صبری اللیله
| صبری اللیله | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | صبری اللیله |
| نام‌های دیگر | صبری محمود اللیله |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1927 م، ۱۳۰۵ ش، ۱۳۴۵ ق |
| محل تولد | عراق |
| محل درگذشت | عراق |
| دین | اسلام، اهل‌سنت |
استاد صبری محمود اللیله که در سال 1927 میلادی در موصل عراق به دنیا آمد. در آن موقع دعوت و تبلیغ اخوان‌المسلمین به کشور عراق رسید، که در پی آن که محمد عبدالحمید احمد و دکتر حسین کمال‌الدین به آنجا سفر کردند. تعدادی از مردم باتوجه به آشنایی که به اخوان پیدا کردند به این جنبش پیوستند و برای آن کار کردند. دکتر ابراهیم خلیل علاف - استاد باتجربه تاریخ معاصر دانشگاه موصل - درباره وی می‌گوید: بیش از 45 سال در بسیاری از پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و دکترا در تاریخ معاصر و در بیش از یک دانشگاه نظارت و بحث کردم که در تمام این پایان‌نامه‌ها، نام حاج صبری اللیله به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین مبلغان اسلامی و یکی از کسانی که در فعالیت‌های سیاسی و مذهبی اسلامی شرکت می‌کرد، تکرار می‌شد.
زندگی‌نامه
صبری محمود اللیله در سال 1927 به دنیا آمد. پدرش حاج محمود محمد احمد اللیله تاجر بزرگی از تجار موصل بود. او با تقوا و اهل عبادت و ملتزم به حضور در مساجد بود. ایشان در دینداری خود افراطی نبود، بلکه میانه‌رو و معتدل بود و این را تقریباً در رفتار و نحوه برخوردش با مردم می‌بینیم.
در صف اخوان
او یکی از تاجران نساجی در باب السرای (قلب منطقه تجاری موروثی موصل) بود و در آنجا مغازه داشت. از دغدغه‌های جامعه موصل و فضای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن دور نبود. از این رو او با شیخ محمد محمود الصواف، مؤسس اخوان‌المسلمین فعالیت داشت. ایشان یکی از بنیان‌گذاران جامعه برادران اسلامی و سپس یکی از بنیان‌گذاران اخوان‌المسلمین بشمار می‌آید. وی یکی از فعال‌ترین شاگردان شیخ محمد محمود الصواف، پسرش، آقا محمود، به من می‌گوید که شیخ الصواف می‌گفت: «وقتی گروهم را برای عضوگیری می‌فرستم، هرکس یکی دو نفر را جذب می‌کرد برایم می‌آورد. ولی صبری محمود اللیله به خاطر سبک سلیس و استفاده از درایت و نصیحت خوبش برای من ده نفر را جذب می‌کرد.
دستیگری و محاکمه
هنگامی که حرکت سرهنگ عبدالوهاب الشواف، فرمانده سایت نظامی موصل، علیه رژیم رهبر عبدالکریم قاسم، نخست‌وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح در موصل در 8 مارس 1959، حاج صبری اللیله از آن حمایت کرد و اسلامگرایان در موصل از آن حمایت کردند و با ملی‌گرایان گروهی به نام (جمعیت اسلامی-ملی) تشکیل دادند و در مقابل کمونیست‌ها و زمانی که جنبش شکست خورد و عبدالوهاب الشواف کشته شد، ایشان دستگیر و محاکمه و به اعدام محکوم شد، اما حکم تخفیف خورد و آزاد شد.
حزب اسلامی عراق
ایشان در سال 1960 میلادی که حزب اسلامی عراق شکل گرفت یکی از برجسته‌ترین بنیان‌گذاران آن حزب بشمار می‌آمد. او در کنار استاد ابراهیم عبدالله شهاب ملقب به (ابراهیم افندی) به همراه جمعی از مردم موصل در آنجا فعالیت داشت.
درگذشت
فرزند ایشان می‌گوید: که پدرش در روز پنج‌شنبه 20 اسفند 1384 خورشیدی در آغوشش درگذشت و آخرین ساعت او در برگشت از نماز عصر بود: هوا سرد بود، گفت: «پسرم، من این هفته می‌میرم. این اولین باری بود که می‌گفت می‌میرم.» در حالی که شهادتین را تکرار می‌کرد، انگشت اشاره‌اش را بالا آورد و درگذشت.
منابع
- ر. ک: مدخل صبری محمود اللیله در ویکی‌اخوان؛ ikhwanwiki.com..