سوره انسان

نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در

نام	سوره انسان
شماره سوره	۷۶
جزء	۲۹
ترتیب نزول	۹۸
مکی/مدنی	مدنی
تعداد آیات	۳۱
تعداد کلمات	۲۴۳
تعداد حروف	۱۰۸۹

سوره انسان یا هَلْ أَتَیٰ یا دَهْر هفتاد و ششمین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن است که در جزء ۲۹ جای دارد و دارای ۳۱ آیه است. سوره انسان درباره خلقت و هدایت انسان، اوصاف ابرار (نیکوکاران) و نعمت‌هایی که خداوند به آنان می‌دهد و همچنین اهمیت قرآن و مشیت پروردگار سخن می‌گوید. برخی از مفسرین شیعه از جمله علامه طباطبایی بر اساس روایات متعدد معتقدند این سوره در شأن اهل بیت نازل شده‌است. بنابر نظر برخی از مفسرین اهل سنت از جمله جلال الدین سیوطی در کتاب الاتقان فی علوم القرآن نقل می‌کند که آیه و يطعمون الطعام علی حبه… در شأن علی بن ابی طالب و فاطمه دختر رسول‌الله نازل شده‌است.

انسان

كلمۀ انسان شصت‌وپنج بار در قرآن مجيد به كار رفته است، با مراجعه به موارد آن معلوم می‌شود كه از آن جسد ظاهرى و صورت ظاهرى مراد نيست چنانكه در بشر مراد است، بلكه باطن و نهاد و استعداد و انسانيت و عواطف او در نظر است.

مفهوم کلی سوره

• يادآورى رستاخيز؛
• بهشت و نعمت هاى آن ؛
• سرمشق ايثار (نذر امام على(ع) و خانواده اش).

اسامی سوره

سوره انسان، سوره دهر، سوره هل أتی، سوره ابرار ، سوره امشاج.

علت نام‌گذاری

1. «سوره انسان»؛ به جهت ذکر نام انسان در آیۀ اول و بیان اینکه خداوند متعال انسان را از عدم خلق نموده است.
3. «سوره دهر»؛ به خاطر وجود واژۀ دهر در آیۀ اول سوره به این نام مشهور شده است.
5. «سوره هل أتی»؛ به سبب شروع سوره با این عبارت به این نام مشهور گشته است. روایات هم بیشتر از نام هل اتی برای این سوره استفاده نموده‌اند.
7. «سوره ابرار»؛ به جهت آنکه خداوند در این سوره صحبت از ابرار و نعمت های خداوند بر آنان نموده است به این اسم مشهور شده است.
9. «سوره امشاج»؛ به خاطر وجود این لفظ در آیۀ دوم این سوره می‌باشد. این لفظ در هیچ جای دیگر قرآن وجود ندارد.

تعداد آیات و کلمات و حروف

• سوره انسان سى‌ويك آيه دارد.
• سوره انسان دويست‌وچهل كلمه دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
• سوره انسان هزارچهارصد و پنجاه‌ حرف دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه ها

اساسى ترين هدف هاى سوره انسان عبارت اند از:

1. يادآورى رستاخيز و عذاب ها و نعمت هاى فراوان آن؛

2. ارائۀ يك برنامۀ خودسازى همراه با ايثار و عبادت.

فضائل، خواص و ثواب قرائت

ابى‌بن‌كعب از پيامبر(ص) روايت نموده كه فرمود: «هر كس سوره هل اتى را قرائت كند پاداش او بر خداوند بهشت و حرير است».

حضرت امام محمد باقر(ع) فرمود: «هر كس در هر نماز صبح (روز پنجشنبه) يا در صبح پنجشنبه سوره هل اتى را قرائت كند خداوند صد تا حورالعين باكره (دست نخورده) و چهار هزار حورالعين (دست خورده) به او تزويج نموده و با حضرت محمد رسول اللَّه(ص) بوده باشد».

محل نزول

سوره انسان در مكه نازل شده مفسّرين اختلاف كرده اند بعضى گفته اند تمام آن مكّى و مجاهد و قتاده گفته اند. تمام آن مدنى حسن و عكرمه و كلبى گفته اند مدنى است مگر آيه (وَ لا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ كَفُوراً) كه آن مكيّست.

و برخى گفته اند: كه از آيه (إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا) تا آخر سوره مكّى كه 8- آيه است و از اوّل سوره تا آيه مذكور كه بيست و دو آيه است مدنى است.