کشور روسیه

روسیه پهناورترین کشور جهان است و یکی از قدرتمندترین اقتصادهای جهان می‌باشد. این کشور در شرق اروپا و شمال آسیا واقع شده است. این کشور با ۱۷ میلیون و ۷۵ هزار و ۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت به تنهایی بیش از ۷۶ درصد خاک اتحاد جماهیر شوروی سابق را تشکیل می‌دهد و در حال حاضر با اشغال حدود ۵/١١ درصد خشکی‌های کره زمین، بزرگ‌ترین کشور جهان محسوب می‌شود. جمعیت روسیه ١۴۸ میلیون نفر بوده و بیش ار ۱۰۰ ملیت و قوم در روسیه زندگی می‌کنند. زبان روسی زبان رسمی بوده و اکثر مردم روسیه تابع کلیسای ارتودکسند. روسیه ۲١ جمهوری خود مختار، ۴۹ استان و ۲ شهر برزگ مسکو و سن پطرزبورگ را دارد که به تناوب هر یک پایتخت بوده‌اند. پایتخت روسیه شهر مسکو است که در غرب و بخش اروپایی کشور واقع شده و بزرگترین شهر اروپا می باشد.

جغرافیا

روسیه با وسعتی بالغ بر ۱۷٬۰۷۵٬۴۰۰ کیلومترمربع پهناورترین کشور جهان است. وسعت این کشور کمتر از دو برابر مساحت کانادا یا چین یا ایالات متحده آمریکا و بیشتر از یک دوم مساحت قاره آفریقا است. این کشور در عرض های بالای جغرافیایی واقع شدهاست. بیشتر مناطق این کشور سردسیر و کم بارش است، به همین دلیل بیشتر مناطق آن (به ویژه سیبری) خالی از سکنه بوده و کشاورزی در این مناطق میسر نیست.

جمعیت و اقوام

روسیه، با حدود 144.5 میلیون نفر (در سال ۲۰۱۷)، نهمین کشور پرجمعیت دنیاست. تراکم جمعیت روسیه ۸٫۴ نفر در هر کیلومتر مربع است که از پایین ترین نرخهای تراکم جمعیت در جهان می باشد. شایان ذکر است که نرخ رشد جمعیت در این کشور منفی می باشد. بخش عمدۀ جمعیت روسیه در غرب این کشور (بخش اروپایی) زندگی میکنند. بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰، حدود ۸۱ درصد از مردم این کشور روس هستند. در مجموع ۱۶۰ قوم در این کشور زندگی میکنند. تاتارها ۳٫۹۹ درصد جمعیت روسیه را تشکیل میدهند و بزرگترین اقلیت قومی این کشور محسوب میشوند. اقوام اوکراینی، چوواش، باشگیر، چچنی و ارمنی نیز هر یک بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارند و قفقازی ها، بلاروسها، آسیها، آذربایجانیها و قزاقها از دیگر اقوام پرجمعیت روسیه هستند.

زبان و گویش

روسی زبان رسمی فدراسیون روسیه است. علاوه بر زبان روسی ۲۷ زبان رسمی دیگر نیز در جمهوریها و مناطق خودگردان این کشور وجود دارد. روسیه کشوری فدرال با تقسیمات کشوری پیچیده بوده و شامل ۸۳ واحد فدرال از جمله ۲۱ جمهوری خودگردان میشود. زبان روسی پرگویشور ترین زبان اروپا بوده، و از میان زبانهای اسلاوی، دارای بیشترین پراکندگی گویشوران می باشد. این زبان در اروپای شرقی و شمال شرق آسیا، و به ویژه در روسیه و سایر کشورهای تشکیل دهنده اتحاد جماهیر شوروی سابق، مورد استفاده قرار می گیرد. روسی زبان مادری حدود ۱۴۵ میلیون نفر بوده و ۱۱۰ میلیون نفر آن را به عنوان زبان دوم می دانند. با این حساب این زبان هشتمین زبان پر گویشور جهان محسوب می شود. روسی یکی از زبانهای رسمی کشورهای بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، و جمهوری خودمختار کریمه، و همچنین یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل متحد است. زبان روسی با خط سیریلیک نوشته و خوانده میشود.

همسایگان

در جنوب شرق(آسیا): کره شمالی، چین، مغولستان، و قزاقستان در جنوب غربی (قفقاز): جمهوری آذربایجان و گرجستان در غرب (اروپا): اوکراین، بلاروس، لتونی، استونی، فنلاند، و نروژ؛ و در بخش جدامانده کالینینگراد با کشورهای لیتوانی و لهستان.

تقسیمات کشوری

تقسیمات کشوری فدراسیون روسیه نسبتاً پیچیده و تا حد قابل توجهی متفاوت از دیگر کشورهاست. روسیه یک کشور فدرال است و تقسیمات کشوری آن برگرفته از تقسیمات اتحاد جماهیر شوروی می باشد.

مناطق اقتصادی

فدراسیون روسیه به ۱۲ منطقه اقتصادی تقسیم میشود که هر یک از واحدهای فدرال در داخل یکی از آنها قرار میگیرد. مناطق اقتصادی به منظور سهولت در برنامهریزیهای اقتصادی و بررسیهای آماری به تقسیمات کشوری فدراسیون روسیه افزوده شده اند.

شهرهای مهم

مسکو

مسکو پایتخت و پرجمعیتترین شهر كشور روسیه است. این شهر با جمعیتی بیش از ۱۳ میلیون نفر، بزرگترین شهر در قاره اروپا و یازدهمین شهر پرجمعیت در جهان است.

سن پترزبورگ

با اطمينان مي شود گفت در هيچ يک از شهرهای جهان اين همه ديوار و نرده ی آهنی شگفت انگيز و با ابهت وجود ندارد، پيچ و خم های سياه آن ها با منظره شهر اجين شده است. در اين شهر که روی چند جزيره مصب رود نوا ( NEVA ) ساخته شده است.

کازان

کازان پایتخت جمهوری تاتارستان در فدراسیون روسیه است که براساس سرشماری ۲۰۱۰ روسیه با ۱٬۱۴۳٬۵۳۵ نفر جمعیت، هشتمین شهر پرجمعیت و یکی از مهمترین شهرهای روسیه بهشمار میرود.

دین و مذهب

اکثريت مردم فدراسيون روسيه پيرو دين مسيحيت هستند، اما اديان اسلام، يهودي و بودايي نيز داراي طرفداران زيادي هستند که در اين ميان اسلام دومين دين در روسيه شناخته شده است. در سال 1997 قانون بحث انگيزي در مورد اديان در مجلس روسيه به تصويب رسيد که براساس آنها تنها ادياني در روسيه اجازه فعاليت دارند که حداقل پانزده سال در فدراسيون روسيه، پايه گذاري شده باشد. کليساي ارتدوکس روسيه، اسلام، بودايي و يهودي و بعضي شاخه هاي مذهب مسيحي، با اين قانون مطابقت داشتند. در سال 1998 اعلام شد، کارگران بيگانه اي که داراي مذهب غيرقانوني هستند فقط مي توانند حداکثر به مدت سه ماه در روسيه اقامت نمايند. ===مسيحيت:=== گسترش دولت روس همواره با توسعه کليساي ارتدوکس همراه بوده است بطوري که لشکريان روس به ويژه در قرون 18 و 19 بارها و پس از تسخير سرزمين هاي جديد از جمله قفقاز و آسياي مرکزي با احداث کليسا بر حوزه نفوذ کليساي ارتدوکس مي افزودند. بعد از روي کار آمدن کمونيست ها تعقيب کليساي ارتدوکس به ويژه در سال هاي 1930 و نابودي فيزيکي کشيش ها شدت يافت. در زمان جنگ جهاني دوم از شدت اين سنت ها کاسته شد و در سال هاي بعد آن کليسا به طور کامل به خدمت دولت درآمد. در سال هاي 1960 و در زمان خروشچف، چون کليسا با روند کمونيزم شدن سازگار نبود دوباره حمله به کليساها شروع شد و کليساهاي زيادي بسته شد. در زمان برژنف روابط دولت و کليسا رسمي بود ولي مستقل نبود. در زمان حکومت گورباچف در سال 1988 هزارمين سالگرد پيوستن به مسيحيت جشن گرفته شد و از اين به بعد دورة جديد کليسايي در روسيه آغاز گشت. کليساي ارتدوکس روسيه، سازمان مذهبي اصلي در روسيه است که در مناطق مختلف روسيه و در جامعة مشترک المنافع کشورهاي خارجي 123 حوزه سقفي دارد و بيش از 19000 جمعت کليسايي و بناي کليسايي، حدود 480 دير و صومعه، بيش از 150 نفر اسقف ارشد، 17500 نفر کشيش و 2300 نفر از درجات پايين تر کليسايي و همچنين از سال 1990 الکسي دوم، پانزدهمين اسقف اعظم (پاتريک) و تاريخ کليسا همراه با ينود مقدس (هيات رئيسه اسقف ها) امور کليسايي را اداره مي کند.

جمعیت مسلمانان

اسلام در حال حاضر در بخش عظيمي از روسيه گسترش يافته است. طبق آمار تقريبي از 12 تا 20 ميليون جمعيت روسيه مسلمان هستند.

تراکم جمعیتی مسلمانان

مسلمانان بيشتر در قفقاز شمالي، تاتارستان، باشقيرستان، اودموريتا، چواشيا، جمهوري ماري، سيبري، استان هاي اوميانوف، پنزا، سامارا، شاراتوف، آستاراخان، پرم، چليا بينسک، نيژني نوگورد، و شهرهاي مسکو، سن پترزبورگ و قاسموف ساکن هستند. مسلمانان اين مناطق پيرو مذهب شناخته شده تسنن و تشيع مي باشند.

تعدد مذاهب با تفکیک مکتب

تعداد سني ها بيشتر است و پيروان مذهب تسنن از مکاتب فقهي مختلفي مانند حنفي و شافعي تشکيل شده اند و شيعيان را عموماً آذربايجاني ها و تالش ها تشکيل مي دهند.

مساجد، ادارات،مدرسه و موسسات مسلمانان

در سال 1996 در روسيه تعداد 43 اداره دینی مسلمان و 2349 مسجد وجود داشت. از جمله اختيارات اداره هاي ديني مسلمانان مي توان به مواردي همچون تربيت نيروي انساني، تقسيم و اعزام آنان به ساير نقاط و ارتباط با سازمان هاي ديني خارج از کشور، برگزاري کنفرانس هاي مختلف بين المللي در زمينه معارف اسلامي و حمايت از برقراري صلح و امنيت در جامعه مسلمانان و احداث مساجد و ابنيه اسلامي نام برد. آنها همچنين هر سال کاروان هايي را براي زيارت خانه خدا آماده و اعزام مي کنند. تا اوايل دهة 90 تنها دو مؤسسه آموزش مباني اسلام با نام مدرسه «ميرعرب» در بخارا و «مؤسسه امام النجاري» در تاشکند وجود داشت. در سال 1990 مدرسه اي در مجاورت اداره ديني مسلمانان داغستان تاسيس شد و درسال 1991 با استفاده از امکانات مسجد جامع مسکو، مدرسه ديني افتتاح شد. تعداد اين گونه مدارس آموزش معارف اسلامي تا سال 1996 در روسيه به 102 مرکز رسيد. از جمله مساجدي که مي توان در مسکو نام برد مسجد جامع مسکو، مسجد تاريخي، مسجد يابود روي کوه «پالکوني«، مسجد «آترادنايا» و مسجد «نواتروف» مي باشد.

شیعیان در روسیه

تعداد شيعيان روسيه به دو ميليون نفر مي رسد، از اين تعداد حدود سيصدهزار نفر در مسکو زندگي مي کنند که قبلاً سازماندهي درستي نداشتند. از چند سال قبل جمهوري اسلامي ايران تلاش وسيعي را در هدايت و روشنفکري شيعيان آغاز کرده که اعزام گروه هاي متعدد داوطلب و علاقمند به تحصيل علوم ديني، به مرکز جهاني علوم اسلامي واقع در قم، دانشگاه مذاهب، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و افتتاح کلاس هاي درس قرآن و معارف اسلامي در مسجد شهداي مسکو که پس از کالج عالي مسکو دومين محل آموزش درس هاي اسلامي در آن شهر است از جمله اين فعاليت به شمار مي رود.