نسخهٔ ‏۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۳۶

آسیا

نام قاره	آسیا Asian
مساحت شهر
جمعیت	۴٬۱۶۴٬۲۵۲٬۰۰۰
کشورها	۴۸ عضو سازمان ملل متحد ۶ کشور دیگر

زبان های رسمی
مذاهب

آسیا پهناورترین و پرجمعیت ترین قاره کره زمین است. این قاره ۸٫۷٪ از مساحت سطح زمین و ۳۰٪ از مساحت خشکی‌های این سیاره را در بر می‌گیرد. ۶۰٪ جمعیت کره زمین نیز در این قاره زندگی می‌کنند.

بزرگ‌ترین و پرشمارترین کشورهای جهان در این قاره‌اند. آسیا به همراه اروپا خشکی بزرگ اوراسیا را می‌سازند. این قاره از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به اقیانوس هند، از شرق به اقیانوس آرام و از غرب به دریای مدیترانه و بخش میانی روسیه مرزبندی شده‌است.

قاره آسیا آثاری از کهن ترین تمدنهای بشری را در دل خود دارد. از تمدن های بین النهرین، عیلامیان، اورارتوها و آریایی ها در مناطق خاورمیانه ی امروزی تا تمدن های شرق دور در آسیای شرقی، امروز آثار باستانی بسیاری بجا مانده است و در واقع در جای جای این قاره کهن آثاری متنوع از اجتماع های شهری انسان و تمدن های بزرگ بجا مانده است.

جغرافیای آسیا

نقشه آسیا که در سال ۱۷۳۰ توسط یوهان کریستوف هومان کشیده شده. کشورهای آسیایی با رنگ نشان داده شده‌اند. نام این کشورها به لاتین نوشته شده. این نقشه تنها در جزئیات کوچک با نقشه‌های امروزی متفاوت است و بسیار دقیق طرح شده.

جغرافیای و مکان آسیا به ویژگی‌های جغرافیایی قاره آسیا - بخش شرقی و مرکزی آسیا با حدود پنجاه کشور- اشاره دارد. ابتدا اروپایی‌های سده‌های میانه، آسیا یک قاره شناخته شد. در مورد مشخصات هر یک از بخش‌های آسیا معین نیست و به این بستگی دارد که چه کسی و با چه هدفی این مرزها را مشخص کند (مثلا اندازه خاورمیانه به منبع تعیین‌کننده وابسته است) این تعاریف متفاوت در انتها در نقشه آسیا منعکس می‌شوند. برای مثال معمولاً مصر -که کشوری آفریقایی و در نتیجه غیرآسیایی است - را جزوی از خاورمیانه برمی‌شمارند، در حالی که خاورمیانه قسمتی از آسیا است.

مرز آفریقا و آسیا را باریکه خاکی کانال سوئز و دریای سرخ مشخص می‌کند. مرز اروپا و آسیا با غرب دریای مدیترانه، تنگه بسفر، رشته‌کوه قفقاز، رشته‌کوه اورال، دریای سیاه و دریای خزر معین می‌کند. تنگه برینگ هم، مرز آسیا و قاره آمریکای شمالی را مشخص می‌کند.

منابع مختلف برآوردهای متفاوتی از مساحت این قاره ذکر کرده‌اند: اطلس جهان نیویورک تایمز ۴۳٬۶۰۸٬۰۰۰ کیلومترمربع، جهان فرهنگ جغرافیایی ۴۴٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع و دانشنامه مختصر کلمبیا هم ۴۴٬۳۹۰٬۰۰۰ کیلومترمربع را گزارش کرده‌اند.

در بررسی که شرکت میپل‌کرافت (Maplecroft) دربارهٔ آسیب‌پذیری ۱۶ کشور آسیایی انجام داده، این کشورها بسیار در برابر تغییرات آب و هوایی آسیپ‌پذیر تشخیص داده شدند. آسیب‌پذیری هر قاره با ۴۲ شاخص اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در مورد تغییرات احتمالی آب و هوا در سی سال آینده بررسی شد که کشورهای بنگلادش، هند، ویتنام، تایلند، پاکستان و سری لانکا در میان این شانزده کشور بیشتر از مابقی در معرض خطر این تغییرات هستند. برخی از این تغییرات در گذشته رخ داده‌اند. برای مثال در ناحیه گرمسیری هند، که اقلیم نیمه‌خشک دارد، تغییر دمای ۰٫۴ درجه‌ای از ۱۹۰۱ تا ۲۰۰۳ رخ داده‌است.

مناطق

از سده هجدهم، آسیا به چندین منطقه فرعی تقسیم شده‌است. در مورد استفاده از این اصطلاحات هنوز هیچ اجماع جهانی وجود ندارد. مناطق آسیا شامل موارد زیر است:

آسیای مرکزی

دربرگیرندهٔ قزاقستان، ازبکستان^[۱]، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان. شرق آسیا دربرگیرندهٔ^[۲] چین، هنگ کنگ، ماکائو، کره شمالی، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، مغولستان.

جنوب آسیا

دربرگیرندهٔ^[۳] افغانستان^[۴]، پاکستان^[۵]، هند، مالدیو، سری‌لانکا، نپال، بوتان، بنگلادش. یا به عبارتی دربرگیرندهٔ شبه‌قاره هند، به اضافه افغانستان.

جنوب شرق آسیا

دربرگیرندهٔ^[۶] برونئی، کامبوج، اندونزی، لائوس، مالزی^[۷]، میانمار، فیلیپین، سنگاپور^[۸]، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام. آسیای غربی (یا آسیای جنوب غربی، یا خاورمیانه به‌جز مصر) دربرگیرندهٔ^[۹] ارمنستان، جمهوری آذربایجان، بحرین، گرجستان، ایران، عراق^[۱۰]، اسرائیل، اردن، کویت، لبنان، نوار غزه، عمان، قطر، عربستان سعودی^[۱۱]، سوریه، ترکیه، امارات متحده عربی^[۱۲]، یمن، قبرس

شمال آسیا

دربرگیرندهٔ قسمت شرقی روسیه.

پانویس

↑ ر.ک:مقاله ازبکستان
↑ "East Asia". Retrieved 6 May 2015
↑ "South Asia". Retrieved 6 May 2015
↑ ر.ک:مقاله افغانستان
↑ روک:مقاله پاکستان
↑ "Southeast Asia". Retrieved 6 May 2015
↑ ر.ک:مقاله مالزی
↑ ر.ک:مقاله سنگاپور
↑ "West Asia/Middle East". Retrieved 6 May 2015
↑ ر.ک:مقاله عراق
↑ ر.ک:مقاله عربستان
↑ ر.ک:مقاله امارات متحده عربی

[1] ر.ک:مقاله ازبکستان

[2] "East Asia". Retrieved 6 May 2015

[3] "South Asia". Retrieved 6 May 2015

[4] ر.ک:مقاله افغانستان

[5] روک:مقاله پاکستان

[6] "Southeast Asia". Retrieved 6 May 2015

[7] ر.ک:مقاله مالزی

[8] ر.ک:مقاله سنگاپور

[9] "West Asia/Middle East". Retrieved 6 May 2015

[10] ر.ک:مقاله عراق

[11] ر.ک:مقاله عربستان

[12] ر.ک:مقاله امارات متحده عربی

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۵۲: / خط ۵۲: @@
 |-
 |}
+</div>
 '''آسیا''' پهناورترین و پرجمعیت ترین قاره کره زمین است. این قاره ۸٫۷٪ از مساحت سطح زمین و ۳۰٪ از مساحت خشکی‌های این سیاره را در بر می‌گیرد. ۶۰٪ جمعیت کره زمین نیز در این قاره زندگی می‌کنند.
@@ خط ۵۷: / خط ۵۸: @@
 بزرگ‌ترین و پرشمارترین کشورهای جهان در این قاره‌اند. آسیا به همراه اروپا خشکی بزرگ اوراسیا را می‌سازند. این قاره از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به اقیانوس هند، از شرق به اقیانوس آرام و از غرب به دریای مدیترانه و بخش میانی روسیه مرزبندی شده‌است.
 قاره آسیا آثاری از کهن ترین تمدنهای بشری را در دل خود دارد. از تمدن های بین النهرین، عیلامیان، اورارتوها و آریایی ها در مناطق خاورمیانه ی امروزی تا تمدن های شرق دور در آسیای شرقی، امروز آثار باستانی بسیاری بجا مانده است و در واقع در جای جای این قاره کهن آثاری متنوع از اجتماع های شهری انسان و تمدن های بزرگ بجا مانده است.
+=جغرافیای آسیا=
+نقشه آسیا که در سال ۱۷۳۰ توسط یوهان کریستوف هومان کشیده شده. کشورهای آسیایی با رنگ نشان داده شده‌اند. نام این کشورها به لاتین نوشته شده. این نقشه تنها در جزئیات کوچک با نقشه‌های امروزی متفاوت است و بسیار دقیق طرح شده.
+جغرافیای و مکان آسیا به ویژگی‌های جغرافیایی قاره آسیا - بخش شرقی و مرکزی آسیا با حدود پنجاه کشور- اشاره دارد. ابتدا اروپایی‌های سده‌های میانه، آسیا یک قاره شناخته شد. در مورد مشخصات هر یک از بخش‌های آسیا معین نیست و به این بستگی دارد که چه کسی و با چه هدفی این مرزها را مشخص کند (مثلا اندازه خاورمیانه به منبع تعیین‌کننده وابسته است) این تعاریف متفاوت در انتها در نقشه آسیا منعکس می‌شوند. برای مثال معمولاً مصر -که کشوری آفریقایی و در نتیجه غیرآسیایی است - را جزوی از خاورمیانه برمی‌شمارند، در حالی که خاورمیانه قسمتی از آسیا است.
+مرز آفریقا و آسیا را باریکه خاکی کانال سوئز و دریای سرخ مشخص می‌کند. مرز اروپا و آسیا با غرب دریای مدیترانه، تنگه بسفر، رشته‌کوه قفقاز، رشته‌کوه اورال، دریای سیاه و دریای خزر معین می‌کند. تنگه برینگ هم، مرز آسیا و قاره آمریکای شمالی را مشخص می‌کند.
+منابع مختلف برآوردهای متفاوتی از مساحت این قاره ذکر کرده‌اند: اطلس جهان نیویورک تایمز ۴۳٬۶۰۸٬۰۰۰ کیلومترمربع، جهان فرهنگ جغرافیایی ۴۴٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع و دانشنامه مختصر کلمبیا هم ۴۴٬۳۹۰٬۰۰۰ کیلومترمربع را گزارش کرده‌اند.
+در بررسی که شرکت میپل‌کرافت (Maplecroft) دربارهٔ آسیب‌پذیری ۱۶ کشور آسیایی انجام داده، این کشورها بسیار در برابر تغییرات آب و هوایی آسیپ‌پذیر تشخیص داده شدند. آسیب‌پذیری هر قاره با ۴۲ شاخص اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در مورد تغییرات احتمالی آب و هوا در سی سال آینده بررسی شد که کشورهای بنگلادش، هند، ویتنام، تایلند، پاکستان و سری لانکا در میان این شانزده کشور بیشتر از مابقی در معرض خطر این تغییرات هستند. برخی از این تغییرات در گذشته رخ داده‌اند. برای مثال در ناحیه گرمسیری هند، که اقلیم نیمه‌خشک دارد، تغییر دمای ۰٫۴ درجه‌ای از ۱۹۰۱ تا ۲۰۰۳ رخ داده‌است.
+=مناطق=
+از سده هجدهم، آسیا به چندین منطقه فرعی تقسیم شده‌است. در مورد استفاده از این اصطلاحات هنوز هیچ اجماع جهانی وجود ندارد. مناطق آسیا شامل موارد زیر است:
+==آسیای مرکزی==
+دربرگیرندهٔ قزاقستان، [[ازبکستان]]<ref>ر.ک:مقاله ازبکستان</ref>، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان.
+شرق آسیا دربرگیرندهٔ<ref>"East Asia". Retrieved 6 May 2015</ref> چین، هنگ کنگ، ماکائو، کره شمالی، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، مغولستان.
+==جنوب آسیا==
+دربرگیرندهٔ<ref>"South Asia". Retrieved 6 May 2015</ref> [[افغانستان]]<ref>ر.ک:مقاله افغانستان</ref>، [[پاکستان]]<ref>روک:مقاله پاکستان</ref>، [[هند]]، مالدیو، سری‌لانکا، نپال، بوتان، بنگلادش. یا به عبارتی دربرگیرندهٔ شبه‌قاره هند، به اضافه افغانستان.
+==جنوب شرق آسیا==
+دربرگیرندهٔ<ref>"Southeast Asia". Retrieved 6 May 2015</ref> برونئی، کامبوج، [[اندونزی]]، لائوس، [[مالزی]]<ref>ر.ک:مقاله مالزی</ref>، میانمار، فیلیپین، [[سنگاپور]]<ref>ر.ک:مقاله سنگاپور</ref>، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام.
+آسیای غربی (یا آسیای جنوب غربی، یا خاورمیانه به‌جز مصر)
+دربرگیرندهٔ<ref>"West Asia/Middle East". Retrieved 6 May 2015</ref> ارمنستان، جمهوری آذربایجان، بحرین، گرجستان، [[ایران]]، [[عراق]]<ref>ر.ک:مقاله عراق</ref>، [[اسرائیل]]، [[اردن]]، [[کویت]]، [[لبنان]]، نوار غزه، [[عمان]]، [[قطر]]، [[عربستان سعودی]]<ref>ر.ک:مقاله عربستان</ref>، [[سوریه]]، [[ترکیه]]، [[امارات متحده عربی]]<ref>ر.ک:مقاله امارات متحده عربی</ref>، [[یمن]]، قبرس
+==شمال آسیا==
+دربرگیرندهٔ قسمت شرقی روسیه.
-</div>
 =پانویس=
 {{پانویس|2}}
 [[رده:قاره ها]]
 [[رده: کشورهای مسلمانان]]