عبادیه

عبادیه‏ پیروان ابوسهل عباد بن سلیمان بن علی صَیمَری بصری از متکلمین بزرگ معتزله بوده‌اند.

شرح حال

مناظره وی با ابن کلّاب مهم‌ترین حادثه نقل شده از وی است. اقوال خاصی به وی نسبت داده شده که برخی از آنها مخالف آرای مشهور معتزله است. ابوعلی جبایی درباره وی نقل کرده است که اگر نبود جنون او، در علم کلام حاذق بود. تاریخ مرگ وی معلوم نیست، ولی در عصر مأمون عباسی (198ـ 218هـ. ق) می زیسته است.

عقاید

عباد بن سلیمان معتقد بود که اعراض هیچ دلالتی بر وجود خداوند ندارند، بلکه اجسام دلالت بر وجود خداوند دارند و به مردم می‌گفت که نباید بگویند که خداوند قبل از پیدایش اشیاء به وجود آنها علم داشته است. معتقد بود که معدوم نزد خداوند شیء نیست پس جایز نیست که از قبل معلوم باشد. معتقد بود که قتل مخالفین در صورت امکان جایز است و نیز خداوند قحطی و گرسنگی را خلق نکرده است. همچنین می‌گفت که خداوند مومن و کافر خلق نکرده است، بلکه روا است که بگوییم خداوند انسان خلق کرده است بنابراین، مومن و کافر هر دو انسان‌اند.