عبدالحکیم افغانی
عبدالحکیم الافغانی القندری (۱۸۳۵ - ۲ نوامبر ۱۹۰۸) عالم و عارف مسلمان افغان بود که بیشتر عمر خود را در سوریه عثمانی گذراند. او در قندهار و هند به دنیا آمد و تحصیل کرد. سپس با حرمین شریفین و بیتالمقدس همسایه شد و در دمشق اقامت گزید و نزدیک به ربع قرن در مدرسه دارالحدیث الاشرافیه زندگی کرد. در همانجا درگذشت و در قبرستان باب الصغیر به خاک سپرده شد. وی از فقیهان و زاهدان حنفی است و دارای طبقهبندیهایی در تفسیر و حدیث و قرائت است که از آنجمله میتوان به تسهیل فهم برداشتهای نزول دفعی اشاره کرد.
زندگینامه
عبدالحکیم بن محمد نور بن الحاج میرزا الافغانی در سال 1250 هجری قمری / 1835 م - و گفتهاند در سال 1251 - در قندهار به دنیا آمد و در آنجا بزرگ شد و در جوانی از کشور خارج شد. در هند و جاهای دیگر به علم و دانش اهتمام ورزید و مدتی در حرمین شریفین و بیتالمقدس، سپس به دمشق آمد و مکتبخانه گرفت. در روز هشتم شوال 1326 هجری قمری / 2 نوامبر 1908. او را در رامسه در قبرستان باب الصغیر در کنار قبور علایی صاحب الدر المختار و محشی آن به خاک سپردند. از شاگردان وی میتوان به ابوالخیر میدانی، محمود العطار، سعید مردینی، محمد ادیب تقیالدین رئیس سندیکای اشرف و محمد ابی الخیر الطباء اشاره کرد.
زندگی صوفیانه
او به «تقوا و زهد شدید» شهرت داشت و یک روز در هفته را کار میکرد تا از دسترنج خود بخورد و از گرفتن پول از کسی راضی نبود. و «غذا و گفتار و خواب کم داشت و اوقات بین تدریس و خواندن و نوشتن و عبادت و تلاوت قرآن کریم بود».
آثار
- کشف الحقائق فی شرح کنز الدقائق فی الفقه الحنفی.
- شرح الشاطبیة
- حاشیة على شرح البخاری
- حواش وتعلیقات على الهدایة
- حاشیة ابن عابدین
- شرح المنار
- التیسیر والتسهیل لفهم مدارک التنزیل
برخی از اثرات او چاپ نشد و فقط حقایق را آشکار کرد.
منابع
- صدیق بن حسن القنوجی. أبجد العلوم. صفحة 43.
- عادل نویهض (1983). معجم المفسرین من صدرالإسلام حتى العصر الحاضر. المجلد الأول (الطبعة الثالثة). بیروت، لبنان: مؤسسة نویهض الثقافیة للتألیف والترجمة والنشر. صفحة 258.
- محمد سعید الطنطاوی (5 مایو 2013). "الشیخ عبدالحکیم الأفغانی". رابطة العلماء السوریین. مؤرشف من الأصل فی 26 سبتمبر 2018. اطلع علیه بتاریخ 17 أکتوبر 2018.
- "الشّیخ عبدالحکیم الأفغانی". رابطة العلماء السوریین. مؤرشف من الأصل فی 27 سبتمبر 2018. اطلع علیه بتاریخ 17 أکتوبر 2018.