سید بن طاووس
 | این مقاله هماکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شدهاست، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده میشود ویرایشی در این صفحه انجام ندهید. این صفحه آخرینبار در ۰۹:۴۸، ۲۳ اکتبر ۲۰۲۱ (ساعت هماهنگ جهانی) (۳ سال پیش) تغییر یافتهاست؛ لطفا اگر در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با در دست ساخت جایگزین میکنید. |
| نام | |
|---|---|
| نام کامل | سید علی بن موسی بن جعفر بن طاووس |
| لقب | سید رضیالدین •ابن طاووس |
| نام‌های دیگر | اب‍ن‌طاوس• اب‍وال‍ق‍اس‍م علی اب‍ن‌طاوس• رضیالدین علی سید بن طاوس طاوس• طاوس •آل‌طاوس •اب‍ن‌طاووس• رضیالدین علی |
| نسب | امام حسن مجتبی (ع) |
| تولد | ۱۵ محرم ۵۸۹ق |
| نام پدر | موسی بن جعفر |
| زادگاه | حله |
| محل زندگی | بغداد |
| استادان | ابن نما حلی •فخار بن معد موسوی علامه حلی• حسن بن داوود حلی• بهاءالدین اربلی• عبد الكریم بن طاووس و ... |
| شاگردان | سدیدالدین حلی • علامه حلی • حسن بن داوود حلی |
| آثار | اقبال الاعمال • مهج الدعوات • اللهوف و... |
| تاریخ وفات | ۵ ذی‌القعده ۶۶۴ق |
| شهر وفات | حله |
| محل دفن | حرم علی بن ابی‌طالب |
سید رضی الدین علی بن موسی معروف به سید بن طاووس، از علمای بزرگ شیعه در قرن هفتم هجری بود. وی در زمان حکومت مغولان منصب نقابت شیعیان را به عهده داشت. سید بن طاووس آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها ادعیه و زیارات است. علمای بزرگی چون علامه حلى و ابن داوود حلی از شاگردان او هستند.
از عالمان شیعه در قرن هفتم هجری، صاحب کتاب لُهوف (مقتل امام حسین(ع)) و نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر بغداد. برخی به او به سبب تقوا، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» گفته‌اند.
گرایش ابن طاووس بیش از هر موضوعی به مسائل اخلاقی و معنوی و بخصوص دعا و زیارت بود و مجموعه آثاری با عنوان تتمات مصباح المتهجد به رشته تحریر در آورد که تکمیل مصباح المتهجد شیخ طوسی در موضوع دعاست. علامه حلی و شیخ یوسف سدیدالدین (پدر علامه حلی) از شاگردان سید بن طاووس بودند. کتابخانه‌ی سید بن طاووس که بالغ بر ۱۵۰۰ کتاب داشته است یک مجموعه شخصی قابل توجه است.
زندگی‌نامه سید بن طاووس
در پانزدهم 589 ق. تولد نوزادی خانه سعدالدین ابو ابراهیم موسی بن جعفر را از شادی و نشاط آكنده ساخت. ابوابراهیم نوزاد نیمة محرم را به یاد نیای ارجمندش علی نامید. [۱] همسر ابوابراهیم دختر ورّام بن ابی فراس دانشور شهرة حله بود. [۲] علی اندك اندك در محضر پدر بزرگی چون ورّام و پدری مانند سعدالدین ابوابراهیم با الفبای زندگی آشنا شد. او بزودی دریافت كه ریشه در آسمان دارد و با سیزده واسطه به امام حسن مجتبی(ع) پیوند می‌خورد. [۳]
ورّام برایش گفت كه ابوابراهیم دختر زادة شیخ طوسی است [۴] و چگونه نیای بزرگوارش محمد بن اسحاق به دلیل زیبایی چهره و ناموزونی پاها به طاووس شهرت داشت. [۵]
ورّام در دوم محرم 605 ق. دیده از جهان بست. [۶] هر چند همراهی این بزرگمرد با علی بن موسی، كه رضی الدین شهرت داشت، دیری نپایید ولی همین زمان كوتاه كافی بود تا علی وی را بشناسد و همواره به عنوان الگو ستایشش كند. [۷]
البته ستارة حلّه تنها بدین استادان بسنده نكرد. شیخ نجیب الدین بن نما، سید شمس الدین فخار بن معدالموسوی، سید صفی الدین الحسن الدربی، شیخ سدید الدین سالم بن محفوظ بن عزیزة السوراوی، سید ابو حامد محیی الدین محمد بن عبدالدین زهرة الحلبی، شیخ نجیب الدین یحیی بن محمد السوراوی، شیخ ابوالسعادات اسعد بن عبد القاهر اصفهانی، سید كمال الدین حیدر بن محمد بن زید بن محمد بن عبدالله الحسینی و سید محب الدین محمد بن محمود مشهور به «ابن نجار بغدادی» از دیگر استادان وی شمرده می‌شدند. [۸]
ناگفته پیداست كه استفاده از همة این نامبردگان به شیوة معمول روزگار ما تحقق نیافته، بلكه بیشتر بهر‌ه‌وری ستارة حله از آنها درقالب قرائت روایت و اجازة نقل حدیث بوده است. شتاب وی در آموختن مطالب دقیق علمی شگفت‌انگیز بود. آنچه دیگران در چند سال می‌آموختند او در یك سال فرا گرفت و پس از خواندن بخش نخست نهایه شیخ طوسی به چنان پیشرفتی دست یافت كه ابن نما در پشت جلد اول نهایه اجازه‌ای به خط خویش برایش نگاشت. [۹]
علی كه همواره پند ورّام در گوش داشت و در هر رشته علمی كه وارد می‌شد به چیزی جز تخصص نمی‌اندیشید. به اجازه استاد بسنده نكرده، بخش دوم نهایه را نیز خواند؛ آنگاه مبسوط را به پایان برده، بدین ترتیب پس از دو سال و نیم فقه آموزی، از استاد بی‌نیاز شد و از آن پس تنها برای نقل روایت در محضر استادان حضور یافت. [۱۰]
پانویس
- ↑ فیض العلام فی عمل الشهور و وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ص 158
- ↑ روضات الجنات، خوانساری، ج 4، ص 325
- ↑ مقدمة برنامة سعادت، سید محمد باقر شهیدی گلپایگانی، ص 2
- ↑ روضات الجنات، ج 4، ص 337
- ↑ كتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او، اتان گلبرگ، سید علی قرائی و رسول جعفریان، ص 20
- ↑ فیض العلام، ص 143
- ↑ مقدمة كشف المحجة لثمرة المهجة، سید بن طاووس، سید محمد باقر شیهدی گلپایگانی، ص 7
- ↑ مقدمة كشف المحجة لثمرة المهجة، سید بن طاووس، سید محمد باقر شیهدی گلپایگانی، ص 7
- ↑ كشف المحجة لثمرة المهجة، سید بن طاووس، فصل 143، نسخة كتابخانة آیت الله العظمی مرعشی ره
- ↑ كشف المحجة لثمرة المهجة، سید بن طاووس، فصل 143، نسخة كتابخانة آیت الله العظمی مرعشی ره