دهریه: تفاوت میان نسخه‌ها

دهری، منسوب به دهر (روزگار) به کسی گفته می‌شود که می‌پندارد عالم، قدیم و پیوسته بر یک حالت بوده و پدید‌آورنده و مدبّری ندارد و حیات، محدود به حیات دنیایی است و پس از [[مرگ]]، برانگیختگی و حیاتی وجود ندارد<ref>ابوالقاسم خویی، ''مصباح الفقاهة''، ج ۱، ص ۳۹۰.</ref><ref>علامه مجلسی، ''بحار الانوار''، ج ۹۳، ص ۳۷.</ref> چنانکه در [[قرآن|قرآن کریم]] بدان اشاره شده است<ref>جاثیه/سوره ۴۵، آیه ۲۴.</ref>. اما در اصطلاح؛ دهریه به گروهی از فیلسوف مسلکان مادی گفته می‌شود که معتقد به سرمدی بودن دهر یا روزگارند و آنان منسوب به دهرند<ref>محمد جواد مشکور، ''همان''، ص ۱۹۵.</ref>. [[محمد غزالی|غزالی]] نیز ضمن تقسیم فلاسفه به دهریون، طبیعیون و الاهیون، در تعریف دهریون می‌نویسد: «آنها گروهی از متقدمین هستند که آفریدگار مدبر عالم قادر را انکار و گمان کرده‌اند که عالم به خودی خود و بدون آفریننده همیشه موجود بوده و همواره حیوان از نطفه و نطفه از حیوان پدید آمده است و چنین بوده و تا ابد نیز چنین خواهد بود<ref>ابو‌حامد محمد غزالی، ''المنقذ من الضلال''، تصحیح محمد محمد جابر، بیروت، انتشارات المکتبة الثقافیة، بی‌تا، ص ۱۲۸.</ref>». در تعریفی عام‌تر و صحیح‌تر؛ «دهری» به کسی می‌گویند که منکر مبدا و معاد است و تمامی حوادث را به دهر نسبت می‌دهد<ref>سید محمد حسین طباطبایی، ''المیزان''، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی، سال ۱۳۸۴ ش، ج ۱۸، ص ۲۶۵.</ref> یعنی آنچه که امروزه مادی‌گرا و یا [[ماتریالیسم]] خوانده می‌شود، حال چه فیلسوف باشد یا غیر آن. در موارد بسیاری، به دهریه همانند اصناف دیگر کفار و مشرکین [[زنادقه|زندیق]] نیز گفته می‌شود<ref>سعید رضا منتظری، ''زندیق و زنادیق''، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، سال ۱۳۸۹ ش، چ اول، ص ۵۰.</ref>.