سوره صف
| نام | سوره صف |
|---|---|
| شماره سوره | ۶۱ |
| جزء | ۲۸ |
| ترتیب نزول | ۱۱۱ |
| مکی/مدنی | مدنی |
| تعداد آیات | ۱۴ |
| تعداد کلمات | ۲۲۶ |
| تعداد حروف | ۹۶۶ |
سوره صف شصت و یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ قرآن می باشد و محل نزول آن مدینه منوره است، و دارای چهارده آیه می باشد .سوره صف به سوره حضرت عیسی و سوره حواریین موسوم است.
صف
صف به معناى صف كشيدن و در صف كردن است. لازم و متعدى به‌كار مي‌رود و آن اين كه اشياء مانند انسان و غيره در يك رديف و خط مستوى قرار گيرند[۱].
مفهوم کلی سوره
يادآورى ايمان و معاد؛ دوستى جهاد و مجاهدان؛ پيروزى نهايى اسلام بر اديان ديگر؛ بشارت مسيح(ع) در مورد پيامبر اسلام(ص)[۲].
اسامی سوره
- صف،
- حواریون،
- عیسی(ع)[۳].
علت نام‌گذاری
«سوره صف»؛ سبب نام گذارى اين سوره به «صف»، آيۀ چهارم اين سوره است كه مى گويد خدا رزمندگانى را كه هم چون صفى محكم مى جنگند، دوست می‌دارد.
«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آن جا كه در آيات ششم و چهاردهم اين سوره از عيسی(ع) و ياران او سخن گفته شده، اين سوره را «عيسى» و «حواريون» ناميده اند[۴].
تعداد آیات و کلمات و حروف
سوره صف چهارده آیه دارد[۵].
سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد[۶]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
سوره صف نهصد حرف دارد[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
اهداف و آموزه ها
اساسى ترين هدف هاى سوره صف عبارت اند از:
- تشويق به ايمان و جهاد در راه خدا؛
- نويد پيروزى مجاهدان و پيروزى نهايى اسلام بر اديان ديگر[۸].
محتوا و موضوعات
سوره صف در حقيقت بر دو محور اساسى دور مى زند: يكى برترى اسلام بر تمام آئين‌هاى آسمانى، و تضمين بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند، و ديگر لزوم جهاد در طريق حفظ و پيشرفت اين آئين.
اما در يك نظر تفصيلى مى توان آن را به هفت بخش تقسيم كرد.
- شروع سوره با تسبيح خداوند عزيز و حكيم؛
- دعوت به هماهنگى گفتار و كردار و پرهيز از سخنان بى عمل؛
- دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
- يادآورى از پيمان شكنى بنى اسرائيل و بشارت مسيح به ظهور اسلام؛
- تضمين پيروزى اسلام بر همه اديان؛
- دعوت مؤثر به سوى جهاد و ذكر پاداشهاى دنيوى و اخروى مجاهدان راه حق؛
- اشاره فشرده اى به زندگى حواريين مسيح و الهام از آنها؛
- ولى محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است[۹].
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابى‌بن‌كعب از پيامبر(ص) روايت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عيسى(ع) را بخواند حضرت عيسى(ع) مادامى كه در دنيا است براى او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در روز قيامت رفيق حضرت عيسى(ع) باشد».
ابوبصير از حضرت باقر(ع) روايت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در نمازهاى واجب و نوافل به قرائت آن مداومت نمايد خداوند او را با فرشتگان و پيامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد[۱۰].
محل و زمان نزول
سوره صف در مدينه بر پيامبر(ص) نازل شده است[۱۱].
قسمتى از سوره صف در سال ششم هجرى پس از صلح حديبيه و قسمتى در سال هشتم هجرى است و بعد از سوره احزاب نازل شده است[۱۲].
ویژگی
سوره صف از سور مفصلات می باشد[۱۳]. ابن قتیبه می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند[۱۴].
روايتى است كه از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد[۱۵].
این سوره از سور مسبحات است[۱۶] و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است[۱۷].
در آيۀ ششم سوره صف از قول عيسى(ع) بشارت آمدن پيامبرى داده شده كه نام او احمد است[۱۸].
منبع
برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir
پانویس
- ↑ قاموس قرآن، ج 4، ص134.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 20، ص: 337.
- ↑ همان، ص339.
- ↑ همان.
- ↑ الكشف و البيان، ج 9، ص301.
- ↑ همان.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 20، ص340.
- ↑ تفسير نمونه، ج 24، ص57.
- ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 24، ص388.
- ↑ همان.
- ↑ حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص28.
- ↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.
- ↑ جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
- ↑ جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
- ↑ غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.
- ↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص.313
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 20، ص339.