عقلیه

عقلیه فرقه کلامی از شیعه «امامیه» بودند.

عقاید

عقلیه معتقد بودند که نظر و قیاس به علم و معرفت خداوند پیوند می‌خورد و زمانی که پیامبران بیایند، عقل در پذیرش هدایت آنها حجت دارد، امّا قبل از آمدن پیامبران، برای عقل هیچ حجت و دلالتی نیست. به تعبیر دیگر عقل تابع سنت است و در زمان نبود پیامبران، چون سنت آشکاری وجود نداشته است، پس دلیلی برای عذاب انسان نسبت به افعالش وجود نداشته است. قرآن به تایید این مطلب فرمود: «ما کُنَّا مُعَذِّبِینَ حَتَّی نَبْعَثَ رَسُولًا» سوره حجر، آیه 17. یعنی ما هرگز (قومی را) مجازات نخواهیم کرد، مگر آن که پیامبری مبعوث کرده باشیم تا وظایف‌شان را (به آنها) بیان کند.