ابومسلم خراسانی

نام	ابومسلم خراسانی
نام کامل	بهزادان پور ونداد هرمزد
لقب	امیر آل‌محمد • صاحب الدعوة امین آل محمد • امیر آل محمد • صاحب‌ الدولة العباسیة
تولد	حوالی سال ۱۰۰ یا ۱۰۵ هجری قمری
نام اصلی	بهزادان (پسر ونداد)
شناخته‌شده برای	براندازی امویان و روی کار آوردن عباسیان
مخالفان	بنی‌امیه • بعدها بنی‌عباس
دین	اسلام
منصب	امیر خراسان• داعی بنی‌عباس در خراسان
محل زندگی	اصفهان • کوفه • مرو
رهبری	جنبش سیاه‌جامگان
اقدامات مهم	داعی بنی‌عباس • رهبر قیام علیه بنی‌امیه
درگذشت	۱۳۷ق • بغداد

عبدالرحمن بن مسلم معروف به ابومسلم خراسانی یکی از بزرگترین سرداران عباسی در ابتدای خلافت آنها و از ارکان اصلی قدرت یافتن آنها محسوب می شود. وی در سال 100 هجری در روستایی به نزدیکی اصفهان متولد شد.

در جوانی با ابراهیم امام • ابراهیم عباسی که برای سقوط امویان و برپایی خلافتی جدید تلاش می کرد، ملاقات کرد و پس از نشان دادن مهارت، کارآیی و وفاداری خود، از سوی ابراهیم مأموریت یافت که به خراسان رفته و مردم را به طور علنی به سوی ابراهیم و نهضتش و قیام علیه امویان دعوت کند.

در کوفه به سن رشد رسید و در نوزده سالگى به جمع یاران «ابراهیم امام» (فرزند محمد بن علی بن عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب‏) پیوست. او بعد از جنگ‌ها و نبردهای فراوانی که داشت سرانجام در سال 137ق و در زمان خلافت منصور دوانقی کشته شد. ابومسلم یکی از افراد مبهم تاریخ اسلام است که تعابیر ضد و نقیضی از وی در دوره‌های تاریخی و حکومت‌های مختلف منتشر شده است.

مختصر شرح حال ابو مسلم خراسانی

عبدالرّحمن بن مسلم (یا عثمان) بن یسار بن شذوس بن جودرن از فرزندان بزرگمهر بن بختکان،‏ معروف به ابومسلم خراسانی در سال 100ق در اصفهان پاى به عرصه وجود نهاد و در کوفه به سن رشد رسید. او در نوزده سالگى به خدمت ابراهیم امام (فرزند محمد بن علی بن عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب‏) درآمد. وى که آثار هوش و زیرکى را در او مى‏دید در احترامش کوشید و بدو پیشنهاد کرد تا نام و کنیه ه‏اى دیگر برگزیند، و او نام و کنیه عبدالرحمن و ابومسلم را بر خود نهاد.

گزارش شده است که نام پدر او پیش از آن‌که اسلام بیاورد، بنداذ هرمز و نام خودش «بهزادان» بود.

ابومسلم در سال 137ق، و در زمان خلافت منصور دوانقی(دوانیقی) و هنگامی که به ملاقات او رفته بود کشته شد، بدین ترتیب که افرادی با علامت این خلیفه عباسی از پشت پرده بیرون ریخته و وى را با خنجر تکه‌تکه کردند.

ابومسلم، بیشترین نقش را در برافتادن امویان و برآمدن عباسیان برعهده داشت. افراد زیادی سعی در نابودی دولت اموی داشته و در این راه، سپاهیان زیادی جمع‌آوری کردند، ولی در نهایت، شکست خوردند.

«ابراهیم امام» که یکی از مبارزان بود، ابومسلم را به فرماندهی پیروانش گماشت و در سال 124ق وى را براى گرفتن بیعت به خراسان گسیل داشت. او چند سالى در آغاز به طور نهانى براى بنی‌عباس از مردم بیعت گرفت. در سال 128 ق ابراهیم امام نامه‌هایى به پیروانش در خراسان نگاشت و به موجب آن نامه‌ها، سرزمین خراسان را رسماً تحت فرمان ابومسلم گذاشت و تأکید کرد که وى در امور مربوط به حکومت و بیعت، استقلال تام دارد و ابو مسلم همچنان بیعت پنهانى را پى گرفت.

او در فصاحت و بلاغت، کم‌نظیر و مسلط به زبان‌های فارسى و عربى بود. از وى پرسیدند چگونه بدین مقام رسیدى پاسخ داد: «کار امروز را به فردا نگذاشتم». پس از مرگ ابومسلم یارانش ادعا کردند که وى نمرده است. این گروه به مسلمیه معروف‌اند و ابومسلم را امام می‌دانستند.