المهند علی المفند (کتاب)
کتاب المهند علی المفند که به (تصدیقات لدفع التلبیسات) نیز معروف است. این کتاب بیانگر عقاید علماء اهل سنت و جماعت دیوبند، شبه قاره هند است. بنابراین، این کتاب تحت نام عقاید علماء دیوبند نیز شناخته میشود. این کتاب گرانقدر و با ارزش اثر مولانا خلیل احمد سهارنپوری رحمه الله، شارح کتاب سنن ابی داوود (در ۲۰ جلد) از محدثین بزرگ دارالعلوم دیوبند هند می باشد.
نام کتاب | المهند علی المفند |
---|---|
نام اصلی کتاب | عقائد اهل سنت و الجماعت در رد وهابیت و بدعت |
تالیف | مولانا خلیل احمد سهارنپوری رحمه الله |
ترجمه | مولوی عبدالرحمن سربازی |
موضوع | عقیده |
سال نشر | 1394هجری شمسی |
تیراژ | 3000نسخه |
نوبت چاپ | اول |
قطع | وزیری |
تعداد صفحات | 209 صفحه |
نوع جلد | گالینگور |
قیمت | 75,000ریال |
مرکز توزیع | مشهد، نشر جاودان |
المهند علی المفند
مهمترین مسئله اى که ذهن انگلیسیان را بعنوان مانعی سر راه استعمار هند درگیر کرده بود و موجب بیم و هراس آنان مى شد، مسئله جهاد و مبارزه مجاهدین مسلمان به رهبری علمای اسلامی بود.
یکى از حربه هاى کوبنده اى که دستگاه استعمار بر ضد این جمعیت به کار مى برد، متهم ساختن آنان به وهابیگرى بود. در آن تاریخ وهابیان بخاطر ویران ساختن بقعه هاى متبرک حجاز، در نظر عموم مسلمانان منفور و بدنام بودند و وارد آوردن این تهمت مى توانست این نفرت عمومى را عینا متوجه این جمعیت سازد.
از آنجا که سیداحمد عرفان رهبر فکرى این جمعیت، از جهت پیشنهاد طرحهاى اصلاحى و دعوت مسلمانان به پیراستن اسلام از بدعت ها و خرافات، به وهابیان شباهتى مى داشت، این تهمت در همان اوائل یعنى در دوران حیات عرفان به ثمر رسیده بود و انگلیسیها و سیک ها توانسته بودند بدان وسیله بعضى از افراد بى اطلاع مسلمان را وادار به خیانت کرده و بر او بشورانند و با این تدبیر او و هم مرید و همکارش شاه اسماعیل را در سال 1831 از بین ببرند.
در دوران پس از انقلاب 1857 هم که پیروان عرفان سرسختانه با انگلیس ها مى جنگیدند این تهمت بصورت سلاح قاطعى در اختیار انگلیسیها بود که در هر فرصت مناسب، از آن استفاده مى کردند و از جمله علمائى را که در امور سیاسى دخالت ورزیده و مردم را به مبارزه با انگلیس دعوت مى نمودند، در نظر عوام منفور مى ساختند و تاکنون نیز این حربه همچنان باقى است و نقش شیطانى خود را که ایجاد فاصله میان قشرهاى وسیع مسلمین است، ایفاء مى کند.
تا اینکه در سال ۱۳۲۳(قبل از سیطره کامل وهابیت بر عربستان) این شبهات و تحریفات به علماء حرمین شریفین نیز رسانیده شد و تا حدودی علماء دیوبند را زیر سوال برده بودند.
در آن ایام مولانا سید حسین احمد مدنی از علمای دیوبندی، در شهر مدینه منوره حضور داشت و کلاس درس اش در مسجد نبوی (ص) در کمال اوج و در حال عروج بود ولی زمانیکه از این عملیات اتهام با خبر شد، اکابر علمای حرمین را در جریان حقیقت امر قرار داد و درصدد رفع این اتهام برآمد. آنگاه آنها تعداد بیست و شش سوال را برای علمای دیوبند نوشته، جهت دریافت جواب به هندوستان فرستادند.
در این زمان که مولانا گنگوهی و مولانا نانوتوی رحلت فرموده بودند، مولانا خلیل احمد سهارنپوری برای پرده برداشتن از ابهامات، جواب سوالات را به زبان عربی فصیح تحریر فرمودند و به امضاء و تائید تمام مشاهیر زمان دیوبند از جمله ۵۰ تن از علمای جید دیوبند و ۴۷ تن از علمای مکه مکرمه، مدینه منوره، علمای جامع ازهر و علمای دمشق نیز رسانید؛ بنابر این، این کتاب از اعتبار خاصی برخوردار است.
درباره کتاب
این مکتوب در سال ۱۳۲۵ هجری به شکل کتابی با نام «المهند علی المفند» تحریر و به چاپ رسید و منتشر گردید.
در این کتاب ضمن توضیح پاسخ پرسشهای مرسله از سوی علمای حرمین تشریح و توضیح عقاید حقه علماء و اکابر دارالعلوم دیوبند طوری به عمل آمده است که از روی تلبیسات مخالفین پرده برداشته شده و مسلک حقیقی بزرگان دیوبند واضح گردیده است.
گویا «المهند» ترجمان افکار، اندیشه ها و عقاید علماء دیوبند بوده و یک مدرک و دستاویز اجماعی و تاریخی است که در آن مسلک دیوبندیان بگونه اصلی محفوظ و نگهداری شده است.
این کتاب بهترین نوشته ای است که در عقاید و دیدگاه های اهل سنّت دیوبندی نوشته شده است. این کتاب برای اولین بار در شبه قاره هند در سال ۱۳۲۵ و سپس به زبان های مختلف از جمله به زبان عربی با ترجمه اردو در تیراژهای مختلف (دارای ۱۹۰ صفحه) به چاپ رسید.
بعدها رساله کوچکی نیز در اخر کتاب تحت نام “عقاید اهل سنت و جماعت” توسط علماء بزرگ دیوبندی چون مفتی محمد شفیع عثمانی و امام ظفر احمد عثمانی (مولف کتاب ۱۸ جلدی اعلاء السنن) آماده شده بود، مورد تایید علمای متاخر دیوبند نیز رسید، تهیه شد و ضمیمه آن گردید که در واقع خلاصه و چکیده ای از موضوعات کتاب المهند در تشریح عقاید بود. همچنین این کتاب به قلم مولانا عبدالرحمن سربازی به فارسی ترجمه شده است.
این کتاب نیز منحصراً در برگیرنده موضوعاتی مرتبط با عقیده است که شامل موضوعاتی در فروع نیز هستند. میتوانیم آنرا به دو بخش تقسیم کنیم.