شیخ محمد عبده رایت اصلاح (کتاب)
| شیخ محمد عبده رایت اصلاح | |
|---|---|
 | |
| نام | طلایه داران تقریب(4):شیخ محمّد عبده رایت اصلاح |
| پدیدآوران | مهدی احمدی |
| زبان | فارسی |
| سال نشر | 1383 ش |
| ناشر | مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی |
این کتاب چهارمین اثر از مجموعه آثار «طلایه داران تقریب» است که به زندگی‌نامه، تألیفات، مبارزات اصلاح گرانه و تفکرات محمّد عبده و نقش وی در وحدت اسلامی و نزدیکی مذاهب اسلامی اختصاص دارد. وی در 1266 ق. در روستای «محله نصر» در استان بحیره مصر به دنیا آمد. محمّد عبده پس از حفظ قرآن و فراگیری علوم مقدماتی، به دانشگاه الأزهر رفت و به کسب علوم اسلامی پرداخت. وی علاوه بر آن نزد متفکرانی چون شیخ حسن الطویل و سید جمال‌الدین اسدآبادی شاگردی نمود و می‌توان گفت سید جمال تأثیرگذارترین فرد بر وی بود که سال‌های بسیاری را با هم بودند. از شاگردان برجسته وی نیز می‌توان از مصطفی منفلوطی، سعد زغلول، طه حسین، رشید رضا، شیخ محمد المراغی ودیگران نام برد. عبده صاحب آثار متعددی در علوم اسلامی و موضوع اصلاحات است که تفسیر المنار، شرح بر نهج البلاغة، الواردات، علم الاجتماع و العمران، رسالة الرد علی الدّهریین، رسالة التوحید، اصلاح المحاکم الشرعیة، مقتبس السیاسة والاسلام والنصرانیة مع العلم والمدنیّة از آن جمله است. از مهم‌ترین اقدامات عبده، تلاش برای اصلاحات اجتماعی، سیاسی، دینی و فرهنگی بود. وی در حزب وطنی که سید جمال مؤسس آن بود، فعال‌ترین فرد پس از سید جمال محسوب می‌شد؛ هرچند به دلیل فشارهای استعمارگران به حکومت مصر، این حزب چندان دوام نیاورد. عبده زمانی که در بیروت در تبعید بود، به دعوت سید جمال به پاریس رفت و در آنجا مجله العروة الوثقی به همت این دو منتشر شد و در نهضت بیدارگری امت اسلامی نقش بی‌بدیلی ایفا نمود. عبده درباره تقریب مذاهب اسلامی و وحدت امت مسلمان مقالاتی در این مجله منتشر کرد. «وحدت اسلامی»، «دعوت مردم ایران برای اتحاد با افغان‌ها»، «مسیحیت و اسلام و پیروان آن دو» در شمار این مقالات بود. یکی از ویژگی‌های بارز عبده، عدم تعصب فرقه‌ای بود. به همین دلیل، وی اعتقاد داشت مذاهب اسلامی و حتی فراتر از آن، ادیان الهی باید با یکدیگر وحدت داشته و همکاری‌های نزدیک داشته باشند. از این رو بود که وی در زمان اقفامتش در بیروت کانون «جمعیة التقریب بین الادیان و المذاهب» را ایجاد کرد.