اصولیون

اصولیون به آن‌دسته از فقهای‌شیعه گفته می‌شود که در علم اصول‌فقه صاحب‌نظرند. این واژه در برابر اخباری‌ها به‌کار گرفته می‌شود که تعریف خاص خود را دارد. اصولی‌گری از زمان افول اخباری‌گری در قرن هجدهم، مکتب مسلط در تشیع اثنی‌عشری بوده و هم‌اکنون در مذهب‌شیعه اکثر قریب به اتفاق را تشکیل می‌دهد.

منابع مورد اعتنای فقهی نزد اصولیون

اصولیون برای استنباط احکام فقهی به چهار منبع که نام آنها در ادامه می‌آید، مراجعه می‌کنند. 1.کتاب خدا (قرآن). 2. سنت، یعنی قول و فعل و تقریر پیامبر ـ صلوات‌الله علیه ـ یا امام. 3. اجماع. 4. عقل. این چهار منبع در اصطلاح فقها و اصولیون «ادله اربعه» خوانده می‌شوند. اما اخباری‌ها فقط سنت را منبع اصلی فقه می‌دانند. اصولی‌ها بعد از قرآن، سنت را از ادله اربعه می‌دانند و معتقدند که روایتی قابل اعتماد است که صحیح و موثق و راوی آن عادل و مورد اعتماد باشد. در غیر این‌صورت، به احادیثی که دارای آن شروط نباشد، نمی‌توان اعتماد کرد.بر همین اساس، «علم رجال» یعنی علمی که احادیث و راوایان آن را بررسی می‌کند در میان مسلمین به وجود آمد.

تفاوت اصولیون شیعه و اهل سنت

در برخی از منابع آمده است: اصولیون شیعه به قیاس و رأی قایل نیستند و در برابر اخباریون هستند اما اصولیون اهل سنت در مقابل حشویه‏‌اند نه در مقابل اخباریون.

نام و آثار برخی از اصولیون مشهور امامیه

1.شیخ مفید، صاحب کتاب الرسالة الاصولیة 2.سید مرتضی علم الهدی، صاحب کتاب الذریعة الی اصول الشریعة 3.شیخ طوسی، صاحب کتاب عدة الاصول 4.محقق حلی، صاحب " معارج الاصول 5.شیخ حسن بن زین‌الدین، صاحب " کتاب معالم الدین 6.میرزای قمی، صاحب " ;کتاب قوانین الاصول 7.شیخ مرتضی انصاری، صاحب " کتاب فرائد الاصول 8.آخوند محمد کاظم خراسانی صاحب کتاب کفایة الاصول.