نسخهٔ ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۵۳

نام	نجم الدین ابوالبرکات محمد بن موفق بن سعید خبوشانی شافعی صوفی
القاب و سایر نام‌ها	فقیه کبیر
وفات	587هجری قمری
استادان	محمد بن یحیی، هبه الرحمن بن قشیری
آثار	تحقیق المحیط
دین و مذهب	اسلام، تسنن

نجم الدین ابوالبرکات محمد بن موفق بن سعید خبوشانی شافعی صوفی از علمای اهل سنت و جماعت و از متصوفه برجسته در قرن ششم هجری بود. ذهبی درباره او می‌گوید: «فقیهی بزرگ و زاهد»^[۱].

زندگی

اصلش اهل خبوشان از روستاهای نیشابور است و در سال 510 هجری قمری منطبق با 1116 میلادی در نزدیکی آن به دنیا آمد. وی فقیه شافعی بود و در فقه «تحقیق المحیط» را ایجاد کرد^[۲]. او در فقه در محضر محمد بن یحیی بود و از استاد پیشی گرفت تا اینکه ابن خلکان گفت: او در تالیفات خود به المحیط که شانزده جلد است استناد می‌کرد. از هبه الرحمن بن قشیری نیز روایت کرده است. او به مصر رفت و مدتی در مسجد و سپس در مزار شافعی سکنی گزید. او خود را وقف ایجاد مقبره‌ای برای شافعی کرد و به مطالعه، فتوا و تألیف اشتغال داشت. السخاوی گفت: الخبوشانی به اهل بدعت پاسخ داد و از آنان توبه کرد و عقیده اشعری را در سرزمین مصر آشکار کرد. ابن خلکان گفت: سلطان صلاح‌الدین به او نزدیک بود و به او ایمان آورد و گروهی از یارانش را دیدم که فضیلت و دین و سلامت باطنش را توصیف می‌کردند.»

زمانی که سلطان صلاح الدین ایوبی خواست حکومت فاطمی را از بین ببرد، در این باره از فقها سوال کرد و جمعی از فقها فتوا دادند که نجم الدین خبوشانی از جمله آنها بود. پس در فتواها مبالغه کرد و کاستی های فراوان از آنها را اعلام کرد و ایمان را از آنها سلب کرد و بر آنها سخن ها راند^[۳].

درگذشت

وی در ماه ذی القعده 587 هجری قمری منطبق با 1191 در قاهره درگذشت و در گنبدی زیر پای شافعی در حالی که توری بین آنها قرار داشت به خاک سپرده شد^[۴].

پانویس

↑ سير أعلام النبلاء، الذهبي، ج15، ص372-373، ط2006م، دار الحديث، القاهرة
↑ الأعلام، الزركلي، ج7، ص120، ط15، دار العلم للملايين
↑ مسالك الأبصار في ممالك الأمصار، ابن فضل الله العمري، ج27، ص99، ط1، المجمع الثقافي، أبو ظبي
↑ الوافي بالوفيات، صلاح الدين الصفدي، ج5، ص68، ط2000م، دار إحياء التراث، بيروت

[1] سير أعلام النبلاء، الذهبي، ج15، ص372-373، ط2006م، دار الحديث، القاهرة

[2] الأعلام، الزركلي، ج7، ص120، ط15، دار العلم للملايين

[3] مسالك الأبصار في ممالك الأمصار، ابن فضل الله العمري، ج27، ص99، ط1، المجمع الثقافي، أبو ظبي

[4] الوافي بالوفيات، صلاح الدين الصفدي، ج5، ص68، ط2000م، دار إحياء التراث، بيروت

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 =زندگی=
-اصلش اهل خبوشان از روستاهای [[نیشابور]] است و در سال 510 هجری قمری منطبق با 1116 میلادی در نزدیکی آن به دنیا آمد. وی [[فقیه]] [[شافعی]] بود و در فقه «تحقیق المحیط» را ایجاد کرد<ref>الأعلام، الزركلي، ج7، ص120، ط15، دار العلم للملايين</ref>. او در [[فقه]] در محضر محمد بن یحیی بود و از استاد پیشی گرفت تا اینکه [[ابن خلکان]] گفت: او در تالیفات خود به المحیط که شانزده جلد است استناد می کرد. از هبه الرحمن بن قشیری نیز روایت کرده است. او به مصر رفت و مدتی در مسجد و سپس در مزار شافعی سکنی گزید. او خود را وقف ایجاد مقبره ای برای شافعی کرد و به مطالعه، فتوا و تألیف اشتغال داشت. السخاوی گفت: الخبوشانی به اهل بدعت پاسخ داد و از آنان توبه کرد و عقیده [[اشعری]] را در سرزمین [[مصر]] آشکار کرد.
+اصلش اهل خبوشان از روستاهای [[نیشابور]] است و در سال 510 هجری قمری منطبق با 1116 میلادی در نزدیکی آن به دنیا آمد. وی [[فقیه]] [[شافعی]] بود و در فقه «تحقیق المحیط» را ایجاد کرد<ref>الأعلام، الزركلي، ج7، ص120، ط15، دار العلم للملايين</ref>. او در [[فقه]] در محضر محمد بن یحیی بود و از استاد پیشی گرفت تا اینکه [[ابن خلکان]] گفت: او در تالیفات خود به المحیط که شانزده جلد است استناد می‌کرد. از هبه الرحمن بن قشیری نیز روایت کرده است. او به مصر رفت و مدتی در مسجد و سپس در مزار شافعی سکنی گزید. او خود را وقف ایجاد مقبره‌ای برای شافعی کرد و به مطالعه، فتوا و تألیف اشتغال داشت. السخاوی گفت: الخبوشانی به اهل بدعت پاسخ داد و از آنان توبه کرد و عقیده [[اشعری]] را در سرزمین [[مصر]] آشکار کرد.
-ابن خلکان گفت: سلطان صلاح الدین به او نزدیک بود و به او ایمان آورد و گروهی از یارانش را دیدم که فضیلت و دین و سلامت باطنش را توصیف می کردند.»
+ابن خلکان گفت: سلطان صلاح‌الدین به او نزدیک بود و به او ایمان آورد و گروهی از یارانش را دیدم که فضیلت و دین و سلامت باطنش را توصیف می‌کردند.»
 زمانی که سلطان [[صلاح الدین ایوبی]] خواست حکومت فاطمی را از بین ببرد، در این باره از فقها سوال کرد و جمعی از فقها فتوا دادند که نجم الدین خبوشانی از جمله آنها بود.