احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی
احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی، فقیه، ادیب، محدث شیعی و نویسنده کتابهایی که نظیر آن نوشته نشد. نجاشی و دیگران او را اهل فضل و علم و ادب معرفی نمودهاند. از جمله آثار او «کتاب العباسی» است که درباره تاریخ دولت عباسی به رشته تحریر در آمد.
| احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی |
| نام‌های دیگر | ابوعلی بجلی معروف به «سمكه» |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | قم |
| محل درگذشت | قم |
| دین | اسلام، شیعه |
| شاگردان | ابوالفضل محمد بن حسین بن عمید |
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | |
معرفی اجمالی
احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی، ابوعلی بجلی معروف به «سمکه». فقیه، ادیب، محدث شیعی و نویسنده کتابهایی که نظیر آن نوشته نشد. ولادت او در نیمه دوم قرن سوم هجری روی داد و وفات او پیش از 359هجری در قم اتفاق افتاده است. تبار او عرب بودند و در کوفه سکونت داشتند. پدرش «اسماعیل بن عبدالله» از شاگردان ویژه احمدبن ابی عبدالله برقی بود که در قم سکونت داشت و تحت تربیت برقی رشد یافت. وی نیز در قم پرورش یافت و نزد پدر و دیگر اساتید قم شاگردی نمود و بزودی در فقه و حدیث تبحر یافت.
وی در نگاه صاحب‌‌نظران کاملاً مورد اعتماد و راست‌گو معرفی شده است. نجاشی و دیگران او را اهل فضل و علم و ادب معرفی نمودهاند. وی با این‌‌که فردی پرکار و نوشتههای حدیثی بسیار داشته است اما اکنون احادیث اندکی از او در منابع شیعه به چشم میخورد، از اینرو اساتید و شاگردان او را به طور کامل نمیتوانیم شناسایی کنیم. وی در قم گویا از احمد بن ادریس قمی روایت میگرفته است. چنانکه گاهی به صورت مستقیم از «احمد بن ابیعبدالله برقی» نیز نقل حدیث مینموده است.
شاگردان
شاگردان او ابوالفضل محمد بن حسین بن عمید است که خود استاد جعفر بن قولویه قمی بوده است.
آثار
تألیفاتی فراوان و نیکو داشته است که به گفته ابن عمید نظیر آن تاکنون نوشته نشده است. از جمله آثار او کتاب العباسی است که درباره تاریخ دولت عباسی به رشته تحریر در آمد و به دههزار ورقه میرسید. نجاشی گزارشات امین عباسی را از این کتاب مرور کرده است. از دیگر آثار او کتاب الامثال، رساله الی ابیالفضل بن عمید و چندین رساله دیگر است.
منابع
- رجال ابن داود، ص36 شماره 61، وص38 شماره 79؛
- رجال طوسی، ص417 شماره 6022؛
- رجال نجاشی، ص97 شماره 242؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج1ص20؛
- معجم رجال الحدیث، ج2ص56 شماره 442.