صباح الاحمد جابر الصباح

صباح الاحمد جابر الاصباح در ۱۶ ژوئن ۱۹۲۹ در کویت به دنیا آمد و ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰ در آمریکا درگذشت. او پانزدهمین امیر کویت و پنجمین امیر این کشور پس از استقلال از انگلیس در سال ۱۹۶۱ بود. در ۲۹ جولای ۲۰۰۶ در حالیکه ریاست شورای وزراء را بر عهده داشت، پس از اینکه برادرش سعد عبدالله تنها هشت روز حکمرانی کرد و به علت وضعیت جسمانی کنار گذاشته شد، به امارت کویت رسید.

شیخ صباح جابر الصباح
نام کامل	صباح جابر الصباح
اطلاعات شخصی
سال تولد	1929 م، ۱۳۰۷ ش‌، ۱۳۴۷ ق
محل تولد	کویت
سال درگذشت	۲۰۲۰ م، ۱۳۹۸ ش‌، ۱۴۴۱ ق
محل درگذشت	آمریکا
فعالیت‌ها	‏پادشاه کویت از 2006تا2020

زندگی

صباح در ۱۶ ژوئن ۱۹۲۹ در جهرا، شمال غربی کویت زاده شد. جاهرا در آن زمان دهکده‌ای کشاورزی بود. وی در چهار سالگی از جهرا به کاخ سیف کوچ کرد.

صباح تحصیلات ابتدایی را در دههٔ ۱۹۳۰ در مدرسه المبارکیه فراگرفت و تحصیلات خود را زیر نظر مربیان به پایان رساند. سپس پدرش، احمد الجابر الصباح، وی را برای تحصیل و کسب تجارب و مهارت‌های سیاسی و آشنایی با ماهیت سامانه‌ها، کار و اداره در شماری از کشورهای اروپایی و آسیایی به برخی از کشورها فرستاد.

دوره بین تأسیس و استقلال کویت در سال ۱۹۶۱ نیز در فراهم آوردن تجربیات، روش‌های حکمرانی و شرایط اداره به وی کمک کرد، زیرا وی فرزند حاکمی بود که سه دهه در راس آن بود (۱۹۵۰–۱۹۲۱). بنابراین صباح با وقایع و تحولات داخلی از روند مدیریت و معاملات پدرش احمد الجابر الصباح آگاه بود و جهان در آن زمان مملو از وقایع بزرگ سیاسی و نظامی بود، به ویژه جنگ جهانی دوم که وقایع آن را در همه کشورها و ساکنان زمین منعکس می‌کرد. همچنین وقایعی که در منطقه عرب شتاب گرفت، مانند نکبت فلسطین، کودتای ۲۳ ژوئیه در مصر، کودتای ۱۴ ژوئیه در عراق و کودتاهای نظامی که در منطقه عرب به وجود آمد، به او کمک کرد تا سیاست و تحولات بین‌المللی را بهتر درک کند. این تربیت (در کاخ دولت) باعث ایجاد آگاهی اجتماعی و سیاسی در صباح شد و وی را قادر ساخت تا با امور عمومی، چه در کویت، چه در مناطق عربی و چه در فضای بین‌المللی آشنا شود.

او برادر ناتنی امیر پیشین کویت، شیخ جابر احمد الصباح است که در ژوئیهٔ ۲۰۰۳ صباح را به عنوان نخست‌وزیر منصوب کرد و جایگزین شیخ سعد عبدالله سالم الصباح ولیعهد کویت شد. برادر او در سقوط عمدی پرواز ۶۳۰ هواپیمایی پادشاهی مراکش کشته شد.

صباح پیش از آن که امیر کویت شود، از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۹۱ و از ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۳ وزیر امور خارجهٔ کویت بود. به عنوان وزیر امور خارجه، صباح روابط بین‌المللی کویت را پس از جنگ خلیج فارس ترمیم و برقرار کرد. او هم‌چنین از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۷، وزیر اقتصاد کویت بود صباح از تاریخ ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۳ تا ۲۹ ژانویهٔ ۲۰۰۶ نخست‌وزیر کویت بود.

سیاست داخلی

دوران امارت وی، شاخصه‌هایی به خصوص خود را در سیاست داخلی و خارجی کویت داشت. در بُعد داخلی با وجود برخی انتقادات کمتر از دیگر کشورهای عربی در معرض انتقاد مخالفان قرار داشت. زمانی که وی ریاست شورای وزیران (نخست‌وزیری) را بر عهده داشت، برای اولین بار زنان توانستند وارد مناصب بالای حکومتی شوند. اولین وزیر زن در سال ۲۰۰۵ در دولت وی انتخاب شد. پس از اینکه صباح الاحمد امیر کویت شد، برای اولین بار زنان توانستند وارد رقابت‌ها در انتخابات پارلمانی شوند. پس از آن زنان وارد نهادهای نظامی نیز شدند. در دوره وی سربازی نیز در کویت اجباری شد.

در بخش آزادی رسانه‌ها، می‌توان کویت را در میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، به مراتب جلوتر از دیگر کشورها دانست. رخدادهای موسوم به بهار عربی نیز در کویت کمتر از دیگر کشورها مشاهده شد و البته دولت این کشور پس از بروز انقلاب‌های عربی تلاش کرد دامنه آزادی رسانه‌ها و معارضان را افزایش دهد.

سیاست خارجی

اما در سیاست خارجی، به او لقب «شیخ دیپلمات‌های عرب» و «سرهنگ دیپلمات‌های کویت» را داده‌ بودند.

به طوریکه از سال ۱۹۶۳ تا ۲۰۰۳ یعنی به مدت ۴۰ سال وزیر خارجه این کشور بود. شاید به دلیل همین سابقه طولانی در پست وزارت خارجه بود که «صباح الاحمد» پس از تکیه بر امارت کویت، برای میانجی‌گری در بحران‌ها پیشقدم بود. البته پیش از او نیز سیاست حکومت کویت بر مدار میانجی‌گری و حل و فصل اختلافات می‌چرخید.

تلاش برای حل بحران میان قطر و دولت سعودی و امارات و همچنین میزبانی از گفت‌و‌گوهای یمنی در کویت در سال ۲۰۱۶ را می‌توان بارزترین تحرکات میانجی‌گرایانه کویت در دوره صباح الاحمد دانست. به طوریکه محمد عبدالسلام سخنگوی جنبش انصارالله یمن روز گذشته پس از اعلام خبر فوت او در پیام تسلیتی امیر فقید کویت را فردی دانست که نسبت به یمن دلسوز و دغدغه‌مند بود .

درگذشت

پس از ماه‌ها بستری در مایو کلینیک شهر راچستر، مینه‌سوتا، احمد الصباح در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰ و در سن ۹۱ سالگی درگذشت. به مناسبت درگذشت او، دولت کویت ۴۰ روز عزای عمومی در این کشور اعلام کرد.