احمد بن ادریس بن احمد اشعری قمی

نام	احمد بن ادریس بن احمد اشعری قمی
القاب و سایر نام‌ها	ثقه • كثیرالحدیث • صحیح الروایه
درگذشت	سال 306 هجری • قرعاء یكی از منزل‌های طریق كوفه به سوی مكه
استادان	ابراهیم بن هاشم • احمدبن اسحاق • حسن بن علی کوفی • احمدبن محمدبن عیسی
شاگردان	حسن بن احمد بن ادریس • حسین بن احمد بن ادریس • تلعكبری • شیخ صدوق
آثار	كتاب النوادر
دین و مذهب	اسلام • تشیع

احمد بن ادریس بن احمد اشعری قمی، (000 – 306ق) ابوعلی. از فقهاء امامیه و از اصحاب امام عسگری‌ (علیه السلام). وفات او در سال 306 هجری در مسیر مكه در یكی از منزل‌های طریق كوفه به سوی مكه به نام «قرعاء» روی داده و در همان‌جا دفن شده است. در منابع رجالی از او به عنوان «ثقه»، «كثیرالحدیث» و «صحیح الروایه» تجلیل شده است. همچنین در منابع اهل سنت از او به عنوان «فاضل» و «بزرگ مصنفین رافضه» نام برده شده است.

معرفی اجمالی

احمد بن ادریس بن احمد اشعری قمی، ابوعلی. از فقهاء امامیه و از اصحاب امام عسگری‌علیه السلام. از سال تولد او اطلاعی در دست نیست اما وفات او در سال 306 هجری در مسیر مكه در یكی از منزل‌های طریق كوفه به سوی مكه به نام «قرعاء» روی داده و در همان‌جا دفن شده است. از محیط خانواده و محل پرورش او چیزی در منابع ذكر نشده است، اما از آنجا كه جد او احمد بن حمزه اشعری از راویان معتبر شیعه است، محتمل است كه وی حیات علمی خود را نزد او شروع كرده باشد.

در منابع رجالی از او به عنوان «ثقه»، «كثیرالحدیث» و «صحیح الروایه» تجلیل شده است. همچنین در منابع اهل سنت از او به عنوان «فاضل» و «بزرگ مصنفین رافضه» نام برده شده است. این مطلب، نشان می‌دهد كه وی از بزرگان زمان خود بوده است. مرحوم علامه مجلسی بزرگ(م1070ق) در كتاب طبقات الرواه نام وی را در رأس طبقه پنجم از طبقات دوازده‌گانه رجال خود، ذكر كرده است. وی با اینكه احادیث زیادی نقل كرده، اما حدیثی به طور مستقیم از ائمه نشنیده است. آثار متعددی كه وی از خود به جای گذاشته حدود 30 كتاب است كه عمدتاً در موضوع فقه است، از این‌رو تخصص عمده او در علم فقه بوده است.

استادان

اساتید او بسیار هستند كه از جمله آنها ابراهیم بن هاشم، احمدبن اسحاق، حسن بن علی كوفی و احمدبن محمدبن عیسی می‌باشند.

شاگردان

از جمله شاگردان معروف او ابراهیم بن محمدبن عباس، محمدبن یعقوب كلینی، ابوغالب زراری، احمدبن علی رازی و ابوعبدالله حسین بن علی بن سفیان بزوفری هستند. همچنین فرزند او حسن بن احمد بن ادریس(م. ح345ق) از عالمان حدیث و استاد شیخ صدوق بوده است و فرزند دیگرش حسین بن احمد بن ادریس یكی دیگر از شاگردان اوست كه خود استاد تلعكبری و شیخ صدوق بوده است.

آثار

مهمترین و بزرگترین اثر او كتاب النوادر است كه تازه‌های حدیثی و فقهی را در آن ذكر كرده است.

منابع

1. ایضاح المكنون، ج2ص346؛
2. تهذیب المقال، ج2ص171؛ و ج3ص457 به بعد؛
3. جامع الرواه، ج1صص40 و232؛ خلاصه الاقوال، صص65 و371؛
4. فهرست منتجب الدین، ص12؛
5. الفهرست، شیخ طوسی، ص71 شماره 81؛
6. لسان المیزان، ابن حجر، ج1صص87 و136 شماره‌‏های 250 و423؛ و ج2ص262 شماره 1098؛
7. نقدالرجال، تقرشی، ج1ص104.