محمد ناصرالدین البانی
| محمد ناصرالدین البانی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمد ناصرالدین البانی |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | ۱۳۳۳ ق، ۱۲۹۳ ش، ۱۹۱۵ م |
| محل تولد |
|
| سال درگذشت | ۱۴۲۰ ق، ۱۳۷۸ ش، ۲۰۰۰ م |
| روز درگذشت | ۲۲ جمادی اول |
| دین | اسلام، اهلسنت |
| آثار |
|
محمد ناصرالدّین اَلْبانی، معروف به «اَلْبانی»، محدث، فقیه و پرچمدار جریان سلفی در قرن بیستم بود. حمایت از ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب، اهانت به برخی از عالمان اهل سنت، شیعه و امام خمینی از اندیشههای وی، و صلاه العیدین، مناسک الحج، فهرس مسند الإمام أحمد، نقد نصوص حدیثیه فی الثقافه الإسلامیه، الحدیث حجه بنفسه فی العقائد والأحکام، منزله السنه فی الإسلام، سلسله الأحادیث الصحیحه فی الإسلام، سلسله الأحادیـث الضعیفه، از آثار وی است.
زندگینامه
شیخ محمد ناصرالدین بن حاج نوح الْبانی معروف به «الْبانی»، در سال ۱۳۳۳ ق، در شهر اشکودر پایتخت دولت آلبانی در خانوادهای فقیر، متدین و اهل علم متولد شد.
مهاجرت به سوریه
پس از روی کارآمدن فردی لائیک به نام احمد زوغو در رأس حکومت آلبانی، که مسلمانان را تحت فشار شدیدی قرار داده بود و با کشف حجاب آنان را به پوشیدن لباسهای غربی مجبور ساخته بود، او همراه پدرش و عدهای کثیر دیگر برای حفظ دین، ایمان و آینده فرزندان به فکر هجرت افتادند و شهر دمشق را که در سرزمین شام قرار داشت، بخاطر فضائلی که سرزمین شام از آن برخوردار بود و دعایی که از رسولالله در حق آن سرزمین روایت شده بود، انتخاب نمودند.
تحصیلات
الْبانی پس از مهاجرت به شام همراه پدرش، دروس ابتدائی را در مدرسه «اسعاف خیری» در دمشق به پایان رسانید و بعد از اتمام دوره ابتدائی، پدرش نظام آموزشی مدرسه را برای فرزندش کافی و کامل ندانست و از اینرو خودش با یک روش دقیق علمی و فشرده به آموزش وی همت گماشت و قرآن، تجوید، صرف و نحو، و فقه مذهب حنفی را به وی آموخت. او قرآن را به قرائت حفص از عاصم، حفظ کرد و دروس فقه حنفی و مقداری از بلاغت و لغت را نزد سعید برهانی فرا گرفت و از محدث حلب، شیخ محمد طباخ، اجازه روایت گرفت.
تأثیرپذیری از اندیشه رشید رضا
الْبانی در اوایل بیست سالگی با مطالعه مجله المنار شیخ رشید رضا، تحت تاثیر عقاید وی قرار گرفت. وی در اینباره مینویسد: «روزی در یکی از کتابفروشیها یک شماره از مجله «المنار» را دیدم، که در آن سید رشید رضا، درباره کتاب «احیاء علوم الدین» اثر غزالی، و خوبیها و اشکالاتی که در این کتاب وجود دارد بحثی علمی نموده بود، من برای اولین بار چنین نقد علمی را میدیدم، همین مسأله باعث شد تا تمام مجله را بخوانم».
اهتمام به علوم حدیث
او با مطالعه و بررسی و نسخه برداری از کتاب «المغنی عن حمل الأسفار فی تخریج ما فی الإحیاء من الأخبار» اثر حافظ العراقی، با اهتمام بیشتر به علوم حدیث روی آورد.
آغاز سلفیگری
الْبانی بحدی راه و روش سلفیگری را انتخاب نمود و با صوفیگری به مبارزه برخاست و با پیروان آنها جدال و مناقشه نمود که با برگزار کردن جلسههای علمی در مساجد و منازل، و همچنین مسافرت به شهرهای دیگر مانند حلب، لاذقیه، حمص، حماه، وغیره، توانست مردم را به سوی روش سلف دعوت دهد. دعوت اَلْبانی تنها در داخل کشور سوریه محدود نمیشد بلکه به کشورهای هم جوار و همسایه آن مانند اردن و لبنان نیز تأثیر گذاشت.
کرسی استادی در دانشگاه اسلامی مدینه
الْبانی برای تدریس و استادی کرسی حدیث در دانشگاه اسلامی مدینه فراخوانده شد و مدت سه سال در آن دیار مقدس تدریس نمود.
زندانی شدن
الْبانی بیشتر از هفت ماه به زندان افتاد و در زندان، صحیح مسلم را مختصر نمود و در زندان هم برای زندانیها تبلیغ میکرد، و در زندان نماز جمعه و جماعت بر پا مینمود.
مهاجرت دوباره
الْبانی، اندکی بعد از آزادی از زندان، از سوریه به اردن هجرت کرد، و بعد دوباره به سوریه برگشت، و از آنجا به بیروت، سپس به امارات، و در نهایت به اردن رفت و در شهر «عَمَّان» پایتخت اردن مسکن گزید.
آثار
الْبانی کتابهای بسیاری را تحقیق و تخریج نموده، و کتابهای متعددی نیز تألیف نموده است، و بیشتر کتابهای او تا بحال چاپ نشده است، فقط در حدود چهل کتاب تا بحال چاپ گردیدهاست. و در سال ۱۹۹۹م جایزه بینالمللی ملک فیصل بخاطر خدمات وی درباره کتابهای حدیث و سنت پیغمبر اکرم به وی تعلق گرفت. برخی از کتابهای اَلْبانی عبارتند از:
- صلاهالعیدین؛
- مناسکالحج؛
- فهرس مسند الإمام أحمد؛
- نقد نصوص حدیثیه فی الثقافه الإسلامیه؛
- الحدیث حجه بنفسه فی العقائد والأحکام؛
- منزله السنه فی الإسلام؛
- سلسله الأحادیث الصحیحه فی الإسلام؛
- سلسله الأحادیـث الضعیفه؛
- خطبه الحاجـه؛
- صفـه صـلاه النبی؛
- إرواء الغلیل؛
- تمام المنَّه فی التعلیق علی فقه السنَّه؛
- ظلال الجنَّه؛
- نیل المرام؛
- صحیح الجامع الصغیر وزیادته؛
- نصب المجانیق.
شاگردان
معروفترین شاگردان او عبارتند از:
- حمدی عبدالمجید؛
- عبدالرحمن عبدالخالق؛
- دکتر عمر سلیمان الأشقر؛
- خیرالدین وائلی؛
- محمد عید عباسی؛
- محمد ابراهیم شقره؛
- عبدالرحمن عبدالصمد؛
- مقبل بن هادی الوادعی؛
- زهیر الشاویش؛
- علی خشان؛
- محمد جمیل زینو؛
- علی حسن عبدالحمید؛
- أبو إسحاق الحوینی؛
- محمد إبراهیم الشیبانی؛
- دکتر عاصم القریوتی[۱].
حمایت از ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب
البانی، نه تنها از ابن تیمیه و محمدبن عبد الوهاب به شیخ الاسلام تعبیر میکند، بلکه به این قضیه نیز اعتراف دارد که محمد بن عبد الوهاب در عقیده، فردى سلفى بوده و بعد از شیخ الاسلام ابن تیمیه، داراى اولین فضیلت در نشر دعوت به توحید در عالم اسلام بهطور عام وشهرهاى نجد و حجاز به طور خاص بوده است.
تمجید عالمان وهابی از البانی
عالمان وهابیت از البانی به عنوان یک محدث بزرگ و متخصص علوم حدیث و فاضل دانشمند یاد کرده و در مسائل حدیثی چه از لحاظ صحت و ضعف روایت، به آراء و نظرات او مراجعه کرده و ملاک عمل قرار داده و او را مورد مدح و تمجید قرار داده است:
- براساس اعلام هیئت دائمى افتاء عربستان، البانی دارای اطلاعلات گستردهای در حدیث بوده و در نقد آن قوى و حکم به صحت و ضعف داشته، هر چند گاهی خطاء کرده است؛
- بن باز مفتی اعظم عربستان درباره البانی بر این نکته اشاره کرده که در زیر آسمان در این عصر، داناتر از شیخ ناصر در علم حدیث ندیده است؛
- شیخ عثیمین نیز او را صاحب علم بسیار در درایه و روایت حدیث، معرفی کرده و به عنوان یک ثمره بزرگ برای مسلمان ذکر میکند.
اهانتهای البانی به علمای اهل سنت
البانی که مورد تمجید عالمان وهابیت است، نه تنها کتب مهم اهل سنت مانند صحیح مسلم و صحیح بخاری، از تعرض او در امان نمانده، بلکه عالمان مشهور اهل سنت را نیز مورد تعرض، دشنام و اهانت قرار داده است. برای نمونه: البانی، افرادی مانند: عبد البر، ابن حزم، ذهبی، ابن حجر، صنعانی را به خطا متهم کرده و به ذهبی، تهمت تناقض گویی زده و محدث مناوی را به عنوان یک متعصب معرفی کرده است و درباره او میگوید: همانا از عجایب که توجیهى بر آن نمىدانم، این است که در بسیارى از اوقات حرفهای مناوی تناقض دارد.
مذمتها و مخالفتهای عالمان اهل سنت درباره البانی
هرچند برخی علمای وهابیان درباره البانی، غلو کرده و او را تا حد علامه و امام شمردهاند، ولی عدهای از اهل سنت، همچون: ابن صدیق غماری از علمای معاصر اهل سنت، سقاف از علمای شافعی البانی را به خاطر حمایت از ابن تیمیه، عدم تخصصش در تصحیح، تضعیف روایات و اعتقادات ضد دینی و اهانت به علماء، مورد سرزنش قرار دادهاند.
ردیههای علمای اهل سنت بر البانی
بسیاری از علمای اهل سنت، همچنان که در برابر ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب موضع منفی گرفتند، در مقابل البانی نیز که پیرو آنان بشمار میرود، موضع گرفته و کتاب های فراوانی در رد او نوشتند که به مهمترین آن عبارتند از:
- قاموس شتائم الألبانى از حسن بن على سقاف شافعى؛
- اقول المقنع فى الردّ على الألبانى المبتدع از علامه شیخ عبدالله بن صدیق غمارى؛
- تنبیه المسلم الى تعدى الالبانى على صحیح مسلم از علامه محدث شیخ محمّد سعید شافعى؛
- وصول التهانى باثبات سنیة السبحة و الرد على الألبانى از علامه محدث شیخ محمّد سعید شافعى؛
- البشارة و الاتحاف فى ما بین ابن تیمیة و الألبانى فى العقیدة و الاختلاف از حسن بن على سقاف شافعى؛
- تناقضات البانى الواضحات از حسن بن على سقاف شافعى؛
- الشماطیط فى ما یهذى به الألبانى فى مقدماته من تخبطات و تخلیط از حسن بن على سقاف شافعى؛
- الالبانى؛ شذوذه و اخطاؤه از علامه محدث شیخ حبیب الرحمان اعظمى؛
- کتاب مفتوح الى الشیخ ناصر الدین الالبانى از شاگردش محمود مهدى استانبولى.
اهانت های البانی به شیعه و امام خمینی
اهانتهای تند البانی نسبت به شیعه و عالمان آنها در آثار (چه کتب و چه نوارهای درسی) وی مشهود است. البانی در ضمن پاسخ به سوالی که از او در درباره حکم فرقهای که برعلیه وهابیت ردیه نوشته و بر آنها هجمه میکنند، و به این نکته اشاره میکند که نزد ما وهابیان، شیعه و کسانی که به آنها رافضی گفته میشود، در اینکه بیشتر عالمانشان مانند امام خمینی در کفر و گمراهی هستند شک نداریم. البانی، در اتهامی دیگر، شیعیان را به تحریف در آیات قرآن متهم کرده و میگوید: اهل بیت طبق صریح آیه تطهیر، در واقع همان زنان پیامبر (صلیالله علیه وآله) است و اینکه شیعیان آن را به على و فاطمه و حسن و حسین اختصاص مىدهند و شامل زنان پیامبر (صلیالله علیه وآله) نمىدانند، از تحریفات شیعه نسبت به آیات خداست تا هواهاى نفسانى خود را یارى دهند.
نمونهای از اعتقادات و فتواهای البانی
اَلْبانی که به عنوان یک محدث معروف است نه به عنوان یک مفتی، ولی وی با این حال فتواهایی را از خود صادر کرده که برخی از آن عبارتند از:
- اَلْبانی، معتقد است خداوند دارای دو صفت تعجب و خندیدن است؛
- وی براین باور است که پدر و مادر و جد پیامبر (صلیالله علیه وآله)، عبدالمطلب، بت پرست بود و با حال کفر از دنیا رفته و اهل آتش است؛
- استمناء روزه را باطل نمیکند؛
- اذان در مساجد در برابر بلندگوى صوتى (میکرفون) مشروع نیست؛
- دعا براى جنگجویان و مرزبانان و مدافعان از وطن از جانب خطیب نماز جمعه حرام است؛
- روز جمعه را روز تعطیلى به حساب آوردن بدعت است؛
- خواندن فاتحه برای ارواح مردگان، مخالف با سنت، بلکه بدون شک بدعت است، خصوصاً آنکه قرائت، بنابر قول صحیح،به مردهها نمىرسد
درگذشت
اَلْبانی در اواخر عمرش دچار بیماریهای سختی شد به حدی که در روز وفات وزنش کمتر از ۳۰ کیلوگرم شده بود، ولی با این وجود عقل و حافظه و ذهنش سالم بود و کسانی که به عیادتش میآمدند برخی را با نام و برخی دیگر را با شکل و قیافه میشناخت. در ایام بیماری هرگاه احساس میکرد که کمی حالش بهتر است به بحث و جستجو و مطالعه مشغول میشد و اگر توانایی نداشت به یکی از فرزندان و یا کسانی که اطراف او بودند دستور میدادکه فلان کتاب را بیاورید و برایم بخوانید. و سرانجام البانی قبل از غروب آفتاب روز شنبه در ۲۲ جمادی اول ۱۴۲۰ ق، در سن ۸۵ سالگی، درگذشت.
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- شرح حال البانی، وبسایت پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های تکفیری، تاریخ درج مطلب: 21 مهرماه 1392 ش، تاریخ مشاهدۀ خبر: 14 مهرماه 1404 ش.
- محمد ناصر الدین البانی، وبسایت پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام، تاریخ درج مطلب: 24 آبانماه 1393 ش، تاریخ مشاهدۀ خبر: 14 مهرماه 1404 ش.
