خاصه
خاصه اصطلاحی است برای شیعه در برابر اصطلاح عامه که شامل اهل‌سنت و جماعت می‌شود. [۱] [۲]
وجه نام‌گذاری خاصه
به گفته برخی از بزرگان، دلیل نامیده شدن «شیعه» به «خاصه» این است که اولاً شیعیان خودشان را برای نامیده شدن به این نام سزاوارتر از دیگران می‌دانند و ثانیاً شیعیان در میان عموم گروه‌های فراوان مسلمانان، گروهی خاص و محدودند.[۳] در مباحث مربوط به سند احادیث، اگر راویان حدیث از اهل‌سنت باشند، گفته می‌شود که روایت مذکور از «طرق عامه» به‌دست ما رسیده است و اگر راویان حدیث شیعه باشند، گفته می شود که روایت از «طرق خاصه» به‌دست ما رسیده است. [۴]
وجه نام‌گذاری عامه
دلیل نام‌گذاری اهل‌سنت به عامه این است که چون در سه قرن اول هجری قمری یعنی دوران زندگی امامان شیعه، اهل‌سنت حاکم بودند و تقریبا همه امکانات حکومتی، قضایی و علمی در اختیار آنان بود، [۵] از این‌جهت تعبیر «عامه» درباره آنان به‌کار می‌رفته و حتی این تعبیر در احادیث نقل شده از امامان شیعه نیز دیده شده است.[۶] مثلا در مقبوله عمر‌بن‌حنظلة از امام صادق(ع) از این تعبیر استفاده شده است.[۷]
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 176 با اقتباس
- ↑ محدثی جواد، فرهنگ غدیر، قم، نشر معروف، سال ۱۳۹۲شمسی، ص۳۷۷.
- ↑ امین سید محسن، اعیان الشیعه، بیروت، نشر دار التعارف للمطبوعات، سال ۱۴۱۸ ق و 1998 میلادی، ج۱، ص۲۴.
- ↑ محدثی جواد، فرهنگ غدیر، قم، نشر معروف، سال ۱۳۹۲شمسی، ص۳۷۸.
- ↑ محدثی جواد، فرهنگ غدیر، قم، نشر معروف، سال ۱۳۹۲شمسی، ص۳۷۷.
- ↑ محدثی، فرهنگ غدیر، قم، نشر معروف، سال ۱۳۹۲ شمسی، ص۳۷۷.
- ↑ کلینی محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، نشر دار الکتب الاسلامیه، سال 1369 شمسی، ج۱، ص۶۸.