کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین
| منصور بن احمد قصار | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | اسماعیل بن منصور بن احمد قصار |
| اطلاعات شخصی | |
| دین | اسلام، شیعه |
| فعالیت‌ها | محدث شیعی |
اسماعیل بن منصور بن احمد قصار، محدث شیعی در اواسط چهارم هجری. از او تنها یک حدیث در جوامع روایی شیعه باقی مانده که از امام صادق(علیه السلام) نقل شده و در باره آداب مسجد وارد شده است.
معرفی اجمالی
اسماعیل بن منصور بن احمد قصار، محدث شیعی در اواسط چهارم هجری. کنیه او در منابع ذکر نشده است. شیخ صدوق که در 368 هجری در «فرغانه»(بر وزن پروانه) به سر میبرد، از وی حدیث شنیده است، بنابراین وی تا این تاریخ زنده بوده است. از تاریخ تولد و زادگاه او اطلاعی در دست نیست. گویا فرغانه وطن او بوده است که وی در آنجا اقامت داشته است. به گفته یاقوت در معجم البلدان «فرغانه» منطقه وسیعی در ماوراءالنهر است که در ناحیه ترکستان(ازبکستان) قرار گرفته و با سمرقند پنجاه فرسخ(سیصد کیلومتر) فاصله دارد.
در باره چگونگی تحصیلات و مسافرتهای علمی او گزارشی نیافتیم. از او تنها یک حدیث در جوامع روایی شیعه باقی مانده که از امام صادق(علیه السلام) نقل شده و در باره آداب مسجد وارد شده است. وی این حدیث را از «ابوعبدالله محمد بن قاسم بن محمد علوی» نقل کرده و شیخ صدوق نیز آن را از وی شنیده است. وی ظاهراً دارای اثر تألیفی نبوده است.
منابع
- الخصال، ص268، باب الخمسه، حدیث3؛
- معجم البلدان، ج4ص253؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج1ص65.
| Hoosinrasooli/صفحه تمرین | |
|---|---|
| |
| اطلاعات شخصی | |
اسماعیل بن محمد بن اسماعیل مخزومی، (000 – 301ق) معروف به «ابن هلال مخزومی» و ملقب به «قنبره». از راویان مورد اعتماد و از وجوه اصحاب امامیه در مكه. در منابع رجالی هیچ اشارهای به سال تولد و وفات او نشده است، تنها آقابزرگ در الذریعه وفات او را به سال 301 هجری ثبت كرده است. محتمل است وفات او در مكه روی داده باشد زیرا وی در مكه اقامت داشت به همین دلیل با اینكه احادیث زیادی از ائمه(ع) در عراق شنیده، روایات اندكی از او در منابع به چشم میخورد. وی برای كسب دانش، وارد عراق شد و پس از اخذ روایات بسیار، به مكه بازگشت و در همانجا اقامت گزید. در مكه راویانی همچون «ایوب بن نوح»، «حسن بن معاویه»، «علی بن حسن بن فضال» و برادرش «احمد بن حسن بن فضال» از او حدیث شنیدهاند. فرزند او «محمدبن اسماعیل» از راویان شیعه است و گزارشگر كتابهای پدرش میباشد. شیخ طوسی در فهرست خود، با سه واسطه از فرزند صاحب ترجمه، كتابهای او را فهرست كرده است. همچنین یكی دیگر از گزارشگران كتابهای او «علی بن احمد عقیقی علوی» است. استاد او «علی بن حسن» است. وی صاحب آثاری مانند «كتاب التوحید»، «كتاب المعرفه»، «كتاب الصلاه»، «كتاب الامامه» و «كتاب التجمل و المروؤه» است. از آثار او پیداست كه در فقه، حدیث و اعتقادات، تخصص داشته است. گفتنی است نام «اسماعیل بن محمد مخزومی» صاحب شرح حال، با نام «اسماعیل بن محمد ملقب به قنبره» كه در منابع رجالی «امامی مجهول» معرفی شده، مشترك است. اما محتمل است این دو نام، عنوان برای یك شخص بوده باشد. به گزارش «ایوب بن نوح» كه از شاگردان روایی اوست، یكی از القاب مخزومی «قنبره» (به ضم قاف) است. (قنبره پرنده سبكبالی است كه با چابكی پرواز میكند و از آنجا كه وی در راه رفتن، به راحتی گام بر میداشت و با پشتی خمیده حركت میكرد ملقب به قنبره شد). این گزارش شاهد بر آن است كه وی همان اسماعیل بن محمد مخزومی است كه ملقب به قنبره نیز بوده است. شاهد دیگر آن است كه كنیه هر دو «ابومحمد» و در ذیل تألیفات هر دو، «كتاب المعرفه» معرفی شده است، از اینرو قویاً محتمل است كه «اسماعیل بن محمد» تنها یك شخصیت بیشتر نیست. تنها اشكالی كه در اینجا وجود دارد این است كه «اسماعیل بن محمد» كه در منابع رجالی، امامی مجهول معرفی شده، اهل قم بوده، در حالی كه «اسماعیل بن محمد» صاحب شرح حال، اهل مكه بوده است. این مشكل باعث شده تا علمای رجال و زندگینامهنویسان، در باره تعدد یا اتحاد آندو، دچار تردید شوند، اما ممكن است وی اصالتاً اهل مكه بوده و مدتی در قم اقامت داشته است. تفصیل این بحث مستلزم تحقیقات وسیعتری است كه در این مجال نمیگنجد.
منابع: (اعیان الشیعه(قطع بزرگ)، ج3ص401؛ تنقیح المقال(حجری)، ج1ص144 شماره 882؛ الفهرست، شیخ طوسی، ص48 شماره 35؛ خلاصه الاقوال، ص55 شماره 9؛ نقدالرجال، تفرشی، ج1ص229 شماره 537؛ جامع الرواه، ج1ص102؛ طرائف المقال، ج1ص149 شماره 713؛ الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج21ص244)