عبدالفتاح بن صالح بن محمد قدیش الیافعی
| نام | عبدالفتاح بن صالح بن محمد قدیش الیافعی |
|---|---|
| سال ولادت | سال 1394 هجری قمری |
| زادگاه | یمن / شهر یافع |
| کشور | یمن |
| استادان | مصطفی محمد البنجوبنی؛ مقبل بن هادی الوادعی؛ |
| آثار | التبرک بالصالحین بین المجیزین والمانعین؛ التوسل بالصالحین بین المجیزین و المانعین؛ |
عبدالفتاح بن صالح بن محمد قدیش الیافعی از شخصیت‌های برجسته یمنی مخالف جریان سلفی‌گری است.
زندگی‌نامه
یافعی در سال 1394ق در شهر یافع یمن متولد شد. وی بعد از گذراندن دروس ابتدایی و متوسطه وارد دانشگاه شد البته مدرک فوق لیسانس خود را در دانشگاه وادی النیل سودان در رشته اصول دین اخذ کرد. وی سفرهای علمی تبلیغی را به برخی از کشورها از جمله: عربستان، هند، سوریه، پاکستان، اردن، مصر، آمریکا، اندونزی و... داشته است. یافعی دارای مسلک صوفیانه است که با نگارش کتاب و همچنین فضاهای مجازی به مقابله با وهابیت پرداخته است.[۱]
فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی
وی خطیب و امام جماعت مسجد الخیرات صنعا است و ریاست موسسۀ الخیرات که وابسطه به مسجد مذکور است می‌باشد. علاوه بر این وی مناصب دیگری نیز بر عهده دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
عضو شورای افتاء وزارت اوقاف قطر
عضو شورای بعثه حج قطر
مدیر موسسه الفرقان
مدرس مقطع دوم دانشگاهی در دانشگاه ایمان
مدیر و امین عام مرکز الاحسان یافع
کارشناس مذهبی در برنامه‌ها و کنفرانس‌های یمن
استادان
عبدالفتاح یافعی نزد بسیاری از بزرگان به نام یمن، قطر، سوریه و عربستان از قبیل: مصطفی محمد البنجوبنی، مقبل بن هادی الوادعی، عبدالرحمن المرعی الیمنی و... درس آموخت و بالغ بر هفتاد اجازه نقل روایت و تدریس معارف دین از بزرگان کشورهای متعدد از جمله، یمن، سوریه، هند، قطر و... دارد که در بین آنها شخصیت‌هایی همچون: محمد سعید رمضان البوطی، علی بن عبدالرحمن الجفری، عبدالقادر العیدروس، شیخ محمد عاقل سهارانفوری، جعفر بن محمد بن سقاف و..... وجود دارد.[۲]
تالیفات ضد وهابیت
وی بیش از 30 جلد کتاب نگاشته است که مهمترین آنها در نقد وهابیت می‌باشد که عبارتند از:
التبرک بالصالحین بین المجیزین والمانعین
یافعی این کتاب را در هشت فصل در رد اعتقاد وهابیت مبنی بر شرک خواندن تبرک، در 168 صفحه نوشته است. وی با رویکری انتقادی ضمن بیان موضوعات مقدماتی از قبیل تعریف لغوی و اصطلاحی تبرک، جایگاه تبرک به آثار پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و تبرک به آثاری که در شرع تاکید شده است از قبیل تبرک به کعبه و حجر الاسود، ابتدا دیدگاه مانعین تبرک را در یک فصل بیان کرده است و بعد از آن با تکیه بر دیدگاه بزرگان مذاهب اربعه اهل سنت مشروعیت تبرک را اثبات نموده است.
التوسل بالصالحین بین المجیزین و المانعین
یافعی این کتاب را در 280 صفحه در اثبات مشروعیت توسل به اولیاء نگاشته است، وی ابتدا ضمن بیان معنای توسل و اقسام آن، دیدگاه بزرگان مذاهب اربعه در توسل را بیان نموده است، بعد از آن ادله کسانی که توسل را جایز داسته‌اند را برشمرده است، سپس به بیان معنای توحید عبادی و ربوبی پرداخته است، یافعی در فروعی که در ادامه بحث می‌آورد مباحثی از قبیل معنای عبادت، حیات انبیاء (علیهم‌السلام در قبور)، امکان جواب دهی ایشان در قبور و.... پرداخته است و در نهایت به ادله مانعین از توسل اشاره کرده و جواب‌های مختصری هم به ایشان داده است.
تصحیح مفاهیم فی الولاء والبراء
یکی دیگر از کتاب‌های یافعی که بسیار مورد استقبال اهل علم قرار گرفته است کتاب تصحیح مفاهیم ولاء و براء وی است. یافعی در این کتاب طی دو فصل کلی مباحث خود را این‌گونه بیان می‌دارد:
وی در فصل اول به تصحیح مفهوم ولاء و براء در برابر مسلمان می‌پردازد و مباحثی از قبیل: تعامل با مسلمان گناه کار بحث ولاء و براء چگونه باید باشد، برخورد با مسلمان گنه کار در زمان رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم) چگونه بوده؟، منظور از شدت برخورد با مسلمان گنه کار به چه معناست، و ولاء و براء در برخورد با حاکمان ظالم و فاسق چگونه باید باشد.
یافعی در فصل دوم به بحث ولاء و براء با غیر مسلمان پرداخته است: در این فصل به مباحثی از قبیل: ولاء و براء در برابر کفار چگونه باید باشد؟، آیا تکریم انسان به خاطر انسان بودنش منافی با ولاء و براء است؟، تعامل سلف با غیر مسلمانان چگونه بوده است؟، آیا سلام تحیت با غیر مسلمانان منافی با ولاء و براء است؟، و در نهایت به مباحثی از قبیل تعاملات اجتماعی از قبیل معامله، میهمانی، همسفر شدن و .... با غیر مسلمانان پرداخته است و اثبات می‌ناید که این موراد ناقض ولاء و براء نبوده بلکه با حفظ این موارد هم می‌توان ولاء و براء نسبت به کفار را رعایت نمود.[۳]
شدالرحال لزیارة قبره الشریف بین المجیزین والمانعین
یکی دیگر از کتاب‌هایی که یافعی در نقد وهابیت نگاشته است در مساله شد رحال می‌باشد. وی این کتاب را در چهار فصل تالیف نموده است، یافعی در فصل اول به بحث حالات زیارت پرداخته است که یا بدون سفر یا همراه با سفر است، که در سفر بری زیارت یا قصد زیارت قبر و مسجد را با هم دارد و یا تنها به قصد زیارت قبر می‌رود. وی در فصل دوم از کتاب خود به بیان دیدگاه مانعین شد رحال پرداخته است. و در فصل سوم به بیان دیدگاه مجیزین را مطرح نموده است و در فصل چهارم از کتاب نیز ادله کسانی که شد رحال را جایز می‌دانند و مانعین شد رحال را آورده است. و جواب‌هایی که در رد مانعین هست را مطرح می‌نماید.
حکم الاحتفال بمولد النبی بین المانعین والمجیزین
این مساله نیز به خاطر اهمیت و جایگاه بالایی که بین صوفیه دارد مورد برسی یافعی قرار گرفته است و وی رساله 30 صفحه‌ای را در این باب نگاشته‌است. یافعی در این رساله بحث را با تبیین این امر که احتفال ممنوع و مجاز داریم شروع نموده است از نظر وی احتفالی که با منکرات و گناه همراه باشد ممنوع است اما اگر مشتمل بر محرمات و گناه نباشد جایز است. وی در ادامه دیدگاه حدود 10 نفر از بزرگان اهل سنت بر جواز احتفال را ذکر می‌کند و کتبی را که در این باب نگاشته شده است را معرفی می‌نماید، و در ادامه به نظر برخی از افرادی که مانع احتفال هستند اشاره می‌کند، و رد نهایت به بیان ادله کسانی که این عمل را جایز دانسته‌اند اشاره می‌کند.[۴]
حکم سب الصحابه فی المذاهب الاربعة
یکی دیگر از کتاب‌هایی که یافعی نگاشته است حکم سب صحابه از دیدگاه بزرگان مذاهب می‌باشد. یافعی این کتاب را در 68 صفحه طی سه فصل آورده است. وی در فصل اول در مورد کسانی که صحابه را سب می‌کنند و ایشان را تکفیر نمی‌کنند بحث می‌کند، یافعی در این فصل ساب الصحابه را به دو گروه تقسیم می‌کند گروهی که همه صحابه را سب می‌کنند که در این صورت بلا شک وی کافر است، و رد صورت دوم کسانی که برخی از صحابه را سب می‌کنند به جهت اینکه صحابی هستند که در این صورت هم وی کافر است اما اگر صحابه را به جهت دیگری سب کند نه به خاطر صحابی بودنش در این صورت دیدگاه بزرگان مذاهب اربعه مختلف است که وی به بیان دیدگاه هر کدام به صورت جداگانه پرداخته است.
وی در ادامه دیدگاه کسانی این گروه را کافر می‌دانند و همچنین مانعین از تکفیر این گروه را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهد.
فصل دوم کتاب یافعی ختصاص یافته است به بیان دیدگاه کسانی که صحابه را سب می‌کنند و ایشان را کافر می‌دانند، در این فصل نیز وی تقسیم می‌کند بین کسانی که همه صحابه را کافر می‌دانند و کسانیکه برخی از ایشان را کافر می‌دانند، در مورد کسانیکه همه صحابه را کافر می‌دانند با تکیه بر دیدگاه مذاهب اربعه وی را کافر می‌خواند و در مورد کسی که برخی از صحابه را سب و تکفیر می‌کند می‌گوید: دو صورت دارد که اگر این شخص صحابه را از باب صحابی بودن تکفیر کند کافر می‌شود، اما اگر صحابه را از بابی غیر از این تکفیر کند اختلاف است در بین بزرگان مذاهب برخی تکفیر می‌کنند و برخی قائل به عدم کفر وی هستند.[۵]
رساله‌ها
علاوه بر کتاب‌های فوق، یافعی رساله‌هایی را در نقد اندیشه سلفیه نگاشته‌شده‌است که عبارتند از: التکبیر الجماعی والذکر الجماعی دراسة مقارنة الحلف بغیر الله دراسة مقارنة الصلاة فی مسجد فیه قبر دراسة مقارنة هل العمل شرط فی الایمان فی المذهب الحنابلة و اهل الحدیث
پانویس
- ↑ یافعی، عبدالفتاح قدیش، مواهب الکریم الفتاح(مجموعة رسائل و ابحاث)، ص619، ناشر: دار التور للدراسات و النشر، بی جا، بی تا.
- ↑ یافعی، عبدالفتاح قدیش، مواهب الکریم الفتاح (مجموعة رسائل و ابحاث)، ص619، ناشر: دار التور للدراسات و النشر، بی جا، بی تا.
- ↑ یافعی، عبدالفتاح قدیش، مواهب الکریم الفتاح(مجموعة رسائل و ابحاث)، ص619، ناشر: دار التور للدراسات و النشر، بی جا، بی تا
- ↑ همان
- ↑ همان