ابراهيم اللبان

ابراهیم اللبان

نام	ابراهیم اللبان
زاده	1895 میلادی / مصر
درگذشت	1977 میلادی / مصر
دین و مذهب	اسلام، تسنن
فعالیت‌ها	همکاری با اخوان‌المسلمین

ابراهیم عبدالمجید اللبان یکی از روانشناسان و فیلسوفان تثبیت شده در علوم ادبیات و زبان است، سخنرانی‌ها و دیدگاه‌های او در جوانان اثرگذار بود. پدرش شیخ عبدالمجید اللبان 1871-1942 رئیس دانشکده اصول دین بود.

زندگی‌نامه

آقای ابراهیم عبدالمجید اللبان در سندیون به دنیا آمد که وابسته به مرکز فووه در استان غربیه اکنون وابسته به استان کفرالشیخ در مصر است و تحصیلات اولیه خود را در روستا فرا گرفت و بعد به همراه پدرش که در آن زمان از علمای برجسته الازهر بود به اسکندریه نقل مکان کرد. جایی که پدر به‌عنوان یکی از علمای مؤسسه دینی آنجا انتخاب شد. او به مؤسسه دینی ابتدایی در اسکندریه و سپس مؤسسه متوسطه و سپس به دارالعلوم رفت و در سال 1918 م، از آنجا فارغ التحصیل شد و دیپلم گرفت.

تحصیلات

وی سهم موثری در مجموعۀ ادبیات و زبان داشته است. ایشان در سال 1919 م، به‌عنوان معلم در مدرسه الجمالیه در قاهره منصوب شد و مدتی در مدارس ابتدایی و متوسطه تدریس می‌کرد. سپس او در سال 1930 م، (یعنی دوازده سال پس از فارغ التحصیلی، و این امر در زمان او کم نبود، بلکه یکی از سیستم های وام گرفته شده از سیستم آموزشی انگلیس بود) برای یک مأموریت علمی به بریتانیا سفر کرد. او در سال 1935 م، موفق به اخذ مدرک لیسانس شد، زیرا سیستم آموزشی انگلیسی برای اخذ مدرک دانشگاهی از بریتانیا قبل از شروع تحصیلات تکمیلی در مقاطع دیپلم و فوق لیسانس نیاز به تکمیل مجدد کلیه تحصیلات دانشگاهی داشت. مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه لندن را در سال 1938 م، اخذ کرد. ایشان تا زمان مرگ خود یک عضو فعال و یک عالم فعال و پیگیر بود.

استادی او در هشت دانشکده

پس از بازگشت ایشان به وطن، به‌عنوان معلم روانشناسی در دارالعلوم منصوب شد و سپس به‌عنوان استاد روانشناسی به مؤسسه آموزش عالی معلمان زن رفت. وزارت آموزش و پرورش او را به‌عنوان بازرس کل فلسفه در مدارس خود برگزید، سپس در بدو تأسیس به‌عنوان استاد روانشناسی در دانشکدۀ هنر دانشگاه اسکندریه انتخاب شد. وی از بنیانگذاران دانشگاه اسکندریه و در کنار استاد ابراهیم مصطفی، استاد محمد خلف الله و استاد عبدالسلام هارون بود، سپس به‌عنوان استاد فلسفه اسلامی در دانشکده دارالعلوم به قاهره رفت. سپس در سال 1953 م، به ریاست دانشکده منصوب شد و تا سال 1955 م، که به سن شصت سالگی (بازنشستگی) رسید مشغول بود. او همچنین در آن مرحله به تدریس فلسفه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و روش‌های تدریس در دانشکدۀ هنر دانشگاه اسکندریه، دانشکده هنر در دانشگاه قاهره، مؤسسه عالی آموزش، و مدرسه مددکاری اجتماعی در قاهره منصوب شد. او همچنین به تدریس علوم عربی و علوم تربیتی در دانشگاه لیبی منصوب شد.

عضویت در دو فرهنگستان

ایشان در دو فرهنگستان زبان عربی و فرهنگستان تحقیقات اسلامی عضویت داشت. وی در سال 1961 م، با اصلاح قانون فرهنگستان زبان و افزایش تعداد اعضای آن به چهل نفر به عضویت فرهنگستان زبان انتخاب شد و انتصاب وی در راستای تصرف کرسی بیست و هفتم و جانشینی دکتر عبدالوهاب بود. ایشان با عضویت در کمیته فرهنگ لغات قرآن و کمیته معارف و روانشناسی کمک موثری به مجموعه زبانی کرد و استاد آداب و بلاغت بود. او در سال 1969 م، توسط آکادمی علمی عراق به عنوان عضو پشتیبانی انتخاب شد. وی در میان اولین گروهی که آکادمی تحقیقات اسلامی در الازهر تأسیس شد، پس از صدور قانون توسعه الازهر و ارگان‌های آن، برگزیده شد.

آثار

کتاب‌های چاپ شده

1. الفلسفة والمجتمع الإسلامی.
2. طرق تجدید المجتمع.
3. العدل الاجتماعی تحت ضوء الدین والفلسفة.
4. مشکلات الفلسفة (بالاشتراک).
5. منهاج المسلم فی الحیاة.
6. الحیاة الإنسانیة: أهدافها ونظمها العامة.

کتاب‌های خطی

1. أصول النقد الأدبی
2. فلسفة الفنون الجمیلة
3. نظریة الوجود المادیة والمثالیة
4. فلسفة الأخلاق ونظام المجتمع
5. المستشرقون والإسلام.

تحقیقات ارائه شده در فرهنگستان زبان عربی

1. الطریقة الحدیثة لعرض الأدب
2. جمع القلة وجمع الکثرة
3. نظرة نقدیة فی مبادئ البلاغة
4. إحیاء تراثنا الأدبی
5. الوحدة الفنیة فی الشعر العربی، ألقی فی مؤتمر د 31 (البحوث والمحاضرات).
6. رسالة الأدیب، ألقی فی مؤتمر د 32 جلسة 7.
7. التذوق الحدیث – مثال من کلیلة ودمنة. ألقی فی مؤتمر د 33 جلسة 10.
8. انعکاس الشاعر على شعره – ألقی فی مؤتمر د 34 جلسة 9.
9. علوم البلاغة وصلتها بالنقد الأدبی، ألقی فی مؤتمر د 35 جلسة 2.
10. الموضوع فی النقد الأدبی، ألقی فی مؤتمر د 36 جلسة 10.
11. الرائع فی شعر شوقی. (مؤتمر د 37 القسم الثانی: البحوث).
12. المثالیة فی الأدب المعاصر. (مؤتمر د 38).
13. مدى حریة الکاتب والفنان. (مؤتمر د 39).
14. آن أن نفکر فی علم الأدب نفسه بدل علوم البلاغة وحدها. (مؤتمر د 40).
15. العاطفة فی الشعر العربی. (مؤتمر د 41).
16. نظریة قدامة بن جعفر فی طبیعة الشعر، مصدرها ومدى صحتها. (مؤتمر د 42).
17. التجربة الأدبیة والجو الأدبی المعاصر. (مؤتمر د 43).
    

درگذشت

ایشان در سال 1977 م، درگذشت.

منبع

• ر.ک: مدخل إبراهیم اللبان در ویکی‌اخوان؛ ikhwanwiki.com..