حرمین شریفین
حرمین شریفین بدون هیچ قرینه‌ای در کلام، به معنای مکه و مدینه‌اند.
واژهٔ حرم
معنای لغوی: حَرَم، به محدوده‌ای پیرامون مکان‌های مقدسی گفته می‌شود که به دلیل انتساب به یکی از مقدسات اسلام از حرمتی خاص برخوردارند و با آن همچون دیگر مکان‌ها رفتار نمی‌شود.
معنای عرفی: مهم‌ترین حرم مسلمانان، مکه است که خانه خدا در آن قرار دارد. در رتبه بعد، حرم مدینه است که خانه و مدفن پیامبر اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله را دربرمی‌گیرد و در کنار حرم مکی، حرمین شریفین خوانده می‌شود. در معنایی توسعه یافته، حرم برای مدفن ائمه اطهار علیهم‌السلام و حتی امامزادگان و اولیای الهی هم به کار برده شده و از تعابیری چون: حرم علوی، حرم رضوی و یا حرم عبدالعظیم حسنی و ... استفاده شده است. حرم در عرف عامۀ شیعیان امامیه، به مسجد یا محوطه‌ای زیارتی اطلاق می‌شود که بر گرداگرد مدفن ساخته شده است.
گفتنی است در متون دینی، گاهی واژه حرم در معنایی بسته‌تر یعنی در خصوص مسجدالحرام یا مسجدالنبی، یا در مفهومی وسیع‌تر یعنی سرزمینی که مکه یا مدینه را دربرگرفته، به کار می‌رود. حرم مکی، مهم‌ترین و شاخص‌ترین مصداق حرم است. به شخص منسوب به این حرم، حِرْمی (اهل حرم) و به کسی که وارد منطقه حرم می‌شود و احرام می‌بندد، مُحرِم گفته می‌شود.
احکام حرمین شریفین
بنابر نظر مشهور فقهای شیعه، از احکام اختصاصی حرم مکی، حرم نبوی، مسجد کوفه و حائر حسینی، جواز و حتی استحباب کامل خواندن نماز مسافر در این اماکن است. «حرم الرسول» یا «حرم نَبَوی»، درباره حرم پیامبر صلی الله علیه و آله در مدینه به کار می‌رود. همچنین، ترکیب «حرمَین شریفَین» برای اشاره به دو حرم مکه و مدینه یا دو حرم نجف و کربلا یا دو حرم بیت‌المقدس و الخلیل بسیار کاربرد دارد.
حرم نبوی پس از حرم مکی، دومین حرم مهم مسلمانان است که بر پایه احادیث و فتاوای فقهی، آداب و احکام خاصی دارد. [۱]