حزب الله لبنان
| عنوان مقاله | حزب الله لبنان |
| سال تاسیس | 1985 |
| رهبر حزب | سید حسن نصرالله |
| زبان مقاله | فارسی |
| نشر | پژوهشگاه مطالعات تقریبی - قم |
جریان شناسی حزب الله در لبنان مدخلی است به زبان فارسی که در پژوهشگاه مطالعات تقریبی در راستای نگارش کلان پروژه معرفی جریان های جهان اسلام نوشته شده است. هدف از ایجاد این مقاله، اولا: آشنایی با فعالیت های این جریان در کشور لبنان و ثانیا: ایجاد منبع و مرجعیت در زمینه مذکور جهت شناخت کیفیت تعامل با این جریان در کشور لبنان است و ثالثا: ایجاد شناختی عمیق تر نسبت به میزان نفوذ و تاثیرگذاری این جریان در این کشور به صورت تخصصی برای مراکزی است که جهت فعالیت هایشان به چنین دانش میان مذهبی ای نیاز دارند.
تاریخچه
از سال 1985 به طور علنی اقدام به فعالیت کرده و به تدریج قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است. بیروت پایتخت لبنان با حمله ارتش اسرائیل در سال 1982، بدون هیچ مقاومتی از سوی گروه های فلسطینی و جنبش امل به اشغال درآمد و تنها در مناطق خلده، دانشکده علوم و در ضاحیه گروه هایی که خود را پیروان امام خمینی(ره) می نامیدند؛ مقاومت کردند. با مذاکرات یک هیئت پنج نفره از طرف رئیس جمهور لبنان با عنوان «هیئت نجات ملی»، مقرر گردید تا در لبنان آتش بس برقرار شده و مبارزان فلسطینی این کشور را ترک کنند. حضور نبیه بری ( رهبر جنبش امل) در این مذاکرات موجب نارضایتی شیعیان و جنبش امل گردید و برخی اعضای جنبش امل مانند ابوهشام(نائب رئیس امل) و سید ابراهیم امین السید و تعداد دیگری از آن جدا شدند و انقلاب اسلامی را راهنمای خود قرار دادند. پس از سقوط بیروت، نیروهای شیعه خود را به بعلبک رساندند و این گروه ها شامل گروه های اسلام گرای مستقر در بقاع شامل روحانیون، شخصیت های نظامی، دانشگاهی و انشعابیون از امل، مجلس اعلای شیعیان به رهبری شیخ محمد مهدی شمس الدین، جنبش امل، روحانیون مستقل مانند علامه فضل الله و سیاستمداران رسمی شیعه حامی حکومت وقت لبنان بودند. با وجود همزمانی جنگ ایران و عراق با حمله اسرائیل به لبنان، ابتدا تعدادی از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به لبنان عزیمت کردند تا با توجه به نیاز شیعیان لبنان به آموزش های عقیدتی و نظامی، دوره های آموزش نظامی و عقیدتی برگزار نمایند که همزمان با این اقدام انتقال افکار و دیدگاه های انقلاب اسلامی و امام خمینی نیز صورت گرفت و با اقدامات سپاه پاسداران و سفیر ایران در دمشق کمیته نه نفره ای از گروه های مستقر در بعلبک تشکیل شد که از میان آن ها شورای پنج نفره ای انتخاب گردید که به شورای لبنان نام گذاری شد که این شورا به صورت غیر علنی فعالیت می کرد و در ماه مه 1984 نام «حزب الله لبنان» توسط شورای لبنان انتخاب گردید و دفتر سیاسی حزب آغاز به کار کرد.
اهداف حزب
با عقب نشینی اسرائیل از شهر صیدا، حزب الله طی یک گردهمایی رسمی در16 فوریه 1985 با صدور یک نامه سرگشاده، هویت، استراتژی و برنامه ایدئولوژیک خود را بیان کرد که اهداف حزب الله در این نامه سرگشاده عبارت است از:
- اخراج نهایی اسرائیل از لبنان،
- اخراج نهایی امریکا، فرانسه و هم پیمانان آن ها از لبنان،
- محاکمه عادلانه فالانژها برای جرایمی که با تحریک امریکا و اسرائیل در حق مسلمانان و مسیحیان مرتکب شده اند و اعطای حق تعیین سرنوشت به ملت لبنان با آزادی کامل.
حضور یک شورای متشکل از روحانیون در داخل ساختار حزب الله، جایگاه روحانیون شیعه ای را که در سال 1982 حزب الله را پایه گذاری کرده بودند، مشخص ساخت و بدین ترتیب حزب الله از حالت صرفاً امنیتی و کاملاً محرمانه به وضعیت نیمه محرمانه تغییر یافت. جنبش حزب الله مبانی اعتقادی و روش عملی خود را از اصول اسلام می گیرد لذا ضرورت تحرک سیاسی همه طبقات مردم برای به دست گرفتن زمام امور کشور و عدم سلطه بیگانگان را ضروری می داند و همچنین جهاد علیه اشغال گران را واجب شرعی می داند از این رو مبارزه با اسرائیل سرلوحه فعالیت حزب الله است.
ساختار حزب
- شورای رهبری حزب الله مرکب از هفت نفر است که از طریق انتخابات داخلی برگزیده می شوند و در هر کنگره حزب برخی تغییرات در درون تشکیلات و سازماندهی حزب مانند طرح مناصب جدید یا انضمام برخی مناطق به یکدیگر مورد تصویب قرار می گیرد و اعضای حزب شورای رهبری را انتخاب می کنند و از درون آن دبیر کل جنبش تعیین می شود.
- اعضای دفتر سیاسی حزب ده نفر می باشند و وظیفه تحلیل و بررسی مسائل سیاسی، برقراری ارتباط با احزاب و فعالیت های سیاسی در لبنان و ارائه آن به شورای اجرایی برای تصمیم گیری نهایی به عهده این دفتر است.
- شورای اجرایی نیز با 15 عضو، وظیفه تنظیم سیاست های کلی حزب را دارد و تهیه و تنظیم این سیاست ها را هیئت طرح و برنامه انجام می دهد که اعضای آن بیست نفرند.