محمد فاضل لنکرانی
÷
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
| نام | آیت الله محمد فاضل موحدی لنکرانی |
|---|---|
| القاب و سایر نام‌ها | آیتالله فاضل لنکرانی • فاضل • محمد فاضل لنکرانی • محمد لنکرانی • م‍ح‍م‍دف‍اض‍ل موحدی فاضل • محمد |
| زاده | ۱۳۱۰ شمسی • لنکران در جمهوری آذربایجان |
| درگذشت | ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ شمسی • قم |
| استادان | آیت الله بروجردی • امام خمینی • علامه طباطبایى • شیخ مرتضی حائری • ... |
| شاگردان | محمد ری‌شهری • مصطفی بروجردی • سید احمد میرعمادی • علی سیفی آملی • سیدرضی موسوی شکوری • عبدالکریم عابدینی • سید محمدعلی امین سبزواری |
| آثار | تفصيل الشريعه في شرح تحرير الوسيله • الاجاره • الأحكام الواضحة• العروة الوثقی (مع تعلیقات الفاضل اللنکراني) • شرح العروة الوثقی • الإجتهاد و التقليد• تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله • الحدود تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله • الخمس و الانفال تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله • الدیات رسالة في الخمس (للبروجردی) |
| دین و مذهب | اسلام • تشیع |
| فعالیت‌ها | مبارزه علیه حکومت پهلوی • عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم • تاسیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) |
دوران کودکی و تحصیل
آیتالله حاج‌محمد فاضل لنکرانی درذیقعده 1350 ق/ 1310 ش در قم به دنیا آمد. پدرش آیتالله حاج شیخ عبدالله فاضل موحدی مشهور به فاضل لنکرانی در 1314 ق در حومه‌ی لنکران، جمهوری آذربایجان به دنیا آمد ودر 1330 ق به ایران مهاجرت کرد. ابتدا به اردبیل و پس از سه سال به زنجان رفت ودر 1337 ق راهی مشهد شد و از درسهای آقازاده میرزا احمدکفایی، شیخ مرتضی آشتیانی و آیت‌اله حسین قمی بهره برد. یک سال پس از تأسیس حوزه علمیه قم توسط آیتالله عبدالکریم حائری یزدی به قم رفت و فقه و اصول را نزد آیتالله حائری و سپس از آیتالله بروجردی فراگرفت. پس از اتمام بنای مسجد اعظم قم، امامت جماعت آن مسجد به وی سپرده شد.
آیتالله عبدالله فاضل لنکرانی مجتهد بود و رساله علمیه خود را با نام نهایة‌الاحکام به عربی نوشت. وی با دختر آیتالله سید‌عباس فیض برقعی ازدواج کرد که حاصل آن 4 پسر و 5 دختر بود و محمد فاضل موحدی لنکرانی چهارمین فرزند او بود[۱].
آیتالله محمد فاضل لنکرانی دوره‌ی ابتدایی را در قم گذراند. پس از پایان دوره‌ی ابتدایی به دلیل علاقه به دروس دینی به حوزه علمیه قم رفت ودر مدرسه فیضیه به تحصیل علوم دینی پرداخت.در آن زمان حوزه‌ی علمیه‌ی قم طلاب زیادی نداشت و تعداد کمی مشغول به تحصیل بودند. از هم مباحثه‌ای‌های وی در مدرسه فیضیه حاج سید‌مصطفی خمینی بود که نقش مهمی در پیشرفت علمی ایشان داشت. آیتالله لنکرانی در این‌باره گفته بود: «وجود این دوست عزیز در شدت علاقه‌ی ما به راهی که در پیش گرفته بودیم، نقش مهمی داشت و از همان اوان به کمک یکدیگر و به عنوان دو هم مباحثه مشغول تحصیل شدیم[۲].» وی قسمتی از مطوّل و بخشی از شرح لمعه را نزد آیتالله حسین‌علی منتظری و قسمتی دیگر را نزد شیخ اسدالله نوراللهی نجف‌آبادی خواند، رسایل و مکاسب را نزد چند تن از اساتید حوزه چون، پدرش آیتالله فاضل موحدی، آیتالله آقا شیخ عبدالجواد جبل عاملی سدهی و آیتالله شیخ مرتضی حائری بهره برد[۳].
آیتالله لنکرانی به دلیل شور و علاقه به تحصیل علوم دینی در زمان کوتاهی دوره‌های ادبیات عربی و سطوح را که معمولاً طلاب دیگردر 8 یا 9 سال به پایان می‌رسانند در مدت 6 سال گذراند، لذا در سن 19 سالگی وارد آخرین مرحله‌ی تحصیلات حوزوی یعنی درس خارج فقه گردید[۴]. پس از تشکیل کلاسهای آیتالله بروجردی در قم، وی در درس خارج فقه ایشان شرکت جست و این درحالی بود که هنوز قسمتی از کفایه را به اتمام نرسانده بود . به این دلیل صبح‌ها اول وقت در مسجد عشقعلی دروس کفایه را نزد آقا شیخ عبدالجواد می‌خواند و پس از پایان درس همراه استاد در درس خارج فقه آیتالله بروجردی شرکت می‌کردو از جوانترین شاگردان استاد بود. آیتالله لنکرانی از همان روزهای نخست تقریرات درس خارج فقه آیتالله بروجردی را به عربی می‌نوشت، که پس از چند سال نگارش تقریرات با نظارت و به دستور استاد جلد اول تقریرات با عنوان نهایةالتقریر که مشتمل بر قسمت زیادی از مباحث صلاة بود به چاپ رساند. چند سال بعد جلد دوم آن را منتشر کرد که شامل تمامی مباحث صلاة بجز نماز جمعه و نماز مسافر بود، ایشان حدود یازده سال در درس فقه آیتالله بروجردی شرکت کردو علاوه بر بحث صلاة مباحث خمس و آخرین آن کتاب قضا، که به اتمام نرسید را نزد آیتالله بروجردی تلمذ کرد و تقریرات آن دروس را نیز نگاشت. او مدتی نیز در درس اصول آیتالله بروجردی شرکت جسته و قسمت اعظم مباحث عقلیه را نوشت و نیز بحث راجع به خلل حج که آن نیز ناتمام ماند[۵].
پس ازتشکیل کلاسهای درس اصول امام خمینی، آیتالله لنکرانی از همان ابتدا در کلاسهای ایشان حاضر شده و هر روز دو نوبت در درس امام شرکت کرده و مباحث اجتهاد و تقلید را به طور کامل با ایشان گذراند. مبحث طهارت در فقه را نیز نزد امام فراگرفت و مطالب دروس امام را نیز تقریر می‌کرد. زمانی که در سال 1352 ش به یزد تبعید شده بود، پنج جلد از شرح تحریرالوسیله امام را به اتمام رساند و پس از آن نیز به این کار ادامه داد و 25 جلد از این شرح را منتشر کرد. وی در مجموع به مدت 9 سال از دروس امام بهره برد. در 18 ربیع‌الاول 1386 از امام خمینی اجازه‌ی امور حسبیه را دریافت کرد و از آن برای تأسیس مدارس دینی و تبلیغات اسلامی بهره برد[۶].
آیتالله فاضل لنکرانی خیلی زود به درجه اجتهاد رسید. در زمان حیات آیتالله بروجردی و سالهای مرجعیت ایشان به تقلید از وی پرداخت. در 25 سالگی به اجتهاد رسید و این امر مورد تأیید آیتالله بروجردی قرار گرفت. پس از وفات آیتالله بروجردی در 1340 ش. وی در سن 30 سالگی به استنباط خود مسایل دینی را اجتهاد می‌کرد. ایشان علاوه بر دروس فقه و اصول، در درسهای فلسفه و حکمت علامه طباطبایی نیز شرکت جسته و قسمتی از مباحث منظومه سبزواری و کتاب اسفار ملاصدرای شیرازی را از ایشان آموخت. در نخستین سالهای تحصیل در حوزه‌ی علمیه قم، در سالهای سوم و چهارم، زمانی که هنوز شانزده سال نداشت، ضمن تحصیل، تدریس نیز می‌کرد.نخستین تدریس وی مربوط به کتاب حاشیه‌ی ملاعبدالله و معالم بود. بعدها شرح لمعه را شروع کرد و طلبه‌های بیشتری در درس وی حاضر می‌شدند. او لمعه را در دو دوره و کتاب ارث را در سه دوره تدریس کرد. سپس به تدریس رسائل و مکاسب مشغول شد. مکاسب را پنج دوره و کفایةالاصول را شش دوره تدریس کرد. از آخرین دوره‌ی درس کفایةالاصول وی، نوار تهیه شد و طلاب در قم و شهرستانهای دیگر از آن بهره می‌بردند. بسیاری از شاگردانش از نظر سنی بزرگتر از استاد خود بودند و در بیشتر اوقات صدها نفر در کلاسهای درس ایشان شرکت می‌جستند. آیتالله لنکرانی از سال 1360 ش به تدریس درس خارج فقه و اصول پرداختند و در مدت 25 سال گروه کثیری از طلاب از محضر وی بهره‌منده شدند. این درس از رادیو معارف نیز پخش می‌شد[۷].
تألیفات
تفصیل الشریعة، شرحی است عربی بر کتاب تحریرالوسیله‌ی امام خمینی که 25 جلد آن چاپ شده و 5 جلد دیگر آماده چاپ است. پنج جلد اول این شرح در زمان تبعید آیتالله لنکرانی در یزد نوشته شده،است. این کتاب یک دوره‌ی کامل فقه است و جدیدترین آراء فقهی در آن آمده است.
- نهایة التقریر، تقریرات درس آیتالله بروجردی در سه جلد به زبان عربی منتشر شد.
- ائمه اطهار یا پاسداران وحی در قرآن (شامل بحثهایی درباره‌ی علم ائمه از نظر قرآن است) این کتاب با همکاری شهاب‌الدین اشراقی و حاج‌آقا مصطفی خمینی تألیف گردیده است.
- اهل بیت یا چهره‌های درخشان در آیه‌ی تطهیر، که با همکاری آیت‌آلله اشراقی و حاج‌آقا مصطفی خمینی منتشر شده است.
- مدخل التفسیر، مشتمل بر بحثهایی درباره‌ی اعجاز، تواتر و عدم تحریف قرآن، به زبان عربی.
- حاشیه بر عروةالوثقی، به زبان عربی.
- حاشیه بر کتاب الطهارة مصباح‌الفقیه، محقق همدانی، به زبان عربی.
- شرح الاجتهاد و تقلید از کتاب عرو ةالوثقی، به زبان عربی.
- کتاب الصوم
- کتاب القضاء
- المسائل المستحدثه
- رساله‌ای در حکم نماز در لباس مشکوک، به زبان عربی
- رساله‌ای در خلل حج و عمره، به زبان عربی
- الاحکام الواضحه (فتاوی به زبان عربی)
- احکام الحج حاشیه بر حج تحریرالوسیله، به زبان عربی
- تقریرات الاصول، تقریرات اصول امام در 5 جلد به زبان عربی
- القواعد الفقهیه به زبان عربی
- تبیان الاصول، تقریرات درس امام در 4 جلد به زبان عربی
- رساله‌ای در قاعده‌ی فراغ و تجاوز، به زبان عربی
- مناسک حج به زبان فارسی
- تفسیر سوره‌ی حمد، به زبان عربی
- تقیه مداراتی، به زبان عربی
- آیین کشورداری از دیدگاه امام علی (ع)
- عصمت انبیاء
- مجمع الفهارس (مجموعه فهرست‌های بحارالانوار ، الغدیر و المیزان)
- مناسک حج به زبان عربی
- استفتائات حول الحج
- استفتائات حج
- جامع‌المسائل (مجموعه‌ای از استفتائات در 2جلد)
- تقریرات درس خارج اصول در 16 جلد به زبان فارسی
- تقریرات الاصول، تقریرات درسی آیتالله بروجردی به زبان عربی
- 3رساله‌ی توضیح المسائل به زبان فارسی
پانویس
- ↑ اطلاعات، شماره 20348، 28 آبان 1373، ص 7؛ گلشن ابرار، ج 6، خلاصه‌ای از زندگی اسوه‌‌های علم و عمل، تهیه و تدوین جمعی از پژوهشگران پژوهشکده باقرالعلوم (ع)، قم، انتشارات نورالجساد، 1385.
- ↑ «ستارگان هدایت»، رسالت،شماره 2462، 26 تیر 1373، ص 4.
- ↑ خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، دفتر دوم، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، قم، 1379ش، ص 536.
- ↑ اطلاعات، همان منبع، ص 7.
- ↑ خبرگان ملت،ص 537 ـ 538.
- ↑ خبرگان ملت،ص 540؛ گلشن ابرار،ج 6، ص 580.
- ↑ اطلاعات، همان منبع، ص 7.