27. حزب الشعب الحر
28. الحزب الشیوعی السودانی
29. حزب العدالة " الاصل "
30. حزب العموم السودانی
31. الحزب القومی السودانی
32. حزب المستقلین القومی التلقائی - بقیادة مالک حسین وجلال‌الدین محمد
33. حزب المؤتمر السودانی
34. حزب المؤتمر الشعبی
35. حزب المؤتمر الوطنی
36. حزب الوطن (السودان)
37. الحزب الوطنی الاتحادی الموحد
38. حزب بناء السودان
39. حزب وحدة وادی النیل
40. المنبر الدیمقراطی لجبال النوبة
41. المنظمة السودانیة للحقوق والتنمیة المعاصرة (منظمة سوادنة)
42. مؤتمر البجا

همکاری‌های بین‌المللی

سودان در سازمان‌های بین‌المللی نظیر اتحادیه عرب، سازمان ملل متحد، سازمان وحدت آفریقا، سازمان کنفرانس اسلامی، جنبش غیرمتعهدها، سازمان تجارت جهانی و کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آفریقا و ... عضو است.

ساختارهای اقتصادی

سودان از جمله کشورهای فقیر جهان محسوب می‌شود و حدود ۸۰ درصد جمعیت سودان در بخش کشاورزی و دامداری فعالیت دارند که عمدتاً به‌صورت سنتی اداره می‌شود. ۷/۱۸ درصد از جمعیت در سن کار این کشور بیکار هستند. ۴۰ درصد از مردم آن زیرخط فقر زندگی می‌کنند. نرخ تورم در آن ۳/۵ درصد است. محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی، پنبه، کنجد، احشام، بادام‌زمینی، صمغ عربی و شکر است که بیشتر به کشورهای ژاپن، چین، و کره جنوبی صادر می‌شود. واردات سودان بیشتر از کشورهای چین، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، آلمان، و هند صورت می‌گیرد.

ساختارهای فرهنگی

نظام آموزشی

نظام آموزشی رسمی در کشور سودان

تحصیلات پیش از دانشگاه در کشور سودان شامل دو دوره ابتدایی و متوسطه یـا دبـیـرسـتـان می‌باشد. طول دوره ابتدایی 8 سال بوده و شامل سه مقطع است. مقاطع اول و دوم بین سال‌های اول تا ششم می‌باشد و مقطع سوم شامل سال‌های هفتم و هشتم می‌باشد که در پایان سال هشتم امتحان ورود به دوره متوسطه برگزار می‌شود. کسانی که موفق به ورود به دبیرستان نمی‌شوند از سوی دولت به یکی از مراکز کارآموزی، فنی حرفه‌ای یا آموزش صنایع‌دستی معرفی می‌شوند.
دوره متوسطه یا دبیرستان 3 سال به طول می‌انجامد که دانش‌آموزان در پایان سال سوم ملزم به گذراندن امتحانات پایان دوره متوسطه می‌باشند که موفقیت در آن امکان راه یافتن به دانشگاه‌ها و مدارس عالی سودان را فراهم می‌نماید. این مدرک معادل گواهینامه‌های پایان دوره متوسطه در سایر کشورهای عربی است.

تحصیلات دانشگاهی

هر دانشگاه، دانشکده و یا مدرسه عالی شرایط خاص خود را دارد لیکن مدرک معتبر و مشترک برای ورود به همه آنها، گواهینامه موفقیت در امتحانات پایان دوره متوسطه است. تحصیل در دانشگاه‌های دولتی و نیز خصوصی امکان‌پذیر است. زبان تحصیل در دانشگاه‌های سودان، عربی و انگلیسی می‌باشد. دوره‌های تحصیلی

Diploma .1: طول این دوره بین 2 تا 3 سال بوده و شامل دوره‌های کوتاه و میان‌مدت در سطح کاردانی است.
.2 Bachelor: این دوره که اولین دوره دانشگاهی می‌باشد 3 تا 4 سال طول می‌کشد. مدرک Bachelor عمومی پس از 4 سال اعطا می‌شود. چنانچه دانشجویان پس از گذراندن 4 سال 1 سال اضافه بگذرانند به آنان مدرک Bachelor (honours) داده می‌شود. مدرک کارشناسی در رشته دامپزشکی و داروسازی نیاز به گذراندن 5 سال تحصیل دارد. در رشته‌های پزشکی نیاز به گذراندن 6 سال تحصیل است.
Postgraduate diploma .3: این دوره بدون رساله و فقط در برخی رشته‌ها شامل 2 سال تحصیل با شرط دارابودن Bachelor از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این دوره منحصراً در دانشگاه‌ها گذرانده می‌شود.
Master .4: این دوره عالی یا پیشرفته همراه با پایان‌نامه است که شامل 2 تا 3 سال تحصیل بعد از دوره (Bachelor) کارشناسی است و ارزیابی یا امتحان در این دوره معمولاً نیاز به مقاله و پایان‌نامه دارد.
Doctor of philosophy (Ph.D.) .5: این دوره معمولاً شامل 3 سال تحصیل بعد از مقطع کارشناسی ارشد است. دانشجوی دوره یاد شده باید رساله معتبری در زمینه تخصصی خود ارائه نماید.

نحوه ارزشیابی مدارک تحصیلی

1. مدارک Diploma با شرط داشتن دیپلم دبیرستان، "کاردانی عمومی" ارزشیابی می‌شود.
2. مدارک Bachelor با شرط داشتن دیپلم دبیرستان، "کارشناسی" ارزشیابی می‌شود.
3. مدارک Postgraduate diploma در صورت دارابودن کارشناسی، فقط صحت صــدور آن تأییــد می‌گردد.
4. مدارک Master با شرط داشتن کارشناسی، "کارشناسی ارشد" ارزشیابی می‌شود.
5. مدارک Doctor of philosophy با شرط داشتن کارشناسی ارشد، "دکتری" ارزشیابی می‌شود.

معرفی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان

الف) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان، گروه یک.

• 1-دانشگاه خارطومUniversity of khartoum (Jameat Al-khartoum)
• 2-دانشگاه ام دورمانOmdurman Islamic University (Jameat omdurman Islamic)

ب) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان گروه دو که مدارک آنها تا سطح کارشناسی قابل‌بررسی و ارزشیابی است و در سطح کارشناسی ارشد و دکتری از طریق بررسی کیفی ارزشیابی می‌گردد.

• 1- دانشگاه جوباUniversity of Juba (Jameat Juba)

• 2- دانشگاه نیلاینAl-Neelain University (Jameat Al-Neelain)

• 3- دانشگاه قزیراUniversity of Gezira (Jameat Al-Gezira)

ج) دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سودان، گروه سه که فقط تا سطح کارشناســی ارزشیابی می‌شود.

1. دانشگاه بین‌المللی آفریقاInternational University of Africa (Jameat Al-Ifriqya Al-Alamiyyah)؛
2. دانشگاه قرآن و علوم اسلامیUniversity of the Holy Quran and Islamic science (Jameat Al-Quraan Al-Kareem wal-Derasat Al-Islamia)؛
3. دانشگاه علوم و تکنولوزیSudan University of Science and Technology (Jameat Al-Sudan Llellolom Wal Technologia)؛
4. دانشگاه زعیم الازهرl Zaiem Al Azhari University (Jameat Al-Ziem Al-Azhari)؛
5. دانشگاه شندیShendi University (Jameat Shendi)؛
6. موسسه بین المللی زبان عربی خارطومKhartoum International Institute for Arabic Language.

ارزشیابی شرایط مدارک

1. کاردانی عمومی دو تا سه سال تحصیل در مراکز آموزش عالی و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی Diploma؛
2. کارشناسی حداقل سه تا چهار سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک، دو و سه و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی Bachelor؛
3. دو سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Post graduate Diploma؛
4. کارشناسی ارشد دو سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و یا دانشگاه‌های گروه دو (ازطریق بررسی کیفی) و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Master؛
5. دکتری سه سال تحصیل در دانشگاه‌های گروه یک و یا دانشگاه‌های گروه دو (ازطریق بررسی کیفی) و داشتن مدرک کارشناسی ارشد معتبر Doctor of Philosophy.

نظام آموزشی دینی در کشور سودان

نظام آموزش امور دینی اهتمام به امر قرائت و حفظ قرآن در سودان چشمگیر است. خلوه نامی دیر آشنا در فرهنگ مردم سودان است و به اتاقی اطلاِق می‌شود که در آن قرآن آموزش داده می‌شود و ممکن است در مساجد، منازل و یا در مکانی دیگر به این امر اختصاص‌داده‌شده باشد.
خلوه به‌گونه‌ای است که از کودک پنج‌ساله تا مرد پنجاه‌ساله می‌توانند در آن قرآن بیاموزند. کسانی که به خلوه می‌آیند به‌شرط توفیق در قرائت و تجوید و حفظ کامل قرآن گواهی‌نامه‌ای دریافت می‌کنند که به آن "شرفه‌" می‌گویند. کسانی که شرفه دارند در آموزشگاه‌های دینی وزارت ارشاد و توجیه دوره‌هایی را گذرانده و موفق به اخذ دیپلم علوم دینی می‌شوند. فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه‌ها می‌توانند در یکی از رشته‌های علوم قرآنی و اسلامی در دانشگاه قرآن کریم و علوم اسلامی، دانشگاه اسلامی ام درمان و دانشگاه الازهر مصر تا اخذ دکترا ادامه تحصیل دهند. این رشته‌ها عبارت‌اند از:

عقیده، تفسیر و علوم قرآنی، سنت و علوم حدیث، فرهنگ اسلامی، مطالعات اسلامی، قرائت قرآن، حقوق، زبان عربی‌

براین‌اساس، بسیارند کسانی که از طریق خلوه به دانشگاه راه یافته‌اند و پس از کسب تخصص در یکی از رشته‌های علوم نقلی، مسئولیت‌هایی را در فرهنگ سودان برعهده گرفته‌اند. مراکز تحفظ قرآن به طور مردمی اداره می‌شوند و بچه‌ها از چهارسالگی به این مراکز وارد شده و تا هفت‌سالگی آموزش می‌بینند.

دانشگاه

از جمله دانشگاه‌های سودان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: دانشگاه خارطوم، دانشگاه ام درمان اسلامی، دانشگاه بین‌المللی آفریقا، دانشگاه نیلین، دانشگاه دخترانه الاحفاد، دانشگاه قرآن کریم.

رادیو و تلویزیون

برنامه‌های رادیو و تلویزیون در حال حاضر اکثر مناطق پادشاهی مراکش را در برمی‌گیرد، مردم این جمهوری امواج ۱۲ ایستگاه رادیویی (AM)، یک ایستگاه رادیویی (FM) و یک ایستگاه رادیویی با طول موج‌کوتاه را دریافت می‌کنند و برنامه‌های تلویزیون سودان از راه ۳ شبکه دولتی در سراسر کشور پخش می‌شود.

جریان‌ها و جنبش‌های سودان

جنبش مهدیه سودان

جنبش مهدیه در نیمه دوم قرن نوزدهم به دلیل سخت‌تر شدن رقابت‌های استعماری و همچنین اهمیت جغرافیای سودان، هجوم و سلطه استعمار غربی در سودان و سراسر آفریقا بیشتر شد به‌گونه‌ای که حتی با کاهش قدرت رهبران محلی و حکام ترک‌تبار مصری در سودان و در مقابل آن افزایش حضور اروپاییان همراه بود. مردم برای مقابله با استعمار جنبش مهدیه شکل گرفت.

جریان اخوان‌المسلمین سودان

در حالی که بعد از تسلط مجدد انگلیس و مصر بر سودان و شکست جنبش مهدیه در سال 1899، از میزان فعالیت حرکت‌های اسلام‌گرایانه تا حدودی در سودان کاسته شد، اما از اواسط قرن بیستم بار دیگر شاهد رشد و نمو حرکت‌های اسلام‌گرایانه و جنبش‌های اسلامی در سودان بودیم. یکی از آن جریان‌ها جریان اخوان‌المسلمین سودان می‌باشد.

رؤسای جمهور

اول: ابراهیم عبود (۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ – ۱۶ نوامبر ۱۹۶۴)
دوم: سر الختم الخلیفه(۳۰ اکتبر ۱۹۶۴ – ۲ ژوئن ۱۹۶۵)
سوم: اسماعیل ازهری (۱۰ژوئن ۱۹۶۵ – ۲۵ مه ۱۹۶۹)
چهارم: جعفر نمیری(۲۵ مه ۱۹۶۹ – ۶ آوریل ۱۹۸۵)
پنجم: عبدالرحمن سوار الذهب(۶ آوریل ۱۹۸۵ – ۶ مه ۱۹۸۶)
ششم: احمد المیرغنی(۶ مه ۱۹۸۶ – ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹)
هفتم: عمر حسن البشیر(۱۶ اکتبر ۱۹۹۳ – ۱۱ آوریل ۲۰۱۹)
هشتم: احمد عواد ابن عوف(وزیر دفاع و جانشین عمرالبشیر) علیه بشیر کودتا کرد و پس از تنها سی ساعت از سمت ریاست شورای نظامی حاکم بر سودان کناره‌گیری کرد و یک ژنرال دیگر به نام عبدالفتاح البرهان عبدالرحمن را جایگزین خود کرد.

نخست‌وزیران

اول: عبدالرحمن المهدی(۲۲ اکتبر ۱۹۵۲تا نوامبر ۱۹۵۳) حزب امه
دوم: اسماعیل ازهری(۶ ژانویه ۱۹۵۴ تا ۱ ژانویه ۱۹۵۶)
سوم: اسماعیل ازهری(۱ ژانویه ۱۹۵۶ ۵ ژوئیه ۱۹۵۶) حزب دموکراتیک
چهارم: عبدالله خلیل(۵ ژوئیه ۱۹۵۶ ۱۷ نوامبر ۱۹۵۸) حزب امه
پنجم: ابراهیم عبود(۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ ۳۰ اکتبر ۱۹۶۴) نظامی
ششم: محمد احمد محجوب(۱۰ ژوئن ۱۹۶۵ ۲۵ ژوئیه ۱۹۶۶ حزب امه
هفتم: بابکر عوض الله۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹) مستقل
هشتم: محمد احمد محجوب (۱۸ مه ۱۹۶۷ ۲۵ مه ۱۹۶۹) حزب امه
نهم: بابکر عوض الله(۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹ مستقل
دهم: جعفر نمیری( ۲۸ اکتبر ۱۹۶۹ ۱۱ اوت ۱۹۷۶ نظامی
یازدهم: جعفر نمیری(۱۰ سپتامبر ۱۹۷۷ ۶ آوریل ۱۹۸۵) سوسیالیست
دوازدهم: الجزولی دفع الله(۲۲ آوریل ۱۹۸۵ ۱۵ دسامبر ۱۹۸۵) مستقل
سیزدهم: الجزولی دفع الله(۱۵ دسامبر ۱۹۸۵ ۶ مه ۱۹۸۶) مستقل
چهاردهم: صادق المهدی(۶ مه ۱۹۸۶ ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹) حزب امه
پانزدهم: عبدالله آدم حمدوک آدم (از ۲۱ اگوست ۲۰۱۹ تاکنون

رؤسای پارلمان

احمد ابراهیم الطاهر
ابراهیم احمد عمر

روابط سودان وچین

روابط سودان و چین به دهه پنجم قرن بیستم برمی‌گردد. اولین دیدار در سال ۱۹۵۵ در شهر باندونگ اندونزی توسط اسماعیل الازهر و «چوئن لای» نخست‌وزیران وقت دو کشور در دوره ابراهیم عبود صورت گرفت.

جایگاه ویژه سودان برای چین

چین که جای پای خود را در کشورهای آفریقایی با پروژه "یک کمربند - یک جاده" باز کرده، سودان و خصوصاً بنادر سودان و سواکن دارای جایگاه ویژه‌ای است زیرا این بندرها از خروجی‌های مهم برای بسیاری از کشورهای محصور در خشکی آفریقا و عامل اتصال‌دهنده مناطق داخلی آفریقا به دریا هستند و چین با توافق‌نامه همکاری و توسعه بندر سودان از ساخت منطقه ویژه اقتصادی در دریای سرخ حمایت کرده است.

دیدارهای مهم طرفین

عمرالبشیر رییس‌جمهوری سودان در 90/04/06 دیدار رسمی چهار روزه از چین داشته است لی که‌چیانگ نخست‌وزیر چین یکشنبه 2 سپتامبر در هتل ملی دیائو یو تای با عمرالبشیر رئیس‌جمهوری سودان دیدار کرد. وی تأکید کرد که چین دوستی سنتی بین دو کشور را ارزشمند می‎شمارد و همیشه سودان را دوست و شریک خوب چین در جهان آفریقا و عرب می‌داند و خواستار گسترش روابط در زمینه تجاری، سرمایه‌گذاری و کشاورزی شد و تلاش مشترک دو کشور در کلان پروژه"یک کمربند - یک جاده" شد

کمک‌های بلا عوض زمینه قراردادهای میلیاردی

چین 43.4 میلیون دلار کمک بلاعوض و وام بدون بهره به سودان اعطا کرده و قراردادی در بخش نفت، زیرساخت‌ها و انرژی سودان امضا کرده که میزان سرمایه‌گذاری چین بالغ‌بر 13 میلیارد دلار است

خریداری 40 درصد از سهام صنعت نفت سودان

چین با خریداری 40 درصد از سهام صنعت نفت سودان، به بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در این کشور مبدل شده و یک‌سوم از تولیدات نفتی این کشور آفریقایی غنی از نفت را صادر می‌کند.

یک‌سوم نفت سودان را چین می‌خرد و صادرات تجاری چین و طرح‌های عمرانی این کشور در سودان، بسیار زیاد است اما علت اصلی روابط چین با سودان این است که سودان دروازه آفریقا برای چین محسوب می‌شود لذا تحولات سیاسی و انقلاب‌های مختلف نظامی در این کشور بر روابط دو کشور تأثیرگذار نبوده است چین بزرگ‌ترین شریک نفتی و تجاری سودان است.