ابراهيم اللبان

ابراهیم اللبان
نام کامل	ابراهیم اللبان
اطلاعات شخصی
سال تولد	1895 م، ۱۲۷۳ ش‌، ۱۳۱۲ ق
محل تولد	مصر
سال درگذشت	1977 م، ۱۳۵۵ ش‌، ۱۳۹۶ ق
محل درگذشت	مصر
دین	اسلام، اهل سنت
آثار	الفلسفة والمجتمع الإسلامی طرق تجدید المجتمع منهاج المسلم فی الحیاة ...
فعالیت‌ها	همکاری با اخوان‌المسلمین

ابراهیم عبدالمجید اللبان یکی از روانشناسان و فیلسوفان شناخته شده در علوم ادبیات و زبان است، سخنرانی‌ها و دیدگاه‌های او در جوانان اثرگذار بود. پدرش شیخ عبدالمجید اللبان 1871-1942 رئیس دانشکده اصول دین بود. ایشان آثاری همچون: «الحیاة الإنسانیة»، «الفلسفة والمجتمع الإسلامی» و «منهاج المسلم فی الحیاة»، را در کارنامۀ علمی خود دارد.

زندگی‌نامه

ابراهیم عبدالمجید اللبان در سندیون به دنیا آمد که وابسته به مرکز فووه در استان غربیه و اکنون وابسته به استان کفر الشیخ در مصر است و تحصیلات اولیه خود را در روستا فرا‌گرفت و بعد به همراه پدرش که در آن زمان از علمای برجسته الازهر بود به اسکندریه نقل مکان کرد. جایی که پدر به‌عنوان یکی از علمای مؤسسه دینی آنجا انتخاب شد. او به مؤسسه دینی ابتدایی در اسکندریه و سپس مؤسسه متوسطه و سپس به دارالعلوم رفت و در سال 1918 م، از آنجا فارغ‌التحصیل شد و دیپلم گرفت.

تحصیلات

وی سهم موثری در مجموعۀ ادبیات و زبان داشته است. ایشان در سال 1919 م، به‌عنوان معلم در مدرسه الجمالیه در قاهره منصوب شد و مدتی در مدارس ابتدایی و متوسطه تدریس می‌کرد. سپس او در سال 1930 م، (دوازده سال پس از فارغ‌التحصیلی) برای یک مأموریت علمی به بریتانیا سفر کرد. او در سال 1935 م، موفق به اخذ مدرک لیسانس شد، زیرا نظام آموزشی انگلیسی برای اخذ مدرک دانشگاهی از بریتانیا قبل از شروع تحصیلات تکمیلی در مقاطع دیپلم و فوق‌لیسانس نیاز به تکمیل مجدد کلیه تحصیلات دانشگاهی داشت. مدرک کارشناسی‌ارشد از دانشگاه لندن را در سال 1938 م، اخذ کرد.

استادی او در هشت دانشکده

پس از بازگشت ایشان به وطن، به‌عنوان معلم روانشناسی در دارالعلوم منصوب شد و سپس به‌عنوان استاد روانشناسی به مؤسسه آموزش عالی معلمان زن رفت. وزارت آموزش و پرورش او را به‌عنوان بازرس کل فلسفه در مدارس خود برگزید، سپس در بدو تأسیس به‌عنوان استاد روانشناسی در دانشکدۀ هنر دانشگاه اسکندریه انتخاب شد. وی از بنیان‌گذاران دانشگاه اسکندریه و در کنار استاد ابراهیم مصطفی، استاد محمد خلف الله و استاد عبدالسلام هارون بود، سپس به‌عنوان استاد فلسفه اسلامی در دانشکده دارالعلوم به قاهره رفت. سپس در سال 1953 م، به ریاست دانشکده منصوب شد و تا سال 1955 م، که به سن شصت سالگی(بازنشستگی) رسید مشغول بود. او همچنین در آن مرحله به تدریس فلسفه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و روش‌های تدریس در دانشکدۀ هنر دانشگاه اسکندریه، دانشکده هنر در دانشگاه قاهره، مؤسسه عالی آموزش، و مدرسه مددکاری اجتماعی در قاهره منصوب شد. او همچنین به تدریس علوم عربی و علوم تربیتی در دانشگاه لیبی منصوب شد.

عضویت در دو فرهنگستان

ایشان در دو فرهنگستان زبان عربی و فرهنگستان تحقیقات اسلامی عضویت داشت. وی در سال 1961 م، با اصلاح قانون فرهنگستان زبان و افزایش تعداد اعضای آن به چهل نفر به عضویت فرهنگستان زبان انتخاب شد و انتصاب وی در راستای تصرف کرسی بیست و هفتم و جانشینی دکتر عبدالوهاب بود. ایشان با عضویت در کمیتۀ فرهنگ لغات قرآن و کمیته معارف و روانشناسی کمک موثری به مجموعۀ زبانی کرد و استاد آداب و بلاغت بود. او در سال 1969 م، توسط آکادمی علمی عراق به عنوان عضو پشتیبانی انتخاب شد. وی در زمان تأسیس آکادمی تحقیقات اسلامی در الازهر، جزو گروه اول بود که از پس از صدور قانون توسعه الازهر و ارگان‌های آن، برگزیده شد.

آثار

کتاب‌های چاپ شده

1. الفلسفة والمجتمع الإسلامی.
2. طرق تجدید المجتمع.
3. العدل الاجتماعی تحت ضوء الدین والفلسفة.
4. مشکلات الفلسفة (بالاشتراک).
5. منهاج المسلم فی الحیاة.
6. الحیاة الإنسانیة: أهدافها ونظمها العامة.

کتاب‌های خطی

1. أصول النقد الأدبی
2. فلسفة الفنون الجمیلة
3. نظریة الوجود المادیة والمثالیة
4. فلسفة الأخلاق ونظام المجتمع
5. المستشرقون والإسلام.

تحقیقات ارائه شده در فرهنگستان زبان عربی

1. الطریقة الحدیثة لعرض الأدب
2. جمع القلة وجمع الکثرة
3. نظرة نقدیة فی مبادئ البلاغة
4. إحیاء تراثنا الأدبی
5. الوحدة الفنیة فی الشعر العربی، ألقی فی مؤتمر د 31 (البحوث والمحاضرات).
6. رسالة الأدیب، ألقی فی مؤتمر د 32 جلسة 7.
7. التذوق الحدیث – مثال من کلیلة ودمنة. ألقی فی مؤتمر د 33 جلسة 10.
8. انعکاس الشاعر علی شعره – ألقی فی مؤتمر د 34 جلسة 9.
9. علوم البلاغة وصلتها بالنقد الأدبی، ألقی فی مؤتمر د 35 جلسة 2.
10. الموضوع فی النقد الأدبی، ألقی فی مؤتمر د 36 جلسة 10.
11. الرائع فی شعر شوقی. (مؤتمر د 37 القسم الثانی: البحوث).
12. المثالیة فی الأدب المعاصر. (مؤتمر د 38).
13. مدی حریة الکاتب والفنان. (مؤتمر د 39).
14. آن أن نفکر فی علم الأدب نفسه بدل علوم البلاغة وحدها. (مؤتمر د 40).
15. العاطفة فی الشعر العربی. (مؤتمر د 41).
16. نظریة قدامة بن جعفر فی طبیعة الشعر، مصدرها ومدی صحتها. (مؤتمر د 42).
17. التجربة الأدبیة والجو الأدبی المعاصر. (مؤتمر د 43).
    

درگذشت

ایشان تا زمان مرگ خود یک عالم فعال و پیگیر بود. و سرانجام در سال 1977 م، درگذشت.

منابع

• ر.ک: مدخل إبراهیم اللبان در ویکی‌اخوان؛ ikhwanwiki.com..