سوره علق

از ویکی‌وحدت

÷

Ambox clock.svg


نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در

سوره علق
نام سوره علق
شماره سوره ۹۶
جزء ۳۰
ترتیب نزول ۱
مکی/مدنی مکی
تعداد آیات ۱۹
تعداد کلمات ۷۲
تعداد حروف ۲۸۸

سوره عَلَق یا اِقرا اولین سوره ای است که بر رسول الله(ص) نازل شده است. نام سوره برگرفته از آیه دوم است که اشاره به خلقت انسان از علق(خون بسته)دارد.این سوره،اولین سوره ای است که بر پیامبر نازل شده و سیاق آیاتش چنان به هم ارتباط دارد که می توان گفت تمام سوره یکباره نازل شده است. این سوره نظیر سوره سجده، سوره فصلت، سوره نجم دارای سجده واجب است و به عَزائِم قرآن مشهورند که به عقیده شیعه در نماز نباید خوانده شود و خواندن آنها در حال حیض یا جنابت ممنوع است.

علق

به معنی خون بسته، کرم، زالو است[۱].

اسامی و علت نام‌گذاری سوره

  1. علق،
  2. اقرأ باسم ربک،
  3. إقرأ،
  4. قلم[۲].
  • «سوره علق»؛ به خاطر وجود این لفظ در آیۀ دوم سوره می‌باشد.
  • «سوره إقرا باسم ربک»؛ اولین آیۀ این سوره که در لسان پیامبر(ص)[۳] و صحابه[۴] در صدر اسلام استفاده می‌شد.
  • «سوره إقرا»؛ اولین کلمۀ این سوره می‌باشد، این اسم توسط برخی از مفسرین همانند، ابن جوزی[۵] ، آلوسی[۶] و ماتریدی[۷] و ... استفاده شده است.
  • «سوره قلم»؛ به خاطر وجود این لفظ در آیۀ چهارم این سوره می‌باشد، این اسم توسط برخی از مفسرین همانند ابن‌النحاس[۸] ، ابن‌جوزی[۹] و رسعنی[۱۰] و ... استفاده شده است.

نکته: به جهت اشتباه نشدن این نام با نام سوره قلم، سوره قلم را با اسم (ن و القلم) متمایز می‌کنند.

مفهوم کلی سوره

  1. يادآورى توحيد؛
  2. پاس داشت مقام علم و قلم ؛
  3. رابطۀ سرمايه دارى و سركشى[۱۱].

تعداد آیات و تعداد کلمات و تعداد حروف

  1. سوره علق نوزده آیه دارد[۱۲].
  2. سوره علق هفتادودو کلمه دارد[۱۳]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
  3. سوره علق دویست‌وهشتاد حرف دارد[۱۴]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

پانویس

  1. قاموس قرآن، ج 5، ص 31.
  2. التحرير و التنوير، ج 30، ص 382.
  3. تفسیر النسائی،ج2،ص518.
  4. الدر المنثور فى التفسير بالماثور، ج 6، ص 368.
  5. زادالمسیر فی علم‌التفسیر، ج4، ص 466.
  6. روح المعانی، ج15، ص 399.
  7. تاویلات اهل سنت جلد 10، ص 575.
  8. اعراب‌القرآن، ج5، ص 162.
  9. زادالمسیر فی علم‌التفسیر، ج4 ،466.
  10. رموز الکنوز فی تفسیر الکتاب‌ العزیز، ج 8، ص 680.
  11. تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 267.
  12. الكشف و البيان، ج 10، ص242.
  13. همان.
  14. همان.