عبدالله مامقانی
÷
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
| نام | عبدالله بن محمدحسن مامقانی |
|---|---|
| القاب و سایر نام‌ها | شیخ • آیتالله • علامه • آیتالله مامقانی • عبدالله ال‍م‍ام‍ق‍ان‍ی • مامقانی • عبدالله بن محمدحسن مامقانی غ‍روی • عبدالله م‍م‍ق‍ان‍ی • عبدالله |
| زاده | ۱۵ ربیع‌الاول سال ۱۲۹۰ق • نجف |
| درگذشت | ۱۶ شوال سال ۱۳۵۱ق • نجف |
| استادان | محمدحسن مامقانی • غلام‌حسین دربندی ترکی • حسن خراسانی |
| شاگردان | سید سعید حکیم • سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی • سید علی اکبر خوئی |
| آثار | مخزن اللئالی فی فروع العلم الإجمالی • سراج الشیعة در آداب الشریعت |
| دین و مذهب | اسلام • تشیع |
| فعالیت‌ها | تربیت مبلغان دینی • برپایی مجالس عزاداری • تأسیس کتابخانه‌ای در نجف |
عبدالله بن محمدحسن مامقانی فرزند محمدحسن مامقانی فقیه اصولی سدهٔ چهاردهم و از دانشمندان بزرگ دانش رجال در میان شیعه است. مامقانی از علمای نجف بود که شاگردان بسیاری از جمله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی را تربیت کرد. از او تألیفاتی بر جای مانده که تنقیح المقال از مهم‌ترین آنها است. برپایی مجالس عزاداری و تأسیس کتابخانه‌ای در نجف از فعالیت‌های اجتماعی او به شمار می‌رود.
تولد
شیخ عبدالله مامقانی در تاریخ پانزدهم ربیع الاول 1290 هـ.ق. در شهر علم و فقاهت، نجف اشرف و در خانواده ای از سلسله جلیل روحانیت پا به عرصه وجود نهاد.
نیاکان
پدرش آیت الله شیخ محمدحسن فرزند عبدالله (متوفای 1320 هـ .ق.) از شاگردان ملاّ علی خلیلی نجفی، شیخ مرتضی انصاری، سید حسن کوه کمری، شیخ راضی فقیه عراقی و شیخ مهدی کاشف الغطاء است. وی نویسنده «اصالة البرائة»، «بشری الوصول الی اسرار علم الاصول»، در هشت جلد، و «ذرایع الاعلام فی شرح شرایع الاسلام» در شش جلد، است. او از سید علی طباطبایی نویسنده ریاض المسائل دارای اجازه روایت و اجتهاد بود.
آیت الله شیخ محمدحسن مامقانی، از مراجع بزرگ تقلید در عصر خویش بود و مقلّدان بسیاری ـ خصوصاً بعد از وفات آیت الله سید محمدحسن شیرازی در سال 1312 هـ .ق. ـ در ترکیه، قفقاز و ایران بویژه در نواحی آذربایجان و تهران داشت[۱].
مادرش، دختر سید محمود تبریزی، دارای کمالات و فضایل اخلاقی بسیار بود و فراگیری علم را، کمال انسانی می دانست از این رو، در تربیت فرزندش عبدالله نهایت همّت و کوشش خود را به کار گرفت. او و همسر یکی از شاگردان شیخ محمدحسن مامقانی، تعلیم خواندن و نوشتن و قرائت قرآن به عبدالله را به عهده گرفتند و در مدت کوتاهی به این هدف عالی نایل آمدند[۲].
جدّش آیت الله شیخ عبدالله فرزند محمدباقر فرزند علی اکبر فرزند رضا مامقانی (متوفای 1247 هـ .ق.)، از شاگردان سید محمد مجاهد (متوفای 1242 هـ .ق.)، شریف العلماء مازندرانی حائری (متوفای 1246هـ .ق) و از عالمان و فقیهان بزرگ بود. او از نویسنده ریاض المسائل دارای اجازه روایت و اجتهاد بود. در احوال وی نوشته اند:
با این که خانواده اش دارای ثروت زیاد و موقعیت اجتماعی بسیار مناسبی در شهر مامقان و تبریز بود ولی او از همه آن ها دل کنده و در پی تحصیل علوم دینی، راهی عراق شد و در شهر مقدس کربلا وطن گزید تا به درجه اجتهاد نایل آمد. او در بین مردم کربلا بسیار مورد احترام و دارای موقعیت خاص بود. شب ها در ایوان بزرگ حرم حسینی نماز جماعت برگزار می کرد که بسیاری از مردم و طلاب علوم دینی به او اقتدا می کردند. او در تبریز و توابع آن، مقلدانی داشته است[۳].
لقب و نسب
شیخ عبدالله به خاطر نوشتن کتاب ارزنده «تنقیح المقال» ملقب به صاحب تنقیح المقال و به خاطر انتسابش به خانواده مامقانى به «مامقانى» منتسب شده است.
خاندان مامقانى از خاندان هاى معروف علمى شهرهاى تبریز، مامقان، کربلا،نجف و در حال حاضر قم است. این خانواده در قرن سیزدهم هجرى در محله العماره نجف اشرف شهرت یافت و بر اثر وصلت با اعراب گسترش پیدا کرد. بیشتر افراد این خاندان، اهل علم، فضل و پژوهش و از مراجع تقلید بوده اند و منشأ خدمات علمى و دینى بسیارى در آن شهرها شده اند.!
مامقان، بخش کوچکى از توابع شهر تبریز و در هشت فرسخى آن قرار دارد. بیشتر مردمان آن، با هوش و ذکاوت بوده و بزرگان بسیارى از آن برخاسته اند[۴].